Κώστας Καδής στον Ρεπορτερ: «Επαναστατικές αλλαγές στο Λύκειο»

Η παρούσα συνέντευξη του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού, Κώστα Καδή, στον «Ρεπόρτερ» επικεντρώνεται στο ποιες μεταρρυθμίσεις έχουν γίνει τόσο στην εκπαίδευση όσο και στους εκπαιδευτικούς, αλλά και στο τι προγραμματίζεται για το άμεσο μέλλον.  
 
Ο υπουργός δηλώνει έτοιμος να  σπάσει κατεστημένα και νοοτροπίες και να προχωρήσει στην εφαρμογή της πολυσυζητημένης μεταρρύθμισης στην παιδεία. Αναφέρεται στα στάδια εφαρμογής των αλλαγών και εκφράζει την πεποίθηση ότι σε τρία χρόνια θα δούμε διαφορά στο επίπεδο των αποφοίτων του δημόσιου λυκείου.
 
Τι έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής, στο κομμάτι των αναλυτικών προγραμμάτων;
 - Σχετικά με τις πολιτικές που αφορούν στο περιεχόμενο του προγράμματος των σχολείων μας, το τί διδάσκουμε δηλαδή στα παιδιά μας, έγινε αξιολόγηση του υλικού που είχε παραχθεί τα τελευταία χρόνια, και στη βάση αυτής της αξιολόγησης αναδομήθηκαν τα αναλυτικά προγράμματα, η ύλη δηλαδή των μαθημάτων. Η εφαρμογή των νέων αναλυτικών προγραμμάτων, ξεκίνησε από φέτος, στη βάση μιας νέας φιλοσοφίας που εισάγει τις έννοιες των δεικτών επάρκειας και επιτυχίας. Ουσιαστικά, με την εισαγωγή αυτών των δεικτών θέλουμε να είμαστε βέβαιοι για το τι παίρνει κάθε μαθητής στο τέλος της χρονιάς από το κάθε μάθημα χωριστά. Η προσοχή μας μεταφέρεται από την ύλη του βιβλίου που πρέπει να διδάσκει ο εκπαιδευτικός, στο τί πρέπει να παίρνει ένας μαθητής σε επίπεδο γνώσεων, δεξιοτήτων και αξιών στο τέλος της κάθε χρονιάς. Αυτή η προσέγγιση, λοιπόν, άρχισε ήδη να εφαρμόζεται από τον Σεπτέμβριο.
 
Ποια μαθήματα έχουν ενισχυθεί;
-Αν ξεκινήσουμε από τη δημοτική εκπαίδευση, υπάρχουν κάποια μαθήματα που κατά γενική ομολογία χρειάζονταν ενίσχυση, όπως τα Μαθηματικά, τα Ελληνικά, τα Αγγλικά και η Φυσική αγωγή, τα οποία αναβαθμίστηκαν. Ανάλογες αναπροσαρμογές έγιναν και στη Μέση Εκπαίδευση. Οι επαναστατικές αλλαγές έγιναν στο επίπεδο του λυκείου. Το ενιαίο λύκειο κατά γενική ομολογία ήταν ένας προβληματικός και αναχρονιστικός θεσμός. Οι μαθητές επέλεγαν από έναν τεράστιο αριθμό μαθημάτων για να συμπληρώσουν τα μαθήματα που έπρεπε να παρακολουθήσουν και να πάρουν το απολυτήριό τους. Αυτό δημιουργούσε σύγχυση στους μαθητές, δημιουργούσε την τάση να επιλέγουν τα πιο εύκολα μαθήματα, με αποτέλεσμα να έχουμε βαθμούς απολυτηρίων που δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική ποιότητα των μαθητών. Φεύγουμε λοιπόν από αυτό το θεσμό και περνάμε σε ένα νέο λύκειο, με κατευθύνσεις επιλογής μαθημάτων, οι οποίες θα δώσουν στα παιδιά προσανατολισμό, γερές βάσεις και τα εφόδια για να προχωρήσουν στη μετέπειτα σταδιοδρομία τους. Η εφαρμογή του νέου αυτού θεσμού ξεκίνησε από φέτος με την Α΄ λυκείου. Τα παιδιά επέλεξαν μαθήματα προσανατολισμού, που θα τους οδηγήσουν στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, σε μια από τις έξι κατευθύνσεις επιλογής μαθημάτων. Την επόμενη χρονιά θα έχουμε την εφαρμογή του νέου λυκείου στην Α’ και Β’ λυκείου και το 2017 και στις τρείς τάξεις. Άρα, η μεταρρύθμιση αυτή θα ολοκληρωθεί μέσα σε περίοδο τριών ετών, οπόταν και θα έχουμε ένα νέο αναβαθμισμένο λύκειο κατευθύνσεων επιλογής μαθημάτων.
 
Πρόκειται για την ίδια μορφή λυκείου με κλάδους που είχαμε και παλαιότερα στην Κύπρο;
-Υπάρχουν διαφορές στον αριθμό των κατευθύνσεων, στη μορφή των κατευθύνσεων, στα ίδια τα μαθήματα, αλλά και στον τρόπο που επιλέγουν τα παιδιά τα μαθήματα. Πολλές αναπροσαρμογές έγιναν στη βάση των εμπειριών που συσσωρεύσαμε όλα αυτά τα χρόνια, των σημερινών δεδομένων, των τάσεων που επικρατούν σήμερα ως προς τις θεματικές περιοχές αιχμής, στις οποίες θα μπορούσαν να κατευθυνθούν τα παιδιά. Έτσι, οι νέες Κατευθύνσεις δεν είναι αντιγραφή των παλαιοτέρων, αλλά αυτές εκσυγχρονίστηκαν /προσαρμόστηκαν στα σύγχρονα επιστημονικά και παιδαγωγικά δεδομένα. Π.χ. η Κατεύθυνση Θετικών Επιστημών (παλιό Πρακτικό) εμπλουτίστηκε με Πληροφορική – Τεχνολογία, δημιουργήθηκε Κατεύθυνση Καλών Τεχνών, Κατεύθυνση Ξένων Γλωσσών και Ευρωπαϊκών Σπουδών κτλ. Εξάλλου, με την απόφαση του υπουργικού Συμβουλίου την περασμένη Δευτέρα, προχωρούμε στο εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών στην τεχνική εκπαίδευση. Με την αναβάθμιση αυτή μπαίνει τέλος στην εικόνα που κάποιοι ήθελαν να περάσουν για τη τεχνική εκπαίδευση. Δεν είναι Β’ κατηγορίας, είναι ποιοτική εκπαίδευση, η οποία θα προσφέρεται πλέον σε αναβαθμισμένο και σύγχρονο περιβάλλον
 
Πότε θα μπορέσουμε να δούμε τη διαφορά στο επίπεδο των αποφοίτων;
-Όταν θα βγουν οι πρώτοι απόφοιτοι μέσα από το νέο σύστημα, μετά από 3 χρόνια, πιστεύω ότι θα δούμε τη διαφορά. Και η διαφορά αυτή δεν θα προέρχεται μόνο από την αλλαγή στο λύκειο αλλά και από την εφαρμογή και των υπόλοιπων μεταρρυθμίσεών μας.
 

 
ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
 
Αλλαγές προωθούνται και σε ότι αφορά τους εκπαιδευτικούς, και πιο συγκεκριμένα στα συστήματα  διορισμών, επιμόρφωσης και αξιολόγησης των ιδίων και του εκπαιδευτικού τους έργου.
 
Τι αλλάζει στο σύστημα διορισμών;
 -Τον περασμένο Ιούλιο αποφασίστηκε η σταδιακή αλλαγή του συστήματος, η οποία θα διαρκέσει περίπου μια δεκαετία. Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο, οι διορισμοί θα γίνονται 50% από το υφιστάμενο σύστημα και το υπόλοιπο 50% με ένα νέο σύστημα. Φεύγουμε πλέον από την επετηρίδα και ένα σύστημα που λαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά υπόψη ένα μη ποιοτικό κριτήριο, δηλαδή το έτος απόκτησης του πτυχίου, και υιοθετούμε ένα άλλο σύστημα, το οποίο είναι διάφανο και αξιοκρατικό και λαμβάνει υπόψη καθαρά ποιοτικά κριτήρια, όπως είναι τα προσόντα, οι γνώσεις που διαπιστώνονται μέσα από γραπτές εξετάσεις και η σχετική εμπειρία. Αυτή είναι μια μεταρρύθμιση ορόσημο για το εκπαιδευτικό μας σύστημα.
 
Από πλευράς χρονοδιαγραμμάτων;
-Την περίοδο αυτή εργαζόμαστε εντατικά για να αναπτύξουμε τη μορφή των εξεταστικών δοκιμίων, στα οποία θα παρακάθονται οι εκπαιδευτικοί από το 2017 και μετά, για να μπουν με το νέο σύστημα. Η μεταβατική περίοδος θα είναι δεκαετής. Το νέο σύστημα θα εφαρμοστεί πλήρως το 2027.
 
Επικριτές σας λένε ότι η σταδιακή εφαρμογή του νέου συστήματος μέχρι το 2027 δεν βοηθά άμεσα, με αποτέλεσμα να χάσουμε ακόμα μια γενιά.
-Το θέμα αυτό συζητείτο για 26 χρόνια. Εάν λαμβανόταν ανάλογη απόφαση πριν από 10 χρόνια, σήμερα θα είχαμε ένα εντελώς νέο σύστημα. Ωστόσο, η ευθύνη για το εύρος της μεταβατικής περιόδου ανήκει στη Βουλή. Η αρχική πρόταση του Υπουργείου αφορούσε τρίχρονη μεταβατική περίοδο και στη συνέχεια διορισμό με το νέο σύστημα 100%. Στις συζητήσεις που έγιναν με τα κόμματα, και για να εξασφαλιστεί η απαιτούμενη πλειοψηφία για να εγκριθεί το σχετικό νομοσχέδιο, η περίοδος αυτή διευρύνθηκε. Πρέπει να σας πω ότι υπήρχαν πολιτικά κόμματα, που ψήφισαν για μεταβατική περίοδο πέραν του 2027.
 
Πως διασφαλίζεται ότι δεν θα υπάρχει εμπλοκή πολιτικών προσώπων στο διορισμό εκπαιδευτικών; Πότε θα δούμε νέο αίμα εκπαιδευτικών στα σχολεία;
-Τα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη στη νέα διαδικασία δεν αφήνουν κανένα απολύτως περιθώριο παρέμβασης στον οποιονδήποτε. Μετά το 2017, που θα δίνονται εξετάσεις, με βεβαιότητα θα μπορούμε να δούμε και νεότερους εκπαιδευτικούς στα σχολεία.
 
Σε ότι αφορά την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πού βρισκόμαστε;
-Πλέον μπαίνει μια τάξη και στα θέματα της επιμόρφωσης. Όλοι ανεξαιρέτως οι εκπαιδευτικοί θα επιμορφώνονται και μάλιστα συστηματικά, καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας τους στο εκπαιδευτικό σύστημα.  Το πρόγραμμα αυτό άρχισε να εφαρμόζεται πιλοτικά, από την αρχή της φετινής σχολικής χρονιάς σε κάποια σχολεία και αναμένεται να ξεκινήσει να εφαρμόζεται καθολικά από την επόμενη σχολική χρονιά.   Η επιμόρφωση θα είναι στοχευμένη και θα  γίνεται στη βάση των αναγκών και των ιδιαιτεροτήτων της κάθε σχολικής μονάδας, αλλά και στη βάση των αναγκών του κάθε εκπαιδευτικού. Έχουμε θέσει ως ελάχιστο χρόνο επιμόρφωσης τις 50 ώρες ανά διετία για τον κάθε εκπαιδευτικό.
 
Ποια προβλήματα εντοπίζετε στο υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών; 
Το σύστημα αξιολόγησης στην εκπαιδευτική υπηρεσία είναι το ίδιο από το 1976! Όλοι αναγνωρίζουν ότι είναι ισοπεδωτικό και μονοδιάστατο. Σήμερα, η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού γίνεται μόνο από ένα άτομο, τον επιθεωρητή, ο οποίος μπορεί να βλέπει τον εκπαιδευτικό μια φορά κάθε δύο χρόνια. Οι βαθμολογίες που δίνονται, σε μια κλίμακα από 0 - 40, στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι συγκεντρωμένες μεταξύ 35 και 39, και μάλιστα όχι στη βάση του πόσο αξίζει ο κάθε εκπαιδευτικός, αλλά στη βάση των ετών προϋπηρεσίας του.
 
Ποιες αλλαγές δρομολογούνται λοιπόν;
Το νέο σύστημα που εισηγούμαστε περιλαμβάνει πρόνοιες για μια πολυδιάστατη αξιολόγηση, στο πλαίσιο της οποίας θα έχει ουσιαστικό ρόλο και ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας. Επίσης δεν θα αξιολογεί μόνο ένας αξιολογητής αλλά δύο.  Προστέθηκε, ακόμη, το στοιχείο της αυτοαξιολόγησης των εκπαιδευτικών, με μικρή βαρύτητα, ώστε να παροτρύνονται οι εκπαιδευτικοί να θέτουν στόχους στην αρχή της χρονιάς και στο τέλος της χρονιάς να αξιολογούν οι ίδιοι αν τους πέτυχαν.  
 
Πώς θα αντιμετωπίσετε άμεσα το πρόβλημα των ακατάλληλων εκπαιδευτικών;
-Υπάρχουν και σήμερα μηχανισμοί βάσει των οποίων, το Υπουργείο μπορεί να προχωρήσει σε απόλυση ενός εκπαιδευτικού.  Όμως, οι διαδικασίες αυτές είναι πολύ χρονοβόρες. Μέσα στο νέο σύστημα αξιολόγησης περιλαμβάνονται σαφείς διαδικασίες αντιμετώπισης του θέματος αυτού.  Ωστόσο, σοβαρά περιστατικά, όπως αυτά που έχουν δει πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, το Υπουργείο τα προωθεί αμέσως στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, ούτως ώστε, οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί να τίθενται εκτός υπηρεσίας, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τί ακριβώς συνέβη. Προσπαθούμε να διορθώσουμε γενικότερα το θέμα της αξιολόγησης, ώστε με πιο σύντομες και ευέλικτες διαδικασίες να γίνεται η διαχείριση τέτοιων περιπτώσεων.
 
Είναι εύκολο να σπάσουν κατεστημένα; Γιατί υπάρχουν κατεστημένα…
Εμείς είμαστε έτοιμοι να τα σπάσουμε και προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούμε με αποφασιστικότητα. Αυτό νομίζω αποδεικνύεται από το γεγονός ότι αρκετές πολιτικές στον χώρο της εκπαίδευσης που ταυτίστηκαν με το κατεστημένο αλλάζουν.
 
ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ
 
 Ο Κώστας Καδής αναφέρθηκε και στο θέμα των απουσιών των μαθητών, σημειώνοντας πως το θέμα αυτό συζητείται με όλους του εμπλεκόμενους στο πλαίσιο της διαδικασίας διαμόρφωσης των κανονισμών λειτουργίας των σχολείων. Η συγκεκριμένη επιτροπή συζητά όλα τα θέματα που προκαλούν δυσλειτουργίες μέσα στο σχολείο.
 
Θα γίνουν πιο αυστηροί οι κανονισμοί για τους μαθητές;
-Εγώ θα έλεγα ότι θα διορθωθούν δυσλειτουργίες που όλοι αναγνωρίζουν ότι υπάρχουν.
 
Πότε θα δούμε αλλαγές σε αυτό το κομμάτι;
-Στόχος είναι η επιτροπή που μελετά τους κανονισμούς λειτουργίας των σχολείων να ολοκληρώσει τις εργασίες της μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου. Αμέσως θα ακολουθήσουν οι διαβουλεύσεις με τους εμπλεκόμενους και, στη βάση αυτής της διαβούλευσης, θα πάμε στη Βουλή με νέους κανονισμούς, που ευελπιστούμε ότι θα περάσουν μέχρι το τέλος αυτής της σχολικής χρονιάς, για να αρχίσουν να εφαρμόζονται από την επόμενη.
 
ΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
 
Η κομματικοποίηση μέσα στα σχολεία είναι ένα θέμα που συζητείται. Ποια είναι η δική σας θέση;  
-Είμαι αντίθετος στην εξάρτηση του μαθητικού κινήματος από τα κόμματα. Οι μαθητές θα μπορούσαν να εκφράζουν τις απόψεις τους άνετα και ελεύθερα, χωρίς να καθοδηγούνται από τους πολιτικούς χώρους στους οποίους ανήκουν. Έχουμε αρκετά παραδείγματα, όπου δραστηριότητες ή εκδηλώσεις μαθητών εντάσσονταν στα πλαίσια ευρύτερων κομματικών σκοπιμοτήτων. Μέσα από τη συνεργασία μας με τους οργανωμένους μαθητές θέλουμε να συζητήσουμε τα θέματα που τους απασχολούν και να συνεργαστούμε για την επίλυσή τους πέρα από άλλες σκοπιμότητες.
 
Είστε υπέρ της απαγόρευσης των κομματικών παρατάξεων στα σχολεία;
-Οι μαθητές μπορούν να εκλέγουν συμβούλια και να ανήκουν σε παρατάξεις. Αυτό που πρέπει όλες οι κομματικές δυνάμεις να αντιληφθούν, είναι ότι πρέπει να αφήσουν τους μαθητές να αναπτύξουν απερίσπαστοι τις δικές τους πρωτοβουλίες και να διεκδικήσουν τα δικά τους συμφέροντα, μακριά από οποιεσδήποτε άλλες σκοπιμότητες.
 
ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΑΛΛΑΓΗ
 
Η κοινωνία μας νοσεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η καταρράκωση  θεσμών και αξιών. Τι πρέπει να αλλάξει στην παιδεία για να δούμε αλλαγή σε νοοτροπίες;
-Είναι πολλά που πρέπει να γίνουν, όμως γίνονται αρκετές ενέργειες προς τη σωστή κατεύθυνση. Ένας μαθητής μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα θα έχει ως πρότυπο τους εκπαιδευτικούς του. Αν διασφαλίσουμε ότι στα σχολεία μας υπηρετούν οι καταλληλότεροι εκπαιδευτικοί που θα λειτουργούν ως θετικά πρότυπα, τότε θα έχουμε ένα θετικό αποτέλεσμα. Εάν στα σχολεία μας αναπτύξουμε δράσεις που προωθούν σωστές αξίες και στάσεις, πέρα από τις δεξιότητες και τις γνώσεις, τότε θα δούμε τα ανάλογα αποτελέσματα. Πρέπει όμως να δούμε και τον ρόλο των άλλων κοινωνικών συνόλων, ιδιαίτερα της οικογένειας και των οργανωμένων φορέων που λειτουργούν γύρω από το σχολείο.
 
 maria.stylianou@imhbusiness.com
 

 
 
 

Δειτε Επισης

Επείγουσα ανακοίνωση από τον ΕΟΑ Λεμεσού για τα αποχετευτικά τέλη
Παραμένει το καλοκαιρινό σκηνικό του καιρού-Άνυδρες οι επόμενες μέρες
Εν μέσω έξαρσης της ομοφοβίας η απόφαση για Εθνική Στρατηγική για ΛΟΑΤΚΙ-Τρεις επιθέσεις σε δύο μήνες
Ανεπίτρεπτη θεωρεί την απομόνωση ατόμων τρίτης ηλικίας ο ΔΗΣΥ
Η Κύπρος το μεγαλύτερο μερίδιο χρήσης βενζίνης κίνησης στην ΕΕ
Το παιδί θαύμα στο σκάκι, που κατέκτησε AI και Google, και τον θαυμάζει ο Έλον Μασκ
Τις επιπτώσεις κατασκευής έργου κοντά στον Πεδιαίο συζήτησε η Επ. Περιβάλλοντος
Συστάσεις Υπουργείου Υγείας για τον ιό του Δυτικού Νείλου
Άναψε πράσινο το Υπουργικό για τη δημιουργία Εθνικής Στρατηγικής για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ
Αντισταθμιστικά μέτρα για επηρεαζόμενους από τα έργα στη Τσερίου-Θα διαρκέσουν 104 εβδομάδες