Τουμάζος Τζιελεπής: Να βρούμε την λύση και μετά το κόστος

Ο επικεφαλής του Γραφείου Κυπριακού του ΑΚΕΛ θεωρεί άσκοπο να επιχειρείται υπολογισμός του κόστους της λύσης πριν από την επίτευξη συνολικής συμφωνίας. Διευκρινίζει ότι, εκτός από κόστος, η επίλυση του Κυπριακού θα έχει και τεράστια οικονομικά οφέλη και εξηγεί γιατί είναι προς το συμφέρον της διεθνούς κοινότητας η ενίσχυση της ομοσπονδιακής Κύπρου. Ο Toυμάζος Τσιελεπής αναφέρεται επίσης στην επικείμενη συνάντηση αντιπροσωπείας του ΑΚΕΛ με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, ενώ διευκρινίζει τους λόγους που τον ώθησαν να αποδεχθεί την πρόταση να είναι υποψήφιος βουλευτής Αμμοχώστου.
 
Δεν είναι η πρώτη φορά που του προτάθηκε, όμως είναι η πρώτη φορά που αποδέχθηκε την πρόταση και θα είναι υποψήφιος βουλευτής. Στο παρελθόν, τόσο το κόμμα, όσο όμως και ο ίδιος, έκριναν ότι η ενασχόληση με το Κυπριακό δεν μπορούσε να συνδυαστεί με τη βουλευτική ιδιότητα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το αξίωμα. Σήμερα, τονίζει ο Τουμάζος Τσιελεπής, τα δεδομένα είναι διαφορετικά:
Τ.Τ.: Ενόψει της προοπτικής επίλυσης του Κυπριακού, η θέση στη Βουλή αποκτά ένα επιπρόσθετο ενδιαφέρον. Κατά πάσα πιθανότητα, στο μεταβατικό στάδιο τα μέλη της Γερουσίας του ομοσπονδιακού κράτους θα προέλθουν από τους υφιστάμενους βουλευτές. Θεωρώ, χωρίς να περιαυτολογώ, ότι οι εμπειρίες μου στο εθνικό θέμα μπορούν να αποβούν ωφέλιμες για τη λειτουργία του σώματος.

- Το σκεπτικό αυτό εύκολα μπορεί να οδηγήσει κάποιον στο συμπέρασμα ότι όντως βρισκόμαστε κοντά σε λύση;
Τ.Τ.: Είναι αλήθεια ότι τη συγκεκριμένη στιγμή υπάρχει μια συγκυρία που ευνοεί τις προσπάθειες λύσης. Όλοι οι διεθνείς παίκτες, όσο ποτέ προηγουμένως, έχουν συμφέρον συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού. Το ίδιο επιτάσσει και το καλώς νοούμενο συμφέρον της Τουρκίας, αν και η σημερινή ηγεσία της χώρας είναι απρόβλεπτη.
Από ’κει και πέρα, τα πάντα κρίνονται και εξαρτώνται από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ως γνωστόν, στο επίκεντρο βρίσκεται αυτό το διάστημα το περιουσιακό, ένα κεφάλαιο ιδιαίτερα δύσκολο. Αν όμως οι δύο πλευρές καταφέρουν να φθάσουν σε ακτίνα συμφωνίας στο περιουσιακό, τότε, ναι, ανοίγει ο δρόμος για τη συζήτηση των θεμάτων στα οποία θα κριθεί η Τουρκία. Αναφέρομαι εν μέρει στο εδαφικό, αλλά κυρίως στα κεφάλαια της ασφάλειας και των εγγυήσεων που θα ακολουθήσουν. Αντιλαμβάνεστε βέβαια ότι αν δεν καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τον σκόπελο του περιουσιακού, η προσπάθεια κινδυνεύει να ναυαγήσει...

- Προκειμένου να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια παραμένουν στο περιουσιακό, θεωρείτε ότι οι δύο πλευρές θα πρέπει να πάρουν κάποιες σοβαρές, θαρραλέες αποφάσεις;
Τ.Τ.: Στο περιουσιακό, σε αντίθεση με άλλα κεφάλαια, δεν υπήρξαν ποτέ στο παρελθόν μεγάλες συγκλίσεις. Στη συζήτησή του οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη ορισμένους καθοριστικούς παράγοντες: Πρώτον, ότι είναι ένα θέμα που ενδιαφέρει άμεσα δεκάδες χιλιάδες οικογένειες, οι οποίες έχουν ίδιον συμφέρον. Δεύτερον, τον παράγοντα χρόνο, ότι δηλαδή από το 1974 μέχρι σήμερα έχουν παρέλθει 41 χρόνια, τα οποία δημιούργησαν κάποια νέα δεδομένα. Και, τρίτον, ότι ενώπιόν μας υπάρχει μια απόφαση του ΕΔΑΔ (υπόθεση Δημόπουλος), η οποία –κακά τα ψέματα– είναι μια κακή απόφαση που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τις επιδιώξεις της ε/κ πλευράς. Παρά τις δυσκολίες, στις διαπραγματεύσεις Χριστόφια - Ταλάτ καταφέραμε και κλειδώσαμε ορισμένες συγκλίσεις που μετά από αρκετά σκαμπανεβάσματα υιοθετήθηκαν και από τους δύο σημερινούς ηγέτες. Αναφέρομαι πρωτίστως στην αποδοχή της θέσης ότι οι περιουσίες ανήκουν στους ιδιοκτήτες και όχι στους χρήστες, όπως επίσης και στη μορφή των θεραπειών που θα προσφερθούν – αποκατάσταση, αποζημίωση, ανταλλαγή και κάποιες υποθεραπείες, όπως π.χ. η εναλλακτική περιουσία. Συμφωνήθηκε επίσης η σύσταση μιας επιτροπής, η οποία θα επιλαμβάνεται όλων αυτών των θεμάτων, όχι αυθαίρετα, αλλά στη βάση κριτηρίων που αποτελούν αντικείμενο συζήτησης. Εννοείται ότι τον πρώτο λόγο τον έχει ο ιδιοκτήτης, και στην περίπτωση που αποφασίσει αποζημίωση ή ανταλλαγή, η διευθέτηση θα είναι εύκολη υπόθεση, δεδομένου ότι θα ξεπεραστούν ορισμένα εμπόδια πρακτικού χαρακτήρα. Αν όμως επιλέξει αποκατάσταση, το αίτημά του θα ικανοποιηθεί μόνο αν πληροί τα κριτήρια αποκατάστασης. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως εκεί που υπήρξε σημαντική ανάπτυξη του ακινήτου (π.χ. δρόμοι, ξενοδοχεία, βιομηχανικές μονάδες κλπ.), η αποκατάσταση θα είναι αδύνατη...

- Έχει επιτευχθεί επιπλέον πρόοδος;
Τ.Τ.: Στο ερώτημα αυτό δεν μπορείς να απαντήσεις με ένα ναι ή με ένα όχι, ούτε μπορώ να πω αν είμαι αισιόδοξος ή απαισιόδοξος. Το σίγουρο είναι ότι η όλη προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, διότι σε περίπτωση αποτυχίας οι επιπτώσεις και για τις δύο πλευρές θα είναι ιδιαίτερα αρνητικές. Για παράδειγμα, σε περίπτωση ναυαγίου, οι προσφυγές στην Επιτροπή Αποζημιώσεων θα αυξηθούν δραματικά.

- Θεωρείτε ότι η διασύνδεση του περιουσιακού με το εδαφικό μπορεί να δώσει διεξόδους σε εμπόδια που σήμερα φαντάζουν αξεπέραστα;
Τ.Τ.: Μάλλον. Εξάλλου, αν υπάρχουν δύο θέματα που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, είναι αυτά τα δύο. Κατά την άποψή μου, ένας από τους λόγους που δεν είχαμε μεγάλες συγκλίσεις στο παρελθόν ήταν η άρνηση της τ/κ πλευράς να συζητηθούν ταυτόχρονα τα δύο κεφάλαια. Η σύνδεση ωστόσο είναι εξόφθαλμη, με την έννοια ότι όσες περισσότερες περιοχές επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση –και εκεί θα υπάρξει πλήρης αποκατάσταση– τόσο λιγότερα θα είναι τα προβλήματα που θα απομένει να ρυθμιστούν. Να σημειώσω εδώ ότι επειδή η τ/κ πλευρά αρνείται τη συνδυασμένη διαπραγμάτευση των δύο θεμάτων, εμείς θέσαμε ως γραμμή άμυνας τον όρο πως οτιδήποτε προτείνουμε στο περιουσιακό είναι υπό την αίρεση της επιστροφής 100 τουλάχιστον χιλιάδων προσφύγων του 1974 υπό ε/κ διοίκηση, ή το 60% του συνολικού αριθμού.

- Κι αν οι σημερινοί χρήστες επιθυμούν να παραμείνουν στην υπό ε/κ διοίκηση πολιτεία, τι θα γίνει;
Τ.Τ.: Η δική μας πλευρά δεν θέτει ως όρο τη μετακίνηση των Τ/κ στη δική τους συνιστώσα πολιτεία. Μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Το σημαντικό στην περίπτωση στην οποία αναφέρεστε είναι ότι ο νόμιμος ιδιοκτήτης θα αποκτήσει το δικαίωμα να χειριστεί την περιουσία του όπως επιθυμεί. Για παράδειγμα, αν δεν θέλει να επιστρέψει και ο Τ/κ χρήστης θέλει να παραμείνει, μπορεί να γίνει διευθέτηση με βάση τα συμφωνημένα κριτήρια.

- Επειδή το τελευταίο διάστημα ακούμε πολλούς να αραδιάζουν αριθμούς. Έχει υπολογιστεί το κόστος της λύσης;
Τ.Τ.: Για να υπολογίσεις το κόστος της λύσης θα πρέπει πρώτα να έχεις ενώπιόν σου την ίδια τη λύση. Άρα τα πλείστα των όσων ακούγονται είναι εικασίες. Άστε που κάποιοι, στην προσπάθειά τους να μεγιστοποιήσουν το υποτιθέμενο κόστος, παραβλέπουν την αξία των περιουσιών που θα μεταβιβάσουν στην Επιτροπή Περιουσιών όσοι επιλέξουν ως μορφή θεραπείας την αποζημίωση. Επιπλέον, όταν λόγος γίνεται για το κόστος, κάποιος πρέπει ταυτόχρονα να έχει κατά νου και τα οφέλη της λύσης και αν μπορεί να τα συμψηφίζει. Σας διαβεβαιώνω ότι σε βάθος χρόνου τα οικονομικά οφέλη θα είναι πολλαπλάσια του όποιου κόστους. Θα δώσω δύο μόνο χαρακτηριστικά παραδείγματα: Από την αποστρατιωτικοποίηση –θέση στην οποία ελπίζω ο Πρόεδρος να παραμείνει σταθερός– θα εξοικονομήσουμε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια τον χρόνο! Από την αναγκαστική αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία, η Κύπρος θα επωφεληθεί άλλα τόσα εκατομμύρια. Για να μην αναφερθώ στα οφέλη από τον τουρισμό, το εμπόριο κ.ο.κ. Τέλος, θεωρώ ότι κάποιοι συγχύζουν το κόστος με τη ρευστότητα που οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχει προκειμένου να εφαρμοστεί η συμφωνία λύσης του Κυπριακού.

- Είναι εξόφθαλμο ότι το ομοσπονδιακό κράτος θα χρειαστεί μεγάλα αποθέματα ρευστότητας. Ποιος θα μας εξασφαλίσει αυτή τη ρευστότητα;
Τ.Τ.: Εμείς οφείλουμε πρώτα να βρούμε τη λύση. Όταν τη βρούμε, θα πρέπει να προβούμε σε μια τελεσίδικη κοστολόγηση και ακολούθως να απευθυνθούμε στη διεθνή κοινότητα, ζητώντας τη συνδρομή της προκειμένου η λύση αυτή να εφαρμοστεί. Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει είτε να μας εξασφαλίσει τα χρήματα αυτά υπό μορφή δωρεάς, είτε μέσω χαμηλότοκων μακροχρόνιων δανείων. Εννοείται ότι στην περίπτωση αυτή δεν μπορούν να ισχύσουν μνημονιακές λογικές, διότι τότε το ομοσπονδιακό κράτος θα οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση!

- Με όλα αυτά τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει, γιατί η διεθνής κοινότητα να στηρίξει οικονομικά την Κύπρο;
Τ.Τ.: Το Κυπριακό είναι ένα πρόβλημα πολιτικό που πονοκεφαλιάζει τη διεθνή κοινότητα εδώ και 50 χρόνια και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί: με πολιτικούς και όχι με οικονομικούς, μνημονιακούς όρους. Με τη λύση του Κυπριακού παίζονται μεγάλα πολιτικά αλλά και οικονομικά συμφέροντα. Μήπως η Ε.Ε. δεν έχει συμφέρον να λυθεί το Κυπριακό; Δεν επιθυμεί, για παράδειγμα, την αξιοποίηση του φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου κατά τρόπο που να τερματίζει την εξάρτησή της από τη Ρωσία; Η λύση του Κυπριακού δεν θα λειτουργήσει άραγε προς όφελος και της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ; Τα 10-20 δισ. που ίσως απαιτηθούν για τη χρηματοδότηση της λύσης είναι κέρματα για τη διεθνή κοινότητα. Αντίθετα, το όφελός της θα είναι απείρως μεγαλύτερο.


 
Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τον Πρόεδρο

- Το ΑΚΕΛ θα στηρίξει τον Πρόεδρο μέχρι τέλους, ή ενόψει βουλευτικών θα δούμε το κόμμα να σκληραίνει τη στάση του, τονίζοντας τις διαφορές που έχει με τον Πρόεδρο στο Κυπριακό;
Τ.Τ.: Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ΑΚΕΛ σε καμία απολύτως περίπτωση δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει τις θέσεις του στο Κυπριακό. Ως εκ τούτου, η προεκλογική περίοδος δεν θα επηρεάσει τη στάση που τηρούμε έναντι του Προέδρου στο συγκεκριμένο θέμα. Τις θέσεις που έχουμε σήμερα, θα έχουμε και καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο. Εξάλλου, με τις θέσεις αυτές πορευτήκαμε μόνοι μας από τον Σεπτέμβρη του 2009. Όλοι οι άλλοι είχαν συστρατευτεί εναντίον των θέσεών μας για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν φοβηθήκαμε τη μοναξιά, σταθήκαμε στις θέσεις μας και τώρα αισθανόμαστε δικαιωμένοι! Ο λόγος που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σήμερα ακολουθεί μια ρεαλιστική πολιτική είναι επειδή συνειδητοποίησε ότι η πολιτική που ακολουθήθηκε από τις υπόλοιπες, πλην του ΑΚΕΛ, δυνάμεις είχε τραγική κατάληξη! Την ώρα που το Μπαρμπαρός κινείτο ανενόχλητο μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κ.Δ., ο Γ.Γ. των Η.Ε. κατέθετε στο Συμβούλιο Ασφαλείας τη χειρότερη από δεκαετίες έκθεσή του για το Κυπριακό. Η πολιτική εκείνη έπρεπε ν’ αλλάξει και ορθά έπραξε ο Πρόεδρος που υιοθέτησε μια διαφορετική στρατηγική, την οποία στηρίζουμε. Αυτή τη στιγμή, με βάση τις μετρήσεις, το 85% των ψηφοφόρων που το 2011 ψήφισαν ΑΚΕΛ, υποστηρίζει την πολιτική του κόμματος στο Κυπριακό! Άρα γιατί να θέλουμε ν’ αλλάξουμε αυτή την πολιτική;

- Αληθεύουν οι πληροφορίες ότι ενόψει της ενδεχόμενης μετακίνησης του κ. Μαυρογιάννη στη Νέα Υόρκη, η συμμετοχή σας στη διαδικασία των συνομιλιών αναβαθμίζεται;
Τ.Τ.: Η συμμετοχή μου καθορίζεται στη βάση αποφάσεων του κόμματος. Ως ΑΚΕΛ ξεκαθαρίζουμε ότι ο Τουμάζος Τσιελεπής δεν είναι μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας, δεν βρίσκεται στην αίθουσα των διαπραγματεύσεων, ωστόσο είναι στη διάθεση του Προέδρου για οτιδήποτε τού ζητηθεί. Για ό,τι και όπου ο κ. Αναστασιάδης θεωρήσει πως χρειάζεται τη βοήθειά μας, εμείς είμαστε παρόντες και θα συνεχίσουμε και στο μέλλον να είμαστε στη διάθεσή του.


Θέλουμε να ανιχνεύσουμε τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας
 
Η συνέντευξη του Τουμάζου Τσιελεπή στον «Ρεπόρτερ» δημοσιοποιείται λίγα μόλις εικοσιτετράωρα πριν από τη συνάντηση της αντιπροσωπείας του ΑΚΕΛ, με επικεφαλής τον γ.γ., με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μ. Τσαβούσογλου. Ρωτήσαμε τον κ. Τσιελεπή ποιος είναι ο στόχος της επίσκεψης:
Τ.Τ.: Στη συνάντηση με τον Τούρκο ΥΠΕΞ εμείς θα θέσουμε τις θέσεις της ε/κ πλευράς και θα προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τις πραγματικές προσθέσεις της Τουρκίας. Δεν πάμε εκεί για μια εθιμοτυπικού χαρακτήρα συνάντηση, αλλά για μια ουσιαστική συζήτηση, στην οποία μεταξύ άλλων θα συζητήσουμε τόσο το εδαφικό, όσο και το θέμα των εγγυήσεων. Ξεκαθαρίζω ότι βρισκόμαστε σε πλήρη συνεννόηση με τον Πρόεδρο, αλλά δεν πάμε εκεί ούτε ως απεσταλμένοι του κ. Αναστασιάδη, ούτε ως κομιστές κάποιων προτάσεων.

- Πώς απαντάτε στους ισχυρισμούς ότι το ΑΚΕΛ παίζει το παιχνίδι της Άγκυρας, η οποία θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ενδιαφέρεται για το Κυπριακό και παίρνει πρωτοβουλίες για επίλυσή του;
Τ.Τ.: Οι αντιδράσεις αυτές ήταν αναμενόμενες. Ωστόσο η αξιοποίηση τέτοιων προσκλήσεων είναι θέμα κοινής λογικής! Αρνητικές εντυπώσεις σε βάρος του ΑΚΕΛ θα δημιουργούνταν αν απορρίπταμε την πρόσκληση Τσαβούσογλου και όχι τώρα που αποδεχτήκαμε να πάμε στην Τουρκία για να συζητήσουμε το Κυπριακό. Δεν γίνεται να απορρίπτεις τέτοιες προσκλήσεις.