Συριακός εμφύλιος
15:49 - 25 Νοεμβρίου 2015
Ο συριακός εμφύλιος που μαίνεται εδώ και πάνω από τέσσερα χρόνια έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 300.000 ανθρώπους, ενώ άλλα 10,6 εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Αν και αργά, οι ευνοημένοι αυτού του πολέμου, αρχίζουν τώρα να αντιλαμβάνονται ότι όποιος παίζει με τη φωτιά στο τέλος καίγεται.
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος απέδειξε πως μια παγκόσμια σύρραξη μπορεί να ξεκινήσει από το τίποτα. Μια σπίθα είναι αρκετή να τα κάνει όλα στάχτη.
Την Τρίτη αυτή η σπίθα πήγε να γίνει πραγματικότητα. Η Τουρκία με μια αντίδραση ελεγχόμενου ρίσκου, οδήγησε τα πράγματα στα άκρα. Έπληξε μια υπερδύναμη σε επίπεδο γοήτρου, καταρρίπτοντας μαχητικό αεροσκάφος της, που ίσως και να εισήλθε στον εναέριο χώρο της για μερικά δευτερόλεπτα, αφήνωντας τον πλανήτη με το στόμα ανοικτό και με την αγωνία… και τώρα τί;
Η πολεμική τεχνολογία του 21ου αιώνα δεν επιτρέπει έναν τριτο παγκόσμιο πόλεμο. Οι συνέπειες μιας τέτοιας σύρραξης είναι ανυπολόγιστες και κατά πάσα πιθανότητα ολέθριες, όχι μόνο για την ανθρωπότητα, αλλά και για την ίδια την ύπαρξη αυτού του πλανήτη.
Η Ρωσία το ξέρει, οι ΗΠΑ το ξέρουν, η Τουρκία το ξέρει, όλοι το ξέρουν. Και για αυτό η αντίδραση της Μόσχας -αν και πληγωμένη- δεν θα μπορούσε να είναι αλλή από μια ψύχραιμη απάντηση σε επίπεδο οικονομικών αντιποίνων στην Τουρκία και την ξεκάθαρη τοποθέτηση ότι τώρα θα είναι με το δάκτυλο στη σκανδάλη και ότι δεν πρόκειται να μείνει απαθής σε ένα νέο παρόμοιο “παραστράτημα”.
Η αρχή του κακού
Αρχές του 2011, την στιγμή που οι διαμαρτυρίες αυξάνονταν στη Μέση Ανατολή, παιδιά στην Νότια Συρία συνελήφθησαν και τιμωρήθηκαν για ένα γκράφιτι που εναντιωνόταν στο καθεστώς.
Τον Μάρτιο του 2011 πλήθος κόσμου ξεχύνεται στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί για τους βασανισμούς, ενώ οι δυνάμεις της κυβέρνησης ανοίγουν πυρ, σκοτώνοντας δεκάδες.
Στα τέλη του 2011, διαδηλωτές και λιποτάκτες του συριακού στρατού σχημάτισαν μάχιμες μονάδες, οι οποίες ξεκίνησαν μια εκστρατεία εξέγερσης κατά του επίσημου συριακού στρατού.
Οι αντάρτες ενοποιήθηκαν κάτω από τη σημαία του Ελεύθερου Συριακού Στρατού και πολέμησαν με ένα ολοένα και πιο οργανωμένο τρόπο. Ωστόσο, από το πολιτικό σκέλος της ένοπλης αντιπολίτευσης έλειπε μια οργανωμένη ηγεσία. Η εξέγερση είχε θρησκευτικές προεκτάσεις, αν και καμία παράταξη με συμμετοχή στη διαμάχη δεν είχε αναφέρει κάτι σχετικό. Η αντιπολίτευση κυριαρχείται από σουνίτες μουσουλμάνους, ενώ τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης είναι αλαουίτες μουσουλμάνοι.
Αρχικά Αραβικός Σύνδεσμος, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τα κράτη της ΕΕ, τα κράτη του Συμβουλίου Αραβικών Κρατών του Κόλπου, και άλλες χώρες είχαν καταδικάσει τη χρήση βίας εναντίον των διαδηλωτών, ενω η Κίνα και η Ρωσία απέφυγαν να καταδικάσουν το καθεστώς ή την επιβολή κυρώσεων, λέγοντας ότι οι μέθοδοι αυτές μπορεί να κλιμακωθούν σε ξένη επέμβαση.
Η κλιματική αλλαγή το “κερασάκι στην τούρτα”
Ανάμεσα στα αίτια που πυροδότησαν τις αρχικές εξεγέρσεις στην χώρα και οι οποίες προοδευτικά οδήγησαν σε εμφύλιο σπαραγμό, θεωρήθηκε και η κλιματική αλλαγή.
Η παρουσία ξηρασίας - ρεκόρ στη Συρία κατά την περίοδο 2006 - 2010, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να ξεσπάσει ο καταστρεπτικός εμφύλιος πόλεμος το 2011, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα στην περιοχή και ο οποίος άνοιξε τον δρόμο για την ανάδυση των ακραίων ισλαμιστών του ISIS τόσο στη Συρία, όσο και στο γειτονικό Ιράκ. Αυτό ήταν το συμπέρασμα μιας αμερικανικής επιστημονικής μελέτης, που συσχετίζει την πολύνεκρη σύγκρουση, με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ανθρωπογενούς ανόδου της θερμοκρασίας.
Η περιβαλλοντική πίεση οδήγησε πολλούς αγρότες να συρρεύσουν στις πόλεις, αυξάνοντας την φτώχεια. Σε συνδυασμό με τους κακούς χειρισμούς της κυβέρνησης Άσαντ και άλλους παράγοντες (δημογραφικούς, θρησκευτικούς, ιστορικούς κ.α.), ήταν θέμα χρόνου να πυροδοτηθεί ο εμφύλιος.
Χρονικά κομβικά σημεία
Την Άνοιξη του 2013 οι τζιχαντιστές, σπόροι της Αλ Κάιντα, καταλαμβάνουν την πόλη Ράκα στην βόρεια Συρία, την ίδια ώρα που η ΕΕ ξεκινάει εμπάργκο στην Συρία παρέχοντας όπλα στους αντικαθεστωτικούς. Η Ρωσία από την άλλη ενισχύει τις δυνάμεις του Ασάντ.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 οι ΗΠΑ επιτίθενται στις συριακές δυνάμεις και η Ρωσία ζητά να τεθεί η χρήση χημικών όπλων στην Συρία κάτω από διεθνή έλεγχο.
Τον Ιούνιο του 2014 οι ακραίες ισλαμικές οργανώσεις εγκαθιδρύουν το Ισλαμικό Κράτος που ξεκινά από την δυτική Συρία και εκτείνεται στο ανατολικό Ιράκ. Ηγέτης είναι ο Abu Bakr al-Baghdadi και η οργάνωση καταλαμβάνει την Μοσούλη.
Τον Αύγουστο του 2014 το Ισλαμικό Κράτος δημοσιεύει τον αποκεφαλισμό του αμερικανού δημοσιογράφου James Foley, ενώ είχαν προηγηθεί δεκάδες δολοφονίες ξένων δημοσιογράφων και γιατρών που είχαν καταφτάσει στη Συρία.
Το γεγονός οδηγεί τον Σεπτέμβριο του 2014 τις ΗΠΑ να ξεκινήσουν τις αεροπορικές επιδρομές στη Συρία με στόχο την καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, ενώ τον Ιανουάριο του 2015 Κούρδοι αντάρτες απωθούν τους τζιχαντιστές από το Κομπάνι.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε το Ισλαμικό Κράτος καταλαμβάνει την Παλμύρα και καταστρέφει αρχαιότητες.
Πριν ένα μήνα, και συγκεκριμένα τον Σεπτέμβριο του 2015, η Ρωσία μπαίνει για τα καλά στο παιγνίδι και ξεκινά αεροπορικές επιδρομές εναντίον των ανταρτών στη Συρία, και στο πλευρό του Σύρου Προέδρου, Άσαντ.
Η άνοδος του κακού
Η πολυετής εμφύλια διαμάχη στη Συρία, έδωσε την ευκαιρία σε ακραία στοιχεία να αναδυθούν από τις στάχτες του πολέμου, διεκδικώντας εδαφική κυριαρχία κάτω από τη σημαία εξτρεμιστικών θρησκευτικών και πολιτισμικών αντιλήψεων.
Εν ενεργεία “ανθη του κακού” εντός των συριακών συνόρων αποτελούν κυρίως “Το μέτωπο Αλ Νούσρα” που ουσιαστικά αποτελεί παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία, και οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους οι οποίοι βάλουν εναντίον όλων όσων θεωρούνται «άπιστοι».
Η “μετανάστευση” του μίσους
Η αναμενόμενη ροή χιλιάδων προσφύγων τον τελευταίο χρόνο από τη Συρία, ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους προκειμένου να προστατευθούν αυτοί και οι οικογένειές τους από τις βόμβες του εμφυλίου, έδωσε την ευκαιρία σε εξτρεμιστές τρομοκράτες να παρεισφρύσουν στα μεταναστευτικά κανάλια και να εισέλθουν στην Ευρώπη σχεδόν ανενόχλητοι.
Αυτό σε συνδυασμό με μια συντονισμένη προπαγάνδα μίσους με τη βοήθεια πάντα της αστραπιαίας επικοινωνίας του διαδικτύου προσέφερε στους τρομοκράτες νέα φυντάνια και μάλιστα ευρωπαικά –έτοιμα να ασπαστούν το Ισλάμ και να πεθάνουν παρνοντας μαζί τους εκατοντάδες αθώους, στο όνομα μιας θρησκείας.
Τα αποτελέσματα τα είδαμε σε πολυάριθμές επιθέσεις, με κυριότερες, την ανατίναξη και κατάρριψη του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους της Metrojet στη χερσόνησο του Σινά και πριν λίγες μέρες τις αιματηρές επιθέσεις στο Παρίσι.
Ποιους ευνοεί ο εμφύλιος;
Αυτό που πριν 4 χρόνια ξεκίνησε σαν διαδήλωση διεκδίκησης καλύτερων συνθηκών ζωής, σήμερα γιγαντώθηκε σε μια πολεμική σκακιέρα στην οποία η βασίλισσα είναι το συριακό πετρέλαιο, και παρατηρητές... μια Ευρώπη κάτω από τη σκιά του τρόμου.
Σε αντίθεση με το γειτονικό Ιράκ, η Συρία δεν βρίσκεται μεταξύ των μεγάλων παραγωγών, αλλά δεν στερείται πόρων όπως οι άμεσοι γείτονές της: η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία και βρίσκεται σε μια περιοχή όπου οι υποσχέσεις των υποβρύχιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου είναι τεράστιες.
Από την άλλη πλευρά, η γεωγραφική της θέση την καθιστά πραγματικά ως ένα φυσικό πέρασμα για τη μεταφορά του πετρελαίου της Μέσης Ανατολής προς τις ακτές της Μεσογείου και από εκεί στους ευρωπαίους καταναλωτές.
Ο φυσικός αυτός πλούτος είχε, έχει και πάντα θα έχει πρόθυμους αγοραστές, συνεπώς όποιος το διαχειρίζεται αυτόματα μετατρέπεται και σε σύμμαχο. Στην προκειμένη περίπτωση το Ισλαμικό Κράτος κατάφερε να γιγαντωθεί ακριβώς γιατί κατάφερε να καταλάβει πετρελαικά συριακά εδάφη και να κάνει δυνατούς συμμάχους, πραγματοποιώντας συναλλαγές εκατομμυρίων δολαρίων με πρόθυμους αγοραστές - γείτονες (βλέπε Τουρκία) οι οποίοι και σαφέστατα ευνούνται από την παρουσία του και πασχίζουν για την διατήρησή του, ας ελπίσουμε όχι με οποιοδήποτε κόστος…
Πηγές: wikipaidia, financial times, Huffington Post