Απαντά στην Ελεγκτική το Τμήμα Δασών-«Με υπευθυνότητα εφαρμόζεται η νομοθεσία»

Απάντηση στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία ήταν κόλαφος για τον τρόπο διαχείρισης των πτητικών και επίγειων μέσων πυρόσβεσης, έδωσε το Τμήμα Δασών, το οποίο επεσήμανε πως εφαρμόζει όλες τις πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας, σε όλα τα στάδια των διαγωνισμών, τηρώντας τις βασικές αρχές που διέπουν τις Δημόσιες Συμβάσεις.

Σε ανακοίνωσή του, το Τμήμα Δασών (ΤΔ), του Υπουργείου Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, αναφερόμενο στην Ειδική Έκθεση με θέμα τον έλεγχο των διαγωνισμών για τη μίσθωση και προμήθεια εναέριων και επίγειων μέσων πυρόσβεσης, της Ελεγκτικής Υπηρεσίας και επίγειων μέσων πυρόσβεσης την περίοδο 2022- 2024, επιθυμεί να αναφέρει πως αντιμετωπίζει το σύνολο των διαπιστώσεων και συστάσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με απόλυτο σεβασμό και σοβαρότητα, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους ως πολύτιμα εργαλεία για τη βελτίωση της λειτουργίας του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κόλαφος η Ελεγκτική για πτητικά μέσα-Χρέωσαν την ΚΔ κατά 14 εκ. περισσότερα, ανεπαρκής έρευνα

«Αξίζει να σημειωθεί ότι, με αίτημα της Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, από το 2024 η ευθύνη διενέργειας όλων των διαγωνιστικών διαδικασιών που αφορούν πτητικά μέσα, έχει μεταφερθεί στο Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, το οποίο δρα εκ μέρους της Αρμόδιας Αρχής. Την ίδια στιγμή η Μονάδα Πτητικών Μέσων έχει τεθεί υπό την ευθύνη του Υπουργείου Άμυνας, με στόχο τη διαλειτουργικότητα και ενίσχυση του τομέα».

Στην ανακοίνωσή του, το Τμήμα Δασών τόνισε πως η κάθε επιμέρους σύσταση τυγχάνει της δέουσας ανάλυσης, με στόχο τη βελτιστοποίηση των εσωτερικών διαδικασιών και την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων στη βάση μετρήσιμων κριτηρίων.

«Προτεραιότητα του Τμήματος παραμένει σταθερά η επιχειρησιακή ετοιμότητα και η ασφάλεια πτήσεων, καθώς και η αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών της Κυπριακής Δημοκρατίας στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών. Με συνέπεια και υπευθυνότητα, το Τμήμα εφαρμόζει όλες τις πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας, σε όλα τα στάδια των διαγωνισμών, τηρώντας τις βασικές αρχές που διέπουν τις Δημόσιες Συμβάσεις».

Στην ανακοίνωση επισημαίνεται πως «μέσα από τους διαγωνισμούς αυτούς, καλείται να αξιολογηθεί η τεχνική επάρκεια και ικανότητα ανταπόκρισης των μέσων, σημεία τα οποία αξιολογούνται με βαθμονομημένα κριτήρια που προεπιλέγονται, όπως οι συνθήκες αγοράς και η ετοιμότητα παράδοσης, δίδοντας πλεονέκτημα σε εκείνους τους Οικονομικούς Φορείς που μπορούν να πληρούν τις εν λόγω απαιτήσεις».

Καταλήγοντας, το Τμήμα Δασών σημείωσε ότι «πέραν των πιο πάνω, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι οι συνθήκες μέσα στις οποίες διεξάχθηκαν οι υπό αναφορά διαγωνισμοί για την περίοδο από το 2020 ήταν ιδιαίτερα απαιτητικές και δύσκολες. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Υψηλή διεθνής ζήτηση και μειωμένη προσφορά μέσων
• Αυξημένες τιμές ως αποτέλεσμα της ευρύτερης γεωπολιτικής αστάθειας
• Αποκλεισμός συγκεκριμένων παρόχων λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία».

Η έκθεση της Ελεγκτικής

Σημειώνεται πως σε ειδική έκθεση, η Ελεγκτική Υπηρεσία σημείωσε πως «η παρούσα Έκθεση Ελέγχου καταγράφει σημαντικές αδυναμίες και παραλείψεις που εντοπίστηκαν κατά τη διενέργεια ελέγχου των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν από το Τμήμα Δασών για την προμήθεια και μίσθωση πτητικών και επίγειων μέσων πυρόσβεσης την περίοδο 2022- 2024».

Στην έκθεση αναφέρεται πως «το Τμήμα, ως Αναθέτουσα Αρχή, δεν κατάφερε να διαχειριστεί με τον απαιτούμενο βαθμό επάρκειας τη θωράκιση της χώρας με πτητικά και επίγεια μέσα, ένα ζήτημα πολύ κρίσιμης σημασίας για τη δημόσια ασφάλεια και την προστασία του φυσικού πλούτου της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ)».

Παράλληλα, στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται πως «σοβαρό προβληματισμό προκαλεί ο κακός σχεδιασμός, η ανεπαρκής έρευνα αγοράς, η ασυνέπεια των κριτηρίων αξιολόγησης και η επαναλαμβανόμενη προκήρυξη διαγωνισμών που είτε απέτυχαν να προσελκύσουν ικανό αριθμό προσφορών είτε κατέληξαν σε απορρίψεις λόγω αποκλειστικών και περιοριστικών τεχνικών απαιτήσεων, κυρίως όσον αφορά την αποδοχή μόνο πιστοποιήσεων από τον EASA, αποκλείοντας αντίστοιχες πιστοποιήσεις από τον ICAO».

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ανταγωνισμού, τη σημαντική αύξηση του κόστους και κυρίως την καθυστέρηση στην εξασφάλιση κρίσιμων μέσων πυρόσβεσης, σημειώνεται.

Ενδεικτικά αναφέρονται:

(1) Καθυστερήσεις: Τρεις στις πέντε περιπτώσεις που εξετάσθηκαν, καλύφθηκαν με σημαντική καθυστέρηση χάνοντας μερικώς ή ολικώς το κρίσιμο ορόσημο της καλοκαιρινής περιόδου, ήτοι

(α) Μίσθωση 2 ελικοπτέρων: προκήρυξη 1/2024 κατακύρωση 20/7/2024,

(β) Αγορά 42 πυροσβεστικών οχημάτων: προκήρυξη 9/2022 κατακύρωση 10/2023,

(γ) Αγορά 6 βυτιοφόρων: προκήρυξη 9/2022 κατακύρωση 10/2023,

(δ) Αγορά αεροπλάνων πυρόσβεσης: προκήρυξη 10/2023, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε και δεν επαναπροκηρύχθηκε.

(2) Σπατάλη: Οι τέσσερεις από τις πέντε περιπτώσεις που εξετάσθηκαν είχαν συνολική εκτιμώμενη αξία €48,8εκ αλλά η τελική επιβάρυνση για την ΚΔ (ποσά κατακύρωσης) ανήλθε στα €62,2εκ2 (+27,5%).

«Τέλος δεν μπορεί να μην σχολιαστεί το γεγονός ότι οι εν λόγω σοβαρές αδυναμίες και παραλήψεις αφορούν τα έτη 2022 – 2024, δηλαδή τα έτη ακριβώς μετά το 2021, όπου η ΚΔ αντιμετώπισε την πιο καταστροφική πυρκαγιά στην ιστορία της (Αρακαπάς - 3 Ιουλίου 2021) η οποία προκάλεσε το θάνατο 4 ατόμων και κατάστρεψε περίπου 55 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, συμπεριλαμβανομένων 28 κατοικιών και εκτεταμένων καλλιεργειών, με υλικές ζημιές άνω των €15εκ και με ανυπολόγιστες ζημιές για το περιβάλλον. Η αδυναμία ορθής διαχείρισης ενός τόσο κρίσιμου ζητήματος, παρά τα διδάγματα του 2021, συνιστά σοβαρή αποτυχία της διοίκησης. Απαιτούνται άμεσες διορθωτικές ενέργειες και θεσμική λογοδοσία», επισημαίνεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.