Οι βασικές προβλέψεις για την 3η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών

Μία από τις πρώτες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης στην Ελλάδα είναι το ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, η οποία εξαρτάται και από την πορεία της πρώτης αξιολόγησης για το τρίτο μνημόνιο, που θα γίνει στις αρχές Οκτωβρίου, καθώς τα κεφάλαια θα προέλθουν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM). Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή περί τα μέσα Οκτωβρίου.

Πρόκειται για την τρίτη ανακεφαλαιοποίηση που πραγματοποιείται στον τραπεζικό κλάδο από το 2013.΄Εχουν προηγηθεί η ανακεφαλαιοποίηση το καλοκαίρι του 2013 συνολικού ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ κάλυψαν ιδιώτες, και η ανακεφαλαιοποίηση την άνοιξη του 2014 συνολικού ύψους 8,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, που κάλυψαν αποκλειστικά ιδιώτες επενδυτές.

Και οι δύο αυτές ανακεφαλαιοποιήσεις δεν φαίνεται ότι έλυσαν το πρόβλημα της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, λόγω της φυγής κεφαλαίων τους προηγούμενους μήνες και της αύξησης των επισφαλών δανείων.

Εκτιμάται ότι οι μεγάλες τράπεζες της χώρας, οι λεγόμενες «συστημικές» - Εθνική, Πειραιώς, Alpha Bank και Eurobank - θα χρειαστούν έως και 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίησή τους. Οι αρμόδιες αρχές θα προχωρήσουν στα γνωστά «τεστ αντοχής» για να καθοριστεί επακριβώς το κεφαλαιακό έλλειμμα. Οι σχετικές διαδικασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα στο Δεκέμβριο για να προλάβουν τη νέα ρήτρα διάσωσης του ESM που θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2016 και η οποία βάζει στο «κάδρο» και τους καταθέτες μέσω «κουρέματος» (bail in).

Οι δύο βασικές προσεγγίσεις για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προβλέπουν:

• Η πρώτη, μια υπερκεφαλαιοποίηση των τραπεζών, έτσι ώστε να μπει «ζεστό χρήμα» στις τράπεζες και να μην επανεμφανιστεί μελλοντικά το πρόβλημα μιας πιθανής μελλοντικής ανακεφαλοποίησης τους. Με το σενάριο αυτό, ουσιαστικά κρατικοποιούνται οι τράπεζες και καθίσταται προβληματική η συμμετοχή των ήδη ιδιωτών μετόχων των τραπεζών, που θα τους είναι αρκετά δύσκολο να ακολουθήσουν τις μεγάλες αυξήσεις του μετοχικού κεφαλαίου.
• Η δεύτερη προσέγγιση κινείται στον αντίποδα της πρώτης και προτάσσει την ιδιωτική παρουσία μέσα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αφενός οι ιδιώτες μέτοχοι θα πρέπει  συμβάλουν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και αφετέρου να μην πληγούν εκ νέου αυτοί που ήδη έχουν επενδύσει στις τράπεζες. Επομένως τα ποσά της ανακεφαλοποίησης θα πρέπει να είναι ρεαλιστικά και να αντανακλούν την πραγματικότητα.

Ήδη οι ελληνικές συστημικές τράπεζες έχουν ξεκινήσει διερευνητικές επαφές στο εξωτερικό σε μια προσπάθεια να ανιχνεύσουν το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών για συμμετοχή στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου και αναμένεται να ενταθούν το επόμενο χρονικό διάστημα, οπότε και θα έχει διαμορφωθεί σαφής εικόνα για το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης του ελληνικού τραπεζικού κλάδου.

Η ανακεφαλοποίηση των τραπεζών θεωρείται πως είναι υψίστης σημασίας για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας, ιδιαίτερα αν σ΄αυτή συμμετάσχουν ξένοι επενδυτές. Αφενός θα αυξήσει τη ρευστότητα στην πραγματική οικονομία και αφετέρου θα αποτελέσει το πρώτο σημάδι για την επιστροφή της εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα και από τους άλλους ιδιώτες επενδυτές.