«Αυξάνονται τα περιστατικά παιδιών που χρήζουν βοήθειας, δύο οι παράγοντες... Οι περιπτώσεις ιδιαίτερες»

Την ανασκόπησή για τα δέκα χρόνια που βρίσκεται στο πηδάλιο του Hope For Children έκανε η εκτελεστική διευθύντρια του οργανισμού, Άντρια Νεοκλέους, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στον REPORTER, κατά την οποία αναφέρθηκε στις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε, ενώ εξήγησε τι κάνει το Hope For Children να ξεχωρίζει από τους άλλους οργανισμούς που παρέχουν υπηρεσίες προστασίας των παιδιών. Μαζί με την κα. Νεοκλέους, στον REPORTER μίλησε και η διευθύντρια Ανθρωπιστικού Τομέα του Hope For Children, Άντρια Αγκαστινιώτου, η οποία έκανε αναφορά στο όραμα του οργανισμού και τις υπηρεσίες που προσφέρονται.

Η κα. Νεοκλέους, ανέφερε πως το Hope For Children απαριθμεί σήμερα 100 επαγγελματίες, ενώ παρέχει υπηρεσίες σε όλη την Κύπρο. Την ίδια ώρα, η κα. Νεοκλέους αναφέρθηκε και στις νέες υπηρεσίες που έχει εισαγάγει το Hope For Children τα τελευταία χρόνια, όπως είναι το Σπίτι του Παιδιού, οι δομές για ασυνόδευτα παιδιά, καθώς και οι υπηρεσίες για ανάδοχες οικογένειες.

Η εκτελεστική διευθύντρια του Hope For Children εξήρε τη σημασία της συνεργασίας με τις κρατικές υπηρεσίες, ενώ εξήγησε και το λόγο που ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες προστασίας για τα παιδιά.

-Είστε δέκα χρόνια σε διευθυντική θέση στο Hope For Children. Μπορείτε να κάνετε μία ανασκόπηση και να μας ενημερώσετε για όσα άλλαξαν μέσα σε δέκα χρόνια;

Μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια, το Hope For Children έχει εξελιχθεί σημαντικά, όχι μόνο σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού αλλά και σε εξειδίκευση και εμβέλεια δράσεων. Όταν ξεκίνησα, ο οργανισμός αποτελούνταν από περίπου 15 άτομα και είχε παρουσία μόνο στη Λευκωσία. Σήμερα, αριθμούμε πάνω από 100 επαγγελματίες και διαθέτουμε γραφεία και εξειδικευμένες υπηρεσίες σε όλες τις πόλεις της Κύπρου. Παράλληλα, η διεθνής παρουσία μας ενισχύθηκε.

Εκτός από τα δύο παραρτήματα σε Ουγγαρία και Ηνωμένες Πολιτείες, το Hope For Children έχει αναπτύξει ένα δίκτυο με έδρες σε έξι χώρες (Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Ιταλία, Ρουμανία, Νιγηρία). Οι έδρες αυτές βρίσκονται σε πανεπιστήμια και εστιάζουν κυρίως στην έρευνα και την εκπαίδευση στον τομέα των δικαιωμάτων του παιδιού. Εκτός από τη γεωγραφική μας επέκταση, έχουμε εισαγάγει νέες υπηρεσίες, όπως το Σπίτι του Παιδιού, δομές για ασυνόδευτα παιδιά, υπηρεσίες για ανάδοχες οικογένειες, και 24ωρες γραμμές βοήθειας συμβάλλοντας ουσιαστικά στην προστασία και φροντίδα των παιδιών σε ευάλωτες συνθήκες.

-Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε στην πορεία σας;

Οι προκλήσεις ήταν πολλές και διαφορετικές σε κάθε φάση ανάπτυξης του οργανισμού. Μερικές από τις σημαντικότερες περιλαμβάνουν, την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για να διατηρήσουμε και να επεκτείνουμε τις υπηρεσίες μας, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, όπως η πανδημία, την προσαρμογή στην πανδημία COVID-19, ώστε να συνεχίσουμε να παρέχουμε αδιάκοπα υποστήριξη σε παιδιά και οικογένειες, ενώ παράλληλα εφαρμόζαμε τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας, καθώς και την επέκταση της παρουσίας μας σε άλλες επαρχίες τόσο κτηριακά όσο και σε προσωπικό, διασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες μας είναι προσβάσιμες σε κάθε παιδί που τις χρειάζεται. Κάθε νέα πρόκληση, όμως, μας έδινε και την ευκαιρία να εξελιχθούμε και να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στον σκοπό μας.

-Πώς συμβάλλουν οι προσωπικές σας αξίες στην ηγετική σας πορεία στον οργανισμό;

Οι αξίες μου είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με την αποστολή του οργανισμού. Πιστεύω βαθιά στην προστασία και την ενδυνάμωση των παιδιών. Αυτή η δέσμευση με κινητοποιεί καθημερινά να αναζητώ λύσεις, να ξεπερνώ εμπόδια και να διασφαλίζω ότι ο οργανισμός μας προσφέρει ουσιαστική στήριξη στα παιδιά που τη χρειάζονται. Επίσης, πιστεύω στη συνεχή μάθηση και στη βελτίωση. Επιδιώκω πάντα να ενσωματώνω νέες πρακτικές, να αναπτύσσω στρατηγικές και να βρίσκω καινοτόμες λύσεις, ώστε ο οργανισμός να παραμένει δυναμικός και αποτελεσματικός, πάντα σε συνεργασία με όλα τα μέλη της διοίκησης και το προσωπικό του Οργανισμού.

-Γνωρίζουμε πως υπάρχει συνεργασία με τους κρατικούς φορείς που είναι αρμόδιοι για αντιμετώπιση περιπτώσεων κακοποίησης παιδιών. Πώς χαρακτηρίζετε τη συνεργασία με το κράτος; Θεωρείτε πως υπάρχουν πεδία για βελτίωση της συνεργασίας;

Η συνεργασία μας με το κράτος και τα αρμόδια υπουργεία έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, γεγονός που μας επιτρέπει να προσφέρουμε εξειδικευμένες υπηρεσίες στα παιδιά και τις οικογένειες που τις χρειάζονται. Αυτή η σχέση εμπιστοσύνης είναι καθοριστική, καθώς μας δίνει τη δυνατότητα να συμβάλουμε στη βελτίωση και ενίσχυση του συστήματος παιδικής προστασίας.

Ωστόσο, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Οι διαδικασίες ανταπόκρισης σε περιπτώσεις παιδικής κακοποίησης μπορούν να γίνουν πιο άμεσες και αποτελεσματικές, ενώ η θεσμοθέτηση διεπιστημονικών προσεγγίσεων μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω.

-Τι πιστεύετε ότι διαφοροποιεί το "Hope For Children" από άλλους οργανισμούς στον τομέα της προστασίας των παιδιών;

Το Hope For Children ξεχωρίζει για τη δυνατότητα προσαρμογής στις συνεχώς μεταβαλλόμενες κοινωνικές ανάγκες, αναπτύσσοντας προγράμματα και υπηρεσίες που απαντούν σε πραγματικές προκλήσεις. Επιπλέον, ο συνδυασμός παροχής υπηρεσιών, ερευνητικής δράσης και διαμόρφωσης πολιτικών καθιστά τον οργανισμό μας μοναδικό στον τομέα του. Δεν αρκούμαστε μόνο στην παροχή βοήθειας αλλά εργαζόμαστε για τη διαμόρφωση ενός καλύτερου θεσμικού πλαισίου για την προστασία των παιδιών.

Σε αυτό το σημείο, δεν θα μπορούσα να μην αναφέρω τον ιδρυτή του Hope For Children, Joseph Borghese, ο οποίος υπήρξε ο οραματιστής πίσω από αυτή την προσπάθεια. Με τις πρωτοποριακές του ιδέες, διαμόρφωσε το μονοπάτι που ακολουθεί ο οργανισμός από την ίδρυσή του το 2008, θέτοντας τις βάσεις για το έργο και την αποστολή μας.

-Ποιο μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε όσους ενδιαφέρονται να στηρίξουν το έργο του "Hope For Children" τα επόμενα χρόνια;

Κάθε μορφή στήριξης που λαμβάνουμε μετατρέπεται σε ουσιαστική βοήθεια προς τα παιδιά που έχουν ανάγκη. Οι πόροι που εξασφαλίζουμε επενδύονται σε βιώσιμα προγράμματα παιδικής προστασίας και πρόληψης, τα οποία υποστηρίζουν παιδιά, γονείς, επαγγελματίες και την κοινωνία ευρύτερα. Η στήριξη στο έργο μας δεν είναι απλώς μια πράξη καλοσύνης, αλλά μια επένδυση στα παιδιά. Μόνο επενδύοντας σε αυτά θα μπορέσουμε να δούμε μελλοντικά αποτελέσματα, με άμεσο και θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία μας. Χρειαζόμαστε τη βοήθεια σας για να συνεχίσουμε το έργο μας και να διασφαλίσουμε ότι κανένα παιδί δεν θα μείνει αβοήθητο.

Οι υπηρεσίες που προσφέρει το Hope For Children και η αύξηση στα περιστατικά

Από πλευράς της, η Διευθύντρια Ανθρωπιστικού Τομέα του Hope For Children, Άντρια Αγκαστινιώτου, αναφέρθηκε στις υπηρεσίες που προσφέρονται και πώς βοηθούν τα παιδιά, αλλά και για τις συνεργασίες με άλλους οργανισμούς. Πέραν τούτου, η κα. Αγκαστινιώτου αναφέρθηκε στις συνεργασίες με άλλους οργανισμούς, ενώ ανέπτυξε και το όραμά της για το μέλλον του οργανισμού.

-Μπορείτε να μας ενημερώσετε για το Hope For Children; Τι υπηρεσίες προσφέρει και πώς βοηθά τα παιδιά;

Οι δραστηριότητες του Οργανισμού περιλαμβάνουν: τη λειτουργία των στεγών φιλοξενίας για ασυνόδευτα παιδιά, το “Σπίτι του Παιδιού” για την παροχή διεπιστημονικών υπηρεσιών σε παιδιά θύματα σεξουαλικής κακοποίησης, υπηρεσίες αξιολόγησης και στήριξης ανάδοχων γονιών, συμβουλευτικό κέντρο για τη παροχή δωρεάν υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε παιδιά, πληθώρα προγραμμάτων εκπαίδευσης, ευαισθητοποίησης, βιωματικών δραστηριοτήτων που στηρίζονται στη μεθοδολογία της μη τυπικής μάθησης σε παιδιά όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων σε Παγκύπρια βάση, λειτουργία 24ωρων γραμμών βοήθειας. Ακόμη, συμμετέχουμε σε Ευρωπαϊκά προγράμματα όπου με συνέργειες που έχουμε με Οργανισμού σε όλη την Ευρώπη, υλοποιούμε προγράμματα που στόχο έχουν την ανταλλαγή γνώσεων, εμπειρίας και τεχνογνωσίας στο τομέα της παιδικής προστασίας.

-Ποιες συνεργασίες με άλλους οργανισμούς ή φορείς θεωρείτε πιο σημαντικές για την επίτευξη των στόχων του "Hope For Children";

Η συνεργασία μας με τα αρμόδια κρατικά Υπουργεία και υπηρεσίες είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των παιδιών. Αυτά περιλαμβάνουν τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και την Αστυνομία, το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Υγείας, τη Νομική Υπηρεσία, τη Σχολή Δικαστών Κύπρου. Με τα περισσότερα έχουμε κιόλας υπογράψει πρωτόκολλα συνεργασίας μέσα από τα οποία καθορίζεται και θεσμοθετείται η συνεργασία μας.

Παράλληλα, οι συνέργειες με ιδιωτικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στο ίδιο πεδίο, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, και ο ΣΠΑΒΟ, συμβάλλουν καθοριστικά στην υποστήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους.

Σε διεθνές επίπεδο, η συνεργασία μας με Ευρωπαϊκά σώματα και δίκτυα είναι εξίσου σημαντική. Συμμετέχουμε ενεργά σε φορείς όπως η Επιτροπή Λανζαρότε του Συμβουλίου της Ευρώπης, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο PROMISE Barnahus και το European Guardianship Network, μέσω των οποίων παρακολουθούμε τις εξελίξεις τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και ανταλλάσσουμε καλές πρακτικές, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολιτικών για την παιδική προστασία, καθώς και στην περαιτέρω εξειδίκευση του οργανισμού.

-Με την πάροδο των χρόνων, οι αριθμοί που αφορούν τα περιστατικά για βοήθεια αυξάνονται ή μειώνονται;

Θα λέγαμε ότι αυξάνονται τα περιστατικά που χρήζουν βοήθειας και στήριξης, και οι παράγοντες είναι κυρίως δυο. Αρχικά οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η σημερινή κοινωνία είναι πολύπλευρες, οι άνθρωποι καλούνται να ανταποκριθούν σε ένα πολύ απαιτητικό σύστημα λειτουργίας τόσο πρακτικά όσο και συναισθηματικά και ψυχικά. Ο δεύτερος λόγος αυτής της αύξησης έχει θετικό πρόσημο και αφορά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των ανθρώπων τόσο στο να εντοπίζουν και να αναγνωρίζουν μια δυσλειτουργική κατάσταση που βιώνουν όσο και στην αύξηση μηχανισμών εντοπισμού από τρίτους για πιθανές ανάγκες/δυσκολίες.

Για παράδειγμα, έχουν εισαχθεί πρωτόκολλα στο εκπαιδευτικό σύστημα, όπου οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αναφέρουν στις αρχές οποιαδήποτε ένδειξη κακοποίησης/παραμέλησης ενός παιδιού. Ακόμα ένας μηχανισμός εντοπισμού κάποιας δυσλειτουργικής κατάστασης θεωρείται η ενημέρωση που γίνεται εντατικά στο κοινό για να μπορεί να προβαίνει σε αναφορές προς τις αρμόδιες αρχές ώστε να διερευνώνται αλλά και η ύπαρξη εξειδικευμένων δομών όπως το Σπίτι του Παιδιού. Η κοινωνία πλέον έχει καλύτερη ενημέρωση και οι αρμόδιες αρχές έχουν περισσότερα εργαλεία και μέσα να εντοπίσουν προβλήματα. Σε όλες αυτές τις εξελίξεις συνέβαλε σημαντικά και το Hope For Children. Αναγνωρίζεται η πρόοδος της Κυπριακής κοινωνίας σ' αυτόν τον τομέα αλλά σίγουρα έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη.

-Υπάρχουν περιστατικά που σας έμειναν στο μυαλό, για κάποιο ιδιαίτερο λόγο;

Όποιον επαγγελματία συναντήσεις στον χώρο μας, θα σου πει πως για κάθε περίπτωση που διαχειρίζεται, θα κρατήσει κάτι μέσα απ’ αυτό. Είναι σημαντικό η κάθε εμπειρία να γίνεται εφόδιο και πηγή εξέλιξης μας ώστε να βελτιωνόμαστε πρώτα ως άνθρωποι και μετά ως επαγγελματίες. Οι περιπτώσεις είναι όλες ιδιαίτερες, η κάθε μια αφήνει ένα σημαντικό αποτύπωμα, αυτό όμως που εγώ ξεχωρίζω είναι όλες εκείνες οι περιπτώσεις που ήρθαν κοντά μας και φαινομενικά δεν υπήρχε κάποιο απτό στοιχείο κακοποίησης, αλλά ο λειτουργός με το επαγγελματικό του ένστικτο και με εναλλακτικούς τρόπους και μέσα να επιμένει μέχρι που να βγει στην επιφάνεια μια σοβαρή κακοποίηση παιδιού. Αυτές τις περιπτώσεις δεν μπορείς να τις ξεχάσεις, δίνουν ένα βαθύτερο νόημα στη δουλειά μας.

-Πώς βλέπετε τον ανθρωπιστικό τομέα να εξελίσσεται τα επόμενα χρόνια και ποιες είναι οι προτεραιότητές σας για το μέλλον;

Οι εξελίξεις στο τομέα μας είναι καθημερινές, οι κοινωνικές ανάγκες αυξάνονται, πληθαίνουν αλλά και μεταμορφώνονται συνεχώς. Χρειάζεται συστηματική μελέτη και παρακολούθηση των εξελίξεων σε διεθνές επίπεδο και πρέπει να προσεγγίζουμε τις αλλαγές με γνώμονα την βιωσιμότητα των υπηρεσιών προς το κοινό. Προτεραιότητα μας είναι η γενικότερα ευημερία των παιδιών και σκοπεύουμε να εντείνουμε τις εργασίες μας τόσο στο τομέα της βίας όσο και στο τομέα πρόληψης και εκπαίδευσης κυρίως σε γονείς, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες υγείας.

-Ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον του οργανισμού;

Με τη στήριξη στρατηγικών συνεργασιών, καινοτόμων προγραμμάτων και τη συνεχή αξιοποίηση της τεχνολογίας, το όραμα μας είναι να επεκτείνουμε το έργο μας και να δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο και ολιστικό μοντέλο υποστήριξης των παιδιών όχι μόνο στη Κύπρο αλλά και στο εξωτερικό.

Το όραμά μας περιλαμβάνει τη διεύρυνση των εκπαιδευτικών μας προγραμμάτων, την ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχολογικής στήριξης και τη δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για τα παιδιά που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις.

Θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τις δομές μας, να συνεργαζόμαστε με κυβερνήσεις και οργανισμούς και να προωθούμε πολιτικές που προστατεύουν τα παιδιά σε κάθε πτυχή της ζωής τους.