DAMTEW DESSALEGNE: «Τα τείχη δεν σταματούν τους πρόσφυγες»

Αυτό που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη δεν είναι μεταναστευτική αλλά πρωτίστως προσφυγική κρίση, εξήγησε στον ΡΕΠΟΡΤΕΡ ο επικεφαλής της Αντιπροσωπείας στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Damtew Dessalegne, προσθέτοντας ότι κάποιοι θέλουν να το παρουσιάζουν ως μεταναστευτική κρίση ώστε να χειρίζονται αυτούς τους ανθρώπους ως παράτυπους μετανάστες. «Δηλαδή, μετανάστες χωρίς χαρτιά που υπόκεινται στους νόμους περί μετανάστευσης. Και αυτό δίνει σε χώρες τη δικαιολογία να κλείσουν τα σύνορά τους ή να τους απελάσουν», συμπλήρωσε. Η κρίση, συνέχισε, είναι προσφυγική, διότι οι άνθρωποι που αποτελούν το κύμα αυτό είναι κυρίως Σύροι, Αφγανοί, Ιρακινοί, Σομαλοί, κάτοικοι της Ερυθραίας ή άτομα από άλλες χώρες με διαμάχες, διωγμούς και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Οι πρόσφυγες κάτω από το διεθνές δίκαιο έχουν το δικαίωμα να φύγουν από τη χώρα τους, να ζητήσουν άσυλο σε άλλη χώρα και να μετακινούνται με ό,τι μέσο και ό,τι τρόπο θέλουν, με ή χωρίς άδειες, ντοκουμέντα, χαρτιά, βίζες. Το να ταξιδεύουν χωρίς χαρτιά προς την Ευρώπη δεν είναι έγκλημα. Κατά μέσο όρο 42.500 άνθρωποι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους κάθε μέρα. Όσο συνεχίζονται οι διενέξεις, οι άνθρωποι θα συνεχίζουν να τρέχουν να σωθούν», σημείωσε ο κ. Dessalegne. Μόνο η Συρία έχει από την αρχή του εμφυλίου, τον Απρίλιο του 2011, 4 εκατομμύρια πρόσφυγες, επεσήμανε. «Είναι λυπηρό να ακούς τις αντιδράσεις από ευρωπαϊκές χώρες, επειδή μερικοί πρόσφυγες χτυπούν τώρα τη δική τους πόρτα. Είναι θλιβερό να ακούς την απαίτηση μερικών να γυρίσουν αυτοί οι άνθρωποι στις χώρες απ’ όπου έχουν φύγει. Έχουμε όλοι δει τις σκηνές στα σύνορα της Ουγγαρίας, σοκαριστικές και απαράδεκτες σκηνές. Αυτό ραγίζει την καρδιά μου. Η ειρωνεία είναι ότι πολλοί που φωνάζουν σήμερα, είχαν κάποτε βοηθηθεί οι ίδιοι από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες για να ξεφύγουν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα. Αν οι άνθρωποι διώκονται, αν η ζωή τους κινδυνεύει, θα πάνε να βρουν ασφάλεια κάπου αλλού. Αν μια πόρτα κλείσει, θα προσπαθήσουν να βρουν άλλη. Τα τείχη δεν θα τους σταματήσουν. Όσο συνεχίζονται οι διενέξεις, οι άνθρωποι θα συνεχίζουν να τρέχουν να σωθούν», ανέφερε ο εν λόγω αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών.


Γιατί πολλοί πρόσφυγες δεν έρχονται στην Ευρώπη κατευθείαν από εμπόλεμες περιοχές αλλά από καταυλισμούς;
Οι συνθήκες διαβίωσης σε αυτούς τους καταυλισμούς χειροτερεύουν. Οι πόροι που έχουν στη διάθεσή τους οι κυβερνήσεις που τους φιλοξενούν είναι περιορισμένοι. Ο Λίβανος, για παράδειγμα, φιλοξενεί 1,2 εκατ. πρόσφυγες και δεν θεωρείται πλούσια χώρα. Και όση βοήθεια και να έχει δώσει η διεθνής κοινότητα, οι αυξανόμενες ανάγκες ξεπερνούν τους πόρους που είναι στη διάθεση αυτών των χωρών. Οι άνθρωποι θέλουν επιτέλους να δουν ότι υπάρχει μέλλον, κυρίως για τα παιδιά τους, και δεν το βλέπουν αυτό.


Μπορεί να καταπολεμηθεί η παράνομη διακίνηση ανθρώπων;
Πρέπει να καταπολεμηθεί, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με μερικά σκάφη και ελικόπτερα. Πρέπει να ανοίξουν νόμιμες οδοί εισόδου στην Ευρώπη. Οι άνθρωποι που φεύγουν απελπισμένοι για να σώσουν τη ζωή τους, για να επανενωθούν με αγαπημένα τους πρόσωπα, θα συνεχίσουν να πληρώνουν τους διακινητές όσο δεν έχουν επιλογή.


Γιατί δεν ανοίγεται μία νόμιμη οδός;
Ο ένας λόγος είναι ο φόβος και ο άλλος είναι η συναίνεση που δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί όταν υπάρχουν οι 28 διαφορετικοί παίκτες της Ε.Ε.


Ισχύει ότι ανάμεσα στους πρόσφυγες κρύβονται και τρομοκράτες;
Δεν είναι αβάσιμος ο φόβος, αλλά μην ξεχνάτε ότι οι πρόσφυγες είναι τα πρώτα θύματα των τρομοκρατών, προσπαθούν να διαφύγουν από την τρομοκρατία και τον εξτρεμισμό. Οι τρομοκράτες δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί ως πρόσφυγες. Το διεθνές δίκαιο έχει μηχανισμούς για να αναγνωρίζει αυτούς που αποτελούν απειλή, αρκεί οι αρχές ασύλου να εφαρμόσουν τις σωστές διαδικασίες.


Θα δούμε κύματα προσφύγων να έρχονται και στην Κύπρο;
Δεν νομίζω. Οι πρόσφυγες θέλουν να φθάσουν σε χώρες όπου έχουν συγγενείς και φίλους, όπου υπάρχουν μεγάλες κοινότητες ομοεθνών τους, όπου μιλούν γλώσσες τις οποίες γνωρίζουν. Κοιτάνε επίσης τα οικονομικά οφέλη, χώρες όπου οι οικονομικές ευκαιρίες είναι περισσότερες, όπου η αγορά εργασίας είναι μεγαλύτερη και μπορεί να τους αφομοιώσει. Προτιμούν περιοχές όπου είναι πιο εύκολη η διακίνηση μεταξύ χωρών. Η Κύπρος είναι νησί και αυτό από μόνο του θέτει ένα σωρό περιορισμούς.
  

Από το 1974 στην Κύπρο
 
Η Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες λειτούργησε τον Αύγουστο του 1974 κατόπιν αιτήματος του Γ.Γ. του ΟΗΕ, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή. Η Ύπατη Αρμοστεία ορίστηκε ως συντονιστής της Ανθρωπιστικής Αρωγής του ΟΗΕ για την Κύπρο. Η συνδρομή αυτή αφορούσε πρωτίστως θέματα στέγασης των εκτοπισμένων και επανένταξής τους στην οικονομική δραστηριότητα, κυρίως μέσω επιχορηγήσεων για τη δημιουργία μικρών βιομηχανιών. Επίσης, η Αρμοστεία συνέβαλε σημαντικά στην πραγματοποίηση δικοινοτικών δραστηριοτήτων και έργων, προκειμένου να αντιμετωπισθούν οι ελλείψεις που δημιουργήθηκαν λόγω των πληθυσμιακών μετακινήσεων και παράλληλα να ενισχυθεί η συνεργασία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος. Ο ρόλος αυτός διήρκεσε μέχρι το 1997. Από το 2002 μέχρι σήμερα, η UNHCR Κύπρου διαδραματίζει, σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, εποπτικό και συμβουλευτικό ρόλο προκειμένου να εξασφαλιστούν τα δικαιώματα και η ευημερία των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων.