Υπεράντληση νερού από τα φράγματα, κενά και καθυστερήσεις στη διαχείριση του υδατικού διαπιστώνει η Ελεγκτική

Η έλλειψη ενιαίας στρατηγικής, υπεράντληση νερού από τα φράγματα, ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων και οι καθυστερήσεις σε κρίσιμα έργα, αποτελούν τα σημαντικά βαρίδια όσον αφορά την διαχείριση των Υδατικών Πόρων, σε μια περίοδο όπου οι ελλείψεις νερού ταλαιπωρούν το νησί, αναγκάζοντας την Κυβέρνηση, να φέρει αφαλατώσεις από τα ΗΑΕ.

Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καταγράφονται σοβαρές αδυναμίες, αλλά και προβλήματα όπως οι μεγάλες απώλειες στο δίκτυο, η μη αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού, η άνιση τιμολογιακή πολιτική και η ενεργειακή εξάρτηση των μονάδων αφαλάτωσης.  

Παράλληλα, ο Γενικός Ελεγκτής σημειώνει ότι, «η χώρα απέχει σημαντικά από την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης, αποτελεσματικής και βιώσιμης πολιτικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων, ενώ όπως αναφέρεται η Κύπρος βρίσκεται σε οριακό σημείο».

Αναφορικά με την τιμολογιακή πολιτική, στην έκθεση καταγράφεται πως, «η τιμολογιακή πολιτική αναγνωρίζεται ως εργαλείο συγκράτησης της ζήτησης για το νερό και συνεπώς για τη βιώσιμη διαχείρισή του. Η υφιστάμενη τιμολογιακή πολιτική στο νερό ύδρευσης παρουσιάζει ανισότητες μεταξύ των καταναλωτών, αφού καταγράφονται σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των επιβαλλόμενων τελών από τους Τοπικούς Φορείς Ύδρευσης». σημειώνει ο Ελεγκτής.

Όσον αφορά στην άρδευση, στην έκθεση σημειώνεται πως «η χαμηλή ανάκτηση του κόστους του νερού που παρέχεται δεν συμβάλλει στην προώθηση καλλιεργειών που να συνάδουν με τα νέα κλιματολογικά δεδομένα της Κύπρου (μελέτη Παγκόσμιας Τράπεζας, Έκθεση Ελεγκτικής Υπηρεσίας 2016). Δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμα πλήρως οι πρόνοιες των σχετικών Κανονισμών για την τιμολόγηση του νερού που αντλείται από γεωτρήσεις. Δεν έχει αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της υφιστάμενης τιμολογιακής πολιτικής ως μέτρο προσαρμογής».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Όαση στο υδατικό οι κινητές μονάδες αφαλάτωσης-«Καλοδεχούμενες, αλλά δεν είναι μόνιμη λύση»

Αναφορικά με τα αποθέματα του Νοτίου Αγωγού στην έκθεση διαπιστώνεται ότι, «κατά την περίοδο 2017 – 2023, τόσο η ποσότητα που εγκρίθηκε για απόληψη από φράγματα από το Υπουργικό Συμβούλιο, όσον και η ποσότητα που τελικά καταναλώθηκε, υπερέβαινε την ποσότητα που καθορίζεται με βάση τους αποθεμάτων που καθορίζονται με βάση την ξηρασία».

Συγκεκριμένα, όπως σημειώνει, «το έτος 2020 η πρόταση για προβλεπόμενη απόληψη (άντληση) υπερέβαινε κατά 22,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την προβλεπόμενη ποσότητα, ενώ το ίδιο έτος και η κατανάλωση ξεπέρασε κατά 16,5 εκατ. κ.μ. την προβλεπόμενη απόληψη με βάση τους σχετικούς δείκτες».

Επιπρόσθετα στην έκθεση σημειώνεται ότι, «παρόλον ότι το έτος 2020 θεωρείτο βροχερό έτος, θεωρούμε ότι, τόσο η πρόταση για απόληψη νερού που υποβλήθηκε, όσον και η έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο θα έπρεπε να ήταν εντός του πλαισίου των καθορισμένων δεικτών, ένεκα του ότι τα επόμενα έτη που θα ακολουθούσαν ενδεχομένως να χαρακτηρίζονταν από ανομβρία».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η εξαργύρωση της διπλωματίας, οι λύσεις στο υδατικό και η «στεγνή» αντιπολίτευση

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Γενικός Ελεγκτής, σημειώνει πως αφενός κανείς ουδείς γνώριζε ότι θα καταστρεφόταν από πυρκαγιά η μονάδα αφαλάτωσης της Πάφου, ωστόσο, όπως σημειώνει «τα αποθέματα που υπεραντλήθηκαν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες της επαρχίας».

Καταλήγοντας ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρει πως «διαπιστώνουμε ότι παρότι η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε στην εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής για την  Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, εντούτοις ο βαθμός υλοποίησής της από τους εμπλεκόμενους φορείς είναι χαμηλός και η παρακολούθησή της τόσο από τον φορέα παρακολούθησης , όσο και από τα συναρμόδια Υπουργεία/Υφυπουργεία δεν είναι ικανοποιητικός».

Επιπλέον, σημειώνει ότι, «δεν διενεργήθηκε προτεραιοποίηση των μέτρων βάσει αντικτύπου, δεν υπολογίστηκε το εκτιμώμενο κόστος υλοποίησής τους, δεν τέθηκαν ακριβή χρονοδιαγράμματα και δεν συνδέθηκαν με συγκεκριμένες δράσεις προς την επίτευξη του σκοπού».