Τα διαβήματα της Κυβέρνησης για να εμποδίσει την Τουρκία να τερματίσει την επιτήρηση της 4ης Διακρατικής

Τις προσπάθειες της Τουρκίας για να τερματιστεί η επιτήρηση για την 4η Διακρατική Προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας, έθεσε στο τραπέζι η Επιτροπή Προσφύγων, με τον υπουργό Εξωτερικών να αναπτύσσει ενώπιον των βουλευτών, καθώς και των συγγενών αγνοουμένων τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας, να βάλει φρένο σε αυτές τις προσπάθειες. Στο μεταξύ, οι Επιτροπές Συγγενών Αγνοουμένων ζήτησαν όπως υπάρξει μία βελτίωση στο συντονισμό μεταξύ του Υπουργείου Εξωτερικών της Κύπρου με το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, για να ασκούνται περισσότερες πιέσεις στην Τουρκία.

Η Επιτροπή Προσφύγων εξέτασε το θέμα, στην παρουσία και τριών εκ των έξι Κύπριων ευρωβουλευτών και συγκεκριμένα των Κώστα Μαυρίδη, Γιώργο Γεωργίου και Λουκά Φουρλά. Ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, στην τοποθέτησή του, ανέφερε πως στο πλαίσιο της 4ης διακρατικής προσφυγικής, υπάρχουν δύο πτυχές. Η πρώτη είναι το θέμα των αγνοουμένων και η δεύτερη το περιουσιακό.

«Είχαμε προσπάθειες για να τερματιστεί η επιτήρηση για τη διακρατική του 2001. Η Τουρκία προσπαθεί με συντονισμένες προσπάθειες για να το πετύχει. Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες, έχει διαμορφωθεί πλάνο και για τις δύο πλευρές. Περισσότερες προσπάθειες από μέρους μας έγιναν για το περιουσιακό».

Αναφερόμενος στο θέμα των αγνοουμένων, ο υπουργός Εξωτερικών επεσήμανε ότι η συζήτηση έγινε το Μάρτιο του 2024 και θα συνεχιστεί το Μάρτιο του 2025. «Στην τελευταία συζήτηση, 26 κράτη μέλη παρενέβησαν υποστηρικτικά προς τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, με διαφορετικής έντασης στήριξη. Υπήρχαν παραδείγματα που ήταν πιο ένθερμη, σε άλλες πιο χλιαρή. Υπάρχει ένας πυρήνας κρατών-μελών που παραμένουν σταθερά σε αυτή τη φάση».

Στη συνέχεια, ο κ. Κόμπος αναφέρθηκε στις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία για το θέμα, επισημαίνοντας πως «υπάρχουν ζητήματα που αφορούν τις δικές μας προσπάθειες και αυτό περιλαμβάνει στο πλάνο που έχουμε διαμορφώσει, επαφές σε πρωτεύουσες. Έχουμε και επαφή με τις οργανώσεις συγγενών. Έχουμε μαζέψει στοιχεία από τις οργανώσεις, έχουμε επιστολές τους, διοργανώθηκαν επισκέψεις από ομάδες συγγενών, έγιναν ημερίδες που χρηματοδοτήθηκαν από την Δημοκρατία, έκθεση φωτογραφίας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: ΠτΔ: Η Κυβέρνηση καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να δοθεί ένα τέρμα στο δράμα των αγνοουμένων

Σε ό,τι αφορά την επιχειρηματολογία που παρουσιάζει η Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως «στηρίζεται σε μία σειρά από θέσεις, ότι συνεργάζονται με τη ΔΕΑ, κάτι που είναι βασική υποχρέωση. Εκ του αποτελέσματος, μπορούμε να πούμε ότι είναι επιλεκτική η συνεργασία, υπάρχουν οι στρατιωτικές ζώνες. Είναι μία προσέγγιση που δεν βρίσκει την απήχηση που θέλει».

Ο Κωνσταντίνος Κόμπου επεσήμανε, δε, πως δεν είναι κάτι που καθησυχάζει την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς δεν θεωρείται δεδομένη η σύγκλιση των θέσεων με εκείνες που προβάλλει η Κυβέρνηση, καθώς μπορεί να αλλάξει. «Έχουμε υπόψη αυτή τη δυναμική κατάσταση πραγμάτων και προσαρμοζόμαστε ανάλογα. Υπάρχει ανάγκη συνέχιση της συνεργασίας, είναι δικό μας ζήτημα, με τις αποστολές και τις οργανώσεις συγγενών».

Όσον αφορά στην χρηματοδότηση της ΔΕΑ, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως έχει αυξηθεί η συνεισφορά στις 300,000 από τις 175,000 ευρώ που ήταν. «Είχαμε κάποιες δεύτερες σκέψεις από χώρες, όμως το αντιμετωπίσαμε. Δεν είχε να κάνει με το ρόλο της Επιτροπής αλλά δικά τους ζητήματα που έχουν να κάνουν με τους πόρους».

Ο Κωνσταντίνος Κόμπος υπέδειξε πως η προσέγγιση της Κυβέρνησης είναι να διατηρεί και να επαυξάνει τις φωνές που τάσσονται υπέρ των θέσεων της Δημοκρατίας και αυτό είναι μέσω μίας διαρκούς προσπάθειας ενημέρωσης και με τις κατάλληλες πολιτικές. «Η Τουρκία είναι ιδιαίτερα ενεργή σε αυτά. Η προσέγγιση της Τουρκίας στο Στρασβούργο είναι ότι προσπαθεί να εργαλειοποιήσει οποιοδήποτε επιχείρημα θέτουμε στη δημόσια συζήτηση, που θέτουμε άθελά μας. Τα βλέπουμε να γίνονται κομμάτι της επιχειρηματολογίας της. Η προσπάθεια είναι να αποσείσει την ευθύνη δείχνοντας ότι υπάρχουν ευθύνες και από άλλους. Αυτό γίνεται συστηματικά και αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κάνουμε ό,τι μπορούμε για να συνεχίσουμε τον αγώνα. Θέλουμε να δείξουμε την ανάγκη για αύξηση της χρηματοδότησης. Συνεργαζόμαστε με κράτη που έχουν να κάνουν με αγνοούμενους».

Απαντώντας σε ερωτήσεις, ο υπουργός Εξωτερικών θέλησε να σχολιάσει κάποιες αναφορές ότι το Υπουργείο δεν έχει ενημερώσει τους ευρωβουλευτές πριν ληφθεί κάποια απόφαση, τονίζοντας πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ο ρόλος του καθενός. «Αν θέλει κάποιος ευρωβουλευτής να είναι συνδιαμορφωτής της θέσης της εκτελεστικής εξουσίας, θα πρέπει να το απαιτεί και η Βουλή. Όμως, δεν μπορεί να γίνει αυτό, επειδή δεν είναι αυτός ο ρόλος σας. Να λέμε ότι δεν ενημερώνουμε τους ευρωβουλευτές, είναι τουλάχιστον άδικο για μία προσπάθεια που θέλουμε να αναδείξουμε ένα θέμα. Η συνδιαμόρφωση έχει να κάνει και με την ευθύνη. Το να θέλει κάποιος μόνο τη συνδιαμόρφωση είναι εύκολο. Αλλά πρέπει να αναλάβει και τις ευθύνες».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Ηθική και νομική ευθύνη» Τουρκίας να συνεργαστεί στο ζήτημα αγνοουμένων

Αναφορικά με το θέμα των αρχείων του τουρκικού στρατού, ο κ. Κόμπος σημείωσε πως υπάρχει απόλυτη άρνηση από πλευράς Τουρκίας και όσο ασκείται πίεση, αποδεικνύεται πως αντανακλά αρνητικά στον τρόπο που λειτουργεί η ΔΕΑ. «Να τονίσουμε πως ακόμη και η μία επίσκεψη που έγινε, ήταν κατόπιν τεράστιας προσπάθειας, για να μην πολιτικοποιηθεί το ζήτημα για να μην επηρεάσει. Είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της υπόθεσης, ο ρόλος που διαδραματίζει είναι κρίσιμος και είναι εξαιρετικά σημαντικό να φροντίζουμε να μην επηρεάζονται. Αν θα μπορούσε να είναι ΜΟΕ, οπωσδήποτε, όμως είναι αρνητικότατη η στάση της άλλης πλευράς επ’ αυτού. Θα ήταν μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη».

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο υπάρχει για συνεργασία με τις ΗΠΑ στο θέμα των αγνοουμένων, ο υπουργός τόνισε ότι πρόκειται για μία χώρα με εμπειρία στο ζήτημα των αγνοουμένων, εσωτερική εμπειρία, ενώ στον κατάλογο των αγνοουμένων της εισβολής υπάρχουν άτομα με αμερικανική υπηκοότητα. «Προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να συμπεριληφθεί και αυτό το πεδίο. Είναι κάτι που βλέπουμε και είναι κάτι που βλέπαμε και πριν. Είναι κάτι για το οποίο δουλεύουμε. Μέσα στα πλαίσια των προσπαθειών μας σχεδιάσαμε να οργανωθεί μία αποστολή από συγγενείς προς τις ΗΠΑ. Ένεκα εκλογών ο χρονισμός αυτού θα πρέπει να αναμένουμε να καθοριστεί το πεδίο, χρησιμοποιώντας και συγγενείς αγνοουμένων που έχουν την δυνατότητα, λόγω ύπαρξης αμερικανικής υπηκοότητας για να συνδράμουν σε αυτή την προσπάθεια. Είναι κάτι που έχουμε δρομολογήσει και όσο περισσότερη είναι η παρουσία αμερικανικών παραγόντων, τόσο περισσότερο θα βοηθήσει. Είναι ένα παράδειγμα που δεν μπορούμε να το κάνουμε χωρίς τους συγγενείς».

Ο κ. Κόμπος αναφέρθηκε και στις εξελίξεις με την Άσσια ότι ζητήθηκε συνδρομή σε επίπεδο χρηματοδότησης για τους αγνοούμενους και την ανασκαφή στο Ορνίθι. «Υπάρχει και μία προσωπική επαφή με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είναι κάτι που ήρθε κοντά μας και το είδαμε κατόπιν επαφών με τους συγγενείς. Είμαι σε επαφή με τους συγγενείς στην Αθήνα και είχαμε αποστολές στο Στρασβούργο και θα συνεχίσουμε αυτό. Είναι κάτι που θα συνεχιστεί και έχει καθοριστεί και μία αποστολή στη Γερμανία».

Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Κόμπος υπέδειξε πως το 2022 ήταν οριακή η κατάσταση, αναφορικά με το περιουσιακό και έγινε μεγάλη προσπάθεια για το 2023, σε μία προσπάθεια να εξηγήσει το πρόβλημα με τις δημόσιες τοποθετήσεις και κατά πόσο δημιουργούν ζημιά. «Έγιναν δημόσιες τοποθετήσεις για το ποιες χώρες άλλαξαν θέση. Είναι γνωστό στο Στρασβούργο, όμως με τη δημοσιοποίηση είδαμε επιφύλαξη μετά. Οι χώρες που τοποθετούνται για κλείσιμο του θέματος των αγνοουμένων, η Τουρκία και το Αζερμπαϊζάν στηρίζουν τη θέση της Τουρκίας. Δεν υπάρχει σκληρός πυρήνας που τη στηρίζουν».

Αναφορικά με το θέμα του συντονισμού με τον Έλληνα ομόλογό του, ο κ. Κόμπος σημείωσε πως «έχουμε ένα θέμα ότι πρέπει να διαχειριστούμε το κομμάτι που αφορά την Ελληνική Κυβέρνηση. Έχουμε τη διακυβερνητική με την ελληνική Κυβέρνηση και θα τεθούν στις συζητήσεις που θα έχουμε. Είναι κάτι που κάνουμε και θα το δούμε».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Την άλλη εβδομάδα στην Κύπρο ειδικοί από ΗΠΑ για έρευνες εδάφους για αγνοούμενους

Ζητούν καλύτερο συντονισμό Κύπρου και Ελλάδας οι συγγενείς αγνοουμένων

Ο πρόεδρος της Παγκύπριας Ένωσης Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων, Νίκος Σεργίδης, από πλευράς του ανέφερε πως αυτή τη στιγμή η κατάσταση βρίσκεται στο και πέντε και ότι η Τουρκία έχει υποβάλει την έκθεσή της για τον Μάρτη του 2025. «Δεν μηδενίζουμε όσα έγιναν, αλλά εμείς λέμε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα, ειδικά από την Κυβέρνηση, τους βουλευτές και τους ευρωβουλευτές. Πρέπει να πούμε ότι η Τουρκία πρέπει να συνεργαστεί περισσότερο».

Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στα εμπόδια που θέτουν οι κατοχικές «αρχές», σε συνεννόηση με την Τουρκία, στη ΔΕΑ, αναφορικά με τις διαδικασίες για ανασκαφές, όπως για παράδειγμα ότι περνούν δέκα μήνες μέχρι να εγκριθεί η αίτηση για ανασκαφή, καθώς και το ότι βάζουν περιορισμό στο χώρο που θα γίνουν οι ανασκαφές. «Πρέπει να πάρουμε αυτά τα στοιχεία. Για τη μετακίνηση των ομαδικών τάφων, ξέρουν που μεταφέρθηκαν αλλά δεν μπορούν να μην μιλούν. Πρέπει να είναι στοχευμένη η προσπάθειά μας. Το Υπουργείο Εξωτερικών θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και συνεργασία. Και με τη Βουλή και τους ευρωβουλευτές μας να κινηθούν στοχευμένα, για να μην περάσει τα δικά της σχέδια η Τουρκία».

Από πλευράς της, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων, Μαρία Καλμπουρτζή, ανέφερε πως οι απαραίτητες ενέργειες γίνονται τελευταία στιγμή, για να αποτραπούν γεγονότα που είναι καθοριστικά για το θέμα των αγνοουμένων και υπέδειξε πως αυτό ξεκίνησε από το 2021. «Πρέπει να είμαστε συγκεκριμένοι και να δώσουμε τα στοιχεία που μας ζήτησε η Επιτροπή. Πρέπει να δώσουμε στοιχεία όχι μόνο οι συγγενείς. Πρέπει να υπάρχει συνεργασία μεταξύ των κρατών. Κύπρος και Ελλάδα να συντονίσουν τις ενέργειές τους και να είμαστε παρόντες. Υπάρχουν δημόσιες δηλώσεις που δεν βοηθούν το θέμα των αγνοουμένων».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εξελίξεις με τα ψεκασμένα οστά αγνοουμένων-Αγοράστηκε ειδικό μηχάνημα για εξέτασή τους