Συνομιλίες Μπάιντεν-Ερντογάν

Ο Αντιπρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής συναντάται σήμερα με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Πρωθυπουργό του Αχμέτ Νταβούτογλου για συνομιλίες σχετικά με τις επιχειρήσεις εναντίον της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και τον πόλεμο στη Συρία, την επομένη των εξαιρετικά σκληρών τοποθετήσεων του Τζο Μπάιντεν για τα πλήγματα στην ελευθερία της έκφρασης στην Τουρκία.

Κατά την πρώτη ημέρα της επίσκεψής του στην Κωνσταντινούπολη χθες, ο Μπάιντεν μέμφθηκε έντονα την ισλαμοσυντηρητική κυβέρνηση του Ερντογάν, λέγοντας ότι δεν δίνει "το καλό παράδειγμα" στο ζήτημα αυτό.

Ο Μπάιντεν, με την ευκαιρία μιας συνάντησης με μια ομάδα διανοούμενων και δημοσιογράφων που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση, πρόσθεσε και τη δική του φωνή σε αυτές που διαμαρτύρονται, τόσο στην Τουρκία όσο και στο εξωτερικό, για τον αυταρχισμό που επιδεικνύει ο ισχυρός άνδρας της χώρας.

"Όταν τα μέσα ενημέρωσης εκφοβίζονται ή οι δημοσιογράφοι φυλακίζονται (...) και πάνω από 1.000 πανεπιστημιακοί κατηγορούνται για προδοσία απλώς επειδή υπέγραψαν μια διακήρυξη, δεν δίνεται το καλό παράδειγμα", είπε.

"Θέλουμε η Τουρκία να δώσει σ` όλη την περιοχή ένα ισχυρό παράδειγμα του τι σημαίνει ενεργός δημοκρατία", επέμεινε. Μεταξύ άλλων, ο Μπάιντεν επέκρινε τις δικαστικές διώξεις σε βάρος περίπου 1.000 Τούρκων διανοουμένων οι οποίοι υπέγραψαν την περασμένη εβδομάδα μια διακήρυξη με την οποία κατήγγειλαν τις "σφαγές" που έχει διαπράξει ο στρατός σε βάρος αμάχων στις επιχειρήσεις του εναντίον του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK) στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Το κείμενο αυτό εξόργισε τον Ερντογάν, ο οποίος απείλησε τους υπογράφοντες ότι "θα πληρώσουν το τίμημα" για την "προδοσία" τους. Χθες μόλις, με πρόσχημα την έκρηξη μιας βόμβας, που αποδόθηκε στο PKK, σε σχολείο στο Ντιγιάρμπακιρ, ο Ερντογάν καταφέρθηκε εκ νέου εναντίον "των υποτιθέμενων πανεπιστημιακών", οι οποίοι "τάχθηκαν στο πλευρό αυτών που διέπραξαν αυτή την ειδεχθή επίθεση εναντίον μαθητών".

Εναντίον των διανοουμένων έχουν κινηθεί διώξεις για "τρομοκρατική προπαγάνδα", "προσβολή των θεσμών και της τουρκικής δημοκρατίας". Περίπου 20 εξ αυτών συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν για μικρό χρονικό διάστημα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στην Τουρκία και στο εξωτερικό.

Οι Βρυξέλλες, μολονότι προσπαθούν να εξασφαλίσουν τη συνεργασία της Άγκυρας στην κρίση των προσφύγων, κατήγγειλαν επίσης ένα "κλίμα εκφοβισμού" που έκριναν "εξαιρετικά ανησυχητικό". Εξάλλου, ο Μπάιντεν κατήγγειλε την κράτηση δύο δημοσιογράφων της εφημερίδας Cumhuriyet, μαύρου προβάτου για την τουρκική κυβέρνηση, που φυλακίστηκαν πριν από περίπου δύο μήνες για "κατασκοπεία".

Η τουρκική δικαιοσύνη διώκει τον Τζαν Ντιουντάρ και τον Ερντέμ Γκιουλ διότι πέρυσι το Μάιο είχαν αναρτήσει στον ιστότοπο της Τζουμχουριέτ ένα βίντεο και φωτογραφίες με φορτηγά της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών (MIT) καθώς μετέφεραν όπλα που προορίζονταν για Σύριους ισλαμιστές αντάρτες τον Ιανουάριο του 2014, στη συριακή μεθόριο. Και σε αυτή την περίπτωση, ο Ερντογάν είχε επίσης καταγγείλει μια "προδοσία".

Ο Μπάιντεν συναντήθηκε με τη σύζυγο και τα παιδιά του Ντιουντάρ. "Μου είπε ότι έχω έναν πολύ γενναίο πατέρα κι ότι πρέπει να είμαι περήφανος", είπε ο γιος του δημοσιογράφου, ο Έγκε Ντιουντάρ, μετά τη συνάντηση, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Cihan. Η Τουρκία βρίσκεται στην 149η θέση, επί συνόλου 180, στην παγκόσμια κατάταξη όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου που δημοσιεύει η οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (RSF), λίγο πάνω από τη Ρωσία (152η).

Οι δυτικές κατηγορίες σε βάρος της Τουρκίας ότι ανέχεται, αν δεν υποστηρίζει, ακραία στοιχεία στις τάξεις των ανταρτών που πολεμούν εναντίον του καθεστώτος στη Δαμασκό ενδέχεται να συζητηθούν στις σημερινές συναντήσεις. Το 2014 ο Μπάιντεν είχε υπονοήσει ότι η Άγκυρα εξοπλίζει αυτές τις οργανώσεις.

Ο Ερντογάν είχε αντιδράσει έντονα και είχε απαιτήσει τη συγγνώμη της αμερικανικής κυβέρνησης. Η τουρκική κυβέρνηση εντάχθηκε το περασμένο καλοκαίρι στο διεθνή συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ ο οποίος πολεμά εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Χθες ο Μπάιντεν επισκέφθηκε τον τόπο όπου ένας βομβιστής-καμικάζι σκότωσε 10 Γερμανούς τουρίστες στην Κωνσταντινούπολη την 12η Ιανουαρίου, επίθεση που η Άγκυρα απέδωσε στο ΙΚ.