Οι τρεις αποχρώσεις της συμπολίτευσης για το Κυπριακό προ των εξελίξεων

Η πρόσφατη κινητικότητα στο Κυπριακό έχει προκαλέσει αρκετές συζητήσεις, ως προς την στάση που τηρούν και κυρίως θα τηρήσουν τα τρία κόμματα του Κέντρου, που αποτελούν και την συμπολίτευση του Νίκου Χριστοδουλίδη. Είναι καλά γνωστό πως, τουλάχιστον τα δύο παραδοσιακά κόμματα, ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ, είναι πολιτικές δυνάμεις που ανέκαθεν αντιμετώπιζαν το Κυπριακό με μεγάλη αυστηρότητα, ενώ η ΔΗΠΑ δεν έχει ιδιαίτερα μορφοποιημένο χαρακτήρα σε αυτόν τον τομέα, καθώς η πολιτική της ύπαρξη συνέπιπτε με τον νεκρό χρόνο στο Κυπριακό και, ως εκ τούτου, οι θέσεις της δεν δοκιμάστηκαν από τα γεγονότα.

Οι τρεις πολιτικές δυνάμεις είχαν συμφωνήσει προεκλογικά με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας επί θέσεων αρχών στο Κυπριακό, ενώ στην περίπτωση της ΕΔΕΚ συμφώνησαν, κυρίως, ότι διαφωνούν, καθώς οι Σοσιαλιστές απορρίπτουν το μοντέλο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Μέχρι στιγμής, παρόλο που καταγράφηκε κινητικότητα, δεν υπήρξαν οποιεσδήποτε θεαματικές εξελίξεις, που να μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρή αμφισβήτηση των χειρισμών του κ. Χριστοδουλίδη. Υπήρξαν, όμως, ανησυχίες και προειδοποιήσεις, που στην περίπτωση της ΕΔΕΚ εκφράζονταν επισήμως και του ΔΗΚΟ μέσω συγκεκριμένων στελεχών.

Οι ομιλίες των αρχηγών των τριών κομμάτων, κατά τη συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2025, αποδείχθηκαν κατατοπιστικές ως προς την θέση με τα σημερινά δεδομένα. Τουλάχιστον από την πλευρά του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ αντιμετωπίζονται θετικά οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και εκφράζεται στήριξη στους χειρισμούς του, αν και καταγράφονται ανησυχίες. Η ΕΔΕΚ εμφανίζεται πολύ πιο προβληματισμένη, ιδιαίτερα από την στιγμή που διαφωνεί με την επιδίωξη για λύση ΔΔΟ και τόνισε τους κινδύνους που ελλοχεύουν πιο εμφαντικά.

ΔΗΚΟ

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, υπέδειξε εισαγωγικά, στο κεφάλαιο του Κυπριακού, πως η Κύπρος οφείλει να πρωταγωνιστεί στα ευρωπαϊκά δρώμενα, εάν επιθυμεί να πετύχει την απαραίτητη στήριξη που πρέπει να έχει. Είναι μια θέση συμβατή με εκείνην του Προέδρου της Δημοκρατίας για την ανάγκη εμπλοκής του ευρωπαϊκού παράγοντα και διασύνδεση του Κυπριακού με τα ευρωτουρκικά.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, ο Πρόεδρος προχώρησε αμέσως στην ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ, τη διασύνδεση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας με το Κυπριακό και την αναβάθμιση του γεωστρατηγικού ρόλου της Κύπρου, ενώ η κατοχική χώρα καλλιεργούσε το αφήγημα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκλειπούσα. «Ως αποτέλεσμα αυτού του αναβαθμισμένου ρόλου, και παρά την αρνητική στάση της Άγκυρας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατάφερε να πετύχει τον διορισμό της κ. Ολγκίν, την πρόσφατη τριμερή συνάντηση στη Νέα Υόρκη και την επικείμενη πολυμερή διάσκεψη», είπε.

Τόνισε πως δεν έγινε αποδεκτή η προϋπόθεση της ισότιμης κυριαρχίας και δεν χρειάστηκε να συμφωνήσουμε σε ένα ετεροβαρές κοινό ανακοινωθέν. «Μετά από επτά χρόνια αδιεξόδου έχουμε επιτέλους κινητικότητα στο Κυπριακό», δήλωσε ο Νικόλας Παπαδόπουλος, εκφράζοντας την ελπίδα η πολυμερής διάσκεψη να στεφθεί με επιτυχία και να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ σημείωσε και τα αρνητικά στοιχεία που διαβλέπει το κόμμα του, όπως για παράδειγμα πως ο ΓΓ του ΟΗΕ σημείωσε πως δεν υπάρχει κοινό έδαφος και δεν έκανε καμία αναφορά στα ψηφίσματα των ΗΕ ή στη ΔΔΟ. «Η μία θέση στην οποία αναφέρεται ο ΓΓ είναι η δική μας, του ενός και ενιαίου ομοσπονδιακού κράτους. Η άλλη θέση, όμως, είναι η θέση της τουρκικής πλευράς για τα δύο κράτη», επεσήμανε, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να αναμένουμε ότι στην πολυμερή θα καταβληθεί προσπάθεια από τους γνωστούς κύκλους να τετραγωνίσουμε τον κύκλο.

Ακολούθως, ο κ. Παπαδόπουλος πέρασε στις προειδοποιήσεις, λέγοντας ότι «εκτιμούμε πως η πλευρά μας θα δεχθεί αφόρητες πιέσεις για να αποδεχθεί μία νέα βάση των διαπραγματεύσεων -τη βάση των δύο κρατών ή της συνομοσπονδίας- κάτω από το βάρος του εκβιασμού να τερματιστεί η διαδικασία. Για άλλη μία φορά θα θέλουν να δώσουμε ουσία για να συνεχίσει η διαδικασία», είπε. Κάλεσε, παράλληλα, τη διαπραγματευτική ομάδα να είναι καλά προετοιμασμένη για όλα τα πιθανά σενάρια, καθώς πρέπει να αποφευχθεί η αλλαγή της βάσης, χωρίς να κηρυχθεί αδιέξοδο και πρέπει να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις πάνω στη βάση των ψηφισμάτων των ΗΕ.

Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, ωστόσο, φρόντισε να προσφέρει και την απαραίτητη στήριξη, λέγοντας πως «πρέπει να συνεχίσουμε να διεκδικούμε. Και για αυτό στηρίζουμε τον Νίκο Χριστοδουλίδη».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παπαδόπουλος: Αν η Κύπρος είναι «success story» στην οικονομία, στο μεταναστευτικό αποτελεί «super story»

ΕΔΕΚ

Διαφορετικό ύφος και ακόμη πιο ισχυρές προειδοποιήσεις είχε η ομιλία του Μαρίνου Σιζόπουλου, ο οποίος έκανε λόγο για μία «αμφίβολη ως προς την κατάληξη» προσπάθεια, στο πλαίσιο μιας άτυπης πενταμερούς διάσκεψης, για επανέναρξη των συνομιλιών. Η προσπάθεια, είπε, επιχειρείται να υλοποιηθεί σε μία περίοδο ασύμμετρων απειλών σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της πατρίδας μας και της προκλητικής αξίωσης της κατοχικής δύναμης για αποδοχή της «κυριαρχικής ισότητας» και των δύο κρατών ως προϋπόθεσης για επανέναρξη των συνομιλιών.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΔΕΚ, η συσσωρευμένη εμπειρία από το παρελθόν πρέπει να αξιοποιηθεί για να καθοριστεί η στάση μας, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των τουρκικών μεθοδεύσεων και προκλήσεων. Επέκρινε, ταυτόχρονα, την διαδικασία που ακολουθείται από το 1976, τονίζοντας ότι όχι μόνο δεν οδήγησε σε λύση, αλλά, αντίθετα, οδήγησε το Κυπριακό σε εκτροχιασμό. «Το μετέτρεψε από πρόβλημα εισβολής και κατοχής σε θέμα διακοινοτικής διευθέτησης, με κίνδυνο περαιτέρω υποβάθμισης σε επίπεδο ΜΟΕ και ανοίγματος οδοφραγμάτων. Ταυτόχρονα, βοήθησε την Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς να κεφαλαιοποιήσουν πολιτικά οφέλη», πρόσθεσε.

Ο Μαρίνος Σιζόπουλος υπογράμμισε, ακόμη, πως «μέσα από την πολιτική ισότητα η Τουρκία διεκδικεί λύση συνομοσπονδίας. Η δε αποδοχή και της ‘κυριαρχικής ισότητας’ θα της δώσει το δικαίωμα για νομιμοποίηση της κατοχής και ανακήρυξη τουρκικού κράτους στην κατεχόμενη περιοχή, ως εναλλακτικού σεναρίου σε περίπτωση αποτυχίας υλοποίησης του πρωταρχικού της στόχου, που ήταν και παραμένει η ΔΔΟ. Λύση η οποία θα της δώσει τη δυνατότητα να ελέγχει τη λειτουργία συνολικά του κράτους μέχρι να ενσωματώσει ολόκληρη την Κύπρο στην τουρκική επικράτεια, όπως προβλέπει το σχέδιο ‘επανάκτησης της Κύπρου’, που εκπόνησε το 1957 το γραφείο ειδικού πολέμου του τουρκικού στρατού, στη βάση των εκθέσεων του Νιχάτ Ερίμ».

Ακολούθως ο κ. Σιζόπουλος σχολίασε και την στάση της ΕΕ, λέγοντας ότι ενώ στη Ρωσία επέβαλαν άμεσα κυρώσεις, στην Τουρκία παραχώρησαν ειδικό καθεστώς και οικονομική στήριξη.

Τόνισε ότι πρέπει να διεκδικήσουμε την επαναφορά του Κυπριακού ως προβλήματος εισβολής και κατοχής και τη σύγκληση διεθνούς διάσκεψης και όχι άτυπης ή τυπικής πενταμερούς, με κατά προτεραιότητα συζήτηση της διεθνούς πτυχής για τερματισμό της κατοχής, αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων, επιστροφή των Ε/κ και Τ/κ προσφύγων σε συνθήκες ασφάλειας και επαναπατρισμό των εποίκων. Πρέπει να ζητήσουμε, επίσης, την άμεση επιστροφή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της.

Ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ τράβηξε και τις κόκκινες γραμμές του, λέγοντας ότι το κόμμα του δεν πρόκειται να αποδεχθεί ως λύση τη ΔΔΟ, η οποία, όπως είπε, είναι βρετανοτουρκικής έμπνευσης και προέλευσης. Επίσης δεν πρόκειται να δεχθεί τη νομιμοποίηση των δεδομένων της εισβολής και η Κυπριακή Δημοκρατία να καταλυθεί και να αντικατασταθεί από ένα νέο, συνεταιριστικό συνομοσπονδιακό κράτος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σιζόπουλος: Τα λάθη του παρελθόντος δεν πρέπει να επαναληφθούν

ΔΗΠΑ-Συνεργασία

Ο πρόεδρος της ΔΗΠΑ-Συνεργασία, Μάριος Καρογιάν, ξεκίνησε το δικό του σκέλος της ομιλίας για το Κυπριακό σκιαγραφώντας το διεθνές σκηνικό, λέγοντας πως είναι μέσα σε αυτό το ρευστό και θολό περιβάλλον που θα πρέπει να κινηθούμε. Σε πλήρη αντίθεση με τον Μαρίνο Σιζόπουλο, τόνισε ότι, ως ε/κ κοινότητα, δεν έχουμε την πολυτέλεια ούτε την επιλογή να αποστασιοποιηθούμε από το πλαίσιο λύσης της ΔΔΟ. Υπέδειξε, ωστόσο, πως η λύση πρέπει να οδηγεί σε απαλλαγή από την κατοχή και τα συνεπακόλουθά της, στην αντιστροφή των τετελεσμένων της εισβολής και σε ένα κανονικό κράτος.

Η τριμερής συνάντηση της Νέας Υόρκης και τα από αυτήν απορρέοντα αφήνουν κάποια χαραμάδα αισιοδοξίας για έξοδο του Κυπριακού από την στασιμότητα, είπε. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, εξέφρασε την ανησυχία της ΔΗΠΑ για την καθυστέρηση που παρατηρείται στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων. Θετική χαρακτήρισε και τη συνέχιση της προσπάθειας για αναθέρμανση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ενώ ανέφερε πως είναι δύσκολο να προβλεφθεί πώς θα εξελιχθεί η προσπάθεια για αναθέρμανση των σχέσεων Τουρκίας-ΕΕ. Δήλωσε, όμως, ότι θα μπορούσε να αποβεί ωφέλιμη για το Κυπριακό, νοουμένου ότι οποιαδήποτε προσπάθεια θα συναρτάται με την πρόοδο στο Κυπριακό. Σύμφωνα με τον κ. Καρογιάν, σημαντικός παράγοντας θα είναι και η πολιτική που θα υιοθετήσουν οι ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και η πολιτική που θα ακολουθήσουν στην ευρύτερη περιοχή.

«Μέσα σε αυτές τις εξελίξεις, με απροσδιόριστο ή χωρίς προβλέψιμο αποτέλεσμα, δεν μπορεί εύκολα κάποιος να εκφράσει βεβαιότητα για τις όποιες εξελίξεις στο Κυπριακό. Εκείνο το οποίο οφείλουμε, βεβαίως, να αναγνωρίσουμε και να αναδείξουμε, στην παρούσα φάση, είναι ο αποφασιστικός ρόλος της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη στην αναθέρμανση του ενδιαφέροντος του διεθνούς παράγοντα για το Κυπριακό», τόνισε ο πρόεδρος της ΔΗΠΑ, προσφέροντας «πόντους» στον Πρόεδρο. Έκανε λόγο για στοχευμένες και ουσιαστικές πρωτοβουλίες και παραγωγική διπλωματία, σημειώνοντας πως η Κυβέρνηση κατάφερε να πείσει για την ειλικρίνεια, την ετοιμότητα και την αξιοπιστία της.

«Δική μας ευθύνη και υποχρέωση είναι να προσεγγίσουμε τα δεδομένα ενώπιον μας με ρεαλισμό και όχι με ευσεβοποθισμούς, χωρίς αχρείαστες ωραιοποιήσεις και χωρίς δογματισμού. Οφείλουμε να πολιτευτούμε με ευελιξία, αξιοπιστία και συνέπεια, στη βάση αρχών και στα πλαίσια ενός διεκδικητικού ρεαλισμού. Ο προσανατολισμός μας θα πρέπει να είναι σταθερός και χωρίς παλινδρομήσεις», κατέληξε ο Μάριος Καρογιάν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Καρογιάν: Η ΔΗΠΑ-Συνεργασία θα υπερψηφίσει και φέτος τον Κρατικό Προϋπολογισμό