Τα μέτρα ΥΠΕΣ για μείωση καθυστερήσεων στην ετοιμασία εκθέσεων από ΚΦΙΚΒ-Αύξηση αιτήσεων κατά 40%

Τα μέτρα που προωθεί, με στόχο να μειωθούν οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην ετοιμασία σχετικών εκθέσεων εκτίμησης τεμαχίων από τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, γνωστοποίησε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο οποίος υπέδειξε πως ο λόγος των καθυστερήσεων που παρατηρούνται τη δεδομένη στιγμή, οφείλεται στο γεγονός ότι η διαδικασία της εκτίμησης περιλαμβάνει διάφορα στάδια όπως η δημιουργία του φακέλου, η εξακρίβωση του ιστορικού απόκτησης, η εκτίμηση των τεμαχίων και ο έλεγχος/έγκριση της εκτίμησης. Πάρα το γεγονός ότι ο υπολογισμός της αξίας δεν αποτελεί σχετικά χρονοβόρα διαδικασία, ωστόσο ο μεγαλύτερος χρόνος αναλώνεται στην εξακρίβωση της ιδιοκτησίας.

Το ζήτημα των καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην ετοιμασία σχετικής έκθεσης εκτίμησης των ενυπόθηκων ακινήτων στις κατεχόμενες περιοχές, την οποία χρειάζονται οι αιτητές, ώστε να καθοριστεί το ύψος της παραχώρησης είτε δανείου είτε επιδότησης στεγαστικού επιτοκίου που θα λαμβάνουν, απασχολεί αρκετά τα μέλη του Κοινοβουλίου, με τον βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού, Νίκο Γεωργίου, να αποστέλλει σχετική ερώτηση στον Κωνσταντίνο Ιωάννου, ζητώντας ενημέρωση για τον τρόπο λειτουργίας του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών.

Από πλευράς του, ο υπουργός Εσωτερικών, σε απάντησή του, επεσήμανε πως ο χρόνος εξέτασης της κάθε αίτησης που υποβάλλεται ποικίλλει ανάλογα, καθότι υπάρχουν διάφορα δεδομένα που πρέπει να εξεταστούν για την κάθε περίπτωση τα οποία και καθορίζουν στο τέλος τον συνολικό χρόνο που αναλώνεται για κάθε αίτημα.

Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε ο κ. Ιωάννου, οι βασικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν τον χρόνο εξέτασης του κάθε αιτήματος είναι:

(α) ο συνολικός αριθμός των προς εκτίμηση τεμαχίων,

(β) το είδος ακινήτου (χωράφι, οικόπεδο, χωράφι με κτίρια, οικόπεδο με κτίρια, φυτείες, κλπ.) και

(γ) η έρευνα ιστορικού απόκτησης των τεμαχίων. «Ενδεικτικά αναφέρω ότι, από την παραλαβή του αιτήματος μέχρι την ολοκλήρωση μιας απλής υπόθεσης για ένα τεμάχιο, o μέσος όρος διεκπεραίωσης είναι περίπου 1 εργάσιμη ημέρα. Σημειώνεται ότι οι ίδιοι υπάλληλοι ασχολούνται και με άλλες εργασίες, όπως εκτίμηση κατεχομένων ακινήτων για σκοπούς μεταβίβασης και πληροφορίες που ζητά o Έφορος Φορολογίας κ.λπ».

Οι λειτουργοί που στελεχώνουν το κτηματολογικό γραφείο

Ο υπουργός Εσωτερικών, στο μεταξύ, έδωσε και στοιχεία στη Βουλή, αναφορικά με τους λειτουργούς που εργάζονται στο κάθε κτηματολογικό γραφείο ξεχωριστά, τονίζοντας πως όλες οι υποθέσεις που απευθύνονται στον Κ.Φ.Ι.Κ.Β. τυγχάνουν χειρισμού αποκλειστικά από το Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο Κερύνειας και για τον σκοπό αυτό απασχολούνται συνολικά δέκα υπάλληλοι.

Από τους δέκα υπαλλήλους, οι δύο ασχολούνται αποκλειστικά με το ιστορικό απόκτησης, οι τέσσερις υπάλληλοι με τις εκτιμήσεις, τρεις εκ των οποίων παράλληλα ασχολούνται και με το ιστορικό απόκτησης ανάλογα με την αναγκαιότητα που υπάρχει και τέσσερις υπάλληλοι με τον έλεγχο και έγκριση των υποθέσεων. «Σημειώνεται ότι 2 υπάλληλοι αποτελούν έκτακτο προσωπικό και όλοι οι υπάλληλοι που ενασχολούνται στο συγκεκριμένο κλάδο είναι μη επιστημονικό προσωπικό».

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο έχουν μηχανογραφηθεί από τα κτηματολογικά γραφεία οι κατεχόμενες περιουσίες για σκοπούς εκτίμησης, ο υπουργός Εσωτερικών υπέδειξε πως στο παρόν στάδιο οι πλείστες κατεχόμενες περιοχές έχουν μηχανογραφηθεί, με εξαίρεση κάποιων περιοχών που αφορούν στην Λευκωσία. Όσον αφορά στο κατά πόσο έχει μηχανογραφηθεί από τα κτηματολογικά γραφεία το ιστορικό μεταβίβασης της κάθε κατεχομένης περιουσίας; Εάν ναι, από ποια χρονολογία, ο κ Ιωάννου τόνισε ότι «το μηχανογραφημένο ιστορικό των τεμαχίων είναι διαθέσιμο από το 2005 και έπειτα. Πριν το 2005 αν και υπάρχει μηχανογραφημένη πληροφόρηση δεν είναι επαρκής για να μπορεί να καθοριστεί με σαφήνεια η συγγένεια των ατόμων γι’ αυτό και προβαίνουμε σε χειρωνακτική αναζήτηση. Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα καθώς η επαλήθευση των στοιχείων απαιτεί πληροφορίες από το αντίστοιχο Επαρχιακό Γραφείο».

Οι λόγοι πίσω από τις καθυστερήσεις

Ερωτηθείς σχετικά, ο υπουργός Εσωτερικών ενημέρωσε τη Βουλή για τους λόγους καθυστέρησης πίσω από την έκδοση σχετικών εκθέσεων και σημείωσε πως η διαδικασία της εκτίμησης περιλαμβάνει διάφορα στάδια όπως η δημιουργία του φακέλου, η εξακρίβωση του ιστορικού απόκτησης, η εκτίμηση των τεμαχίων και ο έλεγχος/έγκριση της εκτίμησης. Πρόσθεσε πως πάρα το γεγονός ότι ο υπολογισμός της αξίας δεν αποτελεί σχετικά χρονοβόρα διαδικασία, ωστόσο ο μεγαλύτερος χρόνος αναλώνεται στην εξακρίβωση της ιδιοκτησίας.

«Θα πρέπει να επισημανθεί ότι οι αιτήσεις για δανειοδότηση από τον Κεντρικό Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών αυξήθηκαν κατά 40% περίπου για στεγαστικούς και σπουδαστικούς σκοπούς, ιδιαίτερα τα τελευταία 3 χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγαλύτερος όγκος ακίνητων για εκτίμηση. Ταυτόχρονα, σημειώνεται μείωση του αριθμού του προσωπικού, λόγω αφυπηρέτησης δυο κτηματολογικών γραφέων, αποχώρησης δυο κτηματολογικών λειτουργών, ενώ πρόσφατα απεβίωσε και μια συνάδελφος του Κλάδου. Ως γνωστό, η πρόσληψη προσωπικού έναντι των κενών θέσεων είναι πολύ χρονοβόρα διαδικασία και δημιουργεί πρόβλημα στην έγκαιρη ολοκλήρωση υποθέσεων».

Άξιο αναφοράς, επεσήμανε ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, «είναι επίσης το γεγονός ότι η κυβερνοεπίθεση στο λογισμικό του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας κατά τον Μάρτιο 2023 προκάλεσε καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των υποθέσεων, αφού η λειτουργία αναστάλθηκε μέχρι την πλήρη αποκατάσταση του πληροφορικού συστήματος».

Ο υπουργός Εσωτερικών τόνισε, παράλληλα, ότι σχετικά με τα αιτήματα Σπουδαστικών Δανείων, το Τμήμα καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για την έγκαιρη εξέτασή τους. «Έως τώρα, έχουμε καταφέρει να τηρούμε χρονικό διάστημα εξέτασης 3-4 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης».

Τα μέτρα του Υπουργείου Εσωτερικών για αντιμετώπιση των καθυστερήσεων

Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου, αναφέρθηκε και στα μέτρα που προτίθεται να λάβει το Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να απαμβλύνει το πρόβλημα με τις καθυστερήσεις. Συγκεκριμένα σημείωσε πως «το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας επιδιώκει μία ταχύτερη και πιο αποτελεσματική διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό και κατόπιν συνεδρίασης που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 14.2.2024, απεστάλη επιστολή στον Γενικό Διευθυντή του ΥΠΕΣ ημερ. 25.6.2024, με εισηγήσεις για επιτάχυνση της διαδικασίας εξέτασης των υποθέσεων για σκοπούς του Κ.Φ.Ι.Κ.Β., η οποία διαβιβάστηκε από το ΥΠΕΣ στο Κ.Φ.Ι.Κ.Β. στις 9.7.2024».

Αναφερόμενος στα μέτρα που προτείνονται από πλευράς Υπουργείου Εσωτερικών, ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι είναι τα εξής:

(α) Πρόσληψη Νέου Προσωπικού. «Η ενίσχυση της ομάδας μας με νέο προσωπικό είναι καίριας σημασίας, ώστε να καλυφθούν οι κενές θέσεις και να διασφαλιστεί η ταχύτερη εξυπηρέτηση των αιτημάτων. Αναφέρεται ότι το ΤΚΧ έχει ήδη υποβάλει αίτημα επείγουσας ανάγκης για στελέχωση προσωπικού στον Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών στις 26.2.2024 το οποίο διαβιβάστηκε στο Τμήμα Δημοσίας Διοίκησης και Προσωπικού».

(β) Τροποποίηση της Αίτησης του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. «Προτείνουμε να βελτιωθεί το έντυπο αίτησης για τη διευκόλυνση των διαδικασιών. Συγκεκριμένα να γίνει αναθεώρηση της αίτησης του φορέα, έτσι ώστε να περιλαμβάνει το αιτούμενο ποσό δανείου από την αρχική υποβολή και επίσης να γίνει υποχρεωτικό η συμπερίληψη από τους αιτητές όλων των Ακινήτων τους στην αίτηση. Δηλαδή, προτείνουμε όπως συμπεριλαμβάνονται όλα τα κατεχόμενα ακίνητα στην αίτηση, σύμφωνα με την επιθυμητή σειρά υποθήκευσης. Επιπρόσθετά, όλες οι αιτήσεις που περιλαμβάνουν τεμάχια με υφιστάμενα κτήρια, θα πρέπει να συνοδεύονται υποχρεωτικά από Ένορκη Δήλωση περιγραφής των κτηρίων αυτών».

Ο υπουργός Εσωτερικών εξήγησε πως «αυτή η διαδικασία θα διευκολύνει την επεξεργασία της αίτησης και θα μας επιτρέψει να εκτιμήσουμε τα ακίνητα με βάση τη σειρά προτίμησης, περιορίζοντας την εκτίμηση στα ακίνητα που απαιτούνται για την κάλυψη του ποσού που απαιτείται για την έγκριση του αιτούμενου δανείου. Επιπρόσθετα, θα μπορέσουμε να εκτελούμε ακριβέστερες εκτιμήσεις σχετικά με τον απαιτούμενο αριθμό τεμαχίων για την εξυπηρέτηση του αιτούμενου δανείου, ελαχιστοποιώντας έτσι τις καθυστερήσεις που μπορεί να προκύψουν από την περαιτέρω εκτίμηση επιπλέον τεμαχίων που δεν είναι απαραίτητα».

(γ) Επεξεργασία Αιτήσεων από Κ.Φ.Ι.Κ.Β. Όπως υπέδειξε, η αξιολόγηση των αιτήσεων από τον Κ.Φ.Ι.Κ.Β. πρέπει επιτακτικά να διαφοροποιηθεί, ούτως ώστε να διαβιβάζονται στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας μόνο οι περιπτώσεις που πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για δανειοδότηση. «Παράδειγμα, παράλληλα αιτήματα για τα οποία υφίσταται ήδη εκτίμηση τα τελευταία πέντε χρόνια θα πρέπει να προχωρούν κατευθείαν στην εξέτασή τους, χωρίς την ανάγκη αποστολής τους για έλεγχο στο Τμήμα, καθώς δεν αναμένονται ουσιαστικές τροποποιήσεις στην αξία τους».

(δ) Τροποποίηση των Κανονισμών του Κ.Φ.Ι.Κ.Β.: Συγκεκριμένα, τόνισε ο κ. Ιωάννου «η παράγραφος 2(α) i-iii των Κανονισμών του Κ.Φ.Ι.Κ.Β. ως προς το δικαιούχο πρόσωπο, θα μπορούσε να τροποποιηθεί με σαφή αναφορά ότι στην αίτηση δεν θα γίνεται αποδεκτή η περιουσία που αποκτήθηκε κατόπιν αγοράς μετά το 1974. Μέχρι τότε, για επιτάχυνση της διαδικασίας, να ζητείται μαζί με την αίτηση συμπληρωμένο έντυπο Υπεύθυνης ή Ένορκης Δήλωσης από τον ιδιοκτήτη ως προς τον τρόπο απόκτησης των κατεχόμενων περιουσίων του, αλλά και τον βαθμό συγγένειας του με τον προκάτοχο, η οποία θα αποτελεί προαπαιτούμενο έγγραφο κατά τη στιγμή υποβολής της αίτησης στον Κ.Φ.Ι.Κ.Β».

Επεσήμανε, δε, ότι στις πλείστες περιπτώσεις έχουν γίνει διαδοχικά αρκετές δικαιοπραξίες που αφορούν Μεταβιβάσεις ή/και Κληρονομική Διαδοχή από το 1974, με αποτέλεσμα η έρευνα για το ιστορικό απόκτησης να γίνεται περίπλοκη και χρονοβόρα η τροποποίηση της. «Ενημερωτικά, οι υποθέσεις πέραν του τρίτου βαθμού συγγένειας είναι ελάχιστες, επομένως η διαδικασία για έρευνα ιστορικού ιδιοκτησίας δεν χρειάζεται, γιατί οι πλείστες υποθέσεις αφορούν σε δωρεές συγγένειας μέχρι τρίτου βαθμού».

(ε) Υπερωριακή απασχόληση. Το εν λόγω μέτρο, σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών, θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του συσσωρευμένου όγκου αιτημάτων. Η διαδικασία αυτή έχει αρχίσει και εφαρμόστηκε από τον Μάρτιο μέχρι Ιούνιο του 2024 και θα συνεχίσει με τον επανακαθορισμό των υπερωριών “με το τεμάχιο”, ο οποίος βρίσκεται σε τελικό στάδιο.

«Με τις πιο πάνω εισηγήσεις, εκτιμούμε ότι θα μειωθεί ο χρόνος διεκπεραίωσης των υποθέσεων και θα μπορέσουμε να επιτύχουμε μια πιο ομαλή και αποτελεσματική διαδικασία που θα εξυπηρετεί καλύτερα τους πολίτες», κατέληξε ο Κωνσταντίνος Ιωάννου.