Ανάγκη για νομοθετικές ρυθμίσεις ανέδειξε το σκάνδαλο ΤΑΚΑΤΑ-Εισηγήσεις Ερευνητικής σε τρεις πυλώνες

Το βάρος μετά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος για το σκάνδαλο των ελαττωματικών αερόσακων ΤΑΚΑΤΑ, έπεσε σε πρώτη φάση στα κεφάλαια των ενδεχομένων ποινικών, πειθαρχικών και πολιτικών ευθυνών, που καταλογίζονται από την Ερευνητική Επιτροπή, ωστόσο εξαιρετικά σημαντικά είναι τα ευρήματα και οι εισηγήσεις γύρω από τα όσα πρέπει να αλλάξουν στο Νομοθετικό πλαίσιο, αλλά και στα ζητήματα εποπτείας, μέσω Κανονισμών και Διαταγμάτων, ώστε να μην οδηγηθούμε στα ίδια αποτελέσματα στο μέλλον.

Τα μέλη της Ερευνητικής προχωρούν μέσα από το πόρισμά τους σε μία σειρά εισηγήσεων, ώστε να αλλάξουν τα κακώς κείμενα που έχουν παγιωθεί τόσο στη Δημόσια Υπηρεσία, όσο και στη στάση που τηρούν άλλες αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους σε σχέση με τις ανακλήσεις, όχι μόνο των οχημάτων, αλλά παντός είδους.

Στο πολυσέλιδο πόρισμα προκύπτουν ουσιαστικά εισηγήσεις που αφορούν συγκεκριμένους τομείς, οι οποίοι χρήζουν βελτιώσεων, όπως για παράδειγμα η πλήρης εφαρμογή του Κανονισμού του 2018, που εάν υιοθετείτο στην ολότητά του, ενδεχομένως δεν θα προέκυπταν τα προβλήματα που βρίσκονται στη δημόσια σφαίρα σήμερα. Μάλιστα, παραθέτονται αναφορές από πρόσωπα που κατέθεσαν ενώπιόν της Ερευνητικής, για να καταλήξει σε εισηγήσεις ως προς τον τρόπο που πρέπει να εφαρμοστεί ο Κανονισμός.

Ο διευθυντής του ΤΟΜ, Γιώργος Λουκά, στη δική του τοποθέτηση ανέφερε πως «παρόλο που ο Κανονισμός (ΕΕ) 2018/858 ψηφίστηκε στις 30.5.2018 και τέθηκε σε ισχύ 1.9.2020, εντούτοις στην Κύπρο ουδέν έγινε για εισαγωγή εφαρμοστικών διατάξεων κατά το μεσολαβήσαν διάστημα, και παρόλο που έκτοτε μεσολάβησαν ακόμη 5 χρόνια, τα πράγματα δεν προχώρησαν».

Από την άλλη, ο πρώην διευθυντής του ΤΟΜ και πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Γιάννης Νικολαΐδης, όπως καταγράφεται στο πόρισμα «για σκοπούς ανταπόκρισης στη μαρτυρική κλήση που του απεστάλη, τόσο ως Διευθυντή του ΤΟΜ όσο κι ως Αν. Γενικού Διευθυντή του ΥΜΕΕ, υιοθέτησε Γραπτή Δήλωση, στην οποία επισημαίνει κατ’ αρχάς ότι το άρθρο 8 του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/858, το οποίο αφορά την εποπτεία της αγοράς, εφαρμόζεται κυρίως στα μεγάλα κράτη-μέλη, τα οποία διαθέτουν εργαστηριακές υποδομές για τέτοιους ελέγχους, ενώ η Κύπρος εξαιρείται σε μεγάλο βαθμό από την υποχρέωση της εποπτείας, αφού προβλέπεται να προβαίνει σε 1 έλεγχο για κάθε 40.000 οχήματα».

Εξετάζοντας τόσο τις εν λόγω αναφορές, όσο και άλλες που τέθηκαν ενώπιόν της, η Ερευνητική διαπίστωσε πως «παρόλο που ο Κανονισμός θεσπίστηκε την 30η Μαΐου 2018 εντούτοις, η Κύπρος όχι μόνο δεν προέβη σε εφαρμοστικές διατάξεις μέχρι την ημερομηνία που τέθηκε σε ισχύ, αλλά εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να μην το πράττει...»

Στα συμπεράσματά της, η Ερευνητική καταλήγει πως «θεωρούμε ότι ο Κανονισμός (ΕΕ) 2018/858 δίνει, αφενός, τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να ρυθμίσουν εσωτερικά το θέμα των ανακλήσεων και, ταυτόχρονα, μέσω των διατάξεών του δίνει και σχετικές κατευθύνσεις. Παραπέμπουμε συναφώς στις 64 σκέψεις που παραθέτει ως λόγους έκδοσης του ο Κανονισμός, καθώς επίσης και στις διατάξεις, όπου καθορίζει τις υποχρεώσεις των κρατών-μελών, τις αρμοδιότητες των αρχών έγκρισης και εποπτείας της αγοράς, τις υποχρεώσεις του κατασκευαστή, των αντιπροσώπων του κατασκευαστή, των εισαγωγέων και των διανομέων. Στις πρόνοιες αυτές, κατά την άποψη της Επιτροπής, θα πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους οι αρμόδιοι και μέσω εφαρμοστικών διατάξεων –είτε με Κανονισμούς, είτε με Διατάγματα, είτε και με Νόμο– να βρουν τις πλέον κατάλληλες λύσεις. Προκειμένου όμως να γίνει τούτο, έχουμε την άποψη πως απαιτείται να τεθεί τάξη στο επάγγελμα του εμπόρου/εισαγωγέα γκρίζων οχημάτων, ώστε, αφενός, να γνωρίζουν τα πρόσωπα αυτά επακριβώς τις υποχρεώσεις τους και, αφετέρου, να διασφαλιστεί το επάγγελμά τους από «αλεξιπτωτιστές», οι οποίοι ανεξέλεγκτα και χωρίς οποιαδήποτε ευθύνη κατακλύζουν την αγορά της Δημοκρατίας με γκρίζα οχήματα, τα οποία σε τελευταία ανάλυση πλήττουν το επάγγελμα όσων γνήσια ασχολούνται στον τομέα αυτό».

Πέραν τούτων, επισήμανε, «θα ήταν επιπόλαιο εκ μέρους της Επιτροπής να εισηγηθεί οτιδήποτε άλλο. Εκτός της αυτονόητης υποχρέωσης όλων ανεξαιρέτως των Υπηρεσιών του Κράτους να βρίσκονται σε συνεχή εγρήγορση σ’ ό,τι αφορά την ασφάλεια των πολιτών του, και να διαπιστώνει έγκαιρα τους κινδύνους που απειλούν τους πολίτες του, τους οποίους οφείλει έγκαιρα να προειδοποιεί και να λαμβάνει προληπτικά μέτρα μείωσης ή αποφυγής των κινδύνων».

Ρύθμιση των προβλημάτων ΣΕΜΗΟ και ΠΑΣΕΑ

Παράλληλα, προκύπτει σύμφωνα με τα ευρήματα της Ερευνητικής, εισήγηση για ρύθμιση με Κανονισμούς ή Διατάγματα, των σχέσεων μεταξύ ΣΕΜΗΟ και ΠΑΣΕΑ, εάν δεν καταστεί δυνατό να εξισορροπηθούν από τους αρμόδιους, δηλαδή το Υπουργείο Μεταφορών, τα συγκρουόμενα συμφέροντα.

Η ανάγκη ρύθμισης των σχέσεων των δύο προκύπτει μέσα από τις αναφορές τόσο του υπουργού Μεταφορών, Αλέξη Βαφεάδη, ο οποίος ενώπιον της Ερευνητικής είχε αναφέρει πως σε συναντήσεις ή και συνεδρίες με εκπροσώπους των δύο συνδέσμων αναδείχθηκε ότι «μεταξύ Διανομέων του Κατασκευαστή και εισαγωγέων γκρίζων αυτοκινήτων, υπήρχε διαμάχη και έντονη διαφωνία στο θέμα των ανακλήσεων, με τον ΣΕΜΗΟ να προβάλλει ότι τα μέλη του δεν έχουν οποιαδήποτε υποχρέωση να διαχειρίζονται τις ανακλήσεις των γκρίζων οχημάτων, ενώ αντίθετη ήταν η άποψη της ΠΑΣΕΑ».

Στις έντονες και αντίθετες απόψεις σε σχέση με τις ανακλήσεις, αναφέρθηκε και ο πρώην Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου, Αντώνης Κουτσούλης.

Η Ερευνητική στις επισημάνσεις της διαπιστώνει πως «μέσα από τη μαρτυρία τους, η Επιτροπή διαμόρφωσε την άποψη ότι η έντονη διαφωνία τους αναφορικά με τις ανακλήσεις έχει στο επίκεντρο της οικονομικά συμφέροντα. Αντιλαμβανόμαστε τους λόγους της διαφωνίας τους. Όμως, αποστολή του Κράτους είναι πρωτίστως η ασφάλεια των πολιτών του, και όταν εγείρεται τέτοιο θέμα, τα οικονομικά συμφέροντα υποχωρούν και μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα.

Ανάγκη εκσυγχρονισμού του Νόμου για Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας

Όπως προκύπτει μέσα από το πόρισμα, είναι αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός του Νόμου που διέπει το Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας (περί Οδικής Ασφάλειας Νόμου 1986), το οποίο απαρτίζεται από τον υπουργό του ΥΜΕΕ ως πρόεδρο και τους Γενικούς Διευθυντές των Υπουργείων Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων, Εσωτερικών, Παιδείας Αθλητισμού και Νεολαίας, Υγείας και Οικονομικών, τον Αρχηγό Αστυνομίας, τους διευθυντές του Τμήματος Δημοσίων Έργων, του ΤΟΜ, και της ΗΜΥ (για θέματα του συστήματος φωτοεπισήμανσης) και τον πρόεδρο του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου ή εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους τους ως μέλη, ενώ σ’ αυτό συμμετέχει και ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.

Ο λόγος που θεωρεί ότι είναι αναγκαίες οι αλλαγές, σχετίζονται με το γεγονός ότι η Αστυνομία δεν ενημέρωσε το Συμβούλιο για τα ατυχήματα που σημειώθηκαν και αφορούσαν τον σοβαρό τραυματισμό του Αλέξανδρου Λούγκου και τα δύο θανατηφόρα με θύματα τους Κυριάκο Όξινο και Στυλιανή Γιωργαλλή, ενώ την ίδια στάση τήρησε και η ΗΜΥ, η οποία πέραν του Συμβουλίου δεν ενημέρωσε ούτε το Υπουργείο Μεταφορών. Ως εκ τούτου, εισηγείται ότι πρέπει να επανεξεταστεί το σε τι εξυπηρετεί το πολυπρόσωπο του Συμβουλίου.

Αδόκιμος ο Νόμος ΤΟΥ 2025, εκτός ορών εντολής οι υποδείξεις

Σημειώνεται ότι η Ερευνητική, θεωρεί αδόκιμη τη χρήση συγκεκριμένων όρων, αλλά και την επιλεκτική, όπως λέει, χρήση συγκεκριμένων προνοιών του Κανονισμού 858/2018, που ψηφίστηκε από τη Βουλή, αφού «πραγματεύεται γενικά "προϊόντα" και όχι "οχήματα", για τα οποία εφαρμόζεται ο περί Έγκρισης Τύπου Οχημάτων Νόμος και ο Κανονισμός της ΕΕ.

Παρόλα αυτά, ξεκαθάρισε από τη μια ότι δεν εμπίπτει στους όρους εντολής της να προβεί σε οποιαδήποτε υπόδειξη και από την άλλη, «θα ήταν επιπόλαιη ενέργεια, καθότι ούτε τη γνώση, ούτε την εμπειρία, αλλά ούτε και τεχνογνωσία έχει η Επιτροπή επ’ αυτού του ζητήματος, λύση την οποία οι τεχνοκράτες και οι ειδικοί επί του θέματος 177 απέτυχαν για πάνω από 15 χρόνια να δώσουν». Ως εκ τούτου, η λύση θεωρεί πως είναι ο Κανονισμός 858/2018.

Όπως ανέφερε αρμόδια πηγή από το Υπουργείο Μεταφορών, σε ό,τι αφορά στις εισηγήσεις της Επιτροπής, για όλα τα θέματα που επαφίονται στον υπουργό ώστε να βελτιωθούν, θα μελετηθούν και στη συνέχεια ο Αλέξης Βαφεάδης θα προχωρήσει με ανακοινώσεις, οι οποίες αναμένονται την ερχόμενη εβδομάδα, αφού απουσίαζε στο εξωτερικό, μέχρι την περασμένη Πέμπτη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Στο κάδρο της ποινικής έρευνας για ΤΑΚΑΤΑ πέραν των 15 προσώπων, δύο ψηλά στη λίστα-Δεν αποκλείεται ανατροπή δεδομένων
• Οι ευθύνες μέσω τρίτων σε πρώην Αρχηγούς Αστυνομίας και η χαμένη αλυσίδα των τροχαίων με αερόσακους ΤΑΚΑΤΑ
• Το μπαλάκι στο Υπουργικό για διαθεσιμότητα Νικολαΐδη, ζήτημα με Αναστασιάδου και Μιχαήλ-Προεκτάσεις για τους τρεις αξιωματούχους