Οι ρίζες του προστατευτισμού και τα μαθήματα της ιστορίας

Η αμερικανική ιστορία δείχνει ότι η πρακτική των Ηνωμένων Πολιτειών να χρεώνουν όποιον εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει, έχει παλιά θεμέλια. Οι δασμοί που επιβλήθηκαν πριν από 100 χρόνια συνδέονται με τη Μεγάλη Ύφεση ενώ, σύμφωνα με το BBC οι νέοι δασμοί συνιστούν την «πρόκληση του αιώνα για το διεθνές εμπόριο».

Από το 1792

Το Κογκρέσο ψήφισε κατ’ αποκοπή δασμό 5% σε όλες τις εισαγωγές το 1792 και μέχρι ρο 1812 και τον πόλεμο με τη Βρετανία το μέσο επίπεδο δασμών παρέμεινε γύρω στο 12,5%, με στόχο να ενθαρρύνει τους καταναλωτές να αγοράσουν εγχώρια προϊόντα.

Ο δασμός του 1816 ήταν το πρώτο υψηλό τιμολόγιο που εγκρίθηκε από το Κογκρέσο προκειμένου να κινηθεί η χώρα προς τον προστατευτισμό.

Το 1828 οι δασμοί έγιναν εστία εμφύλιας διαμάχης με τους Νότιους να υποστηρίζουν ότι ενισχύονταν τα συμφέροντα της βόρειας μεταποιητικής βιομηχανίας σε βάρος τους.

Ο δασμός του 1842, γνωστός ως «μαύρος», είχε στόχο τα σιτηρά και τα κτηνοτροφικά προϊόντα.

1921–1936: Ο προστατευτισμός του Μεσοπολέμου

Στη δεκαετία του 1920 οι υψηλοί δασμοί ήταν ένα μέσο όχι μόνο για την προστασία των νεοφυών βιομηχανιών, αλλά και για τη δημιουργία εσόδων για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Αποτελούσαν επίσης βασικό στήριγμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, το οποίο κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Ουάσιγκτον μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο. Αφού οι Δημοκρατικοί, που υποστήριζαν το ελεύθερο εμπόριο, κατέλαβαν το Κογκρέσο και τον Λευκό Οίκο στις εκλογές του 1910 και του 1912, τέθηκε θέμα αλλαγής στη δασμολογική πολιτική. Το 1913, έσπασε η παράδοση του προστατευτισμού, με τον πρώτο φόρο εισοδήματος.

Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και για να παράσχει προστασία στους Αμερικανούς αγρότες, το Κογκρέσο ψήφισε τον προσωρινό νόμο περί δασμών έκτακτης ανάγκης το 1921, που ακολούθησε ένα χρόνο αργότερα ο νόμος δασμών Fordney-McCumber του 1922.

Συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου κατά 66%

Κατά τη δεκαετία του 1930, ανάλογοι δασμοί υιοθετήθηκαν από πολλές χώρες και συνέβαλαν στη δραστική συρρίκνωση του διεθνούς εμπορίου. Για παράδειγμα, οι εισαγωγές των ΗΠΑ από την Ευρώπη μειώθηκαν από το υψηλό του 1929 των 1.334 εκατομμυρίων δολαρίων σε μόλις 390 εκατομμύρια δολάρια το 1932, ενώ οι εξαγωγές των ΗΠΑ στην Ευρώπη μειώθηκαν από 2.341 εκατομμύρια δολάρια το 1929 σε 784 εκατομμύρια δολάρια το 1932. Συνολικά, το παγκόσμιο εμπόριο μειώθηκε κατά περίπου 66% μεταξύ 1934 και 1931.

Το τέλος για τους υψηλούς δασμούς στην αμερικανική εμπορική πολιτική του 20ου αιώνα, σήμανε με τον νόμο περί αμοιβαίων εμπορικών συμφωνιών του 1934. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδίωξαν την απελευθέρωση του εμπορίου μέσω διμερών ή πολυμερών μειώσεων δασμών. Μέχρι σήμερα, η φράση «Smoot-Hawley» παραμένει σύνθημα για τους κινδύνους του προστατευτισμού.

Ο «φόρος κότας» και άλλα παραδείγματα

Από την ρήξη με την Κούβα επιβλήθηκαν αυστηροί περιορισμοί στις εισαγωγές ζάχαρης. Ως αποτέλεσμα, οι Αμερικανοί πληρώνουν πλέον σχεδόν διπλάσια για τη ζάχαρη από ό,τι οι άνθρωποι σε άλλα μέρη του κόσμου.

Στη δεκαετία του 1960, οι ΗΠΑ ήταν δυσαρεστημένες με τον γερμανικό φόρο στα εισαγόμενα κοτόπουλα, έτσι ως αντίποινα, επιβλήθηκαν δασμοί 25% σε όλα τα εισαγόμενα φορτηγά. 50 χρόνια αργότερα, τα εισαγόμενα φορτηγά παραμένουν σε δεκαπλάσιες τιμές ενώ η στρέβλωση που έχει δημιουργηθεί είναι ότι «η αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ δεν θέλει να παράγει μικρότερα, φθηνότερα αυτοκίνητα, με εξαίρεση ίσως αυτή τη στιγμή τις πωλήσεις Tesla στην Ευρώπη».

Πηγή: ΕΡΤ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Καταρρέουν τα διεθνή χρηματιστήρια μετά τον εμπορικό πόλεμο που κήρυξε ο Τραμπ-Οι εκτιμήσεις αναλυτών
• Γιατί καταρρέουν οι μετοχές Nike, Adidas και Puma μετά τους δασμούς του Τραμπ
• Πόσο ακριβά θα πληρώσει η Ευρώπη τους δασμούς Τραμπ-Οι χώρες που δέχονται το μεγαλύτερο πλήγμα
• Παγκόσμιο σοκ από τους δασμούς Τραμπ-Βυθίζονται οι αγορές, με αντίμετρα απειλoύν ΕΕ και Κίνα
• Έχασε το μέτρο ο Τραμπ-Επέβαλε δασμούς σε νησί που κατοικούν μόνο πιγκουίνοι