Από το 2004 αναμένουν θεσμοθέτηση του κώδικα πυροπροστασίας
20:18 - 22 Ιανουαρίου 2016
Σημαντικά και απόρρητα αρχεία τραπεζικών ιδρυμάτων και κρατικών οργανισμών, βρίσκονται εκτεθειμένα σε μη εγκεκριμένες για φύλαξη αποθήκες σε όλη την Κύπρο. Η θεσμοθέτηση Εγκριμένου Εγγράφου για την Πυρασφάλεια, εκκρεμεί από το 2004.
Αποτέλεσμα αυτού είναι πως καμία κρατική υπηρεσία δεν είναι υπεύθυνη και δεν ασκεί έλεγχο σε υποστατικά που ασχολούνται στον τομέα της φύλαξης αρχείων και όχι μόνο.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν είναι Αρμόδια Αρχή αλλά συμβουλευτικό σώμα προς τις Αρμόδιες Αρχές σε θέματα πυροπροστασίας. Επί της ουσίας, η πυροσβεστική έχει το δικαίωμα να προβεί σε ελέγχους σε υποστατικά, κατόπιν αίτησης του ιδιοκτήτη και ο ρόλος της περιορίζεται στο να εγκρίνει ή να απορρίψει αίτηση πυρασφάλειας και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται στην πυροσβεστική να προβαίνει σε ελέγχους υποστατικών με σκοπό την εφαρμογή, έστω, των υφιστάμενων κανονισμών. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πληροφόρηση που είχαμε από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, υπάρχουν μόλις δυο εταιρείες οι οποίες είναι εγκεκριμένες για φύλαξη αρχείων τραπεζών και κρατικών οργανισμών.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία δεν είναι Αρμόδια Αρχή αλλά συμβουλευτικό σώμα προς τις Αρμόδιες Αρχές σε θέματα πυροπροστασίας. Επί της ουσίας, η πυροσβεστική έχει το δικαίωμα να προβεί σε ελέγχους σε υποστατικά, κατόπιν αίτησης του ιδιοκτήτη και ο ρόλος της περιορίζεται στο να εγκρίνει ή να απορρίψει αίτηση πυρασφάλειας και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται στην πυροσβεστική να προβαίνει σε ελέγχους υποστατικών με σκοπό την εφαρμογή, έστω, των υφιστάμενων κανονισμών. Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με πληροφόρηση που είχαμε από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, υπάρχουν μόλις δυο εταιρείες οι οποίες είναι εγκεκριμένες για φύλαξη αρχείων τραπεζών και κρατικών οργανισμών.
Στις 21 Ιανουαρίου 2009 είχαν καταστραφεί από πυρκαγιά που ξέσπασε μυστηριωδώς, 42.400 κιβώτια τα οποία περιείχαν αρχεία της Πρώην Λαϊκής Τράπεζας τα οποία φυλάσσονταν σε κτιριακές εγκαταστάσεις τα Λατσιά οι οποίες δεν διέθεταν αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης νερού. Σύστημα το οποίο είναι υποχρεωμένες να εγκαθιστούν οι εταιρείες με βάση και την υφιστάμενη κρατική νομοθεσία.
Παρόλα αυτά όμως, κράτος και τράπεζες συνεχίζουν την ανάθεση και φύλαξη αρχείων σε εταιρείες που δεν διαθέτουν τα εκ του νόμου απαιτούμενα συστήματα πυρόσβεσης νερού.
Στο κενό οι προσπάθειες της πυροσβεστικής
Όπως έχουμε αρμοδίως πληροφορηθεί, η Πυροσβεστική Υπηρεσία εδώ και 13 χρόνια τονίζει τη σημαντικότητα ύπαρξης κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου που θα αφορά την πυρασφάλεια κτιρίων και αποθηκευτικών εγκαταστάσεων ωστόσο, μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες της δεν καρποφόρησαν. Σύμφωνα με έγγραφο το οποίο εξασφάλισε ο «ΡΕΠΟΡΤΕΡ» και στο οποίο καταγράφονται οι θέσεις της Πυροσβεστικής για το όλο θέμα, καθίσταται σαφές πως με την ισχύουσα νομοθεσία, η Πυροσβεστική δεν είναι Αρμόδια Αρχή αλλά συμβουλευτικό σώμα προς τις Αρμόδιες Αρχές σε θέματα πυροπροστασίας. Επί της ουσίας, η πυροσβεστική έχει το δικαίωμα να προβεί σε ελέγχους σε υποστατικά, κατόπιν αίτησης του ιδιοκτήτη και ο ρόλος της περιορίζεται στο να εγκρίνει ή να απορρίψει αίτηση πυρασφάλειας και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται στην πυροσβεστική να προβαίνει σε ελέγχους υποστατικών με σκοπό την εφαρμογή, έστω, των υφιστάμενων κανονισμών. Να σημειωθεί εξάλλου πως σε περίπτωση ελέγχου, για να δοθεί η έγκριση, η Πυροσβεστική δυνάμει του περί Πυροπροστασίας Νόμου του 2003 για τέτοιου είδους κατηγορίες απαιτεί αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης νερού.
Μέσα στο έγγραφο, επαληθεύονται και τα όσα αναφέραμε πιο πάνω. Ότι δηλαδή, για την ασφαλή φύλαξη αρχείων δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο σε σχέση με τους κανονισμούς πυροπροστασίας, αν και κατά καιρούς (1985, 2003) έγιναν διάφορες προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση για ετοιμασία και θεσμοθέτηση κανονισμών. Η τελευταία προσπάθεια, που έγινε εκ μέρους της Πυροσβεστικής ήταν το 2003 με την ετοιμασία κανονισμών πυροπροστασίας οι οποίοι ωστόσο βασίζονται κατά κύριο λόγο στους Ελληνικούς κανονισμούς. Αξίζει να σημειωθεί πως το εν λόγω νομοσχέδιο δεν ψηφίστηκε ποτέ παρόλα αυτά όμως εφαρμόζεται εν μέρη. Το 2004, πριν από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ έγινε προσπάθεια θεσμοθέτησης του πιο πάνω προτεινόμενου Νομοσχεδίου, όμως μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών την προώθηση του κώδικα πυροπροστασίας, ο οποίος θα ήταν κάτω από την ομπρέλα του Περί Οδών και Οικοδομών Νόμου. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, αναφορικά με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΕ) 305/2011 ο οποίος είναι άμεσα εφαρμόσιμος σε όλα τα Κράτη Μέλη, το υπουργείο Εσωτερικών ετοίμασε συμπληρωματική νομοθεσία η οποία τέθηκε σε ισχύ την 1η Νοεμβρίου 2013.
Απαντώντας σε ερώτηση του «ΡΕΠΟΡΤΕΡ», σχετικά με το θέμα της πυρασφάλειας, εκπρόσωπος του υπουργείου εξήγησε πως το υπουργείο προχώρησε στην εκπόνηση Εγκριμένου Εγγράφου για την Πυρασφάλεια το οποίο διαβίβασε στην Νομική Υπηρεσία για νομοθετικό έλεγχο. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας του νομοτεχνικού ελέγχου και τη ψήφιση του εγγράφου από την Βουλή, το Εγκριμένο Έγγραφο Πυρασφάλειας θα τεθεί σε ισχύ σε εθνικό επίπεδο.
Στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο η Κύπρος
Πέραν όμως των στρεβλώσεων που δημιουργούνται και τον κίνδυνο που εγκυμονεί η απουσία κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου, πλέον η Κύπρος βρίσκεται αντιμέτωπη και με το ενδεχόμενο καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Πριν από μερικές ημέρες, η εταιρεία Σ. Κανικλιδης που δραστηριοποιείται στον τομέα της αποθήκευσης και φύλαξης αρχείων και η οποία έχει εξασφαλίσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα με βάση τον κανονισμό της ΕΕ, προχώρησε σε καταγγελία της Κύπρου στην ΕΕ για μη εφαρμογή του κανονισμού περί πυροπροστασίας.
Ταυτόχρονα, η εταιρεία προχωρά στην κατάθεση αγωγής στα Κυπριακά δικαστήρια, για απώλεια χρημάτων. Σε περίπτωση καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, η Κύπρος θα κληθεί, όπως και σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν, να πληρώσει το πρόστιμο που θα της επιβληθεί για τη μη εφαρμογή του κανονισμού.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εν λόγω εταιρεία έχει θέσει ενώπιων όλων των αρμοδίων φορέων το ζήτημα με τις παράνομες εταιρείες οι οποίες ασχολούνται με τη φύλαξη αρχείων, ωστόσο μέχρι και σήμερα κανείς δεν έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εν λόγω εταιρεία έχει θέσει ενώπιων όλων των αρμοδίων φορέων το ζήτημα με τις παράνομες εταιρείες οι οποίες ασχολούνται με τη φύλαξη αρχείων, ωστόσο μέχρι και σήμερα κανείς δεν έχει λάβει τα απαραίτητα μέτρα.
Φύλαξη σε μη αδειοδοτημένες αποθήκες
Οι κτιριακές εγκαταστάσεις για τη φύλαξη αρχείων των κυπριακών τραπεζών, κυβερνητικών, ημικρατικών και άλλων οργανισμών και εταιρειών κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με την επικινδυνότητα του υλικού σε περίπτωση πυρκαγιάς. Στην Κύπρο οι εταιρείες που διαχειρίζονται και αποθηκεύουν τα αρχεία και τα έγγραφα των πιο πάνω οργανισμών εντάσσονται στην κατηγορία Ζ3. Η εν λόγω κατηγορία αφορά κτίρια υψηλού κινδύνου η ο οποία σύμφωνα με τους κανονισμούς της πυροσβεστικής υπηρεσίας και τον Περί Πυροπροστασίας Νόμο του 2003 έχουν πυροθερμικό φορτίο μεγαλύτερο από 2000 Mj/m2.
Παράλληλα η Πυροσβεστική Υπηρεσία για τέτοιου είδους κατηγορίες απαιτεί αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης νερού. Σε ότι αφορά τις Κυπριακές Τράπεζες με την ανέχεια της Κεντρική Τράπεζας η οποία να σημειωθεί ότι ασκεί εποπτικό ρόλο και είναι η αρμόδια για την ασφαλή φύλαξη αρχείων ανέθεσαν και εξακολουθούν να αναθέτουν τη φύλαξη και αποθήκευση αρχείων σε εταιρείες οι οποίες δεν διαθέτουν κτιριακές εγκαταστάσεις με αυτόματο σύστημα πυρόσβεσης νερού. Αποτέλεσμα της πρακτικής αυτής είναι να τίθενται σε κίνδυνο σημαντικά αρχεία των τραπεζών λόγω της φύλαξης τους σε χώρους που δεν πληρούν τις προδιαγραφές που προνοούν οι προδιαγραφές της Πυροσβεστικής αλλά και των κανονισμών της ΕΕ ενώ ταυτόχρονα ευαίσθητα και απόρρητα αρχεία βρίσκονται εκτεθειμένα στην πιθανότητα πλήρους καταστροφής σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Ο κανονισμός 305/2011
Σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, οι δομικές κατασκευές στο σύνολο τους και στα ξεχωριστά τους μέρη πρέπει να είναι κατάλληλες για τη χρήση για την οποία προορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα την υγεία και την ασφάλεια των ατόμων που εμπλέκονται σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κατασκευών. Με την προϋπόθεση ότι οι δομικές κατασκευές συντηρούνται κανονικά, πρέπει να πληρούνται οι βασικές απαιτήσεις δομικών κατασκευών που τις αφορούν για οικονομικά εύλογο χρόνο ζωής.
Ο κανονισμός 305/2011
Σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, οι δομικές κατασκευές στο σύνολο τους και στα ξεχωριστά τους μέρη πρέπει να είναι κατάλληλες για τη χρήση για την οποία προορίζονται, λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα την υγεία και την ασφάλεια των ατόμων που εμπλέκονται σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των κατασκευών. Με την προϋπόθεση ότι οι δομικές κατασκευές συντηρούνται κανονικά, πρέπει να πληρούνται οι βασικές απαιτήσεις δομικών κατασκευών που τις αφορούν για οικονομικά εύλογο χρόνο ζωής.
Παράλληλα όπως αναφέρει ο κανονισμός, οι οικοδομικές κατασκευές πρέπει να σχεδιάζονται και να κτίζονται κατά τρόπο ώστε σε περίπτωση πυρκαγιάς να θεωρείται ότι διατηρείται, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, η στατική αντοχή του κτίσματος, η γένεση και η εξάπλωση της φωτιάς και του καπνού στο εσωτερικό να είναι περιορισμένες, η εξάπλωση της φωτιάς σε γειτονικές κατασκευές να είναι περιορισμένη, ο χρήστες να μπορούν να φύγουν από το κτίριο ή να διασωθούν με άλλα μέσα καθώς να λαμβάνεται υπόψη η ασφάλεια των ομάδων δράσης. Τέλος, όπως αναφέρεται, οι δομικές κατασκευές πρέπει να κατασκευάζονται κατά τρόπο ώστε να μην αποτελούν, σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους, απειλή για την υγιεινή ή την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων, των ενοίκων ή των γειτόνων, ούτε να έχουν υπερβολικά μεγάλο αντίκτυπο, κατά τη συνολική διάρκεια του κύκλου ζωής τους, στην ποιότητα του περιβάλλοντος ή στο κλίμα κατά τη διάρκεια της κατασκευής, της χρήσης και της κατεδάφισης τους.