Συζήτηση για σεξουαλική βία κατά γυναικών στο Σπίτι της Συνεργασίας

Στα πλαίσια του “Orange the World” : 16 μέρες δράσης εναντίον της έμφυλης βίας, που έχει ως στόχο την ενημέρωση του κοινού, η UNFICYP σε συνεργασία με το Σπίτι της Συνεργασίας, διοργάνωσαν συζήτηση με θέμα “Σεξουαλική βία κατά των γυναικών στην Κύπρο – Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον”.

Την εκδήλωση άνοιξε η Ειδική Αντιπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών Λίζα Μπάτνεχάιμ, η οποία αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές, σημείωσε ότι η βία εναντίον των γυναικών, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, και δεν παρουσιάζεται μόνο στην Κύπρο.

Ανέφερε ότι τα Ηνωμένα Εθνη, καλούν όλα τα κράτη να προχωρήσουν σε δράσεις, ώστε να τερματιστεί η βία κατά των γυναικών.

Πρώτη ομιλήτρια στο πάνελ, η ακαδημαϊκός και ειδικός σε θέματα επίλυσης συγκρούσεων και φεμινισμού Μαρία Χατζηπαύλου, άνοιξε τη συζήτηση με ομιλία για τις “Εμφυλες πτυχές συγκρούσεων” και εξήγησε τους λόγους που είναι σημαντικό οι αναλύσεις εθνοτικών συγκρούσεων, όπως το Κυπριακό, να εξετάζονται υπό το πρίσμα του φύλου.

Τόνισε πως “το εθνικό πρόβλημα στην Κύπρο έχει εδώ και δεκαετίες περιθωριοποιήσει όλα τα άλλα θέματα, συμπεριλαμβανομένων και των θεμάτων των γυναικών”, ενώ “οι γυναίκες χρησιμοποιούνται ως μέσο από το κράτος για να προωθήσει τους δικούς του εθνικιστικούς σκοπούς”.

Η κ. Χατζηπαύλου έφερε ως παράδειγμα δύο συνεντεύξεις που πήρε από Ε/κ και Τ/κ συγγενείς αγνοουμένων, οι οποίοι στις δικές τους δηλώσεις, ανέφεραν τα ίδια πως “το κράτος έχει πολιτικά εκμεταλλευτεί τον πόνο μας”.

Σημείωσε ότι οι γυναίκες σε περιόδους συγκρούσεων αναλαμβάνουν διαφορετικούς ρόλους, οι άνδρες σκοτώνονται στον πόλεμο, αλλά οι γυναίκες καλούνται να μεγαλώσουν τα παιδιά, είναι αυτές που παρουσιάζονται ότι πονούν παραπάνω από τις επιπτώσεις του πολέμου, ενώ δεν συμμετέχουν στα κέντρα λήψεως αποφάσεων.

Στην συνέχεια, η ερευνήτρια και ιδρυτής του Κέντρου Μελέτης Μετανάστευσης, Ταυτότητας και Δικαιωμάτων Μινέ Γιουσέλ, παρουσίασε “μια στατιστική προσέγγιση στη σεξουαλική βία και την σχέση της με καιρούς συγκρούσεων”, η οποία παρουσίασε ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα σχετικά με τη σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια και μετά από περιόδους συγκρούσεων.

Η κ. Γιουσέλ, σημείωσε ότι παρόλο το θέμα της μιλά για μια στατιστική προσέγγιση, εντούτοις δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία, και πως η πραγματικότητα είναι ότι οι άνθρωποι και στις δύο πλευρές, έχουν τα ίδια τραύματα.

Εδωσε παραστατικά παράδειγμα, πως όταν πήγε να πάρει συνέντευξη από μια Μαρωνίτισσα, αυτή ήξερε μόνο Ελληνικά. Η ίδια η κ. Γιουσέλ, αν και δεν μπορούσε να επικοινωνήσει, εντούτοις οι δυο τους έγιναν πολύ καλές φίλες. “Στο νησί μας, η επικοινωνία είναι τόσο εύκολη – έστω κι αν μπορεί να μην γνωρίζουν την γλώσσα ο ένας του άλλου – οι άνθρωποι μας, τα βρίσκουν μεταξύ τους”. Εφερε επίσης ακόμη ένα παράδειγμα, ότι πήρε συνεντεύξεις από Ε/κ και Τ/κ που αν αφαιρούσες τα ονόματα τους, όλοι είχαν τα ίδια κοινά στοιχεία, τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ανησυχίες.

Ανέφερε ακόμη, ότι στην κυπριακή κοινωνία πρέπει να δοθεί ασφάλεια στην γυναίκα, η οποία όταν βρεθεί ενώπιον της σεξουαλικής βίας, νιώθει ενοχές, ντρέπεται και αρνείται να το πει προς τα έξω για να μην ντροπιάσει την οικογένεια.

Τρίτη, η ακτιβίστρια κατά της ενδοοικογενειακής βίας Μινέ Ατλί, μίλησε για την “Εμφυλη βία και Προκλήσεις” και εξήγησε τις κύριες προκλήσεις στον αγώνα κατά της έμφυλης βίας και συζήτησε το προφίλ των γυναικών της τουρκοκυπριακής κοινότητας εντός του νομικού πλαισίου.

Ανέφερε ότι στο νομικό πλαίσιο, η Τ/κ έχει πρόβλημα διότι αν διαπράξει ένα έγκλημα τότε της παρέχεται νομική συμβουλή αλλά όταν υποστεί σεξουαλική βία, τότε πρέπει να πληρώσει η ίδια για το δικηγόρο της. Γενικά, τόνισε, ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα για τη σεξουαλική βία ενώπιον του συστήματος δικαιοσύνης.

Η κ. Ατλί έδωσε και στατιστικά στοιχεία έρευνας που έγινε στα κατεχόμενα. Σύμφωνα με την έρευνα, 10% των γυναικών χτυπούνται από τους συντρόφους τους, 1 στις 4 γυναίκες δήλωσαν ότι οι σύντροφοι τους, τις ντρόπιαζαν μπροστά στους άλλους, ποσοστό 39,3% δήλωσε ότι οι σύντροφοι τους, τους συμπεριφέρονταν άσχημα, 13,8% δήλωσε ότι οι σύντροφοι τους, τις απειλούσαν, ενώ 70% των γυναικών δήλωσε ότι οι σύντροφοι τους, τους μιλούσαν με δυνατή φωνή.

Αλλα στοιχεία που έδωσε η κ. Ατλί, είναι ότι μια στις δέκα γυναίκες πιέστηκαν να είναι εγγυήτριες στα δάνεια των συντρόφων τους και 42,2% των γυναικών δήλωσαν ότι είχαν πιεστεί να πάνε σπίτι πριν νυχτώσει.

Τέλος, η Διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Κοινωνικού Φύλου Σουζάνα Ελίζα Παύλου, στην ομιλία της με τίτλο “Αποκαλύπτοντας την πραγματικότητα της σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών στην Κύπρο”, αναφέρθηκε στην ελλειπή πρόσβαση σε μηχανισμούς στήριξης, μύθους που αφορούν το βιασμό, συμπεριφορές κανονικοποίησης της σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών και το νομικό πλαίσιο.

Η κ. Παύλου ανέφερε ότι στην Κύπρο, αν και τα αδικήματα σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών είναι πολλά εντούτοις λίγα έρχονται στην επιφάνεια, κι ορισμένα από αυτά βρίσκουν το δρόμο προς την δικαιοσύνη.

Ανέφερε ενδεικτικά ότι το 2014 είχαμε 14 αδικήματα σεξουαλικής βίας από τα οποία μόνο τα δύο εξετάστηκαν από την δικαιοσύνη. Μέχρι και τελευταία, είπε χαρακτηριστικά, ο βιασμός στον γάμο δεν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη ενώ η σεξουαλική βία εναντίον κοπέλας παρθένου χαρακτηριζόταν ως σοβαρό αδίκημα που προκαλούσε ντροπή στην οικογένεια.

Τόνισε ότι στο έτος 2015, υπάρχει έλλειψη φορέων στήριξης των θυμάτων από σεξουαλική βία. Εδωσε ως παράδειγμα, περιστατικό που έγινε, όταν κοπέλα επισκέφθηκε τις Πρώτες Βοήθειες, δήλωσε ότι ήταν θύμα βιασμού, και οι αρμόδιοι εκεί, δεν μπορούσαν να χειριστούν την υπόθεση.

ΚΥΠΕ