Μ. Σέβκοβιτς στον Ρεπόρτερ: ''Το αέριο αποτελεί γέφυρα για λύση''

Προοπτικές ανάπτυξης για την Κύπρο, που σήμερα δεν μπορούν καν να υπολογιστούν και κεντρικό ρόλο στη χώρα μας ως ενεργειακού κόμβου της ανατολικής Μεσογείου, βλέπει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενεργειακή Ένωση, Μάρος Σέβκοβιτς. Η Κύπρος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τους ευρωπαϊκούς, ενεργειακούς σχεδιασμούς, τονίζει ο κ. Σέβκοβιτς, ο οποίος είναι ένας από τους επτά αντιπροέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε αποκλειστική συνέντευξη στον «Ρεπόρτερ», σημείωσε, παράλληλα, ότι η Κύπρος πρέπει πρώτα να μελετήσει σε βάθος όλα τα δεδομένα και έπειτα να λάβει αποφάσεις αναφορικά με την αξιοποίηση των ενεργειακών της πόρων. Επεσήμανε δε ότι οι εξαιρετικές σχέσεις της Κύπρου με κράτη της Μέσης Ανατολής, αλλά και ο υπό εξέλιξη ενεργειακός διάλογος με την Αίγυπτο, αποτελούν κλειδιά στρατηγικής για ολόκληρη την Ευρώπη.

Θεωρείτε ότι το φυσικό αέριο αποτελεί γέφυρα ή τείχος για το Κυπριακό πρόβλημα;
Αναμφίβολα το θεωρώ ως γέφυρα. Σε όλες τις επαφές που είχα κατά την επίσκεψή μου στην Κύπρο, εκφράζεται η πεποίθηση και η βούληση ότι η ενέργεια μπορεί να αξιοποιηθεί προς όφελος και των δύο κοινοτήτων του νησιού. Το φυσικό αέριο μπορεί να φέρει ακόμη πιο κοντά τις δύο κοινότητες και να αποτελέσει εφαλτήριο ανάπτυξης για ολόκληρη τη χώρα.

Η πιθανή επίλυση του Κυπριακού, μπορεί να δώσει περαιτέρω προοπτική για ολόκληρη την Ευρώπη σε σχέση με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς και ειδικότερα σε επίπεδο διεύρυνσης του δικτύου αγωγών που ήδη σήμερα υπάρχει, με προσανατολισμό προς την Κύπρο;
Θεωρώ ότι οι προοπτικές απλώνονται σε πολλά επίπεδα. Η σταθερότητα, η ασφάλεια και ένα πλαίσιο ειρήνης, αποτελούν στοιχεία οικονομικής ανάπτυξης και βιώσιμης, με προοπτικές για όλη την Κύπρο, αλλά και για την Ευρώπη. Παράλληλα, γνωρίζω ότι επενδυτές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις επί των ενεργειακών θεμάτων στην περιοχή, άρα μια θετική κατάληξη στο Κυπριακό θεωρώ ότι θα έχει εξόχως σημαντικά αποτελέσματα και σε επίπεδο ενέργειας. Είμαι πεπεισμένος ότι με τη λύση του Κυπριακού, θα προκύψει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από ξένες εταιρείες και θα προταθούν πολύ περισσότερες λύσεις αναφορικά με τα όποια τεχνικά προβλήματα. Πιστεύω ότι δεν μπορεί καν να υπολογιστεί πόσο δραστικά θα αλλάξουν τα δεδομένα με πιθανή επίλυση του Κυπριακού, συνυπολογίζοντας τον παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας, των προοπτικών νέων κοιτασμάτων, αλλά και των ανακαλύψεων στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Πώς οι χώρες με ενεργειακά αποθέματα, όπως είναι η Κύπρος, επηρεάζουν τους ευρύτερους ενεργειακούς σχεδιασμούς σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Η Κύπρος θεωρώ ότι έχει εξαιρετικές προοπτικές. Σε επίπεδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει ήδη κάνει πολλά βήματα, ενώ πρέπει να τονίσω ότι είναι πραγματικά αξιοσημείωτη η πρόοδος τόσο της Ε.Ε. όσο και της Κύπρου, σε σχέση με τη μείωση εκπομπής ρύπων που επιτεύχθηκε. Την ίδια ώρα, οι εμπειρίες αλλά και οι πρακτικές της Ευρώπης, είναι σημαντικό να εφαρμόζονται και στην Κύπρο, προκειμένου η χώρα με τη σειρά της να εξάγει τις καλές πρακτικές σε αφρικανικές ή και ασιατικές χώρες, οι οποίες είναι σαφώς πιο πίσω σε επίπεδο ενεργειακών σχεδιασμών, ενεργειακής απόδοσης και πράσινης ανάπτυξης. Εξάλλου, υπάρχουν βασικά έργα τα οποία συζητούνται, και εάν προχωρήσουν θα αλλάξουν εντελώς τον ενεργειακό χάρτη τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ε.Ε. Το ένα πρότζεκτ αφορά στη δημιουργία υποθαλάσσιου καλωδίου, το οποίο θα μεταφέρει ηλεκτρισμό από το Ισραήλ στην Ελλάδα, μέσω Κύπρου, έργο για το οποίο γίνονται μελέτες βιωσιμότητας αλλά και υλοποίησής του. Την ίδια στιγμή, μεγάλη συζήτηση γίνεται αναφορικά με υποθαλάσσιο υπεραγωγό, ο οποίος θα διασυνδέσει την Κύπρο με την Ευρώπη, έργο για το οποίο επίσης πρέπει να εξεταστούν οι οικονομικές και τεχνικές παράμετροί του. Ο East-Med θα καθοριστεί από τις ποσότητες φυσικού αερίου που θα εντοπιστούν στην περιοχή, ενώ σημαντικές παράμετροι στο ζήτημα είναι ο τρόπος άντλησης και αποθήκευσης του φυσικού αερίου, οι αγορές στις οποίες θα καταλήξει, αλλά και ποιοι θα επενδύσουν για τις απαραίτητες υποδομές.

Άρα, πώς οι πολιτικές εξελίξεις στην περιοχή, επηρεάζουν την ενεργειακή στρατηγική της Ε.Ε;
Στο επίκεντρο, διαχρονικά, βρίσκονται τα κοιτάσματα φυσικού αερίου τόσο στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και γειτονικές χώρες. Εάν τα κοιτάσματα επιβεβαιωθούν ή ακόμη καλύτερα εάν προκύψουν νέες έρευνες, οι οποίες θα καταδείξουν μεγαλύτερες ποσότητες, τότε θα μιλάμε για πολύ καλά νέα και για την Κύπρο και για την Ευρώπη. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να μεταβάλει πλήρως τα γεωοικονομικά και γεωστρατηγικά δεδομένα ολόκληρης της περιοχής. Παράλληλα, καθοριστικής σημασίας είναι και η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού, όπως εξέχουσας σημασίας είναι και οι καλές πολιτικές σχέσεις της Κύπρου με το Ισραήλ, την Ιορδανία και την Αίγυπτο. Άλλωστε, οι επενδυτές πάντα αναζητούν πολιτική σταθερότητα σε κάθε δυνητικό, επενδυτικό τους προορισμό. Όλα αυτά, συνθέτουν ένα θετικό πλαίσιο δεδομένων για την Κύπρο, την ώρα που οι εταιρείες που πραγματοποιούν έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, εκφράζουν την αισιοδοξία για περαιτέρω ανακαλύψεις υδρογονανθράκων.

Είναι ορθή η επικέντρωση της Κύπρου στον διάλογο με την Αίγυπτο, προκειμένου το φυσικό αέριο του κυπριακού κοιτάσματος «Αφροδίτη» να μεταφερθεί στα τερματικά υγροποίησης του γειτονικού κράτους;
Είναι κάτι που συζητήσαμε και με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη αλλά και τον υπουργό Ενέργειας, Γιώργο Λακκοτρύπη. Ακόμη η Κύπρος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο σε σχέση με τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς. Αρχικά η Κύπρος εξετάζει πως το φυσικό αέριο θα καταστεί επικερδής επιχείρηση. Θα πρέπει εξάλλου να αναφέρω ότι βρέθηκα και στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό στο Βασιλικό, όπου επίσης υπάρχουν σχεδιασμοί για χρήση φυσικού αερίου, ενώ υπάρχει και μια σοβαρή επένδυση από την εταιρεία VTTV. Όλα αυτά, την ώρα που υπάρχουν ενεργειακές ανάγκες τόσο στην Ευρώπη όσο και στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Άρα, πιστεύω ότι είναι σημαντική η Αίγυπτος ως ένας πρώτος σταθμός, αλλά πιστεύω ότι και άλλες χώρες θα αποτελέσουν σημεία - σταθμούς του κυπριακού φυσικού αερίου, αναλόγως ποσοτήτων που θα εντοπιστούν, υποδομών που θα γίνουν και ευρύτερων εξελίξεων στο πεδίο της ενέργειας.

Τερματικό ή αγωγοί

«Τα μεγάλα σχέδια χρειάζονται και μεγάλες επενδύσεις»

Αναφορικά με το σενάριο κατασκευής τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Ενεργειακή Ένωση σημειώνει ότι για τέτοιου είδους ζητήματα απαιτείται πολλή και μεθοδική μελέτη. «Θα πρέπει πρώτα να διευκρινιστεί πόσο μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου υπάρχουν στην κυπριακή ΑΟΖ, ποια είναι η πιο οικονομική επιλογή για μεταφορά του στις αγορές, ενώ πάντα τα μεγάλα σχέδια χρειάζονται και μεγάλες επενδύσεις, άρα απαιτείται η συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών. Όλα αυτά τα δεδομένα θα καταδείξουν κατά πόσον οι επιβεβαιωμένες ποσότητες φυσικού αερίου θα είναι εμπορικά βιώσιμες και, μάλιστα, σε μεγάλο χρονικό ορίζοντα, γιατί ακριβώς αυτό χρειαζόμαστε στην Ευρώπη», εξηγεί. Δεν μπορώ να είμαι ακριβής αναφορικά με το ποια λύση είναι η καταλληλότερη σήμερα, συμπληρώνει, προσθέτοντας πως έχει παρατηρήσει ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΑΗΚ στο Βασιλικό έχουν κάποια πλάνα. «Παρόλα αυτά υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα για τη δημιουργία ενός τερματικού, όπως οι ακριβείς ποσότητες των κοιτασμάτων, ο χώρος όπου μπορεί να κατασκευαστεί, ποιο θα είναι το κόστος του και ποιοι θα το αναλάβουν και βεβαίως εάν θα είναι βιώσιμο. Αφού όλα αυτά αποσαφηνιστούν, θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις σε σχέση με τις βέλτιστες δυνατές επιλογές από κάθε άποψη: τεχνική, οικονομική, περιβαλλοντολογική και βεβαίως εξυπηρέτησης των πελατών», αναφέρει ο Μάρος Σέβκοβιτς.

Θα είναι καλό για την Κύπρο και την Ευρώπη να προκύψει σύνδεση των τοπικών κοιτασμάτων με την ευρωπαϊκή αγορά;
Βεβαίως και ένα βασικό ζήτημα το οποίο εξετάζουμε είναι το κόστος και τα τεχνικά δεδομένα για την κατασκευή ενός αγωγού μεταξύ Κύπρου και Κρήτης. Την ίδια ώρα υπάρχει προβληματισμός, γιατί συζητάμε για ένα εξόχως δύσκολο έργο, μεγάλου μήκους, σε μεγάλο βάθος και με δύσκολη γεωλογία. Άρα χρειάζεται αρχικά να δούμε τι θα αποφανθούν οι τεχνοκράτες και έπειτα να εξετάσουμε τα οικονομικά δεδομένα, καθώς και το εάν ένα τέτοιο έργο θα είναι βιώσιμο, αλλά και από πού μπορεί να χρηματοδοτηθεί.