Αγνοούμενοι - Τα συνεργεία μπαίνουν σε στρατιωτικές ζώνες
08:09 - 29 Δεκεμβρίου 2015
Ο χρόνος είναι ο χειρότερος εχθρός για τους συγγενείς των αγνοουμένων, αφού ένας-ένας φεύγει από τη ζωή χωρίς να μάθουν τι απέγιναν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Και παρ’ όλες τις προσπάθειες, μόνο λίγοι αγνοούμενοι έχουν ταυτοποιηθεί.
Ο τουρκικός στρατός έδωσε επιτέλους άδεια για εκσκαφές σε 30 σημεία εντός στρατιωτικών ζωνών, στη Βώνη, στον Άγιο Γεώργιο, στον Κοντεμένο, στην Αμμόχωστο και στη Λευκωσία. Μαζί οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων, Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί, επισκέφθηκαν πρόσφατα το Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους (ΔΕΑ), και απηύθυναν έκκληση σε οποιονδήποτε γνωρίζει οποιαδήποτε πληροφορία που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξακρίβωση της τύχης έστω και ενός αγνοουμένου, να μην διστάσει να τη δώσει, ακόμα και με πλήρη ανωνυμία. «Θα διαβουλευθώ και με τον γενικό εισαγγελέα, προκειμένου να υπάρξει μια βεβαιότητα ότι αυτοί που δίδουν πληροφορίες δεν θα υπόκεινται στην όποια δίωξη, ώστε να διασφαλίσουμε τουλάχιστον σε αυτό το ανθρωπιστικό θέμα, μια ελεύθερη πληροφόρηση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Σημειώνεται ότι δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί η τύχη περίπου 1038 Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών αγνοουμένων. Ο «Ρεπόρτερ» συνάντησε και συνομίλησε με τον εκπρόσωπο της ελληνοκυπριακής πλευράς στη ΔΕΑ, Νέστορα Νέστορος.
Κύριε Νέστορος, πού βρισκόμαστε σήμερα αναφορικά με το θέμα των αγνοουμένων;
Έχουμε ακόμα 250 περίπου υποθέσεις στο Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της ΔΕΑ, οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα στάδια. Υπάρχουν και οστά που δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ταυτοποιήσεις, και αφορούν περίπου 90 υποθέσεις Ελληνοκυπρίων. Έχουμε πολύ περιορισμένο γενετικό υλικό και έχουμε αδυναμία σε κάποια γενεαλογικά δέντρα, και δεν μπορούμε να εντοπίσουμε συγγενείς. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε ένα μόνο οστό, και υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφεί αν το στείλουμε για γενετικές εξετάσεις, και να μην έχουμε τίποτα να παραδώσουμε στις οικογένειες. Όσον αφορά στις εκσκαφές, τώρα εργαζόμαστε στη Μαράθα με δυο συνεργεία, όπου αναμένουμε ότι θα εντοπίσουμε οστά 89 Τουρκοκυπρίων. Επίσης, στην περιοχή της Αθαλάσσας ψάχνουμε για οστά Τουρκοκυπρίων.
Πόσες εκσκαφές έγιναν μέχρι σήμερα;
Έχουν γίνει 1030. Εντοπίστηκαν οστά στις 300. Όταν εντοπίζουμε οστά δεν σημαίνει ότι βρίσκουμε ολοκληρωμένους σκελετούς. Εντοπίζουμε πολύ περιορισμένο αριθμό οστών ή κάτι περισσότερο από το πολύ περιορισμένο. Κι αυτό λόγω οικοδομικής ανάπτυξης, αλλά και επειδή πολλοί νεκροί δεν είχαν ταφεί. Μην ξεχνάτε ότι υπήρξαν και οργανωμένες μετακινήσεις οστών.
Ο τουρκικός στρατός έχει δώσει άδεια τώρα για εσκσαφές σε κάποιες στρατιωτικές ζώνες, έτσι δεν είναι;
Μέχρι πρόσφατα ήταν πολύ αργοί οι ρυθμοί παραχώρησης αδειών. Τώρα έχουμε 30 άδειες από τον τουρκικό στρατό, οι οποίες θα μας παραχωρούνται 10 ανά χρόνο. Σήμερα μας ζητούν να υποδείξουμε ποιοι θα είναι οι 10 χώροι στους οποίους επιθυμούμε να έχουμε πρόσβαση και επανεξετάζουμε τις πληροφορίες μας για να είμαστε σίγουροι για τις περιοχές. Δεν έχουμε καταλήξει ακόμα.
Με αυτές τις 30 άδειες, πόσα αγνοούμενα πρόσωπα υπολογίζετε να εντοπίσετε;
Σύμφωνα με τα αρχεία είναι 140 άτομα. Όμως, αν πάμε να δούμε το ποσοστό επιτυχίας των εκσκαφών στις στρατιωτικές ζώνες που έχουν γίνει στο παρελθόν, η επιτυχία/αποτυχία είναι περίπου στο 50%. Να σας πω, ακόμα, ότι 36 ανατομικοί (ολόκληροι) σκελετοί, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ανήκουν σε εθνοφρουρούς που έπεσαν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, εντοπίστηκαν πρόσφατα στους δυο ομαδικούς τάφους στον κατεχόμενο Τράχωνα και θα αρχίσει η διαδικασία ταυτοποίησής τους.
Έχετε τελειώσει με τον Τράχωνα;
Στην ίδια περιοχή πιθανόν να πραγματοποιηθεί στο μέλλον και τρίτη εκσκαφή. Έχουμε εστιαστεί στην έρευνα, για να εξακριβώσουμε κατά πόσο κάποιες πληροφορίες είναι σοβαρές. Πιθανόν να οδηγηθούμε σε έναν νέο τόπο ταφής.
Άρα, η προσοχή πλέον επικεντρώνεται στις στρατιωτικές περιοχές, για τις οποίες έδωσε άδεια ο κατοχικός στρατός για να διεξαχθούν εκσκαφές;
Ναι, και, συγκεκριμένα, έρευνες θα πραγματοποιηθούν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ στον Γερόλακκο, στην Κυρά, στην Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, στον Κοντεμένο, τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, το Δίκωμο, τη Μια Μηλιά, την κατεχόμενη Λευκωσία, στο κατεχόμενο τμήμα του Αγίου Δομετίου, στο Μπογάζι, στην Αμμόχωστο και τον Άγιο Μέμνονα. Επίσης, όπως ήδη έχω αναφέρει, προχωρούν οι εκσκαφές στην κατεχόμενη Μαράθα, για τον εντοπισμό 89 Τουρκοκύπριων αγνοουμένων.
Εξακολουθούν να έρχονται μάρτυρες;
Δεν μπορώ να πω ότι έρχονται πολλοί. Εστιαζόμαστε σε συγκεκριμένα πρόσωπα, που μπορούν να μας βοηθήσουν, ιδιαίτερα για Τουρκοκύπριους του ’63 – ’64. Και σε ανθρώπους που γνωρίζουν, θέλω να στείλω το μήνυμα ότι πρέπει να μας βοηθήσουν, για να εντοπίσουμε αυτόν τον κόσμο. Πρέπει να δώσουμε απαντήσεις σε αυτές τις τουρκοκυπριακές οικογένειες, ιδίως για την περίοδο ’63 – ’64. Και φυσικά, χρειαζόμαστε τη βοήθεια των Τουρκοκυπρίων για τα γεγονότα του ’74. Γι’ αυτό κάνω έκκληση στους μάρτυρες.
Έχουμε ακόμα 250 περίπου υποθέσεις στο Ανθρωπολογικό Εργαστήρι της ΔΕΑ, οι οποίες βρίσκονται σε διάφορα στάδια. Υπάρχουν και οστά που δεν μπορούν να οδηγήσουν σε ταυτοποιήσεις, και αφορούν περίπου 90 υποθέσεις Ελληνοκυπρίων. Έχουμε πολύ περιορισμένο γενετικό υλικό και έχουμε αδυναμία σε κάποια γενεαλογικά δέντρα, και δεν μπορούμε να εντοπίσουμε συγγενείς. Επιπλέον, σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε ένα μόνο οστό, και υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφεί αν το στείλουμε για γενετικές εξετάσεις, και να μην έχουμε τίποτα να παραδώσουμε στις οικογένειες. Όσον αφορά στις εκσκαφές, τώρα εργαζόμαστε στη Μαράθα με δυο συνεργεία, όπου αναμένουμε ότι θα εντοπίσουμε οστά 89 Τουρκοκυπρίων. Επίσης, στην περιοχή της Αθαλάσσας ψάχνουμε για οστά Τουρκοκυπρίων.
Πόσες εκσκαφές έγιναν μέχρι σήμερα;
Έχουν γίνει 1030. Εντοπίστηκαν οστά στις 300. Όταν εντοπίζουμε οστά δεν σημαίνει ότι βρίσκουμε ολοκληρωμένους σκελετούς. Εντοπίζουμε πολύ περιορισμένο αριθμό οστών ή κάτι περισσότερο από το πολύ περιορισμένο. Κι αυτό λόγω οικοδομικής ανάπτυξης, αλλά και επειδή πολλοί νεκροί δεν είχαν ταφεί. Μην ξεχνάτε ότι υπήρξαν και οργανωμένες μετακινήσεις οστών.
Ο τουρκικός στρατός έχει δώσει άδεια τώρα για εσκσαφές σε κάποιες στρατιωτικές ζώνες, έτσι δεν είναι;
Μέχρι πρόσφατα ήταν πολύ αργοί οι ρυθμοί παραχώρησης αδειών. Τώρα έχουμε 30 άδειες από τον τουρκικό στρατό, οι οποίες θα μας παραχωρούνται 10 ανά χρόνο. Σήμερα μας ζητούν να υποδείξουμε ποιοι θα είναι οι 10 χώροι στους οποίους επιθυμούμε να έχουμε πρόσβαση και επανεξετάζουμε τις πληροφορίες μας για να είμαστε σίγουροι για τις περιοχές. Δεν έχουμε καταλήξει ακόμα.
Με αυτές τις 30 άδειες, πόσα αγνοούμενα πρόσωπα υπολογίζετε να εντοπίσετε;
Σύμφωνα με τα αρχεία είναι 140 άτομα. Όμως, αν πάμε να δούμε το ποσοστό επιτυχίας των εκσκαφών στις στρατιωτικές ζώνες που έχουν γίνει στο παρελθόν, η επιτυχία/αποτυχία είναι περίπου στο 50%. Να σας πω, ακόμα, ότι 36 ανατομικοί (ολόκληροι) σκελετοί, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ανήκουν σε εθνοφρουρούς που έπεσαν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, εντοπίστηκαν πρόσφατα στους δυο ομαδικούς τάφους στον κατεχόμενο Τράχωνα και θα αρχίσει η διαδικασία ταυτοποίησής τους.
Έχετε τελειώσει με τον Τράχωνα;
Στην ίδια περιοχή πιθανόν να πραγματοποιηθεί στο μέλλον και τρίτη εκσκαφή. Έχουμε εστιαστεί στην έρευνα, για να εξακριβώσουμε κατά πόσο κάποιες πληροφορίες είναι σοβαρές. Πιθανόν να οδηγηθούμε σε έναν νέο τόπο ταφής.
Άρα, η προσοχή πλέον επικεντρώνεται στις στρατιωτικές περιοχές, για τις οποίες έδωσε άδεια ο κατοχικός στρατός για να διεξαχθούν εκσκαφές;
Ναι, και, συγκεκριμένα, έρευνες θα πραγματοποιηθούν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ στον Γερόλακκο, στην Κυρά, στην Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας, στον Κοντεμένο, τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, το Δίκωμο, τη Μια Μηλιά, την κατεχόμενη Λευκωσία, στο κατεχόμενο τμήμα του Αγίου Δομετίου, στο Μπογάζι, στην Αμμόχωστο και τον Άγιο Μέμνονα. Επίσης, όπως ήδη έχω αναφέρει, προχωρούν οι εκσκαφές στην κατεχόμενη Μαράθα, για τον εντοπισμό 89 Τουρκοκύπριων αγνοουμένων.
Εξακολουθούν να έρχονται μάρτυρες;
Δεν μπορώ να πω ότι έρχονται πολλοί. Εστιαζόμαστε σε συγκεκριμένα πρόσωπα, που μπορούν να μας βοηθήσουν, ιδιαίτερα για Τουρκοκύπριους του ’63 – ’64. Και σε ανθρώπους που γνωρίζουν, θέλω να στείλω το μήνυμα ότι πρέπει να μας βοηθήσουν, για να εντοπίσουμε αυτόν τον κόσμο. Πρέπει να δώσουμε απαντήσεις σε αυτές τις τουρκοκυπριακές οικογένειες, ιδίως για την περίοδο ’63 – ’64. Και φυσικά, χρειαζόμαστε τη βοήθεια των Τουρκοκυπρίων για τα γεγονότα του ’74. Γι’ αυτό κάνω έκκληση στους μάρτυρες.
Τα στοιχεία μέχρι σήμερα
2001 οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι
1508 Ελληνοκύπριοι αγνοούμενοι, από τους οποίους ταυτοποιήθηκαν 580 εκ των οποίων οι 9 αφορούν στην περίοδο ’63 - ’64
493 Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι, από τους οποίους ταυτοποιήθηκαν οι 151 εκ των οποίων οι 77 αφορούν στην περίοδο ’63 - ’64
Στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της ΔΕΑ βρίσκονται αυτή τη στιγμή περίπου 250 υποθέσεις
1508 Ελληνοκύπριοι αγνοούμενοι, από τους οποίους ταυτοποιήθηκαν 580 εκ των οποίων οι 9 αφορούν στην περίοδο ’63 - ’64
493 Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι, από τους οποίους ταυτοποιήθηκαν οι 151 εκ των οποίων οι 77 αφορούν στην περίοδο ’63 - ’64
Στο Ανθρωπολογικό Εργαστήριο της ΔΕΑ βρίσκονται αυτή τη στιγμή περίπου 250 υποθέσεις