Ανοίγει ξανά η συζήτηση για την οριζόντια ψηφοφορία στη Βουλή-Επί τάπητος και η κατανομή εδρών

Την τρίτη συνεδρία της, στην προσπάθειά της να εξετάσει τις δεκάδες νομοσχέδια και προτάσεις νόμου που σχετίζονται με τις εκλογικές διαδικασίες, πραγματοποιεί το πρωί της Πέμπτης η Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής. Έχει θέσει, μάλιστα, μεγαλεπήβολους στόχους, καθώς θα προσπαθήσει να συζητήσει 32 προτάσεις νόμου σε διάστημα μερικών ωρών. Από αυτές ξεχωρίζουν οι προτάσεις για θεσμοθέτηση επιστολικής ψήφου και της οριζόντιας ψηφοφορίας, καθώς και για αλλαγή στον τρόπο που κατανέμονται οι έδρες.

Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί πως, όπως συνέβη και σε προηγούμενες συνεδρίες, οι προτάσεις έχουν ομαδοποιηθεί ανάλογα με τη συνάφειά τους, καθώς στο πλαίσιο του όγκου που έχει μαζευτεί υπάρχουν πολλές προτάσεις που μοιάζουν μεταξύ τους ή πραγματεύονται το ίδιο αντικείμενο, προερχόμενες από διαφορετικούς βουλευτές ή κόμματα. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις που η τροποποίηση αφορά το ίδιο ακριβώς πράγμα, αλλά εφαρμόζεται σε μία σειρά από νόμους. Συνεπώς, στόχος είναι, στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αλληλοεπικάλυψη, η συζήτηση να είναι κοινή, ώστε να προχωρά. Η Επιτροπή, άλλωστε, επιδιώκει όσες προτάσεις νόμου ή νομοσχέδια είναι έτοιμα να οδηγηθούν προς ψήφιση πριν το καλοκαίρι, ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για να εφαρμοστούν στις Βουλευτικές Εκλογές του 2026.

Επιστολική ψήφος

Η πρώτη πρόταση νόμου που θα τεθεί επί τάπητος είναι της Προέδρου της Βουλής, Αννίτας Δημητρίου, και συνιστά τροποποίηση του περί Εκλογής των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νόμου, ώστε να θεσπιστεί το πλαίσιο άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν δι’ επιστολικής ψήφου στις Ευρωεκλογές, κατά το πρότυπο άλλων χωρών. Θέση της είναι πως η δημιουργία αυτού του πλαισίου θα συμβάλει στην αύξηση των ποσοστών συμμετοχής και στην εξοικονόμηση πόρων, επειδή θα καταργηθούν τα εκλογικά κέντρα εξωτερικού.

Η κ. Δημητρίου εισηγείται όπως, κατόπιν σχετικής υποβολής αιτήματος από ψηφοφόρους, να δημιουργείται ειδικός εκλογικός κατάλογος για επιστολική ψήφο, στους δικαιούχους του οποίου θα αποστέλλεται εκλογικό υλικό για εξ’ αποστάσεως ψηφοφορία. Οτιδήποτε άλλο ισχύει θα εξακολουθήσει να ισχύει και για αυτούς τους εκλογείς, με τη διαφορά ότι δεν θα μεταβούν στο οικείο εκλογικό τους κέντρο για να ασκήσουν το δικαίωμα ψήφου τους.

Οριζόντια ψηφοφορία

Ένας αριθμός προτάσεων αφορούν τη δημιουργία προϋποθέσεων για οριζόντια ψηφοφορία. Πρόκειται για ένα θέμα που πάει κι έρχεται κατά καιρούς, σε διάφορες προτάσεις και μορφές, αλλά δεν προχώρησε ποτέ, καθώς υπάρχουν και αρκετές επιφυλάξεις.

Η πρώτη είναι πρόταση νόμου των βουλευτών Χαράλαμπου Θεοπέμπτου (Οικολόγοι), Μαρίνου Μουσιούττα (ΔΗΠΑ) και Αλεξάνδρας Ατταλίδου (ανεξάρτητη) και αποσκοπεί στην τροποποίηση του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα σε ψηφοφόρους να ψηφίζουν υποψήφιους από διάφορους συνδυασμούς. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, τα ψηφοδέλτια στα οποία δεν καταγράφεται κομματική προτίμηση και υπάρχει επιλογή υποψηφίων δεν θα θεωρούνται άκυρα όπως σήμερα και συνεπώς, όσοι πολίτες δεν θέλουν να επιλέξουν κόμμα, θα μπορούν να συμμετέχουν στη διαδικασία παρά να απέχουν. Η νομοθεσία επίσης επιδιώκει να καταργήσει την παρουσία υποψηφίων ή κομματικών στα εκλογικά κέντρα, ώστε να μην ασκείται ψυχολογική πίεση στους πολίτες. Αντίστοιχη πρόταση υπάρχει και για τις Ευρωεκλογές.

Υπάρχει επίσης πρόταση νόμου των Νίκου Τορναρίτη και Δημήτρη Δημητρίου εκ μέρους του ΔΗΣΥ, του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου των Οικολόγων, του Μαρίνου Μουσιούττα της ΔΗΠΑ και της ανεξάρτητης Αλεξάνδρας Ατταλίδου για τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου, ώστε να θεσμοθετηθεί οριζόντια ψηφοφορία για την ανάδειξη των Δημοτικών Συμβουλίων. Οι βουλευτές θεωρούν ότι η ρύθμιση θα ενθαρρύνει την συμμετοχή των πολιτών. Προνοείται ότι ο εκλογέας θα αποκτήσει το δικαίωμα να εκδηλώνει την προτίμησή του υπέρ μεμονωμένων υποψηφίων ή υποψηφίων που ανήκουν σε οποιονδήποτε συνδυασμό ή σε διαφορετικούς συνδυασμούς, με βάση τους σταυρούς που δικαιούται.

Κατανομή εδρών

Η πρόταση νόμου των βουλευτών του ΔΗΣΥ Νίκου Σύκα, Κυριάκου Χατζηγιάννη και Νίκου Γεωργίου έχει ως στόχο την τροποποίηση του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, ώστε να αναθεωρηθεί ο τρόπος που κατανέμονται οι βουλευτικές έδρες στην πρώτη και δεύτερη κατανομή.

Πιο συγκεκριμένα, ο ΔΗΣΥ εισηγείται όπως καθοριστεί εκλογικό μέτρο στην πρώτη κατανομή εδρών, ανάλογα με την περίπτωση, στο σύνολο των εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια της Δημοκρατίας. Για μεμονωμένο υποψήφιο το ποσοστό είναι 1,8%, για συνδυασμό ανεξαρτήτων ή αυτοτελές κόμμα 3,6%, για συνασπισμό δύο συνεργαζόμενων κομμάτων 10% και για συνασπισμό πέραν των δύο κομμάτων 20%. Σε ό,τι αφορά τη δεύτερη κατανομή, οι βουλευτές προτείνουν να παραχωρείται η έδρα στη βάση του μη χρησιμοποιηθέντος υπολοίπου χωρίς την υποχρέωση συγκέντρωσης καθοριζόμενου ποσοστού.

Άλλη πρόταση, του βουλευτή των Οικολόγων Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, προτείνει την παροχή δικαιώματος συμμετοχής στη δεύτερη κατανομή εδρών, πέραν των αυτοτελών κομμάτων και των συνασπισμών κομμάτων, και σε συνδυασμούς ανεξάρτητων, εφόσον συγκεντρώσουν το όριο του 3,6% σε ολόκληρη την επικράτεια της Δημοκρατίας.

Υπάρχει, επίσης, πρόταση του βουλευτή των Οικολόγων Σταύρου Παπαδούρη και των βουλευτών του ΔΗΚΟ Ζαχαρία Κουλία και Παύλου Μυλωνά, ώστε για την εκλογή αρχηγών κομμάτων ή επικεφαλής συνασπισμών να ισχύουν οι ίδιες ρυθμίσεις που ισχύουν για τους υπόλοιπους υποψηφίους, δηλαδή να μην θεωρείται ότι καταλαμβάνουν αυτόματα το σύνολο των σταυρών προτίμησης του κόμματος, όπως ισχύει σήμερα, και να παίρνουν την έδρα μόνο αν έχουν περισσότερους σταυρούς από άλλους υποψήφιους του ίδιου συνδυασμού.

Από πλευράς ΑΚΕΛ κατατέθηκε πρόταση από τους Γιώργο Λουκαΐδη και Άριστο Δαμιανού, ώστε η κατανομή βουλευτικών εδρών κατά εκλογική περιφέρεια να γίνεται σύμφωνα με τον εκλογικό κατάλογο, στον οποίο ενσωματώθηκε ο συμπληρωματικός εκλογικός κατάλογος της 2ας Οκτωβρίου του προηγούμενου έτους.

Εκλογικοί κατάλογοι

Υπάρχουν, επίσης, προτάσεις που αφορούν σε τροποποίηση του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου, σε ό,τι αφορά τον καταρτισμό των εκλογικών καταλόγων. Αυτή του Πανίκου Λεωνίδου του ΔΗΚΟ, παρέχει τη δυνατότητα σε εκλογέα για υποβολή ιεραρχικής προσφυγής ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών, σε περίπτωση διόρθωσης του εκλογικού καταλόγου συνεπεία έρευνας και έκδοσης απόφασης της Διεύθυνσης Αρχείου Πληθυσμού και Εκλογών λόγω αλλαγής της διεύθυνσης.

Στην πρόταση νόμου των τριών βουλευτών του ΕΛΑΜ προτείνεται όπως καταργηθεί η διεξαγωγή προσωπικής συνέντευξης για σκοπούς εγγραφής στον εκλογικό κατάλογο, η οποία ισχύει σε ορισμένες περιπτώσεις.

Ενστάσεις

Πρόταση νόμου του Γιώργου Λουκαΐδη και του Άριστου Δαμιανού του ΑΚΕΛ, προνοεί τροποποίηση του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου, ώστε να εισαχθούν επιπρόσθετες νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς την υποβολή ενστάσεων εναντίον υποψηφιοτήτων. Αντίστοιχες τροποποιήσεις προτείνονται και στις νομοθεσίες για τις Προεδρικές, τους Δήμους, τις Κοινότητες και τους ΕΟΑ.

Σε περίπτωση κατά την οποία ο Έφορος Εκλογής κρίνει ως βάσιμους τους λόγους υποβληθείσας ένστασης εναντίον συγκεκριμένης υποψηφιότητας, θα πρέπει να ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο υποψήφιο ότι προτίθεται να υιοθετήσει τους λόγους της ένστασης και να τον καλεί όπως εντός είκοσι τεσσάρων ωρών προβεί στις απαιτούμενες διορθωτικές ενέργειες, για σκοπούς ολοκλήρωσης της διαδικασίας υποβολής υποψηφιοτήτων.

Διαχωρισμός εκλογικών διαδικασιών

Μία δέσμη προτάσεων που ενδεχομένως να προκαλέσει συζήτηση λόγω των όσων προηγήθηκαν είναι αυτή του ανεξάρτητου βουλευτή Ανδρέα Θεμιστοκλέους, ο οποίος είχε δημιουργήσει θόρυβο την ημέρα των διπλών εκλογών, επειδή δεν ήθελε να παραλάβει όλα του τα ψηφοδέλτια, αφού επιθυμούσε να τηρήσει αποχή σε κάποιες από τις εκλογικές διαδικασίες που έτρεχαν ταυτόχρονα.

Εισηγείται όπως τροποποιηθούν οι Νόμοι περί Δήμων, περί Κοινοτήτων και περί Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, καθώς και ο περί της Εκλογής των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νόμος, ώστε να καθοριστεί ότι η εκλογή δημάρχων, αντιδημάρχων και δημοτικών συμβούλων, καθώς και κοινοταρχών και κοινοτικών συμβούλων, θα είναι ενιαία εκλογική διαδικασία, η οποία θα είναι ανεξάρτητη από τις εκλογικές αναμετρήσεις που διενεργούνται την ίδια ημέρα για την ανάδειξη των προέδρων των συμβουλίων των ΕΟΑ και των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Εκλογικές δαπάνες και χορηγία

Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΑΚΕΛ κατέθεσε μία σειρά από προτάσεις νόμου που αφορούν τις εκλογικές δαπάνες των κομμάτων και των υποψηφίων. Με αυτές επιδιώκει στην περίπτωση των Βουλευτικών Εκλογών να καθοριστεί ως ανώτατο όριο δαπανών για κόμμα ή συνασπισμό το ποσό του ενός εκατομμυρίου ευρώ.

Για τις Προεδρικές Εκλογές εισηγείται αναθεώρηση, ώστε το ανώτατο όριο ενός υποψηφίου να καθοριστεί στο 1,700,000 ευρώ, συν ακόμη 300,000 για τον δεύτερο γύρο. Επίσης προτείνει αύξηση της προεκλογικής περιόδου για σκοπούς υπολογισμού αυτών των εξόδων από τους έξι στους δώδεκα μήνες, καθώς και παροχή της δυνατότητας διενέργειας εκλογικών δαπανών από τα κόμματα, οι οποίες δεν θα προσμετρούνται μεν στο όριο του υποψηφίου, αλλά δεν θα υπερβαίνουν το 20% της κρατικής χορηγίας. Σημειώνεται ότι, για τις Προεδρικές Εκλογές, υπάρχει και πρόταση νόμου από πλευράς του βουλευτή των Οικολόγων, Σταύρου Παπαδούρη, για επέκταση από τους έξι στους δώδεκα μήνες.

Στις προτάσεις του ΑΚΕΛ προβλέπεται, επίσης, τροποποίηση στον περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμο, ώστε να επεκταθεί η προβλεπόμενη προθεσμία, εντός της οποίας τα πολιτικά κόμματα οφείλουν να υποβάλουν στον Έφορο Τήρησης του Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών για την προεκλογική εκστρατεία, σε τέσσερις μήνες από τη διεξαγωγή των εκλογών.

Επί τούτου, υπάρχει και άλλη πρόταση, που συνυπογράφει ο Γιώργος Λουκαΐδης του ΑΚΕΛ, με τους προέδρους του ΔΗΚΟ και της ΕΔΕΚ και τον Χαράλαμπο Θεοπέμπτου εκ μέρους των Οικολόγων, ώστε να διασαφηνιστούν οι διατάξεις του βασικού νόμου, ως προς το πεδίο που καλύπτει η παραχωρούμενη κρατική χρηματοδότηση. Διασαφήνιση επιδιώκεται και ως προς την εκταμίευση προς τα κόμματα που στηρίζουν συγκεκριμένο υποψήφιο ποσών από την χορηγία για σκοπούς εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

Από πλευράς Σταύρου Παπαδούρη κατατέθηκε επίσης πρόταση που αφορά τον Νόμο των Βουλευτικών Εκλογών, που προνοεί έλεγχο από τον Γενικό Ελεγκτή των προεκλογικών δαπανών των υποψηφίων, οι οποίες διενεργούνται για σκοπούς ενοικίασης χώρων για τη λειτουργία γραφείου και την πραγματοποίηση εκδηλώσεων προς όφελος αυτών, διοργάνωσης κοινωνικών εκδηλώσεων προς τιμήν τους και εργοδότησης προσωπικού, πέραν των προβλεπόμενων στον βασικό νόμο δαπανών αναφορικά με τις διαφημιστικές υπηρεσίες.

Άλλες προτάσεις

Πρόταση του βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρύση Παντελίδη, αποσκοπεί στη θέσπιση υποχρέωσης στον Γενικό Έφορο Εκλογής για σύνταξη και δημοσιοποίηση, εντός έξι μηνών από την ημερομηνία κάθε εκλογής, έκθεσης αναφορικά με τους εγγεγραμμένους εκλογείς που δεν ψήφισαν, στην οποία να παρατίθενται στατιστικά στοιχεία, όπως η ηλικία, το φύλο και η περιοχή. Αυτό απαιτεί τροποποίηση του περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμου.

Άλλη πρόταση, κατατέθηκε από Άριστο Δαμιανού του ΑΚΕΛ, αφορά την παροχή της αναγκαίας τεχνολογίας και του αναγκαίου εξοπλισμού σε τυφλό ή ανίκανο εκλογέα ή εκλογέα με άλλη αναπηρία για σκοπούς αυτόνομης και ανεμπόδιστης άσκησης του δικαιώματος του εκλέγειν στις Βουλευτικές Εκλογές.

Μια δέσμη προτάσεων που κατέθεσαν εκ μέρους του ΑΚΕΛ οι Γιώργος Λουκαΐδης και Άριστος Δαμιανού αποσκοπούν στην θέσπιση ομοιόμορφων νομοθετικών ρυθμίσεων ως προς τη δημοσίευση, μετάδοση ή/και προβολή των αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων προεκλογικά. Αυτές επηρεάζουν τους νόμους για τις Βουλευτικές, για το ΡΙΚ, για τους Ραδιοφωνικούς και Τηλεοπτικούς Οργανισμούς και τον Τύπο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Άνοιξε η συζήτηση για προσθήκη επτά βουλευτών επικρατείας-Δύο σταυροί στο ίδιο ψηφοδέλτιο
• Συμφωνούν επί της αρχής για εκ μητρογονίας, χαλούν την εξίσωση οι ανακατανομές και το δικαίωμα επιλογής
• Θετικά αλλά με επιφυλάξεις τα κόμματα για ψήφο στα 17-Περνά η αυτόματη εγγραφή στους καταλόγους
• «Κομμένοι» από τους εκλογικούς καταλόγους οι κάτοικοι… καφετέριας-Προχωρά τις υποθέσεις η Αστυνομία