Αυτό είναι το εκκλησιαστικό ….μνημόνιο

13:48 - 25 Ιανουαρίου 2016

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Αυτά τα χρόνια της κρίσης, η Εκκλησία της Κύπρου είδε περιουσιακά της στοιχεία να χάνονται. Τα εκκλησιαστικά χρέη, από 180 εκατομμύρια, έχουν μειωθεί στα 120 εκατομμύρια ευρώ, μετά την αναδιάρθρωση των δανείων και την εκποίηση εκκλησιαστικής περιουσίας, σύμφωνα με τον διευθυντή του Κεντρικού Εκκλησιαστικού Ταμείου και του Ελεγκτικού Τμήματος της Εκκλησίας της Κύπρου, Γιάννο Χαριλάου. Ήδη έχει εξοφληθεί μεγάλο μέρος των δανείων προς την Ελληνική Τράπεζα, ενώ σε καλό στάδιο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της Εκκλησίας και με άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αναφέρει ο κ. Χαριλάου σε συνέντευξη που παραχώρησε στον «Ρεπόρτερ». Και μετά τη διαχείριση των εκκλησιαστικών οφειλών, ακολουθεί το νοικοκύρεμα και η οικονομική ανάπτυξη της Εκκλησίας της Κύπρου.

-Ποια είναι σημερινή εικόνα των οικονομικών της Εκκλησίας της Κύπρου;
Η Εκκλησία, και εννοώ όλους ανεξαιρέτως τους Θρόνους και τις Μονές, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η οικονομική κρίση, προσπάθησε να ανασυνταχθεί. Και με στόχο να μην επηρεαστεί σε καμία περίπτωση το φιλανθρωπικό της έργο, κατάφερε να βρίσκεται σε καλή πορεία περισυλλογής, συντονισμένου προγραμματισμού και ανάπτυξης, καθώς και στρατηγικού σχεδιασμού, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνει την ομαλή οικονομική λειτουργία. Με τη βοήθεια του Θεού, δεν παρουσιάζονται προβλήματα στην εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων και δαπανών της Εκκλησίας. Σημειώνω, όμως, ότι ακόμη υπάρχει πολύς δρόμος να διανύσουμε προς επίτευξη του στόχου.

-Άρα, πόσο είναι τώρα το χρέος της Εκκλησίας;
Το συνολικό χρέος σε δάνεια της Εκκλησίας, ήτοι όλων των Θρόνων και Σταυροπηγιακών Μονών, πριν από την εξόφληση, προσέγγιζε τα 180 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Σήμερα, είναι γύρω στα 120 εκατομμύρια. Μέσα στα πλαίσια του στρατηγικού σχεδιασμού και της ανασύνταξης, υψηλή προτεραιότητα από την πρώτη στιγμή ήταν και είναι η αναδιάρθρωση των δανείων, με σκοπό να είναι βιώσιμα και να εξυπηρετούνται. Επειδή, όμως, τα έσοδα όλων των εκκλησιαστικών οργανισμών, οι οποίοι είχαν συνάψει δάνεια για διάφορους λόγους, μειώθηκαν κάθετα και σοβαρά, λόγω της κρίσης, με την πλήρη απώλεια μερισμάτων και την κάθετη μείωση άλλων εισοδημάτων, π.χ. ενοίκια κλπ., επιβάλλετο όπως, μέσα στα πλαίσια των αναδιαρθρώσεων, έχει πρωτεύοντα ρόλο η παραχώρηση ακίνητης περιουσίας στους δανειστές έναντι των χρεών, με σκοπό την πλήρη, εάν είναι δυνατόν, εξόφληση των χρεών. Σε συνεργασία και συνεννόηση που είχα με τον Μακαριότατο και όλους τους Μητροπολίτες και Ηγουμένους, καθώς και με τους οικονομικούς τους διευθυντές ή/και λογιστές, των οποίων οι Θρόνοι και οι Μονές τους διατηρούν δάνεια, και με συντονισμένη ομαδική εργασία, προσεγγίσαμε τους τραπεζικούς οργανισμούς με τους οποίους διατηρούμε δανεισμούς και, με τη βοήθεια του Θεού, βρισκόμαστε σε πολύ καλό στάδιο συμφωνίας και υλοποίησης όλων των αναδιαρθρώσεων. Ήδη, όπως ανακοινώθηκε επίσημα, έχουμε προχωρήσει στη συμφωνία και υλοποίηση, κατά το μεγαλύτερο μέρος, της εξόφλησης των δανείων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και της Ιεράς Μονής Κύκκου με την Ελληνική Τράπεζα, μέσω αυτών των αναδιαρθρώσεων.

-Πόσα περιουσιακά στοιχεία της Εκκλησίας έχουν χαθεί τα τελευταία χρόνια;
Η Εκκλησία και τα ιδρύματά της, διαχρονικά και για δεκαετίες, διατηρούσαν μετοχές στην Τράπεζα Κύπρου και στην Ελληνική Τράπεζα. Οι αποφάσεις που λήφθηκαν για την Τράπεζα Κύπρου από τους αρμόδιους φορείς και που κατά την άποψή μας ήταν λανθασμένες, βεβιασμένες και άδικες, εκμηδένισαν, ως γνωστόν, μεταξύ άλλων, και τις αξίες των μετοχών στην Τράπεζα Κύπρου. Ως εκ τούτου, η επένδυση στην Τράπεζα Κύπρου εκμηδενίστηκε. Παράλληλα, με τις λανθασμένες, βεβιασμένες και άδικες, κατά την άποψή μας και πάλι, αποφάσεις από τους ίδιους φορείς, χωρίς να δίδονται οποιαδήποτε λογικά χρονικά περιθώρια, αλλά και με τα επιβληθέντα ποσά, που σε καμία περίπτωση δεν επεξηγήθηκαν, για την ανακεφαλαιοποίηση της Ελληνικής Τράπεζας, η Εκκλησία, παρ’ όλο που δεν έχασε τον αριθμό των μετοχών της, εντούτοις έχασε σε συντριπτικό βαθμό το μερίδιο συμμετοχής της στην τράπεζα. Τέλος, εμμέσως πλην σαφώς, οι εκποιήσεις ακίνητης περιουσίας που γίνονται για εξόφληση των δανείων, δεν θα γίνονταν εάν η Εκκλησία εξυπηρετούσε και εξοφλούσε, όπως προγραμμάτιζε, τα δάνειά της μέσω των εισοδημάτων της, τα οποία απώλεσε λόγω της κρίσης. Ως εκ τούτου, και οι εκποιήσεις αυτές αποτελούν εμμέσως απώλεια περιουσίας λόγω της κρίσης.

-Ποια είναι τα οικονομικά πλάνα της Εκκλησίας για το μέλλον;
Το πλάνο της Εκκλησίας για τα οικονομικά θέματα είναι πολυσύνθετο. Συνοπτικά, το πλάνο είναι όπως υπάρξει ο καταρτισμός στρατηγικού σχεδιασμού για όλους τους εκκλησιαστικούς οργανισμούς, που θα έχει στόχο τη διατήρηση και αύξηση των εσόδων από τις υφιστάμενες επενδύσεις, τη δημιουργία νέων εσόδων από πολύ επιλεγμένες και στοχευμένες νέες δραστηριότητες και επενδύσεις, τη συγκράτηση και μείωση των εξόδων, την προσπάθεια για διαχείριση, αναδιάρθρωση και μείωση του δανεισμού και κατ’ επέκταση των χρηματοδοτικών εξόδων, και την ανάγκη διενέργειας ισοζυγισμένων προϋπολογισμών. Σχετικά με την επιχειρηματική επέκταση, η Εκκλησία στρατηγικά θα χρησιμοποιήσει την περιουσία της για στοχευμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες, όπως ο τουρισμός, η ενέργεια κ.ά. Η περιουσία της μπορεί να αξιοποιηθεί διά της μεθόδου της μακροχρόνιας μίσθωσης σε τρίτους. Σε κάποιες πολύ μελετημένες και απόλυτα οικονομικά τεκμηριωμένες περιπτώσεις, ενδεχομένως να έχει και η ίδια συμμετοχή στο έργο και τη δραστηριότητα. Είμαι αισιόδοξος ότι με σοβαρή και επαγγελματική δουλειά και προσπάθεια, που γίνεται από όλους στην Εκκλησία, και ακολουθώντας τους στόχους του στρατηγικού σχεδιασμού, η Εκκλησία θα ανατρέψει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης και θα έχει τα απαραίτητα έσοδα για το θρησκευτικό, πνευματικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, φιλανθρωπικό και εθνικό της έργο.

-Η Εκκλησία, όμως, δέχεται συχνά επικρίσεις ότι έχει χάσει τον στόχο, είναι εκτός αποστολής και εστιάζει αποκλειστικά στο επιχειρείν.
Μεσούσης της οικονομικής κρίσης, η Εκκλησία, σας διαβεβαιώνω, ενδυνάμωσε περαιτέρω το θρησκευτικό, πνευματικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, φιλανθρωπικό και εθνικό της έργο, γιατί ο λαός μας είχε και έχει περισσότερη ανάγκη. Παράλληλα, πρέπει να εξυπηρετεί και τις αναγκαίες δαπάνες των λειτουργικών της αναγκών. Όλα τα πιο πάνω απαιτούν εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Χωρίς οικονομικές δραστηριότητες και επενδύσεις, οι οποίες να επιφέρουν έσοδα, πώς θα καλυφθούν όλες αυτές οι ανάγκες; Θέλω να τονίσω ότι η Εκκλησία δεν έχει οποιαδήποτε οικονομική αρωγή από τρίτους για την κάλυψη των δαπανών της. Η Εκκλησία δεν έχει ως στόχο να παράγει έσοδα και να αποταμιεύει. Σας διαβεβαιώνω ότι μελετώντας τα οικονομικά της Εκκλησίας διαχρονικά, ποτέ δεν είχε καταθέσεις και ρευστότητα στις τράπεζες. Και κατά τη διάρκεια της κρίσης, δανειζόταν για να καλύπτει τα διοικητικά της έξοδα, αλλά δανειζόταν και για να επιτελεί το φιλανθρωπικό της έργο. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν στην πράξη να υιοθετηθούν οι κατηγορίες αυτές. Καθόσον αφορά τις δαπάνες για το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας, σας διαβεβαιώνω ότι είναι πολύ μεγάλες, αλλά και το έργο της πολυδιάστατο. Να μου επιτρέψετε να μην αναφερθώ σε ποσά, επειδή αυτό δεν θα ήταν ορθό εκ μέρους μου, αν και το αντίθετο θα μπορούσε να είναι μέρος επικοινωνιακής προβολής.

ΤΟ ΜΑΤΙ ΤΟΥ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΠΑΝΤΟΥ

Ο Γιάννος Χαριλάου έχει πολύπλευρο ρόλο στα της Εκκλησίας. Ο οικονομικός έλεγχος της Αρχιεπισκοπής, των Μητροπόλεων και των Σταυροπηγιακών Μονών διενεργείται από την Ιερά Σύνοδο μέσω του Ελεγκτικού Τμήματος της Εκκλησίας, του οποίου ο κ. Χαριλάου είναι διευθυντής. Επιπρόσθετα, το γραφείο του, μεταξύ άλλων, έχει συμβουλευτικό ρόλο για οικονομικά θέματα και αναλαμβάνει οποιαδήποτε εργασία χρειαστεί για επίλυση προβλημάτων και, γενικά, οικονομικών θεμάτων της Εκκλησίας, των Μητροπόλεων και των Μονών. Στο πρόσφατο παρελθόν, είχε την ευθύνη της τεχνοκρατικής υποστήριξης και χειρισμού του φορολογικού θέματος της Εκκλησίας και άλλων σημαντικών ζητημάτων, όπως η δημιουργία νέων Μητροπόλεων και ο σχεδιασμός για τη δημιουργία και λειτουργία του Φορέα Μισθοδοσίας των Ιερέων. Ταυτόχρονα, είναι διευθυντής του Κεντρικού Εκκλησιαστικού Ταμείου της Εκκλησίας, το οποίο αναλαμβάνει όλες τις κοινές δραστηριότητες και δαπάνες της Εκκλησίας, μεταξύ των οποίων είναι η μισθοδοσία των κληρικών, η συντήρηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της Εκκλησίας, η κάλυψη των δαπανών του Ελεγκτικού Τμήματος και η συντήρηση της Αντιπροσωπείας της Εκκλησίας στις Βρυξέλλες. Το Κεντρικό Εκκλησιαστικό Ταμείο διοικείται από πενταμελές Συμβούλιο (από μέλη της Ιεράς Συνόδου), με πρόεδρο και αντιπρόεδρο πάντοτε τον Αρχιεπίσκοπο και τον Ηγούμενο της Ιεράς Μονής Κύκκου αντίστοιχα. Το Κεντρικό Εκκλησιαστικό Ταμείο ελέγχεται από ανεξάρτητο ιδιωτικό εγκεκριμένο ελεγκτικό οίκο.

Με άποψη και σεβασμό
«Προσωπικά, ως διευθυντής, δεν έχω οποιεσδήποτε επιφυλάξεις για να καταθέσω ευθαρσώς, προφορικά ή και γραπτώς, την άποψή μου και τις παρατηρήσεις μου, δίδοντας και επιπρόσθετα τεκμηριωμένες εισηγήσεις. Βέβαια, με τον ανάλογο σεβασμό και ευγένεια που πρέπει να υπάρχει από τον ελεγκτή στους ελεγχόμενους. Η διαχρονική μου αυτή στάση εκτιμήθηκε, αναγνωρίζεται και γίνεται αποδεκτή και από τον Μακαριότατο και από όλα τα μέλη της Ιεράς Συνόδου, αλλά και από τους λειτουργούς των Θρόνων και των Ιερών Μονών, επειδή γίνεται πάντοτε με στόχο το συμφέρον της Εκκλησίας και καλόπιστα», σημειώνει ο κ. Χαριλάου, ερωτηθείς σχετικά από τον «Ρεπόρτερ». Ο ελεγκτής, προσθέτει, πρέπει να λέει και να γράφει τα πράγματα όπως ο ίδιος τα βλέπει και τα αντιλαμβάνεται, και όχι όπως πιθανόν οι ίδιοι οι ελεγχόμενοι ή οι συνεργάτες τους θα επιθυμούσαν να τα ακούσουν. «Επιπρόσθετα, κάθε έτος, μαζί με τους συνεργάτες μου, ετοιμάζουμε την ετήσιά μας έκθεση προς την Ιερά Σύνοδο, στην οποία παρουσιάζουμε τα οικονομικά αποτελέσματα όλων των Θρόνων και Σταυροπηγιακών Μονών, αλλά και τις εισηγήσεις και τις παρατηρήσεις μας», καταλήγει ο Γιάννος Χαριλάου.

-Ποιες αλλαγές επήλθαν στον τρόπο διαχείρισης των οικονομικών της Εκκλησίας τα τελευταία χρόνια;
Οι πιο σημαντικές αλλαγές ήταν η δημιουργία και υλοποίηση συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και δικλείδων ασφαλείας, όπως σε όλους τους σύγχρονους οργανισμούς. Παράλληλα, ήταν η δημιουργία Επιτροπών, όπως η Τριμελής Επιτροπή της Ιεράς Συνόδου, η οποία έχει την ευθύνη να μελετήσει και να εγκρίνει πωλήσεις ή/και άλλες οικονομικές συμφωνίες και δοσοληψίες των Θρόνων και των Σταυροπηγιακών Μονών εκ μέρους της Ιεράς Συνόδου. Επίσης, σημαντική είναι η δημιουργία Οικονομικών Επιτροπών από τους Θρόνους και τις Σταυροπηγιακές Μονές, που πλαισιώνονται από άτομα με γνώσεις οικονομικές και γενικά επιχειρηματικές, αλλά και η χρησιμοποίηση Συμβούλων, οι οποίοι έχουν εξειδίκευση σε ειδικά θέματα. Παράλληλα, ενισχύθηκε κατά πολύ η ομαδική εργασία. Σημειώνω, όμως, ότι υπάρχουν ακόμη πολύ περισσότερα περιθώρια βελτίωσης.

-Ποιό είναι το προσωπικό σας στοίχημα;
Η προσωπική μου ευχή και όχι στοίχημα είναι όπως με βοηθά και με φωτίζει ο Θεός να συνεχίσω με ευθυκρισία, διαύγεια πνεύματος, επαγγελματισμό, ήθος και υγεία να υπηρετώ την Εκκλησία και παράλληλα, με ταπεινότητα να μην ξεχάσω ποτέ από πού ξεκίνησα.

ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ

-Ως πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών, σε μια δύσκολη περίοδο, πώς αξιολογείτε τη μέχρι στιγμής πορεία της οικονομίας του τόπου;

Η κυπριακή οικονομία τα τελευταία τουλάχιστον 6 χρόνια διέρχεται μια από τις πιο δύσκολες περιόδους της. Ανέλαβα την προεδρία του ΣΕΛΚ τον Ιούνιο του 2013, για διετή θητεία, τρεις μήνες μετά τα γνωστά γεγονότα των αποφάσεων του Eurogroup που ήταν και οι πιο δύσκολες συνθήκες για την οικονομία της Κύπρου τα τελευταία χρόνια. Εργασθήκαμε σκληρά για να βοηθήσουμε και τα καταφέραμε. Η δε συμβολή μας αναγνωρίσθηκε και από την πολιτεία και από τον ιδιωτικό τομέα. Θέλω να υπογραμμίσω ότι τα τελευταία δύο με τρία χρόνια έγιναν και γίνονται πολύ ορθές και θετικές ενέργειες και κινήσεις από την πολιτεία και σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές πρωτοβουλίες, η οικονομία μας έθεσε τις βάσεις για να σταθεί στα πόδια της, να αποκτήσει την αξιοπιστία της και να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της. Σίγουρα, λάθη που κάναμε, εμμονές, μετριότητες, παραλείψεις και στρεβλώσεις είχαν πρωτεύοντα ρόλο στο να φθάσουν τα πράγματα στο σημείο που έφθασαν, δηλαδή στο χείλος της καταστροφής. Παράλληλα, όμως, και οι φίλοι και συνεργάτες μας στην Ευρώπη δεν μας χαρίστηκαν, αλλά αντιθέτως, μας συμπεριφέρθηκαν με κάθε άλλο τρόπο παρά με κατανόηση και επιείκεια. Αυτό όμως που πραγματικά έχει σημασία είναι η επόμενη μέρα και η ανατροπή των δεδομένων. Είμαστε μικρή οικονομία και όπως εύκολα οδηγηθήκαμε στην καταστροφή, εύκολα μπορούμε να οδηγηθούμε και στην ανάκαμψη και στόχος μας είναι να επαναφέρουμε την οικονομία του τόπου σε τροχιά ανάπτυξης και προόδου, η οποία, αυτή τη φορά, επιβάλλεται να βασίζεται σε γερά και υγιή θεμέλια. Συνεχίζουμε να βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο. Οι οικονομικοί δείκτες βελτιώνονται και έχει επιτευχθεί έξοδος στις διεθνείς χρηματαγορές. Αυτό αποτελεί θετικότατο βήμα και ένδειξη ότι βρισκόμαστε στον ορθό δρόμο. Όμως, η πραγματική οικονομία δοκιμάζεται σκληρά. Και μαζί της, δοκιμάζεται και η κοινωνική συνοχή. Επιβάλλεται να στηριχθούν έμπρακτα οι ευάλωτες και δυσπραγούσες ομάδες του πληθυσμού και οι επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν με τη σειρά τους να αντέξουν στις υποχρεώσεις τους, να είναι συνεπείς στα δάνεια τους, να καταφέρουν να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους. Επιβάλλεται να ομαλοποιηθούν και να μειωθούν το συντομότερο δυνατό τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια με στοχευόμενες και φιλικές κινήσεις από τις τράπεζες, αλλά και με ειλικρινείς κινήσεις από τους δανειολήπτες. Με την επίτευξη του στόχου αυτού, θα μπορέσουν οι τράπεζες να δώσουν ρευστότητα στην οικονομία και να επιδιωχθεί ανάπτυξη.Παράλληλα όμως, για να έλθει η ανάπτυξη, πρώτα απ΄ όλα πρέπει να έλθουν επενδύσεις. Και για να έλθουν επενδύσεις, χρειάζεται να γίνουν μια σειρά από στοχευόμενες ενέργειες όπως η αποκατάσταση της φήμης και της αξιοπιστίας της Κύπρου ως ένα διεθνές επιχειρηματικό κέντρο κύρους και η παραχώρηση κινήτρων για προσέλκυση κεφαλαίων. Οφείλω να πω ότι γίνονται από πλευρά Κράτους τέτοιες ενέργειες. Άλλο μεγάλο στοίχημα που έχουμε μπροστά μας, είναι ο εξορθολογισμός των δημοσιοοικονομικών. Είναι ξεκάθαρο ότι απαιτούνται ισοζυγισμένοι προϋπολογισμοί, αυστηρός δημοσιονομικός έλεγχος, διαφάνεια και αξιοκρατία, καθώς και η ορθότερη αξιολόγηση και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού. Είναι διαχρονική άποψή μου ότι η Κύπρος χρειάζεται μικρότερο Κράτος και μεγαλύτερη ιδιωτική πρωτοβουλία. Την ίδια στιγμή, απαιτείται η μικρότερη δυνατή παρέμβαση στους θεσμούς και στους τεχνοκράτες από τα πολιτικά κόμματα και τους πολιτικούς. Αναφορικά, δε, με τη λεγόμενη «έξοδο» μας από το μνημόνιο εντός των επόμενων μηνών, αυτό θα πρέπει να μην εκληφθεί και ως επιστροφή σε πρακτικές που μας οδήγησαν στην καταστροφή, αλλά αντιθέτως, εκεί και όπου επιβάλλεται, να γίνουν οι μεταρρυθμίσεις που έπρεπε εν πάση περιπτώσει να γίνουν και χωρίς να υπήρχε μνημόνιο.

maria.stylianou@imhbusiness.com

Follow @stylianou_maria

Αυτό είναι το εκκλησιαστικό ….μνημόνιο

Ροη Ειδησεων

Εμπορικό γωνιακό οικόπεδο στο κέντρο της Λεμεσού

Τέσσερα οικιστικά οικόπεδα στην Ορόκλινη

Ημιτελές κτίριο στο Μαζωτό, €170,000

Διαμέρισμα 3ων υπνοδ. στο Στρόβολο

Δειτε Επισης