Οι εξελίξεις τύπου roller coaster στον πόλεμο, η επιτυχία Ισραήλ-ΗΠΑ και η επόμενη μέρα του Χαμενεΐ

Mε roller coaster μοιάζουν οι εξελίξεις που προκύπτουν στο πολεμικό μέτωπο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, αφού η δημιουργία κλίματος τρόμου μετά την επίθεση των Ιρανών στη βάση των ΗΠΑ, στο Κατάρ, επικαλύφθηκε από την ανακούφιση μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, που στη συνέχεια επισκιάστηκε με τη σειρά της από την παραβίασή της από το Ιράν που εκτόξευσε βαλλιστικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ.

Ο πόλεμος των δώδεκα ημερών για τον οποίο μίλησε ο Τραμπ φαίνεται να έχει ακόμα δρόμο και πολλά επεισόδια, μέχρι να ολοκληρωθεί, βάσει της στάσης που τηρούν τόσο η μία, όσο και η άλλη πλευρά, που δεν είναι διατεθειμένες, τουλάχιστον προς το παρόν να πουν την τελευταία τους λέξη και να σταματήσουν την πολεμική διαμάχη τους που ξεκίνησε στις 13 Ιουνίου.

Μπορεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ να μίλησε για δύο νικητές, ωστόσο οι ενέργειες που έγιναν πριν την πυραυλική επίθεση από πλευράς του Ιράν, όπως η ενημέρωση των Ηνωμένων Πολιτείων, κάτι που ανέφερε ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ, αλλά και το κλείσιμο του εναέριου χώρου του Κατάρ μία ώρα πριν την επίθεση, στέλνει, σύμφωνα με αναλυτές, το μήνυμα πως το καθεστώς του Χαμενεΐ ενδεχομένως να ρίχνει λευκή πετσέτα στον πόλεμο.

Κι αυτό διότι, όπως εξηγούν, εάν το Ιράν ήθελε πραγματικά να πλήξει τις Ηνωμένες Πολιτείες και να κλιμακώσει την ένταση, όπως υποσχόταν μετά την επίθεση στο πυρηνικό του πρόγραμμα, δεν θα ενημέρωνε, αλλά ούτε θα επέλεγε τη βάση στο Κατάρ, καθότι υπήρχαν ευκολότεροι και πιο κοντινοί στόχοι των ΗΠΑ στην περιοχή τους. Παρόλα αυτά, ακολούθησε η αλλοπρόσαλλη ενέργεια από το Ιράν, με την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους, που προκάλεσε νέα σύγχυση ως προς την στάση που θέλει να τηρήσει το καθεστώς του Χαμενεΐ.

Μιλώντας στον REPORTER, ο διεθνολόγος Αντώνης Στυλιανού, προέβη σε μια πρώτη αποτίμηση της απόφασης των δύο πλευρών για εκεχειρία και πως κατέληξαν σε αυτή μετά την επίθεση του Ιράν στη βάση των ΗΠΑ. Παράλληλα, τόνισε ότι το πρώτο διάστημα μετά την εκεχειρία είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, γεγονός που επιβεβαιώθηκε λίγες ώρες αργότερα, με την εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν.

Κλήθηκε επίσης να σχολιάσει το γεγονός ότι ο Χαμενεΐ παραμένει στην εξουσία, γεγονός που καταδεικνύει, σύμφωνα με τον ίδιο, ότι ενδεχομένως να αρχίσουν οι εκ των έσω διεργασίες διαδοχής του, αφού ΗΠΑ και Ισραήλ στοχεύουν στην αλλαγή του θεοκρατικού καθεστώτος στο Ιράν.

Αυτούσια η συνέντευξή του:

Μέσα σε λίγες ώρες μετά την επίθεση του Ιράν στη βάση των ΗΠΑ στο Κατάρ, επήλθε η κατάπαυση του πυρός. Ποια είναι η δική σας αποτίμηση για τον πόλεμο των δώδεκα ημερών και γι' αυτή την εξέλιξη που προέκυψε;

Την 12η μέρα του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Ιράν σημειώθηκαν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Εκεί που δεν ανέμενε κανείς την οποιαδήποτε σύναψη εκεχειρίας, με μια καθοριστική παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει μέχρι στιγμής καταστεί δυνατή η επίτευξη εκεχειρίας. Τελείωσαν τα τελευταία κύματα πληγμάτων τόσο από το Ιράν όσο και από το Ισραήλ. Μάλιστα, το Ιράν δήλωσε έτοιμο να ακολουθήσει τη συμφωνία για εκεχειρία, εφόσον το Ισραήλ σταματήσει τις επιθέσεις. Από την άλλη και το Ισραήλ αποδέχεται αυτή την κατάσταση.

Όλα αυτά έγιναν μετά την επίθεση του Ιράν κατά της μεγαλύτερης βάσης των ΗΠΑ στην περιοχή. Η επίθεση του Ιράν ήταν συμβολική, αφού φαίνεται ότι είχε προειδοποιήσει τόσο τις ΗΠΑ, αλλά και το Κατάρ για την επικείμενη επίθεση. Αυτό διαπιστώνεται από το γεγονός ότι το Κατάρ έκλεισε τον εναέριο χώρο του μία ώρα πριν την επίθεση, ενώ οι ΗΠΑ εκκένωσαν τη βάση τους.

Ακόμη και ο τρόπος που έγινε η επίθεση, δείχνει ότι ήταν μια συμβολική απάντηση προς τις ΗΠΑ για τα πλήγματα της Αμερικής, που είχαν σημειωθεί στις 22 Ιουνίου. Συμβολικός ήταν και ο αριθμός των πυραύλων που εκτόξευσε το Ιράν κατά της αμερικανικής βάσης, έξι στον αριθμό, όσες και οι βόμβες που έριξαν οι ΗΠΑ στην υπόγεια εγκατάσταση του Φορντό.

Φάνηκε ότι λόγω της προειδοποίησης που έλαβαν οι ΗΠΑ, έγινε κατανοητή αυτή η αντεπίθεση του Ιράν. Ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε μάλιστα πως ευχαριστεί το Ιράν για την προειδοποίηση που απέστειλε στις ΗΠΑ.

Το γεγονός ότι το Ιράν ενημέρωσε τις ΗΠΑ, είναι ως σαν να έριξε λευκή πετσέτα στον πόλεμο;

Συμφωνώ. Ήταν μια κίνηση για να μην δείξει ότι δεν απάντησε σε ένα πολύ σοβαρό πλήγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Προφανώς το Ιράν αντιλήφθηκε ότι εάν συνεχίσει τις απειλές προς τις ΗΠΑ και έκαναν πράξη τις αναφορές τους πως εάν συνέχιζαν (σ.σ. οι ΗΠΑ) θα ζούσαν πρωτοφανείς καταστάσεις με μαζικές και καταστροφικές επιθέσεις αμερικανικών βάσεων και συμφερόντων στην περιοχή, θα σήμαινε την πλήρη εμπλοκή των ΗΠΑ, αλλά και ενδεχομένως την πλήρη καταστροφή του Ιράν.

Οι ΗΠΑ έχουν πέραν των 40 χιλιάδων στρατευμάτων στην περιοχή, έχουν 19 βάσεις ιδιαίτερα σημαντικές στην περιοχή, που είναι αρκετά κοντά στο Ιράν. Άρα, θα ήταν πολύ εύκολο για το Ιράν να χτυπήσει αυτές τις βάσεις, όπως το ναυτικό ή την αεροπορία των ΗΠΑ, με χρήση βλημάτων του πυροβολικού. Δεν χρειάζονταν βαλλιστικοί ή υπερηχητικοί πύραυλοι, που εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ λόγω της απόστασης.

Σε ό,τι αφορά στην εκεχειρία αντιλαμβανόμαστε πως είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, ιδίως στο πρώτο διάστημα.

Απ' εκεί και πέρα βλέπουμε ότι η εκεχειρία που βρίσκεται σε ισχύ είναι πολύ εύθραυστη, αλλά ένα πολύ σημαντικό βήμα όσον αφορά την αποκλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Αφ' ης στιγμής γίνεται αποδεκτή αυτή η εκεχειρία και αφ' ης στιγμής οι ΗΠΑ δεν απαντήσουν στις επιθέσεις που δέχθηκε η βάση τους στο Κατάρ, σημαίνει ότι γίνεται αντιληπτό πως οι στόχοι του Ισραήλ και των ΗΠΑ έχουν επιτευχθεί. Δηλαδή, η καταστροφή ή η δημιουργία μεγάλης καταστροφής που θα καθυστερούσε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Αυτός ήταν ο βασικός στόχος του Ισραήλ όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στις 13 Ιουνίου, αυτός ήταν ο στόχος των ΗΠΑ στις 22 Ιουνίου όταν έπληξαν με βόμβες GBU-57, που για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν σε επιχειρησιακό επίπεδο, μέσα από εκείνη τη φαντασμαγορικά σχεδιασμένη επιχείρηση. Κατάφεραν λοιπόν την ολική καταστροφή ή την μεγάλη καθυστέρηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Παραμένει ωστόσο το ερώτημα εάν το Ιράν κατάφερε να απομακρύνει το εμπλουτισμένο ουράνιο που είχε σε εκείνες τις τρεις βάσεις και ιδίως στο Φορντό. Παραμένει επίσης και το ερώτημα ως προς σε ποιο βαθμό έχει πληγεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και τα υφιστάμενα πλήγματα έχουν δημιουργήσει εξωτερικές ή ενδεχομένως και εσωτερικές ζημιές σε αυτές τις εγκαταστάσεις. Λόγω της ευαισθησίας αυτών των εγκαταστάσεων, των φυγοκεντρητών που υπάρχουν σε δονήσεις, εκρήξεις και λοιπά, θεωρούμε ότι υπάρχει μια σοβαρή καθυστέρηση στην ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Ένα άλλο ερώτημα για την εκεχειρία, είναι κατά πόσον αυτή θα κρατήσει. Όταν μιλάμε για διπλωματικές περιστάσεις ή κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή, γνωρίζουμε εκ προοιμίου ότι αυτές είναι εύθραυστες. Προφανώς υπάρχουν ήδη πληροφορίες για παραβίαση των όρων της εκεχειρίας και παραμένουν ρευστά όλα τα ενδεχόμενα στη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Είναι πολύ ρευστό το περιβάλλον και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, άρα ελπίζουμε ότι θα επικρατήσει η κοινή λογική σε αυτή την διαμάχη που υπάρχει, αλλά και πως η διπλωματία θα κερδίσει τα όπλα.

Από την άλλη όμως, ο Χαμενεΐ παραμένει στην εξουσία, πως αυτό μεταφράζεται ως νίκη του Ισραήλ και των ΗΠΑ, δεδομένου ότι αντέχει το θεοκρατικό καθεστώς;

Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ δεν είναι καθόλου ικανοποιημένες με το θεοκρατικό καθεστώς που υπάρχει στο Ιράν με τον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο οποίος εκφράζει συνεχώς την απειλή για πλήρη εξάλειψη του Ισραήλ από το χάρτη. Εν πάση περιπτώσει, σίγουρα το καθεστώς του Χαμενεΐ δεν είναι πρόσφορο για επίλυση των ζητημάτων που υπάρχουν γενικότερα στη Μέση Ανατολή.

Γνωρίζουμε τη στήριξη που δίνει το Ιράν στη Χεσμπολάχ στο Λίβανο, στη Χαμάς στην Παλαιστίνη, στους Χούθι στην Υεμένη, αλλά και τη στήριξη που έδινε στο καθεστώς Άσαντ στη Συρία. Δεν είναι ένα καθεστώς που μπορείς εύκολα να συνομιλήσεις, ενώ πρέπει να συνυπολογίσουμε ότι είναι και ένα καθεστώς που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες των πολιτών του.

Άρα προφανώς το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιζητούν ή επιθυμούν την απομάκρυνση αυτού του καθεστώτος. Το κατά πόσον ήταν ένας στόχος του πολέμου, είναι στο περιθώριο ως σκέψη. Προφανώς επιθυμούν να ανατραπεί αυτό το καθεστώς, αλλά δύσκολα μπορεί να ανατραπεί χωρίς να δημιουργηθούν περαιτέρω ζητήματα, που να εμπλέκουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Βλέπουμε ότι τα πλήγματα του Ισραήλ στόχευσαν ανώτατα στελέχη αυτού του καθεστώτος. Αυτή τη στιγμή το καθεστώς Χαμενεί είναι ηττημένο και δίδεται ένα έναυσμα για μια εσωτερική αντίδραση κατά του καθεστώτος. Γνωρίζουμε τους περιορισμούς υπάρχουν για μια τέτοια αντίδραση, αλλά προφανώς ανοίγει ο δρόμος για να συζητήσουν και την αλλαγή του καθεστώτος στο Ιράν. Ήδη ξεκίνησαν κάποιοι πιο διαλλακτικοί πολιτικοί στο Ιράν να ορθώνουν το ανάστημά τους, αλλά αυτό θα συμβεί με αργούς ρυθμούς κατά την εκτίμησή μου.

Προφανώς θα γνώριζαν και οι Ισραηλινοί και οι ΗΠΑ που βρισκόταν ο Χαμενεί και γνωρίζουμε τα χειρουργικά κτυπήματα και τις δυνατότητες των μυστικών υπηρεσιών τους. Άρα θα μπορούσαν να τον πλήξουν με ευκολία ή δυσκολία. Δεν το έπραξαν, διότι μπορεί να δημιουργούσε πολύ έντονες συνθήκες που θα συσπείρωναν όχι μόνο τον ιρανικό λαό, αλλά και τους υπόλοιπους, όπως οι Άραβες που υποστηρίζουν αυτή τη στιγμή το Ιράν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η άμεση εμπλοκή Βρετανών από το Ακρωτήρι, η μάχη επιβίωσης του Ισραήλ και η πυρηνική απειλή για την Κύπρο