«Εμβληματική προσωπικότητα»-Τιμήθηκε ο Αλέκος Μαρκίδης από το Τμήμα Νομικής του Παν. Κύπρου

Ως μια εμβληματική προσωπικότητα του νομικού και πολιτικού βίου της χώρας, έναν «υποδειγματικό» Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αυθεντία στο συνταγματικό δίκαιο, χαρακτήρισαν τον Αλέκο Μαρκίδη εκπρόσωποι της Κυβέρνησης, αξιωματούχοι, και νομικοί, σε εκδήλωση του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου το απόγευμα της Δευτέρας αφιερωμένη στη μνήμη του πρώην Γενικού Εισαγγελέα με αφορμή τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από το θάνατό του. 

Ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, στον χαιρετισμό του, σημείωσε ότι ο Αλέκος Μαρκίδης έχει υπάρξει ευεργέτης του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, και ότι μετά θάνατον έκαναν μεγάλη συζήτηση στο Πανεπιστήμιο για το πώς να ανταποδώσουν αυτή τη γενναιοδωρία η οποία, όπως είπε, δεν ήταν μόνο οικονομικής φύσης, αλλά κυρίως πνευματικής.

Ανέφερε ότι η αίθουσα, η οποία ετοιμάστηκε για σκοπούς προετοιμασίας φοιτητών που συμμετέχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς που φέρει το όνομά του, «ήταν το ελάχιστο το οποίο το πανεπιστήμιο μπορούσε να κάνει».

Ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι ο ίδιος γνώρισε τον κ. Μαρκίδη στα πλαίσια συζητήσεων που αφορούσαν την εξέλιξη του δικαίου στην Κύπρο αλλά πολύ καλύτερα όταν ξεκίνησε η διαπραγματευτική διαδικασία από το 2014 και εντεύθεν, αφού συμμετείχαν στη διαπραγματευτική ομάδα για το Κυπριακό.

Μεταξύ άλλων, είπε ότι ο κ. Μαρκίδης στο συνταγματικό δίκαιο «υπήρξε ένας νομικός ογκόλιθος», αλλά και ότι υπήρξε γενναιόδωρος με τον χρόνο του και έχει υπάρξει δάσκαλος για πολλούς νομικούς οι οποίοι σήμερα καθορίζουν την πορεία του νομικού συστήματος στην χώρα.

Σημείωσε όμως ότι δεν άφησε πίσω γραπτά κείμενα της εμβέλειας, της σκέψης και της δουλειάς που είχε κάνει.

«Ήταν απόλυτα αφοσιωμένος στην επιστήμη και στην Κύπρο», είπε ο κ. Κόμπος.

Κλείνοντας ανέφερε ότι ο Αλέκος Μαρκίδης «υπήρξε ένας Κύριος, ένας πολιτικός με ήθος μακριά από λαϊκισμό, που άφησε πίσω του ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο».

Η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, στον δικό της χαιρετισμό  είπε ότι ο Αλέκος Μαρκίδης άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στη σύγχρονη πολιτική και νομική ιστορία της Κύπρου.

«Ο κ.  Μαρκίδης δεν ήταν απλώς ένας διαπρεπής νομικός», είπε η κ. Δημητρίου αλλά υπήρξε «αυθεντία στο συνταγματικό δίκαιο».

«Οι συνταγματικές του γνώσεις, η κατάρτισή του, η οξυδέρκειά του - ας μου επιτραπεί να το επαναλάβω - ήταν τέτοιες που τον τοποθετούσαν πάντοτε σε μία ξεχωριστή θέση στην κυπριακή δικαιοσύνη και πολιτική, ακόμη και όταν είχε αποσυρθεί από τις οργανωτικές θέσεις της», σημείωσε.

«Υπήρξε ομολογουμένως ένας από τους πιο επιτυχημένους Γενικούς Εισαγγελείς της Κυπριακής Δημοκρατίας, προασπιζόμενος τον θεσμό που υπηρετούσε, αλλά και τους άλλους συνεργαζόμενους με αυτόν θεσμούς, χωρίς να υποκύπτει σε πιέσεις ή σκοπιμότητες», πρόσθεσε.

«Είναι τοις πάσι γνωστό», σημείωσε ακόμη,  ότι ο Αλέκος Μαρκίδης ως πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών «έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε κρίσιμα ζητήματα, όπως, μεταξύ άλλων, στην αναμόρφωση της ποινικής δικαιοσύνης και των θεσμών της, καθώς και στον εκσυγχρονισμό των νομοθεσιών ειδικά σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα». «Ήταν μια προσωπικότητα που έχαιρε πλήρους σεβασμού από όλους, ένας γεννημένος πρωταγωνιστής σε κάθε συζήτηση που αφορούσε τη δημοκρατία και την έννομη τάξη, αντιλαμβανόμενος όσο λίγοι τη λεπτή ισορροπία που διέπει το νομικό πλαίσιο και το δημοκρατικό αίσθημα», ανέφερε. Πάνω απ’ όλα όμως, είπε, «ο Αλέκος Μαρκίδης υπήρξε κατά γενική ομολογία ένας αγνός πατριώτης, ο οποίος τόλμησε να σταθεί θαρραλέα απέναντι σε δύσκολες αλήθειες, ένας άνδρας που αγαπούσε τον τόπο του ειλικρινά, για αυτό και δεν επέλεξε ποτέ τον δρόμο της ευκολίας και της ανέξοδης ρητορείας».

Είπε ότι ο λόγος του για το κυπριακό πρόβλημα «ήταν νηφάλιος, έντιμος και πάντα τεκμηριωμένος. Πίστευε πραγματικά ότι η ειρηνική συμβίωση είναι εφικτή στον τόπο μας και έβλεπε τη λύση του Κυπριακού να είναι εφικτή μέσα από τον πολιτικό ρεαλισμό και την ευρωπαϊκή προοπτική».

Ολοκληρώνοντας, η Πρόεδρος της Βουλής επεσήμανε ότι ολόκληρη η δράση του κ. Μαρκίδη, «είτε νομική είτε κοινοβουλευτική, ήταν ταγμένη στην υπηρεσία του τόπου για ένα καλύτερο μέλλον».

Η μνήμη και η κληρονομιά του Αλέκου Μαρκίδη είναι ζωντανή, γιατί είναι μια μνήμη μέλλοντος, είπε ακόμη, «ενός μέλλοντος ειρηνικού και δίκαιου, που κερδίζεται μέσα από τη σκληρή δουλειά, την επιμονή, την λύση, τη διπλωματία, την αλήθεια».

Ως μια εμβληματική προσωπικότητα του νομικού και πολιτικού βίου της χώρας και έναν «υποδειγματικό» Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, χαρακτήρισε τον Αλέκο Μαρκίδη στον χαιρετισμό του ο Γενικός Εισαγγελέας, Γιώργος Σαββίδης.

Αναφερόμενος την δράση  του ως νομικού, Γενικού Εισαγγελέα, και βουλευτή, ο κ. Σαββίδης σημείωσε ότι ο Αλέκος Μαρκίδης «διέθετε βαθιά και ουσιαστική γνώση του Κυπριακού Συντάγματος και του κυπριακού προβλήματος».

«Υπήρξε εκ των στενότερων συμβούλων του Γλαύκου Κληρίδη στις διαπραγματεύσεις από το 1993 μέχρι και το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν το 2004», είπε, σημειώνοντας ότι οι γνώσεις του αυτές «τον έθεσαν στην καλύτερη δυνατή θέση να χειριστεί τις σοβαρές νομικές προκλήσεις με τις οποίες βρέθηκε αντιμέτωπη η Νομική Υπηρεσία κατά τη διάρκεια της θητείας του».

Ενδεικτική, πρόσθεσε, η αναφορά σε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα «που, κατά τη γνώμη μου, καταδεικνύουν την ουσιαστική συνδρομή του ως Γενικός Εισαγγελέας σε κομβικά σημεία της σύγχρονης κυπριακής Ιστορίας». Έδωσε ως παραδείγματα τον χειρισμό της Τέταρτης Διακρατικής Προσφυγής της Κύπρου κατά της Τουρκίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), αλλά και την προσπάθεια εναρμόνισης της κυπριακής νομοθεσίας με το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο ως προϋπόθεση για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Υπό την ηγεσία του, η Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας κατάφερε να ανταπεξέλθει στο τεράστιο βάρος του νομοτεχνικού ελέγχου πέραν των 1300 νομοθετημάτων που θεσπίστηκαν μέχρι την 1.5.2004», σημείωσε ο Γενικός Εισαγγελέας.

Σε ό,τι αφορά στα στοιχεία της προσωπικότητας του Αλέκου Μαρκίδη, ο κ. Σαββίδης, είπε ότι «διέθετε την πνευματική ανωτερότητα, την ευγένεια, τη γενναιοδωρία και τη σεμνότητα που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους που έχουν βαθιά πίστη στη γνώση, την αξία και το εκτόπισμά τους, και που πατούν γερά χωρίς έπαρση ή υπεροψία».

«Διακρινόταν για την εξαιρετική ευστροφία και οξυδέρκειά του, όπως και για την εντυπωσιακή ικανότητα να κατανοεί αμέσως, με μια ολιγόλεπτη ενημέρωση, τα πιο πολύπλοκα και σύνθετα ζητήματα και να τα συζητά», είπε ακόμη.

Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, ο Αλέκος Μαρκίδης «εμπέδωνε στους λειτουργούς του το «εμείς» και την περηφάνια για τον θεσμό που αντιπροσωπεύουν και το έργο που επιτελούν», ενώ ηγείτο της Νομικής Υπηρεσίας «θέτοντας τον εαυτό του ως παράδειγμα» και ήταν μέντορας για τους νεοπροσληφθέντες νεαρούς δικηγόρους.

«Σε προσωπικό επίπεδο, η εικόνα του αυστηρού και απρόσιτου δεν ήταν η πραγματική.  Ντροπαλός με μια «συγκεκαλυμένη γλυκύτητα», πολλές φορές μπορούσε να σου «μιλά» με ένα μορφασμό ή ένα χαμόγελο. Αναζητούσε την ανθρώπινη επαφή εντός της Υπηρεσίας, διέθετε χιούμορ και εκτιμούσε το χιούμορ. Είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου συνάδελφοι τον θυμούνται να γελά μέχρι δακρύων με αστεία περιστατικά ή ανέκδοτα», είπε ο κ. Σαββίδης.

Κλείνοντας, σημείωσε ότι όταν το 2003, αποφάσισε να διεκδικήσει την Προεδρία της Δημοκρατίας, γεγονός που οδήγησε στην παραίτησή του από το αξίωμα του Γενικού Εισαγγελέα, «η Κυπριακή Δημοκρατία έχασε ένα χαρισματικό Γενικό Εισαγγελέα». «Όμως η μάχιμη δικηγορία συνέχισε να έχει στις τάξεις της, μέχρι και την τελευταία του πνοή, ένα επιφανές στέλεχος που συνέχισε να δικηγορεί, να διδάσκει, να δημοσιεύει, να προσφέρει», είπε ο κ. Σαββίδης, σημειώνοντας ότι το όνομά του είναι βαθιά χαραγμένο στην ιστορία του τόπου αυτού.  

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Κώστας Παρασκευά, Πρόεδρος του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου είπε ότι ο κ. Μαρκίδης είναι μια φυσιογνωμία «ιστορικά ανεξίτηλη» στην κυπριακή κοινωνία και την Κυπριακή Δημοκρατία με την πορεία της οποίας ταύτισε και τον δικό του δημόσιο βίο.

Είπε ακόμη ότι «μέγιστος και απαρασάλευτος στόχος του», ήταν η επίλυση του κυπριακού προβλήματος. «Αυτό υπήρξε άλλωστε, μέχρι το τέλος της ζωής του, το έσχατο κίνητρο της νομικής και πολιτικής του πράξης», πρόσθεσε.

«Μπορεί και να μην υπήρξε άλλος Κύπριος που να εξέφραζε με τόση σφοδρότητα την ανάγκη επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος υπογραμμίζοντας τους θανάσιμους κινδύνους που εγκυμονεί η ιδέα του μακροχρόνιου αγώνα», είπε ακόμη ο κ. Παρασκευά.

Σημείωσε ότι σταθερός και διαχρονικά αμετάβλητος πυρήνας της πολιτικής φιλοσοφίας του κ. Μαρκίδη, «είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων άλλη λύση εκτός από την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα όπως την επεξήγησαν μέσα από τα ψηφίσματά τους τα ΗΕ, που δεν εξυπακούει δηλαδή αριθμητική ισότητα, αλλά αποτελεσματική συμμετοχή και των δύο κοινοτήτων στο ομοσπονδιακό κράτος».

Έχουμε χρέος να τον θυμόμαστε γιατί έτσι τον κρατάμε ζωντανό, είπε, προσθέτοντας και ότι πρέπει να θυμόμαστε αυτό που τον συμβόλιζε, «με πρώτο και κύριο την αγωνιώδη προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού». Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερο μνημόσυνο από το να κατορθώσουμε αυτό για το οποίο τόσο πολύ αγωνίστηκε στον μισό περίπου αιώνα του πολιτικού του βίου, είπε τέλος ο κ. Παρασκευά.

Για το έργο και τη ζωή του κ. Μαρκίδη μίλησαν στην εκδήλωση οι δικηγόροι Πόλυς Πολυβίου και Κώστας Βελάρης, η Λήδα Κουρσουμπά, πρώην Επίτροπος Νομοθεσίας και πρώην Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού και ο Δώρος Ιωαννίδης, επίσης δικηγόρος, πρώην Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.