Οι Ευρωβουλευτές ζητούν αλληλεγγύη για αντιμετώπιση του προσφυγικού

Μπροστά σε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που κλήθηκε ποτέ να αντιμετωπίσει η ΕΕ – την προσφυγική κρίση, ευρωβουλευτές ζητούν να υπάρξει αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και κοινή αντιμετώπιση της κρίσης.

Καθώς τα 28 κράτη μέλη εμφανίζονται διχασμένα απέναντι στο φλέγον ζήτημα του προσφυγικού, με κάποια από αυτά να αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες στο έδαφός τους, και με την ΕΕ να δέχεται επικρίσεις για ολιγωρία και όχι μόνο στην αντιμετώπισή του, τα μέλη του Ευρωκοινοβουλίου τόνιζαν, σε σεμινάριο που πραγματοποιήθηκε αυτή τη βδομάδα στις Βρυξέλλες με θέμα «Μετανάστευση και άσυλο: Μια πρόκληση για την Ευρώπη», με προσκεκλημένους 196 δημοσιογράφους από όλα τα κράτη μέλη, ότι η ενίσχυση της αλληλεγγύης στο εσωτερικό της Ένωσης θα αποτελέσει βασικό εργαλείο δια του οποίου οι 28 θα μπορέσουν να διαχειριστούν την κρίση. Την ώρα μάλιστα που, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ευρωκοινοβουλίου τον περασμένο Σεπτέμβριο, το 78% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι οι αιτητές ασύλου θα πρέπει να κατανέμονται καλύτερα ανάμεσα στα κράτη μέλη.

Ως γνωστόν ο αυξανόμενος όγκος μεταναστών και αιτούντων άσυλο που φθάνουν στην Ευρώπη οδήγησε στην κατάρρευση του Κανονισμού του Δουβλίνου, που όριζε ότι την ευθύνη για το χειρισμό τους έφεραν αποκλειστικά οι χώρες εισόδου.

«Είναι ξεκάθαρο ότι το βασικό σύστημα δεν λειτουργεί πια. Αν εφαρμοστεί αυστηρά ο Κανονισμός του Δουβλίνου θα σημαίνει πως ο κάθε ένας που μπαίνει στην Ευρώπη θα πρέπει να αξιολογηθεί από την Ελλάδα και την Ιταλία, κάτι που είναι εντελώς μη ρεαλιστικό», σημείωσε μιλώντας στο σεμινάριο η ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων και εισηγήτρια για αλλαγές στον Κανονισμό του Δουβλίνου, Σεσίλια Βίκστρομ.

Ο Κανονισμός του Δουβλίνου, είπε, έχει πλέον ξεπεραστεί και πρέπει να αντικατασταθεί από ένα νέο σύστημα ώστε να κατανέμονται δίκαια οι αιτούντες άσυλο ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη και τα κριτήρια κατανομής πρέπει να είναι αντικειμενικά, όπως το ΑΕΠ, η ανεργία και ο αριθμός των αιτητών ασύλου που έχει ήδη δεχτεί η χώρα.

Σημείωσε ακόμα πως αν η Ευρώπη συντονιστεί μπορεί να διαχειριστεί μεγαλύτερες ροές μεταναστών.

«Πρέπει να υπάρξει αλληλεγγύη και να μοιραστούμε τις ευθύνες» είπε, κάνοντας λόγο για κρίση ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και για κράτη μέλη που «παίζουν βρώμικα».

Σύμφωνα με την κ. Βίκστρομ, η πρόταση της Κομισιόν για αναθεώρηση του Κανονισμού αναμένεται το Μάρτιο του επόμενου έτους.

Για «βαθιά κρίση στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» μίλησε και η ευρωβουλευτής των Πρασίνων Σκα Κέλλερ, εισηγήτρια για τον μηχανισμό επανεγκατάστασης αιτητών ασύλου.

Η κ. Κέλλερ υπενθύμισε ότι το περασμένο Φθινόπωρο τα κράτη μέλη συμφώνησαν στην επανεγκατάσταση 160 χιλιάδων αιτητών ασύλου που βρίσκονται στην Ιταλία και την Ελλάδα σε άλλα κράτη μέλη και παρόλο που, όπως είπε, ο αριθμός αυτός «είναι γελοίος», τα κράτη μέλη δεν ανταποκρίνονται.

«Τρεις χώρες της Ένωσης έχουν να αντιμετωπίσουν ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Αν απορροφηθούν από όλες τις χώρες της ΕΕ δεν θα είναι πρόβλημα», είπε, υπενθυμίζοντας ότι ο πληθυσμός της ΕΕ ξεπερνά τα 500 εκατομμύρια.

Η ευρωβουλευτής των Πρασίνων ανέφερε ότι μέχρι σήμερα έχουν επανεγκατασταθεί περίπου 200 άτομα, προσθέτοντας πως υπάρχουν μικρά, αλλά σημαντικά γραφειοκρατικά προβλήματα που πρέπει να λυθούν, όμως το θέμα είναι αν τα κράτη μέλη θέλουν να αποδεχτούν την επανεγκατάσταση.

Σύμφωνα με τον ευρωβουλευτή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, εισηγητή για τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2016, Χοσέ Μανουέλ Φερνάντες, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει πακέτο με πάνω από €10 δισ για την εσωτερική και εξωτερική αλληλεγγύη, €1,2 δισ για το άσυλο και τη μετανάστευση και €1,5 δισ για ανθρωπιστική βοήθεια.

Ο Φερνάντες σημείωσε ωστόσο πως υπάρχει έλλειψη αλληλεγγύης και πως τα κράτη μέλη δεν ανταποκρίνονται στις δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν.

Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι τα κράτη μέλη συμφώνησαν στη δημιουργία ενός ταμείου για τη Συρία με μια προικοδότηση των €500 εκ, από τα οποία, όμως τα κράτη μέλη έδωσαν μόνο €89 εκ.

Θα πρέπει τα κράτη μέλη να αναλαμβάνουν υποχρεώσεις και να τις τηρούν, γιατί η αναξιοπιστία βλάπτει όλους μας, σημείωσε.

Οι αποφάσεις που λαμβάνονται πρέπει να έχουν υποχρεωτικό χαρακτήρα για τα κράτη μέλη τόνισε η ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Σιλβί Γκιγιόμ, εισηγήτρια για τον κοινό κατάλογο με τις ασφαλείς χώρες προέλευσης.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο η Κομισιόν κατέθεσε πρόταση για τον κατάλογο αυτό με τις χώρες στις οποίες θα είναι δυνατόν να επαναπατρίζονται μετανάστες. Στόχος είναι, σύμφωνα με την ευρωβουλευτή, να καταπολεμηθούν οι καταχρήσεις και η ανάρμοστη χρήση της διαδικασίας ασύλου.

Μια χώρα, είπε, θεωρείται ασφαλής όταν έχει δημοκρατικό σύστημα που λειτουργεί με τρόπο βιώσιμο, δεν υπάρχουν συρράξεις, βασανιστήρια, απάνθρωπες τιμωρίες.

Σύμφωνα με την ίδια, έγιναν προσπάθειες για τον καταρτισμό ενός καταλόγου ασφαλών χωρών όμως δεν κατέστη δυνατό και η όλη προσπάθεια εγκαταλείφθηκε, με αποτέλεσμα στο παρόν στάδιο να υπάρχουν εθνικοί κατάλογοι. Ειδικότερα, δώδεκα χώρες έχουν εθνικές λίστες με διαφορετικό αριθμό ασφαλών χωρών και αντίληψη για την κατάσταση σε μια χώρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της FRONTEX, από την αρχή του 2015 μέχρι και τον Σεπτέμβριο έφτασαν στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης 710 χιλιάδες πρόσφυγες, κυρίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν και την Ερυθραία.

Αν και το πρόβλημα του μεταναστευτικού δοκιμάζει έντονα την ΕΕ, η Σόφη Μαγκένις, από το γραφείο της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στις Βρυξέλλες, υπέδειξε στο πλαίσιο του σεμιναρίου ότι βάσει στατιστικών διαψεύδεται ότι οι πλειονότητα των προσφύγων μετακινείται στις δυτικές χώρες και καταδεικνύεται ότι εννέα στους δέκα πρόσφυγες βρίσκουν καταφύγιο σε αναπτυσσόμενες χώρες. Βασικές χώρες-αποδέκτες προσφύγων είναι η Τουρκία, το Πακιστάν, το Ιράν, η Ιορδανία και ο Λίβανος.

Οι πρόσφυγες που αναζητούν καταφύγιο στην ΕΕ αποτελούν μόνο «την κορυφή του παγόβουνου», καθώς μόνο 6% από τα τέσσερα εκατομμύρια Σύρων προσφύγων έχουν κατευθυνθεί προς την Ευρώπη. Περίπου 1,8 εκ. βρίσκονται στην Τουρκία και 1,2 εκ. στο Λίβανο, μια χώρα των 4,4 εκ. κατοίκων.

Oι προτάσεις για αντιμετώπιση της κρίσης

Η Κομισιόν προτείνει ένα μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης αιτητών ασύλου εντός της ΕΕ που θα μπορεί να ενεργοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή από την ίδια για να βοηθήσει κράτος μέλος το οποίο ενδεχομένως να αντιμετωπίζει κάποια «επείγουσα κατάσταση» και τεράστια πίεση στο σύστημα ασύλου του ως αποτέλεσμα μεγάλης και δυσανάλογης εισροής υπηκόων από τρίτες χώρες.

Τέτοιες «επείγουσες καταστάσεις» θα καθορίζονται από την Κομισιόν με βάση την αναλογία αιτήσεων ασύλου προς τον πληθυσμό της χώρας και τον αριθμό των παράνομων διελεύσεων στα σύνορά της τους προηγούμενους έξι μήνες.

Πέραν τούτου η Κομισιόν προτείνει και τον καταρτισμό ενός κοινού καταλόγου με ασφαλείς χώρες προέλευσης που θα επιτρέπει ταχύτερη επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου από μετανάστες που προέρχονται από χώρες που η ΕΕ θεωρεί «ασφαλείς» και για ταχύτερη επιστροφή τους αν αποδειχτεί ότι δεν δικαιούνται άσυλο.

Στην πρόταση που κατέθεσε η Κομισιόν υπάρχει κοινός κατάλογος χωρών που θεωρούνται ασφαλείς και περιλαμβάνει την Αλβανία, τη Σερβία, το Κόσοβο, την Τουρκία, το Μαυροβούνιο, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και τη Βοσνία Ερζεγοβίνη.

Τον Δεκέμβριο η Κομισιόν αναμένεται επίσης να καταθέσει πρόταση για ενίσχυση της εντολής της FRONTEX και τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος συνοριοφυλάκων.

Επίσης την Άνοιξη του 2016 αναμένεται η πρόταση «Έξυπνων Συνόρων» για ένα σύστημα εισόδου-εξόδου που θα εμποδίζει την παράνομη μετανάστευση. Την ίδια περίοδο αναμένεται να κατατεθούν προτάσεις για αναθεώρηση της Οδηγίας για τη Μπλε Κάρτα και του Κανονισμού του Δουβλίνου.