Η πονεμένη συζήτηση για τα ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών και η ανάγκη για θέσπιση νομοθεσίας

Πονεμένη και επαναλαμβανόμενη φαίνεται ότι είναι η ιστορία με τα ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, με τις αντιδράσεις που προκύπτουν από τη δημόσια συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και αρκετά χρόνια, να έχουν δημιουργήσει μία περιρρέουσα γύρω από το θέμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει καθυστέρηση στην προώθηση των σχετικών κανονισμών, ώστε να είναι σε θέση τα δημόσια πανεπιστήμια να είναι ανταγωνιστικά, σε σχέση με τα ιδιωτικά, αλλά και τα παραρτήματα των ξένων πανεπιστημίων που θα λειτουργήσουν στην Κύπρο.

Τα τελευταία χρόνια, οι εμπλεκόμενοι φορείς στον τομέα της παιδείας, έχουν επιδοθεί σε ένα ατελείωτο και φαύλο κύκλο συζητήσεων, όσον αφορά στους κανονισμούς που προωθεί η Κυβέρνηση από το 2018, αναφορικά με την παροχή του δικαιώματος στα δημόσια πανεπιστήμια να προσφέρουν προπτυχικά προγράμματα σπουδών σε άλλη γλώσσα και συγκεκριμένα στην αγγλική, χωρίς αυτό το πρόγραμμα σπουδών να προσφέρεται στα ελληνικά.

Αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι κάθε φορά που το συγκεκριμένο θέμα τίθεται προς συζήτηση ενώπιον της Βουλής, εγείρονται αντιδράσεις ως προς τον τρόπο που θα υπάρχει η εισδοχή των ξένων φοιτητών στα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, καθώς γονείς και καθηγητές παρουσιάζονται κάθετοι και ότι ο μοναδικός τρόπος εισδοχής είναι οι Παγκύπριες Εξετάσεις και η εισδοχή με τις διεθνείς εξετάσεις δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό σενάριο. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι με τις διεθνείς εξετάσεις οι μαθητές της Κύπρου μπορούν να εισέλθουν σε διάφορα ξένα πανεπιστήμια, τα οποία είναι αναγνωρισμένα και μάλιστα η φήμη τους είναι εξαιρετική.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έμειναν με απορίες οι βουλευτές για τα ξενόγλωσσα προγράμματα πανεπιστημίων-Αναμένουν απαντήσεις

Το θέμα με την παροχή ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου ξεκίνησε από την προηγούμενη Κυβέρνηση και μάλιστα, από υπουργίας Κώστα Καδή, καθώς είχε γίνει ένας διάλογος, για να διαφανεί κατά πόσο τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου είναι σε θέση να προχωρήσουν με το συγκεκριμένο βήμα. Το 2016 είχε ενσωματωθεί στη νομοθεσία ότι μπορούν να προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα, με τρεις διαφορετικούς τρόπους.

Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ο πρώτος τρόπος είναι ότι το Πανεπιστήμιο δύναται, με απόφαση της Συγκλήτου, ύστερα από εισήγηση της οικείας Σχολής, να προσφέρει ορισμένα από τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, τα οποία προσφέρει σε μια από τις γλώσσες διδασκαλίας του Πανεπιστημίου, και σε άλλες γλώσσες. Συγκεκριμένα, με βάση την εν λόγω πρόνοια, η Σύγκλητος μπορεί να λάβει απόφαση να προσφέρει ορισμένα από τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, που ήδη τρέχουν σε μία από τις γλώσσες διδασκαλίας του Πανεπιστημίου και σε άλλες χώρες, αφού λάβει εισήγηση από την οικεία Σχολή. Ο καθορισμός του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών που θα προσφέρεται και σε άλλη γλώσσα θα γίνεται μετά από έγκριση του Υπουργού Παιδείας και Πολιτισμού.

Εκτός αυτού, η Σύγκλητος δύναται να λάβει απόφαση, μετά από σχετική εισήγηση της οικείας Σχολής, για παροχή από το Πανεπιστήμιο προπτυχιακού προγράμματος σπουδών σε άλλη γλώσσα από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, χωρίς να το προσφέρει σε μια από τις επίσημες γλώσσες. Ο καθορισμός του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών θα γίνεται με Κανονισμούς, οι οποίοι θα εκδίδονται από το Συμβούλιο, θα εγκρίνονται από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα κατατίθενται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.

Σημειώνεται πως η Σύγκλητος δύναται να λάβει απόφαση, μετά από σχετική εισήγηση της οικείας Σχολής, για παροχή από το Πανεπιστήμιο μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών σε άλλη γλώσσα από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, χωρίς να το προσφέρει σε μια από τις επίσημες γλώσσες. Ο καθορισμός του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών θα εγκρίνεται από το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου.

Ο δεύτερος τρόπος είναι Το Πανεπιστήμιο δύναται, με απόφαση της Συγκλήτου, να προσφέρει διαπανεπιστημιακά προγράμματα σπουδών σε οποιαδήποτε γλώσσα. Συγκεκριμένα, τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια της Κύπρου, έχουν ενταχθεί σε ένα πλέγμα, όπου γίνονται συμμαχίες με πανεπιστήμια άλλων χωρών και βάσει των διμερών συνεργασιών, μπορούν να παρέχουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα. Μάλιστα, για το συγκεκριμένο ζήτημα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προσφέρει ποσό ύψους 1 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Ο τρίτος τρόπος, βάσει της νομοθεσίας, είναι ότι το Πανεπιστήμιο δύναται, με απόφαση της Συγκλήτου, να προσφέρει στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών μέχρι και πέντε μαθήματα ανά πρόγραμμα σπουδών, υποχρεωτικά ή μη, σε άλλη γλώσσα από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας, χωρίς υποχρεωτικά την ταυτόχρονη προσφορά τους σε μια από τις επίσημες γλώσσες της Δημοκρατίας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Επιμένουν στις θέσεις τους ΟΕΛΜΕΚ και οργανωμένοι γονείς για τα ξενόγλωσσα προγράμματα

Η συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια, αφορά στον τρίτο τρόπο παροχής ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών από τα δημόσια πανεπιστήμια, αφού παρά το γεγονός ότι υπάρχει αναφορά στην κείμενη νομοθεσία, αυτή τη στιγμή δεν εφαρμόζεται καθώς πρέπει να περάσουν οι σχετικοί κανονισμοί από την Ολομέλεια της Βουλής. Ωστόσο, οι αντιδράσεις που εγείρονται συνεχώς από γονείς και καθηγητές για το συγκεκριμένο θέμα, έχουν δημιουργήσει αρκετά εμπόδια, με αποτέλεσμα οι βουλευτές να μην έχουν ολοκληρώσει ακόμη τη συζήτηση και να μην έχουν οδηγήσει στην Ολομέλεια τους κανονισμούς.

Πάντως, το γεγονός ότι εδώ και σχεδόν δέκα χρόνια βρίσκεται σε εξέλιξη μία συζήτηση, που δεν έχει επιφέρει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα έχει προκαλέσει περισσότερο κακό για το δημόσιο σχολείο, από ό,τι οι αναφορές ότι ενδεχομένως να σπρώχνονται οι μαθητές στην ιδιωτική εκπαίδευση, καθώς δίνεται η εντύπωση ότι η δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μπορεί να αναπτυχθεί και πρέπει να παραμείνει στάσιμη, αφού δεν μπορεί να γίνεται εισδοχή στα δημόσια πανεπιστήμια με διεθνείς εξετάσεις.

Σημειώνεται πως κατά τη διάρκεια της συζήτησης έχει ακουστεί η άποψη ότι με τις προτάσεις που προωθούνται ενδεχομένως να μειωθούν οι θέσεις για τα ελληνόφωνα προγράμματα, ωστόσο αυτό απορρίπτεται με δύο παράγοντες. Από τη μία είναι το γεγονός πως οι θέσεις καθορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο και από την άλλη, τα ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενα, καθώς θα υπάρχουν δίδακτρα. Αυτό σημαίνει ότι τα πανεπιστήμια μπορούν να προβούν σε προσλήψεις επιπρόσθετου προσωπικού και να μην γίνει απόσπαση από το προσωπικό που ήδη εργάζεται στα ελληνόφωνα και δεν θα υπάρχει επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισμό.

Πάντως, όσον αφορά στο θέμα των διεθνών εξετάσεων και την υπόσκαψη του θεσμού των Παγκυπρίων Εξετάσεων, η απάντηση ήρθε από την ίδια την υπουργό Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, η οποία μετά τη συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας που έθεσε προς συζήτηση το θέμα, είχε αναφέρει πως το νομοσχέδιο προβλέπει αυτοχρηματοδοτουμένα προγράμματα και επομένως δεν επηρεάζει τον κρατικό προϋπολογισμό. Εξήγησε ότι προβλέπεται συγκεκριμένη μέθοδος εισδοχής, και επομένως αυτό δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο τις παγκύπριες εξετάσεις ή τα υφιστάμενα προγράμματα.

Παράλληλα, η κ. Μιχαηλίδου ξεκαθάρισε ότι εάν οποιοσδήποτε από δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο, από το εξωτερικό ή την Κύπρο, επιθυμεί να σπουδάσει δωρεάν στα δημόσια πανεπιστήμια, υπάρχει μόνο ένας τρόπος, και αυτός είναι οι παγκύπριες εξετάσεις.

Ο παράγοντας παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων στην Κύπρο

Ένα σημείο που πρέπει να απασχολήσει περισσότερο τους εμπλεκόμενους φορείς είναι το γεγονός ότι έχει πλέον ανοίξει ο δρόμος για την κάθοδο περισσότερων ξένων πανεπιστημίων στην Κύπρο, με δικά τους παραρτήματα, τα οποία προσφέρουν ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών. Ουσιαστικά, αυτό σημαίνει ότι τα ξένα παραρτήματα είναι εξ αρχής πιο ανταγωνιστικά από τα δημόσια πανεπιστήμια της Κύπρου, καθώς με αυτό τον τρόπο δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων, που για οποιοδήποτε λόγο δεν είχαν επιλέξει το εξωτερικό για τις σπουδές τους, να έχουν την ευκαιρία να σπουδάσουν στην Κύπρο.

Σημειώνεται πως η συζήτηση που διαιωνίζεται εδώ και αρκετά χρόνια ενδεχομένως να είναι και επιζήμια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στην Κύπρο, καθώς παρά το γεγονός ότι τα δημόσια πανεπιστήμια έχουν αναγνωριστεί ουκ ολίγες φορές για το επίπεδο των προγραμμάτων τους, το γεγονός ότι σε όλες τις άλλες χώρες του κόσμου υπάρχουν πρόνοιες για να προσφέρονται ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθιστά την Κύπρο ένα ή ακόμη και περισσότερα βήματα πίσω.

Πάντως, αυτό που ζητούν οι πρυτάνεις των δύο δημόσιων πανεπιστημίων της Κύπρου είναι να ολοκληρωθεί όσο το δυνατό συντομότερα η συζήτηση, αφού οι τοποθετήσεις που ακούστηκαν ακόμη και πρόσφατα είναι οι ίδιες με εκείνες πριν δέκα χρόνια και δεν έχουν να προσφέρουν κάτι περισσότερο στη γενική εικόνα και να οδηγηθούν οι κανονισμοί ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής, για να ξεκαθαριστεί η θέση του καθενός.