Κρίσιμες εκλογές στη Γροιλανδία εν μέσω απειλών Τραμπ ότι «θα πάρει τη χώρα»

H Γροιλανδία ετοιμάζεται για τις βουλευτικές εκλογές της Τρίτης μετά από μια προεκλογική καμπάνια, όπου κυριάρχησε το θέμα της ανεξαρτησίας από τη Δανία χωρίς να πέσει το νησί στα νύχια των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.

Τα απειλητικά, ενίοτε, σχόλια του Αμερικανού προέδρου έδωσαν νέα ώθηση στο κίνημα ανεξαρτησίας της αυτοδιοικούμενης Γροιλανδίας. Πολλοί από τους 57.000 κατοίκους της επιμένουν ότι δεν θέλουν να είναι ούτε Δανοί, ούτε Αμερικανοί, αλλά Γροιλανδοί.

«Ο Ντόναλντ Τραμπ αναζωπύρωσε κατά κάποιο τρόπο το θέμα της ανεξαρτησίας. Δεν είναι κάτι νέο για τους Γροιλανδούς, αλλά δίνει τώρα ορμή στους πολιτικούς και εκείνους που λαμβάνουν τις αποφάσεις για την επίτευξη κάποιων στόχων, που δεν ήταν διαθέσιμοι τα τελευταία χρόνια», δήλωσε στο Γαλλικό πρακτορείο η πολιτική επιστήμων του Πανεπιστημίου της Γροιλανδίας, Μαρία Άκρεν.

Το θέμα της ανεξαρτησίας ήταν στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας από τα βασικά μαζί με την Παιδεία, κοινωνικά θέματα -καθώς η Γροιλανδία καταγράφει από τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών, περισσότερες εκτρώσεις παρά γεννήσεις και προσδόκιμο ζωής κάτω των 70 ετών για τους άρρενες κατοίκους της -, τον τουρισμό και την αλιεία, που αποτελεί το 90% των εσόδων από τις εξαγωγές του τεράστιου νησιού της Αρκτικής.

Το διακύβευμα των εκλογών στη Γροιλανδία

Το αποτέλεσμα των εκλογών αναμένεται να έχει μεγάλη σημασία για τη Γροιλανδία καθώς μια νίκη των κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της μπορεί να ανοίξει το δρόμο για αύξηση της αμερικανικής επιρροής στο νησί.

Η περίπλοκη σχέση της Γροιλανδίας με τη Δανία επιδεινώθηκε από πρόσφατες αποκαλύψεις για κακομεταχείριση στο παρελθόν μερίδας του πληθυσμού της, αλλά το ενδιαφέρον του Τραμπ για το νησί ώθησε την Κοπεγχάγη να επισπεύσει τις προσπάθειες για να γεφυρωθεί το χάσμα.

Τι δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Η πλειοψηφία των κατοίκων της Γροιλανδίας υποστηρίζει σύμφωνα με δημοσκοπήσεις το αίτημα της ανεξαρτησίας, αλλά είναι διχασμένοι ως προς το πότε θα πρέπει να γίνει μια τέτοια κίνηση και για τον πιθανό αντίκτυπό της στο βιοτικό τους επίπεδο

Πολλοί Γροιλανδοί προειδοποιούν κατά βιαστικών κινήσεων, φοβούμενοι ότι το νησί θα εκτεθεί στις ορέξεις των ΗΠΑ αν επιδιώξει τάχιστα την ανεξαρτησία από τη Δανία. Από το 2019 Γροιλανδοί πολιτικοί έχουν επανειλημμένα εκδηλώσει ενδιαφέρον για ενίσχυση της συνεργασίας και των εμπορικών δεσμών με τις ΗΠΑ, αλλά ο πρωθυπουργός Μούτε Έγκεντε, υπογράμμισε ότι η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση και μόνον ο λαός της μπορεί να αποφασίσει για το μέλλον της.

Γιατί «καίγεται» ο Τραμπ για τη Γροιλανδία;

Η θέση της Γροιλανδίας στο συντομότερο σημείο της απόστασης μεταξύ Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής είναι ζωτικής σημασίας για το αμερικανικό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης εισερχόμενων βαλλιστικών πυραύλων, ενώ ο ορυκτός της πλούτος μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επωφελής για τις ΗΠΑ.

Οι τελευταίες έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για επέκταση της στρατιωτικής παρουσίας τους στη Γροιλανδία με την ανάπτυξη μεταξύ άλλων και ραντάρ που θα παρατηρούν τα ύδατα μεταξύ της νήσου, της Ισλανδίας και της Βρετανίας, απ' όπου διέρχονται ρωσικά πολεμικά σκάφη και πυρηνικά υποβρύχια.

Το νησί, η πρωτεύουσα του οποίου, Νούουκ, είναι πιο κοντά στη Νέα Υόρκη παρά στην Κοπεγχάγη, διαθέτει πλούσια κοιτάσματα ορυκτών, πετρελαίου και φυσικού αερίου, η εκμετάλλευση των οποίων γίνεται μέχρι τώρα με αργούς ρυθμούς. «Η Γροιλανδία διαθέτεικ μεγάλες ποσότητες σπάνιων γαιών, που θα δώσουν ώθηση στη νέα εποχή της αμερικανικής οικονομίας», δήλωσε πρόσφατα αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

Μέχρι τώρα, ωστόσο, η οικονομία της Γροιλανδίας εξαρτάται κυρίως από τα έσοδα από την αλιεία και τις ετήσεις επιδοτήσεις από τη Δανία που καλύπτουν σχεδόν το ήμισυ του προϋπολογισμού της. Συνολικά η Δανία δαπανά κάθε χρόνο ένα ποσό λίγο κάτω του ενός δισ. δολάριων για τη Γροιλανδία, ή περίπου 17.500 δολάρια για κάθε κάτοικο του νησιού.

Ποια είναι αυτή τη στιγμή η αμερικανική παρουσία στη Γροιλανδία

Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ διατηρούν μόνιμη παρουσία στην αεροπορική βάση Πίτουφικ στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Βάσει συμφωνίας του 1951 μεταξύ Κοπεγχάγης και Ουάσιγκτον αμερικανικές δυνάμεις μπορούν να κινούνται ελεύθερα στο νησί και να στήνουν βάσεις εφόσον ενημερώνονται σχετικά η Δανία και η τοπική κυβέρνηση.

Η Δανία έχει διευκολύνει ιστορικά τις ΗΠΑ λόγω της αδυναμίας της να προστατέψει επαρκώς τη Γροιλανδία αλλά και λόγω των αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας που απολαμβάνει μέσω τυ ΝΑΤΟ, σύμφωνα με τον ερευνητή του Κέντρου Στρατιωτικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, Κρίστιαν Σέμπι Κρίστενσεν.

Από την άλλη οι αμερικανικές επενδύσεις είναι περιορισμένες στον κλάδο εξόρυξης της Γροιλανδίας, αφού οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται εκεί είναι ως επί το πλείστον Καναδικές, Αυστραλιανές ή Βρετανικές.

Μπορεί ο Τραμπ να αγοράσει τη Γροιλανδία;

Σύμφωνα με τον Ulrik Pram Gad, ανώτερο ερευνητή και εμπειρογνώμονα στη Γροιλανδία, η ιδέα της αγοράς της πρώην αποικίας της Δανίας και υπερπόντιας κτήσης της από το 1953 - αυτοδιοικούμενης από το 2009 - βασίζεται σε μια παρανόηση του Διεθνούς Δικαίου και της αρχής της αυτοδιάθεσης, η οποία δίνει στους ανθρώπους το δικαίωμα να επιλέξουν το δικό τους πολιτικό καθεστώς.

Ο Τραμπ αρνήθηκε να αποκλείσει τη χρήση στρατιωτικών ή οικονομικών μέσων για να αποκτήσει τον έλεγχο της Γροιλανδίας, αν και ο αντιπρόεδρός του, Τζέι Ντι Βάνς, απέρριψε τη χρήση στρατιωτικής βίας σε πρόσφατες δηλώσεις του στο Fox News.

Τι θα συμβεί σε περίπτωση ανεξαρτησίας της Γροιλανδίας;

Βάσει της συμφωνίας Κοπεγχάγης - Νουούκ του 2009 η Βουλή της Γροιλανδίας μπορεί να επικαλεστεί πρόνοια για την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών για την πλήρη ανεξαρτησία του νησιού.

Ο λαός της Γροιλανδίας θα πρέπει να αποφανθεί σχετικά μέσω δημοψηφίσματος και η σχετική συμφωνία μεταξύ Γροιλανδίας και Δανίας θα απαιτήσει τη συγκατάθεση της Βουλής στην Κοπεγχάγη.

Αν γίνει ανεξάρτητη τη Γροιλανδία, μπορεί να επιλέξει να συνδεθεί με τις ΗΠΑ χωρίς να γίνει αμερικανικό έδαφος συνάπτοντας μια «ελεύθερη σύνδεση» με την Ουάσιγκτον, που θα αντικαταστήσει τις επιδοτήσεις από τη Δανία με αμερικανική υποστήριξη και προστασία με αντάλλαγμα στρατιωτικά δικαιώματα, περίπου όπως το καθεστώς που ισχύει για τις Νήσους Μάρσαλα, τη Μικρονησία και το Παλάου.

Ωστόσο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Γροιλανδία δεν ενδιαφέρονται να αποκτήσουν νέο αποικιοκρατικό αφέντη.

Πηγή: iefimerida.gr