Ιστορική ημέρα για την τουρκική ενταξιακή πορεία
10:11 - 29 Νοεμβρίου 2015
Άρχισε στις 17:00 (ώρα Κύπρου) η Σύνοδος Κορυφής με στόχο τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την αναχαίτιση της μαζικής ροής μεταναστών και προσφύγων, προσφέροντάς του οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα. Δημοσιεύματα κάνουν λόγο για προσφορά της ΕΕ προς την Τουρκία που περιλαμβάνει χρήματα καθώς ελάφρυνση κατά 400.000 πρόσφυγες.
«Οι δύο πλευρές, όπως έχει συμφωνηθεί και με άμεση επίδραση, θα ενισχύσουν την ενεργή συνεργασία τους για τους μετανάστες που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας, εμποδίζοντας τα ταξίδια προς την Τουρκία και την ΕΕ, διασφαλίζοντας την εφαρμογή των καθιερωμένων διμερών όρων επανεισδοχής και επαναπροωθώντας άμεσα τους μετανάστες που δεν έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας στις χώρες προέλευσής τους», αναφέρει το προσχέδιο, σύμφωνα με το Reuters.
Σε αντάλλαγμα, η Τουρκία θα λάβει 3 δισ. ευρώ ως αρχική βοήθεια προκειμένου να διαχειριστεί το θέμα των προσφύγων στο έδαφός της. Το ποσό μπορεί να προσαρμοστεί αργότερα ανάλογα με τις εξελίξεις, αναφέρει το προσχέδιο, σύμφωνα πάντα με το Ρόιτερς.
Η Ε.Ε. θα ανοίξει επίσης τον Δεκέμβριο το επόμενο κεφάλαιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας και θα ετοιμάσει και άλλα κεφάλαια για συζήτηση τους πρώτους τρεις μήνες του επόμενου έτους, αναφέρει το Reuters.
Παράλληλα, η Ε.Ε. σκοπεύει να άρει την ανάγκη θεώρησης διαβατηρίων (βίζα) για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην Ένωση από τον Οκτώβριο του 2016, αν η Άγκυρα εκπληρώσει ορισμένα κριτήρια που θα εξειδικευθούν σε έναν συμφωνημένο οδικό χάρτη, αναφέρεται στο προσχέδιο.
Άνγκελα Μέρκελ
«Σήμερα θα συμφωνήσουμε για το σχέδιο δράσης ΕΕ-Τουρκίας» είπε από πλευράς της προσερχόμενη η Άνγκελα Μέρκελ, επισημαίνοντας ως προς ξεπάγωμα της τελματωμένης διαπραγμάτευσης πως «πρόκειται για μία ανοικτή ενταξιακή διαδικασία, δεν μιλάμε για το αποτέλεσμα, αλλά για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων».
Ως προς αυτό καθαυτό το ζήτημα του προσφυγικού, η Γερμανίδα καγκελάριος ανέφερε πως «βασικό σκέλος του σχεδίου δράσης είναι πώς μπορούμε να αντικαταστήσουμε την παράνομη μετανάστευση με νόμιμη μετανάστευση, και πώς μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση των προσφύγων εντός της Τουρκίας». «Ένα κύριο τμήμα αυτού του σχεδίου δράσης ΕΕ-Τουρκίας θα είναι πώς μπορούμε να αντικαταστήσουμε την παράνομη μετανάστευση με νόμιμη μετανάστευση, πως μπορούμε να βελτιώσουμε την κατάσταση των προσφύγων μέσα στην Τουρκία» συνέχισε.
«Η σύνοδος κορυφής αφορά στη διαπραγμάτευση μίας ευρύτερης ατζέντας με την Τουρκία και προφανώς σε θέματα της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ, το άνοιγμα νέων κεφαλαίων. Είναι μια ανοικτή ενταξιακή διαδικασία, δεν μιλάμε για το αποτέλεσμα, αλλά για το άνοιγμα νέων κεφαλαίων» είπε προσθέτοντας πως «σχεδιάζουμε να έχουμε τακτικές συναντήσεις για να συζητάμε για την πρόοδο στην εφαρμογή αυτής της ατζέντας».
Αχμέτ Νταβούτογλου
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου μίλησε για «νέα αρχή» στην τουρκική ενταξιακή διαδικασία, τονίζοντας ότι «μαζί με τους Ευρωπαίους ηγέτες σήμερα θα μοιραστούμε απόψεις για το μέλλον της ηπείρου μας, τις παγκόσμιες προκλήσεις της οικονομικής κρίσης, όπως και τις περιφερειακές γεωπολιτικές προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας, περιλαμβανομένου ζητημάτων που σχετίζονται με το μεταναστευτικό».
«Είμαι ευγνώμων προς όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες γι' αυτό το νέο ξεκίνημα» είπε ο Τούρκος πρωθυπουργός πριν προσέλθει στις εργασίες της συνόδου.
Ντόναλντ Τουσκ
Ο Γάλλος πρόεδρος δήλωσε ότι η Ευρώπη χρειάζεται τη συμφωνία με την Τουρκία για το προσφυγικό, ενώ ο πρόεδρος της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ επισήμανε πως περίπου 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι εισήλθαν παράνομα στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι στιγμής εντός του 2015.
«Έχουμε καταλήξει σε μία συμφωνία, την οποία ελπίζω θα αποδεχθούν όλες οι πλευρές σήμερα» είπε ο Τουσκ στους δημοσιογράφους φθάνοντας στην αίθουσα της συνόδου.
Σημείωσε όμως ότι καμία συμφωνία με την Τουρκία δεν θα είναι αρκετή για να αντιμετωπιστεί η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση στην ΕΕ από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εάν η ίδια η Ευρώπη δεν ελέγξει αποφασιστικά τα εξωτερικά της σύνορα. Και προειδοποίησε πως χωρίς τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων η ζώνη Σένγκεν θα αποτελέσει παρελθόν.
Στη χωρίς προηγούμενο έκτακτη Σύνοδο Κορυφής αυτής ανάμεσα στα 28 κράτη μέλη της Ε.Ε. και την Τουρκία αναμένεται να επιβεβαιωθεί η χορήγηση οικονομικής βοήθειας ύψους τριών δισ. ευρώ στις τουρκικές αρχές ως συμβολή για την υποδοχή των Σύρων προσφύγων (2,2 εκατ. Σύροι βρίσκονται στην τουρκική επικράτεια).
Σκληρό παζάρι από τον Ερντογάν
Λαμβάνοντας υπόψη του την απόγνωση της Ευρώπης για την εξεύρεση λύσης, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεξήγαγε σκληρή διαπραγμάτευση, και διπλωμάτες σημείωσαν ότι καταβάλλονταν εντατικές προσπάθειες ως και χθες για να υπάρξει οριστική συμφωνία.Η Ε.Ε. θέλει να λάβει από την Άγκυρα τη δέσμευση ότι τα σύνορά της θα γίνουν πιο αδιαπέραστα για τους οικονομικούς μετανάστες. Πάνω από 700.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν φθάσει από την αρχή της χρονιάς στην Ευρώπη, κινούμενοι κυρίως προς την Ελλάδα από τις τουρκικές ακτές. Οι Ευρωπαίοι πιέζονται ακόμη περισσότερο μετά την αποκάλυψη πως ορισμένοι από τους τρομοκράτες που διέπραξαν τις επιθέσεις στο Παρίσι την 13η Νοεμβρίου είχαν ακολουθήσει αυτή τη διαδρομή. Ωστόσο, η κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού από την τουρκική Πολεμική Αεροπορία έκανε πιο λεπτές τις ισορροπίες που πρέπει να τηρηθούν.
Η Άγκυρα πίεζε ιδίως να της δοθεί μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια. Η αρχική προσφορά της Ε.Ε. για 3 δισ. τα επόμενα δύο χρόνια δεν αναμένεται να έχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αφού η τουρκική κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει ένα μεγαλύτερο ποσό.
Ανάμεσα στα άλλα οφέλη που προσδοκά να αποσπάσει η Τουρκία είναι μια δέσμευση να δοθεί ώθηση στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, αν και αυτό προϋποθέτει να πειστούν οι χώρες που δεν θέλουν η Τουρκία να μπει στην Ε.Ε., αλλά και η Κύπρος.
Κατά ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, επιφυλάξεις έχουν εκφραστεί επίσης από την κυβέρνηση της Ελλάδας.