Αλλάζει άρδην ο τρόπος διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών-Το πακέτο ΥΠΕΣ που βάζει τάξη

Άρδην αλλάζει ο τρόπος διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, μετά από διαπίστωση των αρμοδίων ότι υπάρχουν ένοικοι που καταβάλλουν ελάχιστο ενοίκιο στο κράτος, σε σύγκριση με την αξία που έχει σήμερα η εν λόγω περιουσία. Στο μεταξύ, το Υπουργείο Εσωτερικών βρίσκεται εν αναμονή της συζήτησης του σχετικού νομοσχεδίου που έχει κατατεθεί στη Βουλή, που θα ρυθμίζει νομοθετικά τις αλλαγές που προωθούνται.

Ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Υπουργείου ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, την περασμένη Δευτέρα, είχε υποδείξει πως τροχοδρομούνται σημαντικές αλλαγές, αναφορικά με το θέμα της διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, καθώς για χρόνια παρατηρείτο μία αδιαφανής διαδικασία, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανισότητα και αναξιοκρατία στην αντιμετώπιση του προσφυγικού κόσμου. Επεσήμανε, δε, ότι για τον εξορθολογικό και την αναδιοργάνωση του τρόπου διάθεσης και διαχείρισης, προωθείται ένα ολοκληρωμένο πακέτο τροποποιήσεων, μέσα από το οποίο εισάγεται για πρώτη φορά σύστημα επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών, με σαφείς, αντικειμενικούς και μετρήσιμους δείκτες, και περιορίζεται η διακριτική ευχέρεια του Κηδεμόνα, αλλά και τα φαινόμενα εκμετάλλευσης.

Πρόκειται για το νομοσχέδιο που είχε περάσει από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον περασμένο Μάρτιο και είχε κατατεθεί στη Βουλή, αμέσως μετά την έγκριση, βάσει του οποίου θα ξεκαθαρίσουν οι διαδικασίες, ώστε να υπάρχει διαφανής τρόπος διαχείρισης των τουρκοκυπριακών περιουσιών, ενώ θα υπάρχει εισαγωγή και κριτηρίων, για να είναι πιο σωστή η κατανομή. Σημειώνεται πως ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών, ο υπουργός Εσωτερικών είχε αναφέρει πως υπάρχουν περιπτώσεις που ο ένοικος πληρώνει αμελητέο ποσό για το κράτος, δεδομένου ότι η σύμβαση με το κράτος δεν είχε αλλάξει εδώ και τριάντα χρόνια. «Για παράδειγμα υπάρχει μία περίπτωση που η αξία της τουρκοκυπριακής περιουσίας είναι 4 εκ. ευρώ και λαμβάνει ο κηδεμόνας 30 ευρώ το μήνα ενοίκιο. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Όμως, δεν μπορούμε να πάμε ξαφνικά να αυξήσουμε το ενοίκιο στις 6,000. Θα υπάρχουν αντιδράσεις. Πρέπει να γίνει σταδιακά αυτό», είχε αναφέρει ο κ. Ιωάννου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Με δέσμη δέκα δράσεων ο προϋπολογισμός ΥΠΕΣ-Έμφαση στη στεγαστική και προσφυγική πολιτική

Αυτά τα παραδείγματα είναι αρκετά, ανάμεσα στα οποία και το Μακένζι, για το οποίο οι 10 από τους 14 εμπλεκόμενους έχουν υπογράψει τη σύμβαση με το Υπουργείο Εσωτερικών και τα έσοδα του κράτους, με μαθηματική ακρίβεια θα αυξηθούν τους επόμενους μήνες. Αυτός ήταν και ο λόγος που το Υπουργείο Εσωτερικών προωθεί τις αλλαγές, δεδομένου ότι λόγω της ανάπτυξης σε πολλές περιοχές της Κύπρου, η αγορασταία αξία του ενοικίου έχει αλλάξει από τότε που είχαν συσταθεί οι συμβάσεις την πρώτη φορά.

Πάντως, το Υπουργείο Εσωτερικών θέτει στο μικροσκόπιο όλες τις παραχωρήσεις, καθώς θα υπάρχει μία αξιολόγηση για τον τρόπο που έχει εκμεταλλευτεί την περιουσία που του παραχωρήθηκε ο αιτητής. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, το Υπουργείο Εσωτερικών αναμένεται να προβεί στην επαναξιολόγηση των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί μεταξύ του κράτους και του αιτητή, ώστε εκεί και όπου κρίνεται αναγκαίο, να αυξηθεί το ενοίκιο που καταβάλλεται στο κράτος.

Ουσιαστικά, με την προτεινόμενη νομοθεσία και τις αλλαγές που θα επιφέρει, θα υπάρξουν καινοτομίες, όπως είναι η εφαρμογή συστήματος επιλεξιμότητας και μοριοδότησης των αιτητών, με σαφείς και αντικειμενικούς δείκτες, ενώ αναμένεται να τερματιστεί η πρόνοια για διακριτική ευχέρεια του κηδεμόνα (σ.σ. εκάστοτε υπουργού Εσωτερικών), για να αποφασίζει σε ποιον θα παραχωρείται τουρκοκυπριακή περιουσία.

Εισάγονται κριτήρια για την παραχώρηση τουρκοκυπριακής περιουσίας

Σημειώνεται πως, με το νομοσχέδιο που έχει προωθηθεί, εντάσσονται για πρώτη φορά κριτήρια, βάσει των οποίων θα γίνεται η παραχώρηση της τουρκοκυπριακής περιουσίας από το κράτος. Συγκεκριμένα, στο νομοσχέδιο που βρίσκεται ενώπιον της Βουλής, υπάρχει πρόνοια όπως εισαχθεί μία δέσμη κριτηρίων, ανάμεσα σε αυτά και τα εισοδηματικά, ώστε να μπορούν οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους, να προβαίνουν στη σωστή κατανομή.

Σύμφωνα με την προτεινόμενη νομοθεσία, όσον αφορά στους δικαιούχους υπάρχει διαχωρισμός σε τρεις ομάδες, όπως για παράδειγμα οι αιτήσεις για κατοικία, οι αιτήσεις για γεωργική γη και οι αιτήσεις για επαγγελματικά υποστατικά. Ανάλογα με τα κριτήρια που έχουν τεθεί, θα γίνεται και η εξέταση των αιτήσεων, με το Υπουργείο Εσωτερικών να θέτει δικλίδες ασφαλείας, για να μην υπάρχει κατάχρηση. Στο μεταξύ, η αξιολόγηση των αιτήσεων θα γίνεται μέσω της μοριοδότησης και αναλόγως των κριτηρίων που πληροί ο κάθε δικαιούχος, θα λαμβάνει και τα κατάλληλα μόρια.

Σε ό,τι αφορά τις τουρκοκυπριακές κατοικίες το Νομοσχέδιο προβλέπει δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, περιλαμβάνονται τα κριτήρια επιλεξιμότητας των δικαιούχων. Με βάση το κείμενο της νομοθεσίας, όπως προωθήθηκε στη Βουλή, για να μπορεί κάποιος να λάβει τουρκοκυπριακή κατοικία, θα πρέπει τουλάχιστον ένα μέλος της οικογένειας να είναι πρόσφυγας, να μην κατέχει ιδιόκτητη κατοικία και δεν κατέχει ακίνητη περιουσία στις ελεύθερες περιοχές, αυτός ή τα εξαρτώμενα μέλη της οικογένειας του, ενώ τίθενται και εισοδηματικά κριτήρια, με βάση τη σύνθεση της οικογένειας, βάσει των Σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας. Στο δεύτερο στάδιο, μπαίνουν τα κριτήρια μοριοδότησης των δικαιούχων, όπου θα εξετάζεται η οικογενειακή κατάσταση, η οικονομική κατάσταση και η ακίνητη περιουσία που κατέχει στις κατεχόμενες περιοχές, ο εκάστοτε αιτητής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πράσινο Υπουργικού για εκσυγχρονισμό διαχείρισης τ/κ περιουσιών-Τι αλλάζει στα κριτήρια διάθεσης

Αναφορικά με τη γεωργική γη, αναμένεται ότι μέσα από τις δικλείδες που μπαίνουν, θα υπάρξει σε ένα βαθμό, και ανακατανομή της σε νέους δικαιούχους, αφού μια από τις σημαντικές αλλαγές είναι ότι πλέον καθορίζεται ανώτατο όριο στην έκταση γης που θα παραχωρείται. Σημειώνεται πως οι αρμόδιες υπηρεσίες τους κράτους αναμένεται να εξετάζουν τις αιτήσεις βάσει των κριτηρίων που έχουν τεθεί, όπως για παράδειγμα ότι ο αιτητής είναι πρόσφυγας και ασκούσε το επάγγελμα του γεωργού και πριν την εισβολή.

Πέραν τούτου, ως κριτήριο επιλεξιμότητας αναμένεται να αποτελεί για μη πρόσφυγες είναι να κατείχαν γεωργική γη που πλέον είναι απροσπέλαστο λόγω της τουρκικής εισβολής. Δικαίωμα για να αποκτήσουν γεωργική γη, θα έχουν και πρόσφυγες συνταξιούχοι που επιθυμούν να απασχολούνται καθώς επίσης και πρόσφυγες κληρονόμοι αποβιωσάντων ή και υπερήλικών μισθωτών γεωργικής γης, όπου φυτεύτηκαν στο παρελθόν και συντηρούνται μόνιμες καλλιέργειες.

Σε ό,τι αφορά τα κριτήρια μοριοδότησης, όσων τηρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας, είναι ο επαγγελματικός βαθμός απασχόλησης τους, από τη γεωργία, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των αιτητών και τα ειδικά χαρακτηριστικά.

Τέλος, σε ότι αφορά τη διάθεση τουρκοκυπριακών επαγγελματικών υποστατικών, ως κριτήρια επιλεξιμότητας καθορίζονται να είναι πρόσφυγες με προτεραιότητα σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που λαμβάνει το κυριότερο μέρος των εισοδημάτων του με αυτή την ενασχόληση και να υποβάλουν επιχειρηματικό σχέδιο για τεκμηρίωση της χρηματοοικονομικής του επάρκειας ως προς την κάλυψη του κόστους της επαγγελματικής τους δραστηριότητας.

Ως κριτήρια μοριοδότησης, καθορίζονται, να είναι ιδιοκτήτης περιουσίας στις κατεχόμενες περιοχές, η σύνθεση της οικογένειας, η επαγγελματική κατάσταση του αιτητή και οι εξειδικευμένες γνώσεις και κατάρτιση αλλά και η επαγγελματική του εμπειρία σε σχέση με την προτεινόμενη επαγγελματική δραστηριότητα. Τέλος θα πριμοδοτούνται αιτητές, για συμμετοχή ή ένταξη σε κρατικά η συγχρηματοδοτούμενα σχέδια ενίσχυσης επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Από τις επαφές που είχε το Υπουργείο Εσωτερικών διαπιστώθηκε πως υπάρχει μία θετική διάθεση από τους εμπλεκόμενους φορείς, ωστόσο αυτό που αναμένει είναι πότε θα τεθεί προς συζήτηση το νομοσχέδιο ενώπιον της Επιτροπής Προσφύγων, η οποία είναι η καθ’ ύλη αρμόδια επιτροπή για να εξετάσει το συγκεκριμένο θέμα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έτσι θα μπει τάξη με τις τουρκοκυπριακές περιουσίες-Πώς θα επιτευχθεί δικαιότερη κατανομή της γης