Δριμύ κατηγορώ κατά Αστυνομίας για αδικαιολόγητες συλλήψεις σε διαδηλώσεις-«Δεν δέχεται την κριτική»

Εκτεθειμένη έμεινε για ακόμη μία φορά η Αστυνομία, ενώπιον της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατά την οποία συζητήθηκε το θέμα της προστασίας του δικαιώματος του συνέρχεσθαι ειρηνικώς και συγκεκριμένα τέθηκαν επί τάπητος οι ενέργειες της Δύναμης σε διάφορες διαμαρτυρίες, καθώς οι απαντήσεις που δόθηκαν δεν έπεισαν καθόλου τους βουλευτές. Μάλιστα, σε κάποιο σημείο, ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας, Ιωάννης Γεωργίου, που εκπροσώπησε τον Αρχηγό, ανέφερε στην ανεξάρτητη βουλεύτρια, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ότι θα μπορούσε να βάλει μέσον, όταν σε μία διαδήλωση έξω από τη Βουλή (όταν ψηφιζόταν το κονδύλι για το μνημείο Γρίβα) είχε τεθεί στο στόχαστρο των συμμετεχόντων, που την έβριζαν, ωστόσο η Αστυνομία δεν έκανε τίποτα για να το αποτρέψει.

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε να εξετάσει το συγκεκριμένο θέμα, μετά τις ενέργειες της Αστυνομίας σε διάφορες περιπτώσεις, όπως ήταν η διαμαρτυρία για το θάνατο του Πακιστανού στην Πράσινη Γραμμή, από πυρά αστυνομικού, καθώς επίσης και για τη σύλληψη των Γιώργου Τάττη και Οζ Καραχάν, την 1η Οκτωβρίου, για ένα πανό με πολιτικό μήνυμα. Οι βουλευτές, στις τοποθετήσεις τους, έστησαν στον τοίχο την Αστυνομία και ανέφεραν πως έγινε υπερευαίσθητη και δεν δέχεται την κριτική εναντίον της.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Άστοχη τοποθέτηση Αστυνομίας σε επικρίσεις για επιλεκτικές συλλήψεις-«Εσείς θα μπορούσατε να πάρετε τηλέφωνο τον Αρχηγό»

Συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής και εκπρόσωπος τύπου του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, στην τοποθέτησή του ανέφερε πως υπήρξαν κρούσματα αυθαιρεσίας από πλευράς Αστυνομίας προς τους διαδηλωτές και θέλουν να συζητήουσν το δικαίωμα των πολιτών σε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις και τις ενέργειες της Αστυνομίας σε αυτές τις περιπτώσεις. «Τελευταία αφορμή ήταν η διαδήλωση στις 19 Ιανουαρίου, που ήταν ειρηνική, αλλά υπήρξαν συλλήψεις και 20 μέρες μετά κλήθηκαν σε αστυνομικό σταθμό πολίτες που συμμετείχαν στη διαδήλωση για να διωχθούν για αβάσιμες κατηγορίες. Διώκεται ο ένας εκ των διοργανωτών για σύνθημα που ακούστηκε από άλλους».

Ο κ. Κουκουμάς αναφέρθηκε και στο περιστατικό της 1ης Οκτωβρίου, όταν συνελήφθησαν οι Γιώργος Τάττης και Οζ Καραχάν, λόγω ενός πανό με πολιτικό μήνυμα, το οποίο είχε ελεγχθεί προληπτικά από την Αστυνομία. Το τρίτο περιστατικό, που οδήγησε την Επιτροπή να εξετάσει το συγκεκριμένο θέμα, όπως τόνισε ο κ. Κουκουμάς, ήταν το γεγονός ότι εδώ και τρία χρόνια βρίσκονται στα δικαστήρια 11 πολίτες που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις των Ως Δαμέ, που ήταν το διάταγμα για την απαγόρευση διαδηλώσεων, παρά την απόφαση του ΕΔΑΔ που λέει ότι είναι ανθρώπινο δικαίωμα να γίνονται διαδηλώσεις.

«Τα παραδείγματα είναι διαφορετικά και τα μηνύματα που στέλνουν επίσης. Όμως εμείς δεν ασχολούμαστε με αυτά τα μηνύματα, αλλά στο δικαίωμα των ατόμων να μπορούν να διαδηλώσουν. Το Σύνταγμα του κράτους υποχρεώνει το κράτος να μην απαγορεύει στους πολίτες να διαδηλώνουν».

Από πλευράς της, η ανεξάρτητη βουλεύτρια και εισηγήτρια του θέματος, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, αναφερόμενη στην εκδήλωση διαμαρτυρίας των Ως Δαμέ, υπέδειξε πως αν δεν είχε τις φωτογραφίες που προώθησε στη Ανεξάρτητη Αρχή Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας,, δεν θα υπήρχε πόρισμα. «Η ΑΑΔΙΠΑ έχει τελειώσει το πόρισμα και έχει σταλεί στη Νομική Υπηρεσία. Το ζήτησα, επειδή έχω δικαίωμα. Η Νομική Υπηρεσία, τη μία φορά είπε ότι μελετάται και την άλλη ότι δεν υπάρχει πόρισμα. Ο δικαστής είπε να δοθεί το πόρισμα και η Νομική Υπηρεσία αρνείται να το δώσει στους δικηγόρους. Έβαλαν 11 άτομα μέσα σε μία κλούβα, χωρίς μέτρα για τον κορωνοϊό, τους πήραν το τηλέφωνο και δεν τους το έδιναν για μέρες. Ποιος νόμος δίνει την εξουσία στην Αστυνομία να το κάνει αυτό; Μίλησα με την ΑΑΔΙΠΑ και μου είπε ότι υπάρχει πόρισμα. Η θέση μου είναι ότι υπάρχει συγκάλυψη από τη Νομική Υπηρεσία».

Συνεχίζοντας, η κα. Ατταλίδου επεσήμανε πως για τρία χρόνια, τραβούν τα έντεκα άτομα στα δικαστήρια και ένας εξ αυτών, που είχε οικονομικά προβλήματα, ζήτησε νομική αρωγή και του είπαν ότι δεν τους ενδιαφέρει. «Τώρα έκανα διαδήλωση 200 πλάσματα και συνελήφθησαν τα έξι. Αν κάνουμε 10,000 άτομα, θα γεμίσουν τα κρατητήρια, επειδή η Αστυνομία αποφάσισε ότι δεν μπορεί να δεχθεί κριτική. Το θέμα είναι για ποιο λόγο σε διαδηλώσεις που δεν είναι ειρηνικές, δεν έγινε κάτι από την Αστυνομία; Μετά τη διαδήλωση στη Λεμεσό, οργανώθηκε άλλη εκδήλωση που ήταν ειρηνική με μωρά και οικογένειες και ο Αρχηγός επικοινώνησε μαζί μου και μου είπε ότι δεν πρέπει να γίνει επειδή δεν μπορούσε να διασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών. Την προηγούμενη εβδομάδα, είχε πει ότι επέλεξε να μην κάνει τίποτε».

Καταλήγοντας, η ανεξάρτητη βουλεύτρια σημείωσε πως η Αστυνομία δεν προστατεύει τις διαδηλώσεις που είναι προς όφελος των πολιτών, προστατεύει εκείνους που θέλει. «Πήγα στα σπίτια που είχαν σπάσει οι διαδηλωτές στη Λεμεσό. Είχαν γκαζάκια, είχε σιδερολοστούς, ρόπαλα και γκαζάκια. Τα πήραμε εμείς και τα δώσαμε στην Αστυνομία, όμως δεν έγινε τίποτε από ό,τι είδαμε».

Στη δική του τοποθέτηση, ο μεμονωμένος σοσιαλιστής βουλευτής, Κωστής Ευσταθιού, σημείωσε πως έχει την τιμή, το γραφείο του να υπερασπίζεται τους Τάττη και Καραχάν, και γνωρίζει τα γεγονότα της υπόθεσης. Ξεκαθάρισε, δε, ότι ενώ τόσα χρόνια φρόντιζε να μην συγκρούεται η ιδιότητά του ως βουλευτής με εκείνη του δικηγόρου, τώρα έπρεπε να γίνει. «Δύο παιδιά διαδήλωσαν για την κατάσταση στην Κύπρο και προφανώς ενόχλησε τους απέναντι αξιωματούχους και προκλήθηκε επεισόδιο. Μία διαδήλωση είναι ειρηνική, μέχρις ότου προκληθεί πρόβλημα με την Αστυνομία. Σε αυτή την περίπτωση, τα παιδιά σήκωσαν ένα πανό, η Αστυνομία επενέβη και προκλήθηκε επεισόδιο και μετατράπηκε η διαδήλωση σε βίαια και σήμερα αντιμετωπίζουν ποινική υπόθεση».

Συνεχίζοντας, ο κ. Ευσταθιού τόνισε πως οι ειρηνικές συγκεντρώσεις κατά το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν θέτει περιορισμούς στο δικαίωμα της συνάθροισης και είναι πιο φιλελεύθερο από τη Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ΕΕ. «Στην Κύπρο, θέτουμε εν αμφιβόλω αυτά τα δικαιώματα. Διαφωνώ με τις προτάσεις νόμου του ΔΗΣΥ για τις κουκούλες, ένας άνθρωπος έχει το δικαίωμα να συμμετέχει σε διαδηλώσεις χωρίς να τον φακελώνουν. Στην Κύπρο υπήρχε μία τάση καταρράκωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κανένας περιορισμός δεν πρέπει να μπαίνει στην ειρηνική συνάθροιση και ούτε να υπάρχουν προβοκάτσια για να γίνει η συνάθροιση βίαιη».

Ο Κωστής Ευσταθίου έκανε αναφορά και στην καταγγελία που βρίσκεται ενώπιον της Επιτρόπου Διοικήσεως, αναφορικά με τα άτομα που έκαναν απεργία έξω από το Ανώτατο, έχοντας στήσει αντίσκηνα. «Είχε διαδήλωση πριν κάποια χρόνια έξω από το Ανώτατο, που έκαναν απεργία πείνας και δεν ενοχλούσαν κανένα. Όταν θα ανακοινωνόταν η απόφαση για τον Κενάν Αγιάζ, τα ξημερώματα αστυνομικοί πήγαν και τους χτύπησαν και μετά τους μετέφεραν στον αστυνομικό σταθμό Λυκαβητού και τους έδεσαν σε μία καρέκλα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ξανά στο σκαμνί της Βουλής η Αστυνομία, κρίνεται για τους χειρισμούς της σε διαδηλώσεις

Η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου-Σούπερμαν, έχοντας βιώσει και κάποιες καταστάσεις, από την ιδιότητά της ως αστυνομικός, είχε ξεκαθαρίσει πως είναι υποχρέωση της Αστυνομίας να προστατεύει τους πολίτες. «Θα κάνω το δικηγόρο του διαβόλου, επειδή έτυχε να λάβω μέρος σε τέτοιες συναθροίσεις, υπήρχαν περιπτώσεις που πολίτες προέβαιναν σε προκλήσεις κατά των αστυνομικών, με σκοπό να τον βιντεογραφήσουν στις αντιδράσεις τους. Κρατούσαμε το συνάδελφο για να μην αντιδράσει. Δεν είναι δικαιολογία, είναι για να δούμε τι πρέπει να κάνει καλύτερα η Αστυνομία. Θα μιλήσω για την πρόταση νόμου για απαγόρευση της κουκούλας, που είναι για να προστατεύσει και τα άτομα που βρίσκονται στη διαδήλωση και τους αστυνομικούς. Στις περιπτώσεις που υπάρχει βία, δεν υπάρχουν οδηγίες από πριν για συγκάλυψη ή οργανωμένη αντίδραση, είναι αναλόγως περίστασης».

Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις

Στο μεταξύ, την ερχόμενη Τετάρτη αναμένεται να τεθεί ενώπιον της Επιτροπής Νομικών, το νομοσχέδιο που έχει καταθέσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, αναφορικά με τη θέσπιση νομοθεσίας για τις διαδηλώσεις, το οποίο αναμένεται να αντικαταστήσει τη νομοθεσία που υπάρχει σήμερα. Όπως εξήγησε στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι προνοείται σε διάφορα ευρωπαϊκά εργαλεία και υπάρχει πάρα πολύ πλούσια νομολογία του ΕΔΑΔ και ΕΔΕ. Υπάρχει αναφορά που κατοχυρώνει το δικαίωμα στο συναθροίζεσθαι και υπάρχει πρόνοια για αποχή από το κράτος για να αποτρέπει τις συναθροίσεις και υπάρχει και το θετικό για να επιτρέπει σε κάθε άνθρωπο να συμμετέχει».

Αναφερόμενη στην ανάγκη για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, εξήγησε πως «υπάρχει νόμος για τις συγκεντρώσεις και παρελάσεις που είναι στα αγγλικά, έχει περάσει σε αχρηστία και δεν υπάρχουν διάφορες δομές που προνοεί και το Υπουργείο Δικαιοσύνης προέβη σε αναθεώρηση του συγκεκριμένου νόμου. Το νομοσχέδιο καταργεί αυτό το νόμο και θεσπίζει νέα νομοθεσία που παραπέμπει σε σύγχρονες δομές και διασφαλίζει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Είχε γίνει μεγάλη μελέτη επί του θέματος. Οφείλω να ομολογήσω πως κάθε πρόνοια που είναι στη βάση των αποφάσεων του ΕΔΑΔ είναι προσεκτική και υπήρχε διαβούλευση».

Η τοποθέτηση της Αστυνομίας

Στην Επιτροπή είχε κληθεί και ο Αρχηγός της Αστυνομίας, ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να παρευρεθεί και τον εκπροσώπησε ο Βοηθός Αρχηγός, Γιαννάκης Γεωργίου, ο οποίος σημείωσε πως ο κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να διαδηλώνει, αρκεί να γίνονται ειρηνικά, ωστόσο υπέδειξε, στις πλείστες των περιπτώσεων, δεν είναι ειρηνικές και οι διαδηλωτές ξεσπούν σε πολίτες και περιουσίες.

Αναφερόμενος στα επεισόδια στη Λεμεσό, το Σεπτέμβριο του 2023, υπέδειξε πως δεν μπορούσαν να κάνουν συλλήψεις, επειδή γίνονταν ταυτόχρονα, όπως είπε, συναθροίσεις και οι διαδηλωτές έφεραν όλοι κουκούλες, έφυγαν στα στενά της Λεμεσού και δεν κατέστη δυνατό να τους εντοπίσουν. Σε τοποθέτηση της κας. Ατταλίδου ότι υπήρξε καταγγελία ότι οι διαδηλωτές χτύπησαν τουρίστα από το Κουβέιτ, που βρισκόταν στην περιοχή και έγινε παρέμβαση από την Πρεσβεία της Κουβέιτ, ενώ η Αστυνομία δεν έκανε όσα έπρεπε για να παρέμβει και να σταματήσει τους διαδηλωτές, ο κ. Γεωργίου υπέδειξε πως «επεμβαίνουμε σε όλες τις περιπτώσεις, οι οδηγίες είναι καθολικές και όταν ξεφεύγει η κατάσταση πρέπει να επέμβει η Αστυνομία».

Πάντως, αυτή η τοποθέτηση είναι αντιφατική, σε σχέση με τις δηλώσεις του τέως Αρχηγού Αστυνομίας, ο οποίος ενώπιον της Βουλής, είχε αναφέρει πως αν είχαν δράσει νωρίτερα, ενδεχομένως να είχαν αποφευχθεί τα έκτροπα.

Πάντως, όσον αφορά στη διαμαρτυρία στη Λευκωσία, που έγινε για την υπόθεση του 24χρονου Πακιστανού, ο οποίος σκοτώθηκε από αστυνομικά πυρά, ο κ. Γεωργίου υπέδειξε πως «στη διαδήλωση στη Λευκωσία, υπήρχαν συνεχώς ύβρεις κατά των αστυνομικών, είχαν γίνει επισημάνσεις συνεχώς, δεν σταματούσαν, οι διοργανωτές τους έβαζαν πάνω. Δεν θέλαμε να παρέμβουμε εκείνη τη στιγμή, επειδή θα γίνονταν χειρότερη η κατάσταση. Περιμέναμε να πάνε στα αυτοκίνητά τους, τους παρακολουθούσαμε. Αν φώναζαν μία ή δύο φορές δεν θα γινόταν τίποτε, όμως το σύνθημα ήταν κατά της Αστυνομίας».

Αυτό προκάλεσε έκπληξη στους βουλευτές, που του έθεσαν ότι κάτι παρόμοιο πρέπει να συμβαίνει και στα γήπεδα, με το Βοηθό Αρχηγό να απαντά πως «γίνεται αυτό, όταν παρακινούνται πολίτες να βρίζουν συνεχώς τους βρίσκουμε και τους συλλαμβάνουμε. Αν κάποιος το φώναζε μία φορά, δεν θα το κάναμε, αν φώναζε συνεχώς θα προβούμε σε συλλήψεις».

Όσον αφορά στο θέμα της βιντεογράφησης, ο Βοηθός Αρχηγός της Αστυνομίας επεσήμανε πως αν γίνεται σε όλη τη διάρκεια της διαδήλωσης, δεν θα ζητηθεί από ένα πολίτη να σταματήσει να το κάνει. Απαντώντας σε σχόλιο των βουλευτών ότι αν ένας πολίτης που θεωρεί πως υπάρχει αυθαιρεσία από πλευράς αστυνομικών και βγάζει το τηλέφωνο να τον βιντεοσκοπήσει, τότε ο αστυνομικός του παίρνει το κινητό, ο κ. Γεωργίου σημείωσε πως «δεν δικαιούται να βιντεογραφεί τον αστυνομικό εν ώρα εργασίας. Αν είναι κάποιος με το μωρό του, θα μπορεί να τον βιντεογραφήσει. Είναι προσωπικά δικαιώματα. Δεν δικαιούνται να μας βιντεογραφούν σε δημόσιο χώρο. Δεν πάμε επιλεκτικά, όμως προσέχουμε να μην έχουμε επεισόδια».

Η περίπτωση Ατταλίδου και η απάντηση ότι έπρεπε να βάλει μέσο

Σε αυτό το σημείο, η Αλεξάνδρα Ατταλίδου αναφέρθηκε στη δική της περίπτωση, όταν πραγματοποιείτο διαμαρτυρία έξω από το κτίριο της Βουλής, το Δεκέμβριο του 2022, για το κονδύλι για το μνημείο Γρίβα και είχε γίνει στόχος υβριστικών σχολείων. «Έξω από τη Βουλή είχαν μαζευτεί εκατοντάδες άτομα, την ώρα που ψηφίζαμε νόμο. Δύο συνάδελφοι είχαν βγει και τους έδωσαν το χέρι. Άρχισαν να φωνάζουν υβριστικά συνθήματα κατά εμένα προσωπικά και η Αστυνομία δεν έκανε τίποτε απολύτως. Αυτά που μου είπαν εμένα δεν ενόχλησε, αλλά ενόχλησε το μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι. Βγήκα έξω και ήμουν έτοιμη να τους αντιμετωπίσω. Όμως, με σταμάτησε ο αξιωματικός και όταν τον ρώτησα τι κάνετε, εκείνος μου είπε αν έχετε παράπονο να πάτε στον αστυνομικό σταθμό. Όταν πρόκειται για πολίτη, δεν σας ενδιαφέρει, αν είναι για τους αστυνομικούς είστε υπερευαίσθητοι. Δεν μπορεί να είναι τυχαία αυτά τα πράγματα».

Σε αυτό το σημείο, ο κ. Γεωργίου επεσήμανε πως «δεν είμαστε όλοι άριστοι των αρίστων, έχουμε κάποιους που δεν είναι καλοί. Την πληρώνουμε όλοι. Εσείς θα μπορούσατε να πάρετε ένα τηλέφωνο στον Αρχηγό ή στον υπαρχηγό».

Η τοποθέτηση της Λοϊζίδου για τις βιντεογραφήσεις

Στη δική της τοποθέτηση, η Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, Ειρήνη Λοϊζίδου-Νικολαΐδου, αναφορικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες, απαντώντας στην τοποθέτηση της κας. Ατταλίδου, σημείωσε πως «όταν δίνεται δικαίωμα πρόσβασης μέσω μίας άλλης διαδικασίας, δεν ενεργοποιούνται τα γενικά δικαιώματα. Υπάρχουν ειδικές νομοθεσίες και πάμε εκεί που υπάρχει θεραπεία. Υπάρχει δικαίωμα άσκησης κάλυψης εγγράφων και υπάρχει ειδική νομοθεσία».

Όσον αφορά στο επίμαχο θέμα της βιντεογράφησης, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επεσήμανε πως «δεν δικαιολογείται βιντεογράφηση από τις δύο πλευρές (σ.σ. Αστυνομία και πολίτες) χωρίς λόγο. Αν ένας αστυνομικός κάνει τη δουλειά του, θα πρέπει να το δικαιολογήσω για ποιο λόγο βιντεογραφούν».

Κληθείσα να σχολιάσει κατά πόσο επιτρέπεται στην Αστυνομία να βιντεογραφεί μία διαδήλωση, η κα. Λοϊζίδου υπέδειξε πως «μπορεί να το κάνει μόνο εν τη γενέσει ποινικών αδικημάτων που γίνονται στη διαδήλωση. Αν είναι μία ελεγχόμενη διαδήλωση, για ποιο λόγο να βιντεογραφείται. Και στις δύο περιπτώσεις, είτε από συμμετέχοντες, είτε από αστυνομικούς πρέπει να υπάρχει λόγος».

Σε αυτό το σημείο, ο Βοηθός Αρχηγός επεσήμανε πως υπάρχει γνωμάτευση από το Γενικό Εισαγγελέα επί του θέματος, αφήνοντας να νοηθεί ότι επιτρέπεται, την οποία θα διαβιβάσει στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.