«Χρυσές» εισφορές μέσω ΚΕΠ και αποκλίσεις δεκάδων χιλιάδων εντόπισε η Ελεγκτική στα οικονομικά των κομμάτων

Καθυστερήσεις στην υποβολή και έγκριση οικονομικών καταστάσεων, μη ορθή τήρηση των μητρώων εισφορών, αποδοχή εισφορών που υπερέβαιναν τα νόμιμα όρια, αποδοχή εισφορών από μη εγγεγραμμένα ή αμφιβόλου νομιμότητας νομικά πρόσωπα, αποκλίσεις μεταξύ των καταλόγων ιδιωτικών εισφορών και των αντίστοιχων μητρώων, και μη τήρηση της υποχρέωσης διενέργειας ανεξάρτητου ελέγχου, εντοπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία στον Έλεγχο Συμμόρφωσης Κοινοβουλευτικών Πολιτικών Κομμάτων για τα έτη 2016 έως 2021, που δημοσιεύθηκε την Τρίτη.

Οικονομικές καταστάσεις

Δύο Κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ), δεν περιέλαβαν στις υποβληθείσες στον Έφορο οικονομικές τους καταστάσεις, ως αναπόσπαστο μέρος αυτών, τα αποτελέσματα όλων των γραφείων, τμημάτων ή παραρτημάτων τους και ως εκ τούτου, οι οικονομικές τους καταστάσεις, δεν είχαν καταρτιστεί σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Επίσης έξι Κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, Ε.ΛΑ.Μ., ΕΔΕΚ, ΚΟΣΠ) καθυστέρησαν να υποβάλουν τις ελεγμένες, από ιδιώτες ελεγκτές, οικονομικές τους καταστάσεις στον Έφορο Τήρησης του Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων, για το έτος 2016, ενώ ένα Κόμμα (ΔΗΠΑ) για το έτος 2018.

Το καταστατικό δύο κομμάτων (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ) δεν περιλαμβάνει πρόνοια για την ετοιμασία ετήσιων οικονομικών καταστάσεων, ούτε αναφέρεται σε αυτό, ποιο όργανο είναι υπεύθυνο για την έγκριση τους, ενώ στην περίπτωση τριών Κομμάτων (ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΚΟΣΠ), παρατηρήθηκε ότι οι υποβληθείσες στον Έφορο οικονομικές καταστάσεις τους εγκρίθηκαν από σώματα διαφορετικά από αυτά που ορίζονται στα καταστατικά τους.

Περαιτέρω, οι υποβληθείσες στον Έφορο οικονομικές καταστάσεις δύο Κομμάτων (ΔΗΣΥ, ΔΗΠΑ), για τα έτη 2017 και 2019, αντίστοιχα, υποβλήθηκαν στον Έφορο χωρίς να φέρουν υπογραφή από τα αρμόδια πρόσωπα των Κομμάτων. Σημειώνεται ότι οι οικονομικές καταστάσεις του ΔΗΣΥ αφορούσαν μόνο στα επαρχιακά γραφεία Λάρνακας και Κερύνειας και δεν έφεραν υπογραφή ούτε και οι αντίστοιχες εκθέσεις των Ιδιωτών Ελεγκτών που περιλαμβάνονταν σε αυτές.

Σωματείο το ΔΗΚΟ

Στις υποβληθείσες στον Έφορο οικονομικές καταστάσεις του ΔΗΚΟ, καθώς και στις αντίστοιχες Εκθέσεις του Ανεξάρτητου Ελεγκτή, που περιλαμβάνονται σε αυτές, το Κόμμα αναφέρεται ως σωματείο, παρόλο που δεν πληροί τον ορισμό του σωματείου.

Έλεγχος και μητρώα

Οι υποβληθείσες στον Έφορο οικονομικές καταστάσεις του Ε.ΛΑ.Μ., για τα έτη 2020 και 2021, δεν έτυχαν ανεξάρτητου ελέγχου, αλλά επισκόπησης από τον λογιστή του Κόμματος, γεγονός που δεν συνάδει με τις πρόνοιες του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου.

Όσον αφορά στα ειδικά μητρώα εισφορών του ΑΚΕΛ εντοπίστηκε ιδιωτική εισφορά ύψους €50.000 από τον ιδιώτη ελεγκτή του, ο οποίος κατά τον χρόνο της εισφοράς και έως σήμερα, διατηρεί την ιδιότητα του Ελεγκτή του Κόμματος, γεγονός που εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την ανεξαρτησία του. «Σχετικά, σημειώνουμε ωστόσο ότι είναι η μόνη περίπτωση ιδιώτη ελεγκτή που στις εκθέσεις του, για όλα τα έτη, έχει διατυπώσει γνώμη με επιφύλαξη», ανέφερε η Ελεγκτική.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντόπισε αδυναμίες όσον αφορά στην τήρηση των ειδικών μητρώων εισφορών όλων των κομμάτων. Μεταξύ άλλων, παρατηρήθηκε απουσία των απαραίτητων στοιχείων ταυτοποίησης των εισφορέων, την καταγραφή ανώνυμων εισφορών, την μη συμπερίληψη των εισφορών όλων των τμημάτων των Κομμάτων στο ειδικό μητρώο, καθώς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την μη καταχώριση εισφορών κάτω των €500, στα ειδικά μητρώα εισφορών.

Σε έξι περιπτώσεις ελεγχόμενων Κομμάτων, διαπιστώθηκαν διαφορές ανάμεσα στα συνολικά ποσά των εισφορών, όπως αυτά καταχωρίστηκαν στα ειδικά μητρώα εισφορών τους και στα συνολικά ποσά των εισφορών, όπως αυτά παρουσιάστηκαν στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους. Συγκεκριμένα, για τα υπό εξέταση έτη, οι συνολικές διαφορές που παρατηρήσαμε ήταν: €592.113 για τον ΔΗΣΥ, €853.262 για το ΑΚΕΛ, €17.310 για το Ε.ΛΑ.Μ., €43.588 για την ΕΔΕΚ, €30.677 για τη ΔΗΠΑ και €6.518 για το ΚΟΣΠ.

Εισφορά από διεφθαρμένο

«Εντοπίσαμε, για το έτος 2019, εισφορά προς το ΔΗΚΟ, από νομικό πρόσωπο, το οποίο είχε καταδικαστεί σε υπόθεση διαφθοράς. Ο περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμος ορίζει ότι επιτρέπονται εισφορές προς τα πολιτικά κόμματα, νοουμένου ότι αυτές προέρχονται από πρόσωπα των οποίων οι δραστηριότητες είναι νόμιμες», σημειώνει η Υπηρεσία.

Μεγάλες αποκλίσεις στους καταλόγους εισφορών

Διαπιστώθηκαν αποκλίσεις μεταξύ των καταλόγων εισφορών, άνω των €500, που είχαν αναρτηθεί στις ιστοσελίδες πέντε κομμάτων (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, Ε.ΛΑ.Μ., ΔΗΠΑ) και των αντίστοιχων καταχωρίσεων στα ειδικά μητρώα εισφορών που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία.

Συγκεκριμένα στο ΔΗΣΥ παρατηρήθηκαν διαφορές για όλα τα υπό εξέταση έτη, συνολικού ύψους €114.487, στο ΔΗΚΟ για τα έτη 2020 και 2021 παρατηρήθηκαν διαφορές συνολικού ύψους €10.360, στο Ε.ΛΑ.Μ. για το έτος 2021 παρατηρήσαμε διαφορές ύψους €1.500 και στην ΔΗΠΑ για το έτος 2021 παρατηρήσαμε διαφορές ύψους €2.500. Δεν κατέστη δυνατόν να ποσοτικοποιηθούν οι διαφορές που αφορούν το ΑΚΕΛ, λόγω μη πληρότητας των μητρώων εισφορών του Κόμματος.

Για δύο από τα Κόμματα αυτά (ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ), αν και είχαν ιδιωτικές εισφορές άνω των €500, δεν εντοπίσαμε αναρτήσεις των αντίστοιχων καταλόγων, για τα έτη 2016-2019 στην περίπτωση του ΔΗΚΟ και για τα έτη 2018-2020 στην περίπτωση της ΔΗΠΑ.

Στα μητρώα εισφορών δύο Κομμάτων (ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ) εντοπίστηκαν περιπτώσεις προσώπων με εισφορές πέραν του ετήσιου επιτρεπόμενου ορίου των €50.000, ανά εισφορέα, που προνοείται στη σχετική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, στο ΑΚΕΛ εντοπίστηκαν 19 περιπτώσεις υπέρβασης του ορίου εισφορών από φυσικά πρόσωπα με τη συνολική υπέρβαση να ανέρχεται σε €184.946, ενώ στο ΔΗΚΟ μία περίπτωση υπέρβασης του ορίου εισφορών ύψους €12.500 από νομικό πρόσωπο.

Προβληματικές αποδείξεις

Από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους αποδείξεων είσπραξης εισφορών που διενεργήσαμε με χρήση μη στατιστικής μεθόδου δειγματοληψίας, εντοπίσαμε περιπτώσεις έκδοσης αποδείξεων, για ομάδες εισφορέων, χωρίς να επισυνάπτεται σε αυτές αναλυτική ονομαστική κατάσταση (ΔΗΚΟ), καθώς και καταχωρίσεις στα ειδικά μητρώα, αποδείξεων με λανθασμένους αύξοντες αριθμούς (ΔΗΣΥ).

«Επίσης εντοπίσαμε εισφορές στα ειδικά μητρώα, για τις οποίες δεν εκδόθηκαν αποδείξεις είσπραξης (ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, Ε.ΛΑ.Μ., ΚΟΣΠ), καθώς και περιπτώσεις όπου οι σχετικές αποδείξεις δεν εντοπίστηκαν στα υποβληθέντα στοιχεία (Ε.ΛΑ.Μ.). Επιπρόσθετα εντοπίσαμε αποδείξεις που δεν ήταν ορθά συμπληρωμένες ή δεν είχαν καταχωριστεί στα ειδικά μητρώα εισφορών (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, Ε.ΛΑ.Μ., ΚΟΣΠ). Λόγω της μη χρήσης στατιστικής μεθόδου δειγματοληψίας στο συγκεκριμένο βήμα ελέγχου, τα αποτελέσματα δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά για το σύνολο των εισφορών», ανέφερε η Ελεγκτική. Επισημαίνει ότι δύο από τα Κόμματα (ΕΔΕΚ, ΔΗΠΑ) δεν προσκόμισαν για έλεγχο τα διπλότυπα αποδείξεων τους.

Εταιρείες φάντασμα

Σε πέντε Κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΔΗΠΑ, ΚΟΣΠ), εντοπίστηκαν περιπτώσεις αποδοχής εισφορών από νομικά πρόσωπα, «για τα οποία δεν μπορέσαμε να τεκμηριώσουμε κατά πόσον ήταν εταιρείες εγγεγραμμένες στην Δημοκρατία, δυνάμει του περί Εταιρειών Νόμου, ως απαιτείται», αναφέρει η έκθεση.

Συγκεκριμένα, στον ΔΗΣΥ εντοπίστηκαν 9 περιπτώσεις συνολικού ύψους €107.520, στο ΑΚΕΛ 244 περιπτώσεις συνολικού ύψους πέραν των €80.000, στο ΔΗΚΟ 21 περιπτώσεις συνολικού ύψους €111.250, στην ΔΗΠΑ 4 περιπτώσεις συνολικού ύψους €6.500 και στο ΚΟΣΠ 3 περιπτώσεις συνολικού ύψους €180.

Περαιτέρω, τέσσερα Κόμματα (ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ) έλαβαν εισφορές από εταιρείες, οι οποίες, κατά την ημέρα που κατέβαλαν τις εισφορές, δεν φαίνεται να είχαν τη μόνιμη εγκατάσταση τους στη Δημοκρατία, τουλάχιστον για τρία έτη, ως απαιτείται από το άρθρο 5(2)(στ) του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου.

Συγκεκριμένα, στον ΔΗΣΥ εντοπίστηκαν 22 περιπτώσεις συνολικού ύψους €403.000, στο ΑΚΕΛ 7 περιπτώσεις συνολικού ύψους €150.000, στο ΔΗΚΟ 9 περιπτώσεις συνολικού ύψους €210.000 και στην ΕΔΕΚ 1 περίπτωση ύψους €25.000.

Εισφορές στο πλαίσιο του ΚΕΠ

«Ο έλεγχος των εισφορών που έλαβαν τα Κόμματα στα πλαίσια του ΚΕΠ πραγματοποιήθηκε κατόπιν σχετικού αιτήματος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολουθήσεως Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών. Οι σχετικές αναφορές γίνονται για σκοπούς διαφάνειας, χωρίς να θεωρούμε ότι η αποδοχή των πιο πάνω εισφορών από τα Κόμματα παραβιάζει τον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο. Σημειώνουμε ότι στις παραγράφους που ακολουθούν αναφορές γίνονται μόνο στα Κόμματα για τα οποία εντοπίσθηκαν σχετικές εισφορές», διευκρινίζει η Ελεγκτική.

Σύμφωνα με την έκθεση, εισφορές από φυσικά πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν μέσω του ΚΕΠ και νομικά πρόσωπα που ήταν συνδεδεμένα3 με αυτά. Για τον εντοπισμό των εισφορών που έλαβαν τα Κόμματα, κατά τα έτη 2016 έως 2021, από φυσικά πρόσωπα που πολιτογραφήθηκαν μέσω του ΚΕΠ, προχωρήσαμε σε σύγκριση των φυσικών προσώπων που προέβησαν σε ιδιωτικές εισφορές προς τα Κόμματα, όπως αυτά είχαν καταχωριστεί στα υποβληθέντα, από τα Κόμματα, ειδικά μητρώα εισφορών τους, με το αρχείο πολιτογραφηθέντων, που δόθηκε στην Υπηρεσία από το Υπουργείο Εσωτερικών.

Από το εν λόγω βήμα ελέγχου εντοπίστηκαν εισφορές, συνολικού ύψους €180.000, που έλαβαν τα Κόμματα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ από πολιτογραφηθέντα φυσικά πρόσωπα (βλέπετε Γράφημα). Όσον αφορά σε εισφορές από νομικά πρόσωπα, για εισφορές άνω των €5.000 ζητήθηκε από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Κλάδος Εταιρειών), κατάσταση με τους μετόχους και τελικούς μετόχους των εταιρειών που κατέβαλαν εισφορές. Επιπλέον, για τις εταιρείες που κατέβαλαν εισφορές άνω των €20.000, ζητήθηκε και κατάσταση με τους πραγματικούς δικαιούχους.

«Προχωρήσαμε σε γενική επισκόπηση των μητρώων εισφορών των Κομμάτων, δίνοντας έμφαση σε εταιρείες που είχαν αξιωματούχους με μη ελληνικά ονόματα ή εντολοδόχους αξιωματούχους. Οι μέτοχοι/ τελικοί μέτοχοι/ πραγματικοί δικαιούχοι/ αξιωματούχοι των υπό εξέταση εταιρειών αντιπαραβλήθηκαν με το αρχείο πολιτογραφηθέντων που λάβαμε από το Υπουργείο Εσωτερικών. Από το συγκεκριμένο βήμα ελέγχου εντοπίσαμε εισφορές, συνολικού ύψους €299.500, που έλαβαν τα Κόμματα ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, Ε.ΛΑ.Μ. και ΔΗΠΑ από εταιρείες συνδεδεμένες με φυσικά πρόσωπα, τα οποία έχουν πολιτογραφηθεί μέσω του ΚΕΠ», ανέφερε η Ελεγκτική.

Νομικά πρόσωπα ΚΕΠ

Για τον εντοπισμό των εισφορών που έλαβαν τα Κόμματα από νομικά πρόσωπα, που παρείχαν υπηρεσίες πολιτογράφησης, στα πλαίσια του ΚΕΠ, κατά τα έτη 2016 έως 2021, έγινε σε σύγκριση των στοιχείων, όπως αυτά καταγράφονταν στα υποβληθέντα από τα Κόμματα ειδικά μητρώα εισφορών, με τα στοιχεία των παρόχων υπηρεσιών του ΚΕΠ, όπως αυτά καταγράφονταν στο Μητρώο Παρόχων Υπηρεσιών του ΚΕΠ, που τηρούσε η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παρόχων Υπηρεσιών για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα του Υπουργείου Εσωτερικών. Από το συγκεκριμένο βήμα ελέγχου εντοπίσαμε εισφορές, συνολικού ύψους €645.110, που έλαβαν τα Κόμματα ΔΗΣΥ (€251.600), ΑΚΕΛ (€118.660), ΔΗΚΟ (€248.850), ΕΔΕΚ (€3.000) και ΔΗΠΑ (€23.000) από εταιρείες που παρείχαν υπηρεσίες πολιτογράφησης.