Η περιφερειακή ασφάλεια και το Κυπριακό στην κορυφή της ατζέντας Χριστοδουλίδη-Στάρμερ

Ως εξαιρετικά σημαντική αξιολογείται η σημερινή συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, με τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, τόσο σε επίπεδο ουσίας όσο και σε επίπεδο συμβολισμού. Η τελευταία φορά που ήρθε στην Κύπρο για διμερή επίσκεψη Βρετανός Πρωθυπουργός ήταν το 1971, δηλαδή πριν από την τουρκική εισβολή. Ως εκ τούτου, διαφαίνεται και η σημασία που αποδίδει το Λονδίνο αυτή την περίοδο στη συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία.

Θα πρέπει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι αυτή θα είναι η δεύτερη συνάντηση του Νίκου Χριστοδουλίδη με τον Κιρ Στάρμερ σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς προηγήθηκε η συνάντησή τους ενώ ο Πρόεδρος βρισκόταν καθ’ οδόν για τη Νέα Υόρκη, λίγες ώρες πριν από το άτυπο δείπνο με τον Ερσίν Τατάρ, υπό τον Αντόνιο Γκουτέρες. Δεδομένου ότι για παράδειγμα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη συναντήθηκε για πρώτη φορά μόλις την περασμένη εβδομάδα, η σημασία που αποδίδεται στην Κύπρο και η οποία φαίνεται να σχετίζεται με τον αυξανόμενο περιφερειακό της ρόλο, είναι έκδηλη.

Οι Βρετανοί, άλλωστε, ήταν οι πρώτοι που στήριξαν την πρωτοβουλία για τον θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο προς την Γάζα και δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι η Λευκωσία αποτελεί πυλώνα σταθερότητας σε μια περιοχή που καθίσταται όλο και πιο ταραχώδης. Αν και η επίσκεψη διευθετήθηκε πριν από τα τελευταία γεγονότα στην Συρία, γίνεται αντιληπτό πως οι ραγδαίες εξελίξεις θα βρεθούν στο επίκεντρο των επαφών των δύο χωρών, αφού μοιράζονται παρόμοιες ανησυχίες για θέματα περιφερειακής άμυνας και ασφάλειας.

Στην ατζέντα της συνάντησης βρίσκονται και άλλα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως είναι το ουκρανικό, το μεταναστευτικό και οι σχέσεις της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο στην μετά-Brexit εποχή, καθώς και σειρά θεμάτων από τη διμερή ατζέντα, η πορεία υλοποίησης των οποίων αναμένεται να ανασκοπηθεί. Σε αυτά περιλαμβάνεται η εκπαίδευση, η έρευνα, ο πολιτισμός, η ενέργεια, καθώς και το εμπόριο και οι επενδύσεις. Από κυπριακής πλευράς, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο κομμάτι του εμπορίου και των επενδύσεων, σύμφωνα με πηγές. Εις βάθος συζήτηση επί των διμερών ζητημάτων αναμένεται να γίνει και το επόμενο χρονικό διάστημα, όταν ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, θα έχει επαφές με τον Βρετανό ομόλογό του.

Την ίδια στιγμή, αναπόφευκτα αναμένεται να γίνει συζήτηση και για το Κυπριακό, λόγω του διπλού ρόλου που διαδραματίζουν οι Βρετανοί, ως εγγυήτρια δύναμη και ως penholders στο ΣΑ. Η βρετανική Κυβέρνηση αναμένεται να συμμετέχει στη διευρυμένη διάσκεψη που αποφασίστηκε στη Νέα Υόρκη, παρά τις αρχικές προσπάθειες της τουρκικής πλευράς να την αποκλείσει, εξού και είναι σημαντική η συζήτηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Πρωθυπουργό της χώρας για προετοιμασία του εδάφους.

Αν και στους διαδρόμους του Foreign Office συχνά διακινούνται «δημιουργικές» ιδέες για το Κυπριακό, οι οποίες υιοθετούν τουρκικές αξιώσεις, η επίσημη, τουλάχιστον, θέση της βρετανικής Κυβέρνησης παραμένει η υποστήριξη μιας λύσης διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, στο πλαίσιο που καθορίζεται από τον ΟΗΕ. Ερωτηθείς μετά την συνάντηση του Οκτωβρίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αν είμαστε στην ίδια σελίδα με τη νέα βρετανική Κυβέρνηση, απάντησε ότι «ναι, είμαστε στην ίδια σελίδα. Δεν μπορεί να υπάρξει συζήτηση για επίλυση του Κυπριακού που να ξεφεύγει του συμφωνημένου πλαισίου και αντιλαμβάνεστε όλοι τον ρόλο που έχει να διαδραματίσει και η Βρετανία προς αυτή την κατεύθυνση, λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι εγγυήτρια δύναμη, λαμβάνοντας υπόψη τον ρόλο που διαδραματίζει ως μόνιμο μέλος του ΣΑ».

Τις θέσεις αυτές αναμένεται να επαναβεβαιώσει ο κ. Στάρμερ, ο οποίος θα ενημερωθεί από τον Πρόεδρο για τις ενέργειες που ο ίδιος προβαίνει για επανέναρξη των συνομιλιών, κόντρα στην μονίμως αντιπαραγωγική στάση της τουρκικής πλευράς, που δεν δείχνει να βιάζεται καθόλου για να υπάρξουν εξελίξεις στο Κυπριακό. Το Λονδίνο φαίνεται, άλλωστε, να συμμετέχει στην προετοιμασία που γίνεται παρασκηνιακά για τη διευρυμένη συνάντηση από την στιγμή που προτίθεται να λάβει μέρος.