Την αντισυνταγματικότητα πρόνοιας για λήψη σάλιου από υπόπτους εξετάζει το Ανώτατο

Την αντισυνταγματικότητα ή όχι πρόνοιας του περί Αστυνομίας Νόμου, η οποία αφορά, μεταξύ άλλων, τη λήψη σάλιου από υπόπτους, εξετάζει το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο, όπως ανακοινώθηκε επιφύλαξε σήμερα αποφάσεις στο πλαίσιο δύο αιτήσεων που αφορούν το θέμα.

Στη μία εκ των υποθέσεων το ερώτημα απηύθυνε ο Δικαστής Χάρης Μαλαχτός στις 26 Μαΐου, 2025 στο πλαίσιο εξέτασης αίτησης πολίτη για έκδοση προσωρινού διατάγματος Certiorari για ακύρωση του διατάγματος λήψης παρειακών επιχρισμάτων (σάλιου) του, το οποίο εκδόθηκε στις 20 Φεβρουαρίου, 2025 από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. 

Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστή του Ανωτάτου ο αιτητής είχε συλληφθεί στις 13 Φεβρουαρίου, 2025 ως ύποπτος για αδικήματα σε σχέση με ναρκωτικά και είχε αρνηθεί να συναινέσει ώστε να ληφθεί από αυτόν δείγμα γενετικού υλικού (παρειακά επιχρίσματα). Η Αστυνομία αποτάθηκε στο κατώτερο Δικαστήριο και εξασφάλισε το επίδικο διάταγμα, με το οποίο στη συνέχεια ο αιτητής συμμορφώθηκε.

Όπως αναφέρεται σε σημερινή ανακοίνωσή του «το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο επιφύλαξε σήμερα αποφάσεις στο πλαίσιο των Αιτήσεων 1/2025 και 2/2025 (Τύπος Α), οι οποίες σχετίζονται με παραπομπή του συνταγματικού θέματος κατά πόσο το Άρθρο 25 του περί Αστυνομίας Νόμου παραβιάζει το Άρθρο 15 του Συντάγματος».

Στην απόφαση του Ανωτάτου αναφέρεται ότι το άρθρο 25 των περί Αστυνομίας Νόμων προνοεί, μεταξύ άλλων, ότι κάθε μέλος της Αστυνομίας με βαθμό Λοχία ή ανώτερο μπορεί να λάβει ή να μεριμνήσει ώστε να ληφθούν από οποιοδήποτε πρόσωπο που τελεί υπό νόμιμη κράτηση ή το οποίο υπόκειται σε αστυνομική επιτήρηση, για σκοπούς καταχώρισης, σύγκρισης, αναγνώρισης και γενικά για σκοπούς διερεύνησης οποιουδήποτε αδικήματος «μετρήσεις, φωτογραφίες, δακτυλικά αποτυπώματα, αποτυπώματα παλάμης και πέλματος, δείγματα γραφικού χαρακτήρα, αποκόμματα ονύχων, δείγματα τριχών, σάλιου, κατάλοιπα ξένης ουσίας στο σώμα οποιουδήποτε από τα πρόσωπα αυτά με συναίνεσή του ή κατόπιν διαταγής του Δικαστηρίου, αν αυτό δεν συναινεί».

Το Άρθρο 15 του Συντάγματος, σημειώνεται, «προστατεύει το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και θα καταστεί απαραίτητο να εξεταστεί κατά πόσο, με αναφορά σε αυτό, το άρθρο 25 των Νόμων είναι αντισυνταγματικό, μόνο εφόσον ο αιτητής δεν επιτύχει την ακύρωση του διατάγματος στη διαζευκτική βάση για την οποία δόθηκε άδεια».

Αναφέρεται επίσης ότι όταν ζήτημα αντισυνταγματικότητας νόμου, απόφασης ή διάταξης αυτών εγείρεται ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αυτό «παραπέμπει παρευθύς το ζήτημα ενώπιον του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου» (Άρθρο 144.4 του Συντάγματος).  

Η υποχρέωση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σημειώνεται, αφορά σε κάθε ενώπιον του διαδικασία, περιλαμβανομένης διαδικασίας στην πρωτόδικη του δικαιοδοσία, δυνάμει του Άρθρου 155.4 του Συντάγματος. 

«Μόνη προϋπόθεση είναι το ζήτημα αντισυνταγματικότητας νόμου, απόφασης ή διάταξης αυτών να είναι ουσιώδες για τη διάγνωση εκκρεμούσας ενώπιόν του υποθέσεως, ζήτημα που πρέπει να αποφασίσει το Δικαστήριο προτού παραπέμψει», προστίθεται.

Εν προκειμένω, αποφάνθηκε ο Δικαστής Μαλαχτός, «το ζήτημα είναι ουσιώδες για τη διάγνωση της ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου αιτήσεως, αφού αφορά στη συνταγματικότητα του νόμου δυνάμει του οποίου εκδόθηκε το επίδικο διάταγμα».

Το νομικό θέμα - ζήτημα αντισυνταγματικότητας το οποίο παραπέμφθηκε στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο ήταν «κατά πόσο το άρθρο 25 των περί Αστυνομίας Νόμων του 2004 έως 2023, παραβιάζει το Άρθρο 15 του Συντάγματος και είναι ως αποτέλεσμα αντισυνταγματικό».

Εξάλλου, στην ανακοίνωση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου προστίθεται ότι η ένσταση 1/2025 (Τύπος Ε) που αφορά απόφαση του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, η οποία σχετίζεται με τη μετάθεση Δικαστή, ορίστηκε για διευκρινίσεις στις 21 Ιουλίου 2025, ώρα 09:30, αφού προηγουμένως δόθηκαν οδηγίες για καταχώριση γραπτών αγορεύσεων.

Πηγή: KYΠΕ