Ο τρόπος λειτουργίας του RescEU, η ανάγκη στήριξης της Κύπρου και το αίτημα των ευρωβουλευτών
06:00 - 26 Ιουλίου 2025

Αρκετή συζήτηση έχει αναπτυχθεί τις τελευταίες ώρες, γύρω από το αίτημα που είχε καταθέσει η Κυπριακή Δημοκρατία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για βοήθεια στην αντιμετώπιση και κατάσβεση της φονικής πυρκαγιάς, που στοίχησε τη ζωή σε δύο συνανθρώπους μας και κατά πόσο η ανταπόκριση της ΕΕ ήταν αργή. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της συζήτησης ακούστηκε και ως επιχείρημα αν η Κυπριακή Δημοκρατία είχε υποβάλει αργοπορημένα αίτημα για βοήθεια. Ωστόσο, ο λόγος ανταπόκρισης φαίνεται ότι είναι πρακτικός, με τους εκπροσώπους της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση να θέτουν προς την Κομισιόν διάφορα ερωτήματα για προβληματισμό.
Την περασμένη Τετάρτη, γύρω στις 19:30 το βράδυ, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, είχε ενημερώσει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποβάλει αίτημα στο RescEU, για παροχή βοήθειας, αφού η κατάσταση με την πυρκαγιά ήταν εκτός ελέγχου και έπαιρνε τεράστιες διαστάσεις. Το ελαφρυντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση στην προκειμένη περίπτωση ήταν ότι έγινε εν μέσω της νυχτός το αίτημα και αυτός ήταν και ο λόγος που απάντησε την Πέμπτη. Παρ’ όλα αυτά κι ενώ όπως διαμηνύει η Κυβέρνηση είχαν απαντήσει θετικά δέκα χώρες (σ.σ. η υπουργός Γεωργίας παρουσίασε και μία λίστα αυτών των χωρών), τα εναέρια μέσα από την ΕΕ δεν έφτασαν ποτέ στην Κύπρο.
Η υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, σε τοποθέτησή της στην κρατική τηλεόραση είχε αναφέρει πως «ο αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, ο οποίος είναι και ο αρμόδιος να αποφασίσει για τα μέσα που χρειάζεται, με ενημέρωσε ότι δεν ήταν ανάγκη να έρθουν τα πτητικά μέσα από την ΕΕ». Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν έφταναν στην Κύπρο τα εναέρια μέσα, θα ήταν δώρο άδωρο, δεδομένου ότι η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη την Παρασκευή.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έστειλαν σε εκδήλωση στην... Αυστραλία τον υπεύθυνο συντονιστή των πυρκαγιών, εν μέσω κρίσιμης αντιπυρικής περιόδου
Πάντως, αυτό το περιστατικό έχει προκαλέσει διάφορα ερωτήματα, ειδικά από τη στιγμή που είχαν γίνει όλες οι ενέργειες και η Κυβέρνηση είχε αναφέρει πως υπήρχε απάντηση από την Ισπανία στο αίτημα. Τελικά, όμως για ποιο λόγο υπήρξε αυτή η καθυστέρηση; Ήταν καθυστερημένο αίτημα από πλευράς Κυβέρνησης ή αργή ανταπόκριση από πλευράς ΕΕ; Και εν τέλει πώς λειτουργεί ο μηχανισμός του RescEU;
«Το RescEU δημιουργήθηκε το 2001 ως πολιτική προστασία των πολιτών και το 2019 μετεξελίχθηκε να είναι μία δύναμη ταχείας κρούσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δρα σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Αυτό περιλαμβάνει δύο πυλώνες. Ο ένας είναι η παροχή υλικού ή της προμήθειας, ανάλογα με τις ανάγκες του κράτους να ενισχύσει τις δομές του. Την ίδια ώρα, πρέπει να υπάρχει σταθμευμένη ευρωπαϊκή δύναμη, σε στρατηγικά σημεία που να μπορεί να δρα με την μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα. Αυτά τα σημεία είχαν δημιουργηθεί σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και ήδη λειτουργούν και δρουν», εξήγησε στον REPORTER ο ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ, Λουκάς Φουρλάς, ο οποίος έχει στείλει κατεπείγουσα ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού και την ανταπόκριση στο αίτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσα της Κυπριακής Δημοκρατίας για βοήθεια, μαρτυρά ότι το πρόβλημα ως προς την μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρήθηκε για να αποσταλούν τα πτητικά μέσα στην Κύπρο, έγκειται αλλού. Αυτό είναι και ένα από τα καίρια σημεία που θέτει ενώπιον της Κομισιόν ο Λουκάς Φουρλάς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δεν μετριούνται έτσι οι ζωές, δεν επιδεικνύεται με αυτό το τρόπο ο σεβασμός...
«Εμείς αναγνωρίζουμε το γεγονός ότι θέλουν να μας βοηθήσουν, όμως από την στιγμή που αναποτελεσματικά δρουν, επειδή είναι δύο οι περιπτώσεις που καήκαμε και μετά ήρθαν τα πτητικά μέσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (σ.σ. η φονική πυρκαγιά στη Σολέα και η πυρκαγιά στη Λεμεσό), είναι καιρός να αιτηθούμε να γίνει η Κύπρος στρατηγικό σημείο, για την ανατολική Μεσόγειο. Από τη στιγμή που έχουμε πυρκαγιές και είμαστε το ανατολικότερο άκρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καιγόμαστε και μετά έρχεστε, για ποιο λόγο να μην υπάρχει στάθμευση και στην Κύπρο; Εγώ λέω ότι από τη στιγμή που έχουν καλή πρόθεση, αποδεικνύεται αναποτελεσματικός στην περίπτωση της Κύπρου, επειδή όσο γρήγορα και να το ζητήσουμε, όσο γρήγορα και να απαντήσει η ΕΕ, θα καθυστερήσει πάλι να μας στείλει βοήθεια».
Σημειώνεται πως ακόμη και πιο γρήγορα να ανταποκρινόταν η Ευρωπαϊκή Ένωση και να έστελνε άμεσα πτητικά μέσα, θα υπήρχε εκ νέου πρόβλημα, καθώς οι πιλότοι θα έπρεπε να έχουν χρόνο να εξοικειωθούν με τη μορφολογία του εδάφους, καθώς επίσης και να συντονιστούν με τις δυνάμεις της Κύπρου. Πράγμα που καθιστά την ανάγκη η Κύπρος να αποτελεί στρατηγικό σημείο ακόμη μεγαλύτερη.
«Η Κυβέρνηση οφείλει να υποβάλει αίτηση προς το την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οφείλει η Κυβέρνηση να το αιτηθεί. Δεν μπορώ εγώ ως ευρωβουλευτής να το κάνω. Απλώς υποδεικνύω στην ΕΕ ότι είναι αναποτελεσματικό και πρέπει να το δουν ξανά. Από εκεί και πέρα είναι θέμα της Κυβέρνησης. Κρίνεται αναποτελεσματικό, επειδή είμαστε μακριά. Η μοναδική λύση είναι να κάνουμε την Κύπρο στρατηγικό σημείο. Να έχουμε πυροσβέστες ετοιμοπόλεμους. Η ανταπόκριση της Ισπανίας ήταν από το μηχανισμό», επεσήμανε ο κ. Φουρλάς.
Στο μεταξύ, τις θέσεις του κ. Φουρλά ασπάζονται κι άλλοι ευρωβουλευτές, ενώ από πλευράς του ο επίσης ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ, Μιχάλης Χατζηπαντέλα θέτει ακόμη ένα άλλο ερώτημα, καθώς από τη στιγμή που υπάρχει τρόπος η Ευρωπαϊκή Ένωση να παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη για να είναι αποτελεσματικά ως προς την πρόληψη, για ποιο λόγο η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει υποβάλει αυτό το αίτημα.
Σημειώνεται πως τόσο ο Λουκάς Φουρλάς, όσο και ο ευρωβουλευτής του ΔΗΚΟ, Κώστας Μαυρίδης, είχαν επικοινωνία με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, στην οποία παρέθεσαν τα γεγονότα. Σε ανακοίνωσή του, ο κ. Μαυρίδης ανέφερε πως κατά την επαφή με την κα. Μέτσολα είχε επαναφέρει την εισήγηση που είχε κάνει ως πρόεδρος της Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο, κατά την προηγούμενη θητεία του, για εγκατάσταση στην Κύπρο, δύναμης του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ σε συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ, την οποία στήριξαν τα κράτη-μέλη της Ένωσης για την Μεσόγειο.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Υπεραμύνεται των χειρισμών και η Παναγιώτου-«Ο μόνος τρόπος να προλαβαίναμε την πυρκαγιά ήταν να μην ξεσπάσει»
Την ίδια ώρα, ο κ. Μαυρίδης έθεσε και κάποια ερωτήματα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που είναι τα εξής:
α) Ζητείται ενημέρωση από την Επιτροπή αν υπήρξε προληπτική επαρκής παρουσία δυνάμεων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού στην Κύπρο, κι αν είχε υποβληθεί σχετικό αίτημα.
β) Δεδομένου ότι, μετά την έναρξη της πυρκαγιάς, υποβλήθηκε αίτημα από τις κυπριακές αρχές προς τον αρμόδιο Μηχανισμό και επειδή η αδυναμία παροχής συνδρομής είναι αυταπόδεικτη εκ του αποτελέσματος, τίθεται θέμα διαδικασιών και τυχόν ευθύνης για μη ισότιμη παροχή συνδρομής προς τα κράτη-μέλη. Γι’ αυτό, καλείται η Επιτροπή να δώσει επαρκείς εξηγήσεις και κατά πόσον επιβάλλεται αναθεώρηση των διαδικασιών.
Στο μεταξύ, οι ευρωβουλευτές της Κύπρου έχουν ήδη ενωθεί σε ένα κοινό μέτωπο, ώστε να βρεθεί τρόπος ώστε να αξιοποιήσουν τα κατάλληλα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να παρέχουν στήριξη στους πυρόπληκτους και με την επιστροφή τους στις Βρυξέλλες, αναμένεται να ξεκινήσουν τις επαφές με τους αρμόδιους.