Μέχρι 140 αγνοούμενοι αναμένεται να εντοπισθούν στις στρατιωτικές ζώνες

Το 2016 θα πρέπει να είναι μια χρονιά καθοριστικής σημασίας για τους αγνοούμενους, δήλωσε σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ ο Επίτροπος Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα και Θέματα Αποδήμων Φώτης Φωτίου, επισημαίνοντας, ωστόσο, τον κίνδυνο σε λίγα χρόνια η ΔΕΑ να μην έχει ρόλο να διαδραματίσει λόγω της έλλειψης εντοπισμού νέων οστών.

Ο κ. Φωτίου είπε ακόμα πως οι ζώνες που άνοιξε ο τουρκικός στρατός για εκσκαφές δεν είναι αρκετές καθώς, σύμφωνα με ειδικούς, δεν αναμένεται να ανακαλυφθούν πέραν των 140 αγνοουμένων μέσα στα επόμενα τρία χρόνια σε ένα σύνολο 1032.

Σημείωσε επίσης την ανάγκη ενίσχυσης των Κυπρίων της διασποράς και τη δημιουργία ενός λόμπι με εισαγωγή σε θέσεις κλειδιά νέων ανθρώπων δεύτερης ή τρίτης γενιάς Κυπρίων αποδήμων. Παράλληλα, τόνισε πως θα πρέπει να υπάρξει συνεργασία και με λόμπι όπως το εβραϊκό και το αρμενικό για προώθηση κοινών θέσεων που εξυπηρετούν τα εθνικά μας συμφέροντα.

Στη συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Φωτίου είπε πως 41 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, δεν έχει διακριβωθεί η τύχη των 2/3 των αγνοουμένων, τονίζοντας πως ο χειρότερος εχθρός στην υπόθεση είναι ο χρόνος. Δυστυχώς, όπως είπε, δεν έχουμε ακόμη την ουσιαστική συνεργασία των κατοχικών αρχών και της Τουρκίας, ούτως ώστε να γίνουν σημαντικά βήματα σε ένα καθαρά ανθρωπιστικό θέμα.

Σε ερώτηση σχετικά με τις στρατιωτικές ζώνες για τις οποίες έδωσε άδεια ο κατοχικός στρατός να γίνουν εκσκαφές και τι θα πρέπει να αναμένουμε να ανακαλυφθεί, ο κ. Φωτίου είπε αρχικά πως πρόκειται για ένα θετικό βήμα, το οποίο ωστόσο ήρθε αρκετά καθυστερημένα. Από την άλλη, όπως είπε, η μάζα των αγνοουμένων που αναζητούμε δεν βρίσκεται στις στρατιωτικές ζώνες στις οποίες έδωσε πρόσβαση η Τουρκία.

“Σύμφωνα με την πρώτη ενημέρωση που έχουμε σε αυτές τις 30 στρατιωτικές ζώνες πιθανόν να εντοπίσουμε οστά που θα ανήκουν σε 140 αγνοούμενους. Οι μαζικοί χώροι ταφών είναι στα πεδία μαχών, εκεί που έγιναν οι περισυλλογές των πεσόντων, των νεκρών στρατιωτών από τις στρατιωτικές κατοχικές αρχές, και μόνον εκείνοι γνωρίζουν πού βρίσκονται αυτοί οι ομαδικοί τάφοι που είναι και ο μεγάλος αριθμός των αγνοουμένων μας”, σημείωσε.

Ο κ. Φωτίου απαντώντας σε άλλη ερώτηση είπε πως οι εκσκαφές στις στρατιωτικές ζώνες αναμένεται να ξεκινήσουν άμεσα, και ευχήθηκε σε αυτές τις περιοχές να μην υπήρξε μετακίνηση οστών όπως είχε γίνει με τις περιπτώσεις των αγνοουμένων από την Άσσια, καθώς κάτι τέτοιο θα περιέπλεκε ακόμη περισσότερο το ζήτημα. Όπως σημείωσε, δικαίως υπάρχουν σήμερα Ασσιώτες που δεν παραλαμβάνουν 2 ή 3 οστά για να κάνουν κηδείες.

Ο Επίτροπος καλωσόρισε το κάλεσμα των δύο ηγετών, Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί, προς τους πολίτες ώστε να δώσουν ανώνυμα πληροφορίες και πρόσθεσε πως σε ό,τι αφορά την ε/κ πλευρά, υπάρχει ανταπόκριση για πληροφορίες για χώρους ταφής Τ/κ. “Έχω δεχθεί τηλεφωνήματα και έχω συναντηθεί με αρκετό κόσμο για να δώσει πληροφορίες ανώνυμα και μακριά από διαδικασίες”, είπε, ενώ απάντησε πως μικρή είναι η ανταπόκριση στην τ/κ πλευρά.

Ο κ. Φωτίου τόνισε πως τα τελευταία χρόνια μειώνεται δραστικά ο ρυθμός εντοπισμού οστών, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο καθώς σε λίγα χρόνια η ΔΕΑ δεν θα έχει έργο να επιτελέσει, κάτι που πρέπει να προβληματίσει όλους και ιδιαίτερα την ΕΕ που είναι ο κύριος χρηματοδότης του προγράμματος, καθώς και τα ΗΕ.

Ερωτηθείς σε σχέση με τον επαναπατρισμό των οστών των Ελλαδιτών που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, ο κ. Φωτίου ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για οστά που εντοπίστηκαν στο ΝΟΡΑΤΛΑΣ. Εκεί στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας όπου είναι θαμμένο το ΝΟΡΑΤΛΑΣ, εντοπίστηκαν, όπως είπε, οι 15 καταδρομείς που αναζητούνταν από την αρχή και τώρα πραγματοποιούνται οι ταυτοποιήσεις. Αναμένεται, πρόσθεσε, σε 1-2 μήνες να παραδοθούν τα οστά αυτών των καταδρομών στους συγγενείς.

Στους 7 καταδρομείς, τα οστά των οποίων θα παραδοθούν την ερχόμενη βδομάδα στους συγγενείς, μόνο ένας ήταν μέσα στο πλήρωμα του ΝΟΡΑΤΛΑΣ, τα οστά του οποίου είχαν μεταφερθεί από τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας τότε, στο στρατιωτικό κοιμητήριο της Λακατάμιας. Οι άλλοι είναι υποθέσεις που αφορούν το `74 και κάποιοι το 1963-`64. Για την παράδοση των οστών αυτών θα γίνει μια σεμνή τελετή στο ΓΕΕΦ, με όλες τις τιμές που τους αξίζουν, στην παρουσία του Αναπληρωτή Υπουργού Άμυνας της Ελλάδας.

Σε σχόλιο ότι μέσα σε αυτές τις περιπτώσεις των Ελλαδιτών αγνοουμένων είναι και μια περίπτωση που δόθηκαν πριν από 15 χρόνια λανθασμένα οστά άλλου αγνοουμένου, ο κ. Φωτίου είπε πως δυστυχώς υπάρχουν 13 τέτοιες περιπτώσεις που τη δεκαετία του `90 δόθηκαν λανθασμένα οστά σε οικογένειες και έγιναν ταφές.

Τώρα, συνέχισε, “τα ζητούμε από τις οικογένειες και δυστυχώς υπάρχει μια άρνηση γιατί δεν θέλουν αυτέ οι οικογένειες να περάσουν αυτή τη διαδικασία”, είπε, σημειώνοντας πως αυτό αποτελεί ένα πρόβλημα καθώς τα οστά αυτά ανήκουν άλλους αγνοούμενους. Πρόσθεσε πως έχει γίνει μια συμφωνία με τον Έλληνα Υπουργό Άμυνας για στοχευμένες ενέργειες προς αυτές τις οικογένειες σε μια προσπάθεια να πεισθούν.

Όσον αφορά το θέμα με τα οστά των αγνοουμένων τα οποία εμποτίστηκαν με χημικά, είπε πως αυτά βρίσκονταν σε οστεοφυλάκιο στον Τύμβο και είχαν μεταφερθεί στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας. Όπως διευκρίνισε, αρχικά ο εμποτισμός τους από την Εθνική Φρουρά έγινε χωρίς να υπάρχει γνώση ότι αυτός θα κατέστρεφε το γενετικό υλικό.

Ερωτηθείς πόσους αγνοούμενους αφορούν αυτά τα οστά, είπε πως δεν γνωρίζουμε ακόμα, καθώς είναι ένας πολύ μεγάλος αριθμός οστών που έχουν πρόβλημα λόγω των χημικών και η προσπάθεια τώρα επικεντρώνεται στο να σταλούν σε ένα εξειδικευμένο εργαστήριο του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ.

Ανέφερε πως μετά τη θετική ανταπόκριση του εργαστηρίου, μέσα στις λίγες επόμενες μέρες θα αποσταλούν τα πρώτα δείγματα για να εξετάσουν αν μπορούν να απομονώσουν γενετικό υλικό, ώστε να προχωρήσουν στην αποστολή όλων των οστών αυτών. “Είναι και αυτή μια πονεμένη υπόθεση γιατί όλα αυτά τα οστά μπορεί να ανήκουν σε ένα μεγάλο αριθμό αγνοουμένων”, είπε.

Όσον αφορά τα θέματα ομογένειας, και απαντώντας σε ερώτηση για το πώς μπορεί να ενισχυθεί ο ρόλος τους, ο κ. Φωτίου είπε αρχικά πως πλέον είναι Κύπριοι της διασποράς καθώς υπάρχει τρίτη και τέταρτη γενιά αποδήμων, και υπάρχει μεγάλη ανάγκη να ενισχυθεί αυτή η νέα γενιά ώστε να διαδραματίσει ρόλο στα πολιτικά δρώμενα των χωρών τους, όπως πράττει η εβραϊκή διασπορά. Εξήγησε πως στα κέντρα λήψης απόφασης στο εξωτερικό θα πρέπει να εμπλακούν και “δικά” μας παιδιά.

Το άλλο πολύ σημαντικό ζήτημα αφορά μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για στενή συνεργασία με την εβραϊκή και την αρμένικη διασπορά. Με τα δύο αυτά οργανωμένα σύνολα υπάρχει μια συνεργασία στις ΗΠΑ που πρέπει ωστόσο να επεκταθεί και στην Ευρώπη, σημειώνοντας πως το λόμπι των Αρμενίων στη Γαλλία είναι από τα πιο ισχυρά.

Ο κ. Φωτίου ανέφερε ότι ο ίδιος συζήτησε το θέμα της συνεργασίας των αποδήμων και με τον Έλληνα Υφυπουργό Εξωτερικών κ. Αμανατίδη, προαναγγέλλοντας τη διεξαγωγή τριμερών συναντήσεων με Ισραήλ και Αρμενία. “Σε λίγες βδομάδες θα βρίσκομαι στο Ισραήλ για να συζητήσω αυτό το θέμα, υπάρχει ενδιαφέρον και από Ισραήλ και Αρμενία για να πραγματοποιηθούν αυτές οι τριμερείς”, οι οποίες σκοπό θα έχουν τον καλύτερο συντονισμό ώστε η κάθε μια διασπορά μέσα από τις διασυνδέσεις της να προωθεί εθνικά θέματα που αφορούν την Κύπρο-Ελλάδα-Ισραήλ-Αρμενία ή ακόμη κοινά θέματα.

Όπως επεσήμανε ο Επίτροπος, μέσα στο νέο περιβάλλον και τις συνεργασίες της Κύπρου με τις χώρες της περιοχής, η χώρα μας εξελίσσεται ως ένας σταθεροποιητικός παράγοντας. Αυτό είναι, πρόσθεσε, το συγκριτικό μας πλεονέκτημα που πρέπει να αναδείξουμε στο εξωτερικό μέσα και από τις συνεργασίες με τα διάφορα λόμπι.

Σε ερώτηση αν μπορούμε πλέον να ενισχύσουμε και οικονομικά την ομογένεια ώστε να διαδραματίσει το ρόλο και να προωθήσει τις συνεργασίες αυτές, ο κ. Φωτίου παραδέχθηκε πως τα τελευταία 2-3 χρόνια μειώθηκαν τα κονδύλια για τους απόδημους και στόχος της Κυβέρνησης είναι όσο ανακάμπτει η οικονομία να στηρίζουμε περισσότερο τις οργανωμένες δράσεις για την προώθηση των εθνικών μας θεμάτων.

Πρόσθεσε πως μια πρωτοβουλία της Κυβέρνησης είναι να πραγματοποιήσει σε συνεργασία με το ΚΕΒΕ και το CIPA επιχειρηματικά Φόρουμ στην Κύπρο για αξιοποίηση ισχυρών απόδημων επιχειρηματιών καθώς και άλλων επιχειρηματιών από το εξωτερικό οι οποίοι θα προσελκυστούν από τους απόδημους.

Ερωτηθείς πότε προγραμματίζονται αυτά τα Φόρουμ, ο κ. Φωτίου είπε πως το πρώτο που θα αφορά επιχειρηματίες από τις ΗΠΑ σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί στην Κύπρο το ερχόμενο καλοκαίρι. Στο εξωτερικό, τα Φόρουμ αυτά ήδη πραγματοποιούνται αλλά χρειάζεται ένας καλύτερος συντονισμός ώστε αυτά τα γίνουν πιο στοχευμένα με στόχο οι απόδημοι επιχειρηματίες να μετατραπούν σε πολλαπλασιαστές της προώθησης της Κύπρου ως επενδυτικός προορισμός.

Καταλήγοντας, ο κ. Φωτίου ευχήθηκε όπως το 2016 ιδιαίτερα το θέμα των αγνοουμένων να έχει μια θετική κατάληξη όπως και να υπάρξει επίλυση του Κυπριακού. “Αν θα έκανα μια ευχή σήμερα θα ήταν ιδιαίτερα για επίλυση του θέματος των αγνοουμένων, γιατί ξέρω οι συγγενείς πόσο υποφέρουν, πόσο θέλουν αυτές οι λίγες μανάδες που έμειναν πριν ολοκληρώσουν το βιολογικό τους κύκλο να μπορέσουν να κάνουν μια κηδεία των παιδιών τους”, κατέληξε.

ΚΥΠΕ