Η τιμή της Βενζίνης
11:30 - 12 Ιανουαρίου 2016
Η τιμή του αργού πετρελαίου τα τελευταία χρόνια μειώθηκε από $130 το βαρέλι τον Ιούλιο του 2008 στα $37 στα μέσα Δεκεμβρίου 2015. Μία μείωση της τάξης του 72%. Όμως, στην Κύπρο, η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά αυξήθηκε από €1,16 το λίτρο σε €1,17, κατά την ίδια περίοδο. Έχουν λοιπόν δίκαιο οι πολιτικοί που φωνάζουν ότι «όταν οι τιμές ανεβαίνουν διεθνώς, οι εταιρίες εισάγουν με ταχύπλοα, ενώ όταν μειώνονται με κουπί»; Για να μπορέσουμε να απαντήσουμε το πιο πάνω ερώτημα, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τρεις παράγοντες: (α) την ισοτιμία δολαρίου-ευρώ, (β) τους φόρους και δασμούς στα πετρελαιοειδή στην Κύπρο και (γ) το κόστος διύλισης του αργού πετρελαίου και μεταφορικά και άλλα έξοδα.
Όσον αφορά στην ισοτιμία δολαρίου-ευρώ, στα μέσα Ιουλίου 2008, €1 «αγόραζε» $1,57, ενώ τον Δεκέμβριο του 2015, €1 «αγόραζε» μόνο $1,09. Με βάση λοιπόν τις εν λόγω ισοτιμίες, η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε από τα €83 στα €34. Μία μείωση της τάξης του 59%, και όχι του 72%, όπως είδαμε πιο πάνω. Ή αν προτιμάτε, η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε κατά 2,5 και όχι κατά 3,5 φορές, από το 2008 μέχρι το 2015.
Ας δούμε τώρα και τη διαφοροποίηση των φόρων και των δασμών στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Με βάση τα επίσημα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Weekly Oil Bulletin, το ΦΠΑ αυξήθηκε από 15% σε 19% και οι λοιποί φόροι από €0,30 σε €0,48 ανά λίτρο βενζίνης για την ίδια χρονική περίοδο. Ως εκ τούτου, ενώ η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής (δηλαδή μετά τους φόρους) αυξήθηκε από €1,16 το λίτρο σε €1,17, η τιμή προ φόρων μειώθηκε από €0,70 σε €0,49. Μία μείωση της τάξης του 30%. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι σήμερα, από τα €1,17 που πληρώνει ο καταναλωτής, τα €0,68 είναι φόροι προς το κράτος.
Παραμένει όμως το ερώτημα γιατί ενώ η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε κατά 59%, στην Κύπρο η μείωση της αμόλυβδης βενζίνης ήταν μόνο 30%. Και εδώ πρέπει να υπολογίσουμε και τον τρίτο παράγοντα: το κόστος διύλισης του αργού πετρελαίου, το κόστος μεταφοράς της βενζίνης, κτλ, το οποίο σίγουρα δεν μεταβάλλεται αναλόγως της τιμής του αργού πετρελαίου. Αν και δεν μπορώ να ξέρω τα πραγματικά δεδομένα για την Κύπρο, αναλύοντας τα δεδομένα του California Energy Commission, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το κόστος διύλισης, μεταφοράς και μάρκετινγκ ανά βαρέλι, αυξήθηκε από $30 το 2008 σε $39 το 2015. Αν συμπεριλάβουμε λοιπόν και το εν λόγω κόστος, η τιμή εισαγωγής και διάθεσης της αμόλυβδης βενζίνης ανά βαρέλι (με βάση τα διεθνή στοιχεία) μειώθηκε από €102 σε €67, δηλαδή κατά 34%. Μία μείωση συγκρίσιμη με τη μείωση του 30% στην τιμή της αμόλυβδης βενζίνης ανά λίτρο στην Κύπρο.
Βλέπουμε λοιπόν μια εντελώς διαφορετική ιστορία απ’ ό,τι όταν ξεκινήσαμε το άρθρο.
Όσον αφορά στην ισοτιμία δολαρίου-ευρώ, στα μέσα Ιουλίου 2008, €1 «αγόραζε» $1,57, ενώ τον Δεκέμβριο του 2015, €1 «αγόραζε» μόνο $1,09. Με βάση λοιπόν τις εν λόγω ισοτιμίες, η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε από τα €83 στα €34. Μία μείωση της τάξης του 59%, και όχι του 72%, όπως είδαμε πιο πάνω. Ή αν προτιμάτε, η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε κατά 2,5 και όχι κατά 3,5 φορές, από το 2008 μέχρι το 2015.
Ας δούμε τώρα και τη διαφοροποίηση των φόρων και των δασμών στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. Με βάση τα επίσημα δεδομένα της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Weekly Oil Bulletin, το ΦΠΑ αυξήθηκε από 15% σε 19% και οι λοιποί φόροι από €0,30 σε €0,48 ανά λίτρο βενζίνης για την ίδια χρονική περίοδο. Ως εκ τούτου, ενώ η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής (δηλαδή μετά τους φόρους) αυξήθηκε από €1,16 το λίτρο σε €1,17, η τιμή προ φόρων μειώθηκε από €0,70 σε €0,49. Μία μείωση της τάξης του 30%. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι σήμερα, από τα €1,17 που πληρώνει ο καταναλωτής, τα €0,68 είναι φόροι προς το κράτος.
Παραμένει όμως το ερώτημα γιατί ενώ η τιμή του αργού πετρελαίου μειώθηκε κατά 59%, στην Κύπρο η μείωση της αμόλυβδης βενζίνης ήταν μόνο 30%. Και εδώ πρέπει να υπολογίσουμε και τον τρίτο παράγοντα: το κόστος διύλισης του αργού πετρελαίου, το κόστος μεταφοράς της βενζίνης, κτλ, το οποίο σίγουρα δεν μεταβάλλεται αναλόγως της τιμής του αργού πετρελαίου. Αν και δεν μπορώ να ξέρω τα πραγματικά δεδομένα για την Κύπρο, αναλύοντας τα δεδομένα του California Energy Commission, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το κόστος διύλισης, μεταφοράς και μάρκετινγκ ανά βαρέλι, αυξήθηκε από $30 το 2008 σε $39 το 2015. Αν συμπεριλάβουμε λοιπόν και το εν λόγω κόστος, η τιμή εισαγωγής και διάθεσης της αμόλυβδης βενζίνης ανά βαρέλι (με βάση τα διεθνή στοιχεία) μειώθηκε από €102 σε €67, δηλαδή κατά 34%. Μία μείωση συγκρίσιμη με τη μείωση του 30% στην τιμή της αμόλυβδης βενζίνης ανά λίτρο στην Κύπρο.
Βλέπουμε λοιπόν μια εντελώς διαφορετική ιστορία απ’ ό,τι όταν ξεκινήσαμε το άρθρο.
Επίκουρος καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου