Ένα drone πάνω από το κεφάλι μας

Αυτοί οι περίεργοι ιπτάμενοι δίσκοι που βλέπουμε τελευταία να πετούν πάνω από το κεφάλι μας σε γάμους, βαφτίσια, κηδείες, να εισβάλλουν απρόσκλητοι στην καθημερινότητά μας, στα καλά καθούμενα εκεί που απολαμβάνουμε τον καφέ μας στην αυλή του σπιτιού μας, είναι το νέο hot gadget, που ξεκίνησε από την Αμερική ως κατασκοπευτικό εργαλείο και εξελίχθηκε σε χόμπι.

Το drone μοιάζει συνήθως με αεροπλανάκι αν και μερικά είδη πωλούνται σε ευφάνταστα σχήματα και κάνουν τα πιο απίθανα ακροβατικά. Όποια και να είναι η μορφή του, τις πλείστες φορές φέρει βιντεοκάμερα. Γι αυτό και πολλοί το επιστρατεύουν για ποικίλες εκδηλώσεις. Το ευρύ κοινό της Κύπρου είδε τα πρώτα πανοραμικά πλάνα από drone, την ημέρα της κηδείας του πρώην Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Γλαύκου Κληρίδη.

Τα δε πανοραμικά πλάνα του γάμου του βουλευτή του ΔΗΣΥ, Ευθύμιου Δίπλαρου, σχολιάστηκαν πολύ στα social media και έκαναν τα drones must για κάθε κοσμικό γεγονός που σέβεται τον εαυτό του…
Τα drones άρχισαν να γίνονται πολύ δημοφιλή από το 2012 αφού φωτογράφοι, δημοσιογράφοι και επιστήμονες ενθουσιάστηκαν με τις άπειρες δυνατότητες που προσφέρει μια ιπτάμενη κάμερα. Με τη βοήθεια των drones έχουμε δει λεπτομερή πλάνα από την άγρια ζωή. Έχουμε δει θεαματικά σπορ από ψηλά. Έχουμε δει απίστευτης ομορφιάς τοπία στα πιο απομακρυσμένα μέρη του κόσμου, όπως μόνον το μάτι ενός αετού θα μπορούσε να δει. Με τις κατάλληλες προσαρμογές μπορούν να μεταφέρουν αντικείμενα σώζοντας ανθρώπινες ζωές όπως απινιδωτές και σωσίβια ή και να μεταφέρουν δέματα σαν ταχυδρόμοι. Με λίγη φαντασία μπορούν να γίνουν το δεξί χέρι για ένα αγρότη και έχουν χρησιμοποιηθεί ήδη τόσο για τη σπορά όσο και τη βοσκή. Μπορούν να εντοπίσουν την εστία μιας πυρκαγιάς, να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση της τροχαίας, τον εντοπισμό ανθρώπων και ζώων που έχουν χαθεί σε δύσβατες περιοχές.

Ακόμα ένας λόγος που γίνονται τόσο δημοφιλή τα drones είναι οι πιθανότητες που ανοίγονται για νέα επαγγέλματα. Είναι μια νέα πηγή εισοδημάτων. Πέραν από τα άτομα που εργοδοτούνται στην κατασκευή και τις πωλήσεις, πολλοί φωτογράφοι και κινηματογραφιστές αναβαθμίζουν τις υπηρεσίες τους με αυτά. Παράλληλα, άνθρωποι που άρχισαν ως χόμπι το πέταγμα των drones ειδικεύονται πια σε διάφορους τομείς ή γίνονται drone pilots [πιο σωστά UAV pilot] και ανάλογα με τον τομέα τους μπορεί να γίνουν περιζήτητοι.

Η χρησιμότητά τους σίγουρα δεν τελειώνει εδώ. Εξαρτάται πλέον από τον άνθρωπο να αξιοποιήσει αυτήν την τεχνολογία με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο. Και όπως το μαχαίρι στα χέρια ενός εγκληματία μπορεί να γίνει φονικό όπλο, το ίδιο και τα drones, τα οποία χρησιμοποιούνται και για παράνομες ενέργειες. Παρόλα αυτά τα drones ήρθαν για να μείνουν, γι αυτό χρειάζονται να εκσυγχρονιστούν νόμοι και να θεσπιστούν σχετικοί κανόνες και κανονισμοί.
 
 

Ο συναρπαστικός κόσμος του Μάνου
 
Μπορεί κανείς να μας παρακολουθεί με το drone χωρίς να το γνωρίζουμε; Μπορεί να βλέπουν μέσα από τοίχους; Μπορούν να πέσουν στο κεφάλι μας; Αναζητώντας απαντήσεις μιλήσαμε με έναν από τους πρώτους χειριστές των drones στην Κύπρο, τον Μάνο Μανώλη. Ως ορειβάτης και φυσιολάτρης πάντα κουβαλούσε μια φωτογραφική στις εξορμήσεις του μέχρι που αγόρασε το πρώτο του drone. Τότε άνοιξε γι αυτόν ένας νέος συναρπαστικός κόσμος που τον οδήγησε σε νέα μονοπάτια που δεν είχε προηγουμένως φανταστεί, μας είπε χαρακτηριστικά. «Ανεβάζοντας στο facebook (facebook.com/cyprusfromair) τα βίντεο του drone, με τοποθεσίες από την Κύπρο, έπαιρνα χιλιάδες views από Κύπριους και ξένους. Το ενδιαφέρον του κόσμου αποτέλεσε και το καύσιμό μου για να κάνω την επόμενη εξόρμηση και το επόμενο βίντεο. Τώρα έχω μισό εκατομμύριο views, 90% μόνον από το εξωτερικό. Φανταστείτε ότι για να γίνει τουριστική προβολή της Κύπρου στο εξωτερικό ξοδεύονται χιλιάδες ευρώ, ενώ με ένα drone το κάνω σχεδόν ανέξοδα» πρόσθεσε. Χαμογελώντας ο Μάνος εξήγησε ότι «πιο εύκολο είναι να παρακολουθήσεις κάποιον με ένα κινητό ή πολύ απλά από τα στοιχεία που ανεβάζει ο ίδιος στο facebook, παρά με το drone». Το drone, συνέχισε, κάνει θόρυβο και γίνεται εύκολα αντιληπτό. «Η κάμερά του δεν έχει φακό εστίασης (zoom), άρα για να αναγνωρίσεις ένα πρόσωπο πρέπει να το πλησιάσεις αρκετά οπότε θα το αντιληφθεί και θα αντιδράσει. Δεν ισχύει ότι βλέπει μέσα από τοίχους. Σίγουρα δεν θα πρέπει να επιχειρήσει κανείς να αγγίξει drone που βρίσκεται σε πτήση, γιατί οι έλικες μπορούν όντως θα προκαλέσουν τραυματισμούς. Αλλά, ακόμα κι αν ο χειριστής δεν έχει οπτική επαφή με το drone του, μπορεί να το κατευθύνει με ακρίβεια» σημείωσε.
 
 

 
Από 100 ευρώ ο «κηφήνας»
 
Τα drones -«κηφήνες» είναι η ακριβής μετάφραση από τα αγγλικά- χρησιμοποιήθηκαν σε διάφορες μορφές στους δύο παγκόσμιους πολέμους και στη συνέχεια σε πολεμικές συρράξεις ως τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη που κουβαλούσαν βόμβες και ως κατασκοπευτικά μη επανδρωμένα αεροπλάνα-μινιατούρες. Σήμερα η τεχνολογία τους έχει εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που μικρά drones μπορούν να πετούν σε σμήνη με αυτόνομη συλλογική συμπεριφορά, τα οποία μάλιστα ανταλλάζουν πληροφορίες μεταξύ τους. Και ναι, μπορεί ο καθένας να αγοράσει και στην Κύπρο ένα drone σε εξειδικευμένο κατάστημα, αλλά και από το διαδίκτυο. Χρησιμοποιείται ήδη για επαγγελματικούς σκοπούς, ερευνητικούς και φυσικά για ψυχαγωγία. Ακόμα και από παιδιά, θα ακούσετε τη λέξη drone, mini drone ή rolling spider ή jumping sumo (τα δύο τελευταία είναι τηλεκατευθυνόμενα ρομποτάκια που κάνουν ακροβατικές κινήσεις και φέρουν βιντεοκάμερα). Η τιμή τους αρχίζει από τα 100 ευρώ. Ένας επαγγελματίας φωτογράφος, για παράδειγμα, θα ξοδέψει κατά μέσο όρο 2000 ευρώ για ένα drone, ενώ για εξειδικευμένες αποστολές μπορεί να στοιχίζουν πολύ περισσότερα.
 

 
Drones στην έρευνα
 
Ο Χρήστος Κελέσιης και ο Απόστολος Αποστόλου ασχολούνται με ένα ειδικό είδος drone, τα μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα όπως ονομάζονται οι πλατφόρμες του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚ). «Στόχος μας είναι να τα προσαρμόζουμε έτσι ώστε να μεταφέρουν μικρογραφημένο επιστημονικό εξοπλισμό που συλλέγει πληροφορίες για ερευνητές», εξηγεί ο κ. Κελέσιης. Οι πλατφόρμες μοιάζουν με μικρά αεροπλάνα. Πετούν με μέση ταχύτητα 100 χιλιόμετρα την ώρα και έχουν τρία μέτρα μήκος, ενώ το άνοιγμα των φτερών τους είναι 4 μέτρα. Έχουν τη δυνατότητα να πετάξουν σε ύψος πέντε χιλιομέτρων. Ερευνητές του ΙΚ χρησιμοποιούν τις πλατφόρμες αυτές για εξειδικευμένες μετρήσεις που αφορούν στην ατμόσφαιρα. Με την τεχνογνωσία του Ινστιτούτου, εκτός από τις μετρήσεις αυτές «θα μπορούσαν τα συστήματα να χρησιμοποιηθούν για την επιτήρηση της ΑΟΖ, την επιτήρηση δασών και το συντονισμό σε περιπτώσεις πυρκαγιάς ή σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και όχι μόνον» ανέφερε ο κ.Κελέσιης, προσθέτοντας ότι έχουν ήδη ξεκινήσει επαφές με αρμόδια κυβερνητικά τμήματα.

 
 
Προσοχή! Υπάρχουν και κανονισμοί
 
Το μεγάλο boom στις πωλήσεις των drones βρήκε τις κυβερνήσεις απροετοίμαστες, χωρίς σχετικές νομοθεσίες. O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας της Αεροπορίας EASA (European Aviation Safety Agency) ωστόσο, ετοιμάζει οδηγίες που θα αφορούν στη χρήση των drones σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα εκδοθούν εντός των επόμενων 2 - 3 μηνών.
Για την EASA τα drones που ζυγίζουν κάτω των 25 κιλών έχουν ελάχιστους περιορισμούς ενώ για την Κύπρο, στο παρόν στάδιο, αυτό ισχύει για drones που είναι κάτω από δύο κιλά.
Για να πετάξει κανείς drones μέχρι δύο κιλά και σε ύψος μέχρι τα 30 μέτρα, μόνον για ψυχαγωγικούς σκοπούς, δεν χρειάζεται έγκριση της Πολιτικής Αεροπορίας. Πρέπει όμως να ακολουθήσει μερικούς κανόνες: να έχει οπτική επαφή με το drone, να μην το πετά πάνω από πλήθος, να πετά 50 μέτρα μακριά από ανθρώπους, να έχει απόσταση έξι χιλιόμετρα από αεροδρόμια, ο χειριστής να μην είναι υπό την επήρεια αλκοόλ ή παράνομων ουσιών. Δεν επιτρέπεται βέβαια η αεροφωτογράφηση σε στρατιωτικές και ευαίσθητες περιοχές. Γενικά η αεροφωτογράφιση στην Κύπρο προϋποθέτει την εξασφάλιση έγκρισης από το Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας.
Κάθε επαγγελματική πτήση ή πτήση drone βάρους πέραν των δύο κιλών, χρειάζεται την έγκριση της Πολιτικής Αεροπορίας. Σημειώνεται, τέλος, ότι τα drones που πετούν σε γάμους, δεν έχουν συνήθως άδεια πτήσης ή ασφάλεια έναντι τρίτων, και συνεπώς πετούν παράνομα. Οι χειριστές των drones πρέπει να κάνουν εγγραφή στο Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας.