Αφήνοντας πίσω το τίποτα και αναζητώντας το κάτι

«Είμαι Χριστιανή Ορθόδοξη»
Η νεαρή μιλούσε λίγα ελληνικά ή μάλλον βαριά κυπριακά, αν και ήρθε στην Κύπρο πριν από ένα μήνα. «Είμαι χριστιανή ορθόδοξη», είπε στον «Ρεπόρτερ». Παιδί από μεικτό γάμο, αφέθηκε στην τύχη της από πολύ νωρίς, ο πατέρας της εγκατέλειψε το συζυγικό σπίτι και η μητέρα της απεβίωσε. Όταν υπήρχαν ταραχές στον Λίβανο, κατέφευγε στη Συρία. Όταν ξεσπούσαν μάχες εκεί, έτρεχε ξανά πίσω στον Λίβανο. Δεν θυμάται πόσες φορές το έκανε αυτό, αλλά θυμάται καλά τα παιδιά που σκοτώθηκαν μπροστά στα μάτια της σε βομβαρδισμούς. Κατάφερε να γίνει τεχνικός υπολογιστών και μάζεψε χρήματα για το ταξίδι προς μια νέα ζωή. Η χαρά της, που βρίσκεται στην Κύπρο, δεν κρύβεται. Κάθε μέρα φροντίζει να προσθέτει νέες ελληνικές λέξεις στο λεξιλόγιό της, γιατί έχει πάρει την απόφασή της: «Εδώ θέλω να ζήσω, εδώ θέλω να πεθάνω, δεν φεύγω από εδώ».

 
Τα πώλησε όλα
Ένας νεαρός πατέρας πώλησε ό,τι είχε και δεν είχε, ένα σπιτάκι δηλαδή, για να πληρώσει στους διακινητές 3.500 δολάρια –για τον ίδιο, τη σύζυγο και τα ανήλικα παιδιά του– ώστε να μπουν στο μικρό αλιευτικό στην Τρίπολη, τον Σεπτέμβριο. Στοιβαγμένοι κυριολεκτικά με άλλους 100 τόσους πρόσφυγες, μπήκαν στο σκάφος, που υποτίθεται ότι θα ήταν ένα καλό και ασφαλές καράβι που θα τους πήγαινε στην Ελλάδα. Η ιστορία γνωστή. Το καράβι έμεινε ακυβέρνητο και οι άνθρωποι διασώθηκαν από πλωτά και εναέρια μέσα της κυπριακής Αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς. «Εδώ θα μείνω», επαναλάμβανε ο νεαρός Παλαιστίνιος από τον Λίβανο. «Γεννήθηκα πρόσφυγας στον καταυλισμό Shatila. O παππούς μου πήρε τον δρόμο της προσφυγιάς, το 1948, από την Παλαιστίνη. Και ξέρετε, όταν οι πόλεμοι στις γύρω χώρες κάποτε τελειώσουν, τότε οι Σύροι, οι Ιρακινοί, οι Γιεμενίτες (κάτοικοι Υεμένης) και όλοι οι άλλοι θα πάνε στα σπίτια τους. Εγώ δεν έχω πατρίδα για να γυρίσω», μας είπε, κοιτάζοντάς μας επίμονα στα μάτια. «Η ζωή στον καταυλισμό Shatila (κοντά στη Βηρυτό) είναι άθλια. Είναι γνωστό ότι κυβερνήσεις και οργανώσεις στη Μέση Ανατολή δεν έχουν πλέον πόρους για να συντηρούν τους τεράστιους αριθμούς των προσφύγων», πρόσθεσε.

 
Η ζωή στην Κοφίνου
Στο Κέντρο Υποδοχής Αιτητών Ασύλου στην Κοφίνου, έξω από τα σπίτια-κοντέινερ, που σχηματίζουν μικρές γειτονιές, μαζεύονται οι άντρες και συζητούν – τι άραγε θα κάνουν από ’δώ και πέρα; Κάθε τόσο τα μεγάφωνα του καταυλισμού κάποιον θα καλέσουν για να παραλάβει έγγραφα ή για να συμπληρώσει μια αίτηση. Οι γυναίκες βάζουν μια τάξη στο «σπιτάκι» τους, που ίσα που χωρεί δυο στενές κουκέτες και ένα έπιπλο για ρούχα, παπούτσια, προσωπικά αντικείμενα. Τα παιδιά παίζουν εδώ κι εκεί, πότε μόνα, πότε σε ομάδες. Ένα ποδοσφαιράκι, μια μπάλα, μια κούκλα, τους αλλάζει τη διάθεση. Οι γονείς δεν φοβούνται μην και τα χάσουν τα παιδιά τους, υπάρχει η ψηλή περίφραξη. Ένα μικρό παιδί είναι ανεβασμένο στην περίφραξη για αρκετή ώρα, δεν μιλά, μόνο κοιτάει έξω μακριά.

Είναι δύσκολο να συνεννοηθεί εδώ κανείς αν δεν γνωρίζει αραβικά και απουσιάζει τη δεδομένη στιγμή ο μεταφραστής. Είναι όμως εύκολο να καταλάβουμε πόσο ευγνώμονες είναι όσοι είχαν διασωθεί από τα σαπιοκάραβα, τον φετινό και περσινό Σεπτέμβρη. «Thank you Cyprus government, thank you Cyprus people», μας είπαν οι περισσότεροι από τους αιτητές ασύλου που συναντήσαμε στον καταυλισμό της Κοφίνου. Μερικοί δεν θέλουν πια να φύγουν από τη χώρα μας, για να φθάσουν στην Ευρώπη, όπως ήταν τα αρχικά τους σχέδια. Ένας Σύρος μάς πλησιάζει και κουνά τα χέρια: «Allemagne!», «Allemagne!». Ναι, θέλει κι αυτός να πάει στη Γερμανία, αλλά είδε άραγε τι περνάνε όσοι προσπαθούν να φτάσουν εκεί; «Τα βλέπουμε στο κινητό», λέει κάποιος που γνωρίζει λίγα αγγλικά και συνδέεται με το internet από το smartphone του.
Στο Κέντρο Υποδοχής Αιτητών Ασύλου στην Κοφίνου, οι ματιές των ανθρώπων έχουν κάτι το γνώριμο, το ’χουμε ξαναδεί, το έχουμε ζήσει στο πετσί μας… Είναι το κενό στο βλέμμα του πρόσφυγα, αυτού που βγήκε από τον πόλεμο ζωντανός στο σώμα με λαβωμένη την ψυχή.

 
 
Γνωρίζατε ότι…
 
·    Οι διαμένοντες στο Κέντρο Υποδοχής στην Κοφίνου είναι συνολικά 283 άτομα, 82 εκ των οποίων είναι παιδιά.
 
·    Το Κέντρο αποσκοπεί στη φιλοξενία αιτητών ασύλου, επομένως όταν διεκπεραιωθούν οι αιτήσεις για άσυλο και δοθεί το καθεστώς του πρόσφυγα ή συμπληρωματικής προστασίας, τα εν λόγω άτομα θα φύγουν από το Κέντρο προκειμένου να ζήσουν με τις οικογένειές τους στ’ αστικά κέντρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παραμονή παρατείνεται μέχρι να γίνει εφικτή η διαβίωση στις πόλεις.
 
·    Η τελευταία ομάδα των διασωθέντων του Σεπτεμβρίου είναι κυρίως Παλαιστίνιοι πρόσφυγες από Συρία και Λίβανο, καθώς επίσης και Σύροι. Από τους υπόλοιπους που διαμένουν στο Κέντρο Υποδοχής της Κοφίνου και πάλι οι περισσότεροι είναι Σύροι, Παλαιστίνιοι, λιγότεροι από Αίγυπτο και Ιράκ, από Ουκρανία, κι ένας μικρός αριθμός από αφρικανικές χώρες.
 
·    Τα παιδιά έχουν εγγραφεί και φοιτούν στα σχολεία της περιοχής.
 
·    Στο Κέντρο υπάρχει νοσηλευτής επί 24ώρου βάσεως και γιατρός καθημερινά από το πρωί μέχρι και το μεσημέρι.