Έβαλε τάξη στις άδειες για φωτοβολταϊκά πάρκα σε γεωργική γη η Κυβέρνηση

Η Κυβέρνηση δύο μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της προσπάθησε να βάλει τάξη στην αδειοδότηση φωτοβολταϊκών πάρκων σε γεωργική γη, στη βάση και των εισηγήσεων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, δήλωσε ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας της Βουλής.

Η Επιτροπή συνέχισε την Τρίτη τη συζήτηση για τρόπους διαφύλαξης της εύφορης γεωργικής γης και των περιοχών αναδασμού από τις εγκαταστάσεις πάρκων φωτοβολταϊκών, παρουσία μεταξύ άλλων και των Υπουργών Εμπορίου και Γεωργίας, της ΡΑΕΚ, του ΔΣΜΚ, της ΑΗΚ, των ΕΟΑ και των επηρεαζόμενων κοινοτήτων στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου και άλλων εμπλεκομένων.

Ο Υπουργός ανέφερε ότι από την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Νίκο Χριστοδουλίδη,  το Υπουργείο έχει ενώπιον τους 126 εκκρεμούσες αιτήσεις και εξετάζονται μόνο όσες εξασφάλισαν άδεια από τη ΡΑΕΚ.

Εξήγησε ότι υπάρχουν κανονισμοί για τη διάθεση κρατικής γης και στόχος είναι να προκηρύσσονται πλειοδοτικοί διαγωνισμοί με τιμή εκκίνησης την αγοραία τιμή για πλήρη διαφάνεια.

«Για τη διάθεση κρατικής γης, που ξεκίνησε πριν χρόνια και χωρίς συγκεκριμένα κριτήρια, τον Μάιο του 2023 με οδηγίες μου δεν γίνονται αποδεκτές αιτήσεις για σκοπούς ανάπτυξης πάρκων ΑΠΕ, μέχρι να εγκριθεί το νέο κρατικό πλαίσιο. Βλέποντας τον αριθμό των αιτήσεων σταματήσαμε από τον Μάιο του 2023 να αποδεχόμαστε αιτήσεις», ανέφερε.

Με βάση στοιχεία, έχουν εγκριθεί για ιδιώτες 15 αιτήσεις (αδειοδοτημένες από ΡΑΕΚ), για ισχύ 259 μέγαβατ, σε σύνολο γης 1,23 εκατ. τετραγωνικά μέτρα.

Εξάλλου ο Διευθυντής της Πολεοδομίας Κυριάκος Κούνδουρος υπενθύμισε ότι από 1η Ιουλίου ο ΥΠΕΣ έχει εκχωρήσει την εξουσία για αναπτύξεις φ/β μέχρι 3 MW, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία των αιτήσεων στις τοπικές κοινωνίες, στους ΕΟΑ. Ο ΥΠΕΣ παράλληλα, καθόρισε περιοχές αποκλεισμού μεγάλων εκτάσεων.

Η Υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου ανέφερε ότι μια από τις προτεραιότητες της Κυβέρνησης είναι η διασφάλιση της καλλιέργειας και η μείωση του κόστους των παραγωγών και σε αυτό το πλαίσιο, τοποθετούνται αγροφωτοβολταϊκά.

Εξήγησε ότι από τον Ιούνιο του 2024 με οδηγία τερματίστηκε η ασυδοσία της εγκατάστασης φ/β σε εύφορη γεωργική γη, έχει διασφαλιστεί ότι δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση φ/β σε γόνιμη γη και επιτρέπεται μόνο όταν διασφαλίζει την διπλή χρήση. 

Η κ. Παναγιώτου ανέφερε επίσης ότι τις επόμενες μέρες κυκλοφορεί διάταγμα που απλοποιεί τους όρους για χρήση φ/β υδραντλιών.

«Επιλέξαμε για αγροφωτολβολταϊκά διότι είναι αποδεδειγμένο ότι βοηθούν στην προστασία της καλλιέργειας και εξυπηρετούν την μείωση της κατανάλωσης νερού μέχρι και 30%. Διασφαλίζεται τι είναι γεωργική και γόνιμη γη μέσα από την εξέταση που γίνεται από το Τμήμα Γεωργίας» ανέφερε.

Ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου ανέφερε ότι η κατάσταση είναι πολύ ελεγχόμενη τώρα και 63% έως 65% των περιοχών της Κύπρου εμπίπτουν σε περιοχές αποκλεισμού με τη νέα οδηγία του ΥΠΕΣ.

«Με τη νέα τάξη πραγμάτων που επέβαλε το Υπουργείο Εσωτερικών περιορίζεται η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και έτσι έπρεπε να ήταν εξ αρχής. Τα έργα που υλοποιούνται σήμερα ενδεχομένως να πήραν πολεοδομικές άδειες πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια», εξήγησε.

Τοποθετήσεις Βουλευτών

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας και Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ ανέφερε ότι το πρόβλημα με την ασυδοσία στην ανέγερση φ/β πάρκων εντοπίζεται σε όλη την Κύπρο. Υποστήριξε ότι παρά τις δεσμεύσεις των Υπουργών για τερματισμό της χρήσης εύφορης γεωργικής γης για έργα ΑΠΕ, η ασυδοσία αυτή συνεχίζεται.

Αναφέρθηκε στις δεσμεύσεις του ΥΠΕΣ για αλλαγή στη παραχώρηση αδειών με πλειοδοτικό διαγωνισμό,  αλλά εξέφρασε αμφιβολία αν θα υπάρξει πεδίο εφαρμογής, καθώς, όπως είπε, οι αιτήσεις που έλαβαν ήδη έγκριση από την ΡΑΕΚ, θα προχωρήσουν με το παλιό καθεστώς και υπερβαίνουν τα 2.000 μεγαβάτ.

Κάλεσε την Κυβέρνηση να εξετάσει κατα πόσο άδειες για ΑΠΕ σε γόνιμη γεωργική γη, χωρίς υλοποίηση ως σήμερα, μπορούν να χωροθετηθούν σε άλλη περιοχή.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Χαράλαμπος Πάζαρος μίλησε για «μεγάλη ασυδοσία» λέγοντας ότι δεν έχει μείνει γόνιμη γη για τους αγρότες μας και ο πρωτογενής τομέας βρίσκεται σε μεγάλη κρίση.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Λίνος Παπαγιάννης ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή συντελείται ένα «έγκλημα», κατά την έκφρασή του, προσθέτοντας ότι έχουμε δώσει το δικαίωμα σε γεωργούς που έχουν χρεοκοπήσει, να πωλούν την περιουσία τους σε ιδιώτες «για να φυτρώνουν φωτοβολταϊκά πάρκα».

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης ανέφερε ότι το θέμα χρονολογείται από το 2018 όταν ο ίδιος το ενέγραψε και ότι δεν έμεινε πλέον τόπος χωρίς φ/β. Διερωτήθηκε γιατί δεν ανεγείρονται φ/β πάρκα σε άγονες περιοχές.

Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους ανέφερε ότι έχει καταγγελία ενώπιον του για υπόθεση όπου ενώ το Τμήμα Γεωργίας έδινε αρνητική απάντηση για φ/β πάρκο, αγνοήθηκε, όπως υποστήριξε από την Πολεοδομία και εν τέλει όταν ο γεωργός αναγκάστηκε να πωλήσει την γη του σε τρίτο, αυτός ο ιδιώτης κατάφερε να εξασφαλίσει άδεια.

Ο Βουλευτής των Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου ανέφερε ότι ένας από τους κύριους λόγους που προωθούμε τα φ/β είναι γιατί είναι ο πιο φτηνός τρόπος να δίνουμε ρεύμα. Ανέφερε όμως ότι δεν πρέπει να προωθούνται τα μεγάλα φ/β πάρκα αλλά η εγκατάσταση φ/β σε υφιστάμενες αναπτύξεις.

Φωνάζουν οι κοινότητες σε ελεύθερη Αμμόχωστο

Στην συνεδρίαση κλήθηκαν οι Αντιδήμαρχοι Φρενάρους, Λιοπετριού, Σωτήρας και Αυγόρου που μίλησαν για τις μεγάλες επιπτώσεις από την ανεξέλεγκτη ανέγερση φ/β πάρκων  στις περιοχές τους. Για το Φρέναρος ειδικά λέχθηκε ότι αναμένεται να αναπτυχθούν φωτοβολταϊκά πάρκα πέραν των 100 μεγαβάτ σε κρατική γη, εάν αυτά αδειοδοτηθούν, κάτι που σημαίνει τη χρήση πέραν των δυόμισι εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων κρατικής γης, δεδομένου ότι η κατοικημένη περιοχή στο Φρέναρος είναι μόλις 1.000.500 τ.μ.

Λέχθηκε ακόμη ότι σε πολλές περιοχές χάθηκαν οι βοσκότοποι από τον χάρτη, ανεμογεννήτριες φυτρώνουν κοντά σε οικιστικές και κτηνοτροφικές μονάδες ενώ δεν απέκλεισαν οι κοινότητες τα δυναμικά μέτρα.

Από πλευράς αγροτικών οργανώσεων λέχθηκε ότι ακούστηκαν θετικά πράγματα από τους Υπουργούς, εκφράστηκε όμως απαρέσκεια γιατί θα έπρεπε τα φ/β συστήματα να καλύπτουν τις ανάγκες των αγροτών. «Δυστυχώς το χρήμα εξαγοράζει τα πάντα», ανέφερε ο Μιχάλης Λύτρας εκ μέρους της Παναγροτικής Ένωση Κύπρου.

Από πλευράς ΔΣΜΚ αναφέρθηκε ότι τα φ/β πάρκα παράγουν 835 ΜW και με βάση το Εθνικό Σχέδιο Διακυβέρνησης για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το 2030 πρέπει να έχουμε 1080 MW. Αναφέρθηκε ότι πρέπει να γίνει άμεσα ξεκάθαρο ποια έργα θα προχωρήσουν, καθώς το πιο γρήγορο έργο μεταφοράς απαιτεί 3 χρόνια.

Από πλευράς Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρθηκε ότι η Υπηρεσία ασχολήθηκε από το 2020 και κατέγραψε μεγάλες αδυναμίες στην αδειοδότηση φ/β πάρκων στις περιοχές Τρούλλων-Αβδελερού.

Αναφέρθηκε ότι κάποια πάρκα εφάπτονταν σε ζώνες προστασίας και δεν είχε προηγηθεί μελέτη επιπτώσεων, κάτι για το οποίο λήφθηκαν και προειδοποιήσεις από την ΕΕ.

Έργο ανάπλασης Ποταμού Λιοπετρίου

Η Επιτροπή Γεωργίας σε κλειστή συνεδρίαση συζήτησε το έργο ανάπλασης του Ποταμού Λιοπετρίου και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ψαράδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών, ο Υπουργός Κωνσταντίνος Ιωάννου αναφέρθηκε στις ενέργειες που λαμβάνονται από πλευράς Υπουργείου και Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ) για την επανεκκίνηση του έργου το συντομότερο δυνατό.

Προς τον σκοπό αυτό και για να προχωρήσουν ταχύτερα οι διαδικασίες διεκπεραίωσης του έργου, το έργο διαχωρίστηκε σε φάσεις, με εκτιμώμενο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της φάσης που αφορά την κατασκευή του λιθόστρωτου δρόμου τα τέλη Ιουνίου 2025 και της έναρξης κατασκευής των κρηπιδωμάτων τον Απρίλιο του 2025, αναφέρεται.

Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε πως σε συνεννόηση με την Υπουργό Γεωργίας και τον Υφυπουργό Τουρισμού θα προωθηθούν στις αμέσως επόμενες συνεδρίες του Υπουργικού Συμβουλίου προτάσεις για παραχώρηση οικονομικής ενίσχυσης προς τους επαγγελματίες ψαράδες της περιοχής και τους ιδιοκτήτες των χώρων εστίασης που επηρεάζονται.

Κοινός στόχος της Κυβέρνησης και των Τοπικών Αρχών της περιοχής είναι η ολοκλήρωση του έργου, που αναμφίβολα θα αναβαθμίσει την περιοχή και θα φέρει σημαντικά οφέλη όχι μόνο για το δημοτικό διαμέρισμα Λιοπετρίου και τον Δήμο Αγίας Νάπας, αλλά και ολόκληρη την Επαρχία Αμμοχώστου, υπογράμμισε ο κ. Ιωάννου.

Πηγή: ΚΥΠΕ