Ο βραχνάς της κυπριακής γραφειοκρατίας

Σε αυτόν τον τόπο, έχουμε μια τάση να βάζουμε μονίμως αυτογκόλ. Διαφορετικά, πώς εξηγείται το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η κρατική μηχανή στέκεται πεισματικά τροχοπέδη σε οποιαδήποτε ανάπτυξη και μάλιστα σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι αυτός της ενέργειας;

Η πράσινη μετάβαση και η μείωση του ενεργειακού κόστους είναι δύο από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η Κύπρος. Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες και οι αναπτύξεις που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση, είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των συγκεκριμένων συλλογικών στόχων. Έλα όμως που το ίδιο το κράτος κινείται ακριβώς προς την αντίθεση κατεύθυνση, βάζοντας διαρκώς αυτογκόλ στους ίδιους τους στόχους που θέτει αναφορικά με το κλίμα, την ενεργειακή απόδοση και τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), με βάση και τις υποχρεώσεις που έχει ως κράτος-μέλος της ΕΕ.

Η άδεια που άργησε 20 ολόκληρα χρόνια

Και όμως. Τη στιγμή που αποδεδειγμένα η αιολική ενέργεια αποτελεί μια καθαρή πηγή ενέργειας και εξοικονόμησης, οι διαδικασίες αδειοδότησης ενός αιολικού πάρκου αποτελεί εγχείρημα για άτομα με γερή κράση. Δεν φτάνει που η εξεύρεση γης είναι από μόνη της μια δύσκολη υπόθεση -καθώς πρέπει να εντοπιστεί μια σημαντική έκταση ένεκα της απόστασης που χρειάζεται να έχουν οι ανεμογεννήτριες μεταξύ τους, κοντά σε διαθέσιμο ηλεκτρικό δίκτυο και να ληφθεί υπόψη το αιολικό δυναμικό της εκάστοτε περιοχής- η γραφειοκρατία και κατά επέκταση οι περίπλοκες και ασαφείς διαδικασίες, καθιστούν τη δημιουργία ενός αιολικού πάρκου mission impossible. Παρά ότι η Κύπρος μετρά μόλις 6 αιολικά πάρκα, τα οποία παράγουν συνολικά 220 χιλιάδες μεγαβατώρες (MWh) τον χρόνο, αριθμός που αντιστοιχεί σε αποφυγή 180 χιλιάδων τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2), υπάρχει αιολικό πάρκο που βρίσκεται σε διαδικασία αδειοδότησης εδώ και 20 ολόκληρα χρόνια! Για να αντιληφθεί όμως κανείς γιατί αυτό είναι ζημιογόνο, χρειάζεται να αναλογιστεί πως αυτοί οι 180 χιλιάδες τόνοι διοξειδίου του άνθρακα (CO2) αν δεν εξοικονομούνταν χάρη στην παραγωγή αιολική ενέργειας, θα επιβάρυναν κατά αναλογία τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος με μερικά ακόμα εκατομμύρια ευρώ. Και θα κρατούσαν επίσης τη χώρα μακριά από τους στόχους μείωσης των ρύπων που θέτει η ΕΕ.

Οι κυπριακές επιχειρήσεις στο έλεος της γραφειοκρατίας

Σε πείσμα του αρνητικού και αβέβαιου περιβάλλοντος που διέπει τις αναπτύξεις στον τόπο μας, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι κυπριακές εταιρείες τολμούν και καινοτομούν, επενδύοντας στον τόπο τους, συνεισφέροντας στην εγχώρια οικονομία και προσφέροντας δεκάδες νέες θέσεις εργασίας. Δυστυχώς, όμως το κράτος δεν επιδεικνύει τον απαιτούμενο σεβασμό προς αυτές τις αμιγώς κυπριακές επιχειρήσεις που επενδύουν χρόνο και χρήμα, υπονομεύοντας όχι μόνο τις δικές τους προσπάθειες -αυξάνοντας κατά πολύ το αρχικό κόστος της επένδυσής τους- αλλά υπομονεύουν τις προοπτικές της χώρας μας για μείωση του ενεργειακού κόστους. Γιατί η ωμή πραγματικότητά είναι πως κάθε μέρα που περνά χωρίς την είσοδο νέων ΑΠΕ στο ενεργειακό δυναμικό της Κύπρου, επιβαρύνονται οι καταναλωτές, καθώς στη θέση της πράσινης ενέργειας χρησιμοποιούνται συμβατικά καύσιμα, αυξάνοντας σημαντικά το κόστος και φουσκώνοντας κατά επέκταση τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος.

Από τι πραγματικά κινδυνεύει το περιβάλλον;

Στην εποχή της κλιματικής αλλαγής, της ρύπανσης και της απώλειας της βιοποικιλότητας, εννοείται πως η υπεύθυνη διαχείριση των φυσικών πόρων και η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πρωταρχικής σημασίας. Ωστόσο, είναι εμφανές πως από το ένα άκρο, φτάσαμε στο άλλο. Γιατί το πρόσχημα της «προστασίας του περιβάλλοντος» χρησιμοποιείται κατά το δοκούν, αγνοώντας πεισματικά ότι κάθε έργο συνοδεύεται από εκτενείς μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όπως είναι οι δέουσες μελέτες για την ορνιθοπανίδα, ενώ λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος. Πέραν από τις εξωτερικές παρεμβάσεις από διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις που καθυστερούν με διάφορα προσχήματα την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), η γραφειοκρατία καθυστερεί ακόμα περισσότερο την αδειοδότηση των έργων, καθιστώντας εν τέλει αποτρεπτικές τις επενδύσεις στον τομέα της πράσινης ενέργειας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στους όρους αδειοδότησης περιλαμβάνονται πρόνοιες που είναι πρακτικά αδύνατον να υλοποιηθούν -όπως είναι η μεταφορά ανεμογεννητριών δια του αέρα- και μετά από χαμένο χρόνο και χρήματα αλλά και απίστευτη ταλαιπωρία για τον επενδυτή, έρχονται ετεροχρονισμένα να τους αναθεωρήσουν. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στο τέλος της ημέρας ακόμα και τα μέτρα αποκατάστασης που καθορίζουν, όπως είναι η επαναφορά των δρόμων στην πρότερή τους κατάσταση, είναι ακριβώς εκείνα που είχαν προτείνει εξ αρχής οι ίδιοι οι επενδυτές. Όλα αυτά αποβαίνουν επιζήμια για την ανάπτυξη υποδομών των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες δεν είναι εχθροί του περιβάλλοντος, αλλά υπέρμαχοί του.

«Καμπανάκι» για την ανάπτυξη των αιολικών στην Ευρώπη

Η ΕΕ επιθυμεί μέχρι το 2030, η συνολική παραγόμενη αιολική ενέργεια να φθάσει το 34% και μέχρι το 2050 να ξεπεράσει το 50%. Κάτι τέτοιο όμως φαίνεται πως είναι δύσκολο να επιτευχθεί ένεκα του ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν εφαρμόζουν τους νέους κανόνες αδειοδότησης της ΕΕ και καθυστερούν τις νέες συνδέσεις στα δίκτυα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα λόγω του αργού ρυθμού εξηλεκτρισμού, η ζήτηση να είναι συγκρατημένη. Η WindEurope, η αρμόδια Ένωση προώθησης της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, κρούει το καμπανάκι κινδύνου για ότι δεν κατασκευάζονται αρκετά νέα αιολικά πάρκα στην Ευρώπη. Η αποτίμηση του 2024 κατέδειξε ότι η αιολική ενέργεια αντιπροσώπευε μόλις το 20% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην Ευρώπη. Στον αντίποδα, οι εταιρίες φαίνεται να κατανοούν την επιχειρηματική ευκαιρία για την προμήθεια αιολικής ενέργειας, καθώς το 50% του συνόλου της ηλεκτρικής ενέργειας που συνάφθηκε -βάσει νέων συμφωνιών PPAs στην Ευρώπη το 2024- ήταν αιολική, καταδεικνύοντας ότι αποτελεί μια ανανεώσιμη πηγή με τεράστια δυναμική και προοπτική. Οπότε, αντί στη νήσο Κύπρο να βάζουμε συνεχώς τρικλοποδιές στην ανάπτυξη των αιολικών πάρκων, είναι καιρός να αντιληφθούμε την καθοριστική σημασία της αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας.