Ξανά στο ΕΔΑΔ η υπόθεση Πάνοβιτς-Πράσινο για εξέταση της αίτησης για μη αποκατάσταση της καταδίκης του

Αφού εξάντλησε εκ νέου όλα τα ένδικα μέσα, χωρίς ωστόσο να δικαιωθεί και να αποκατασταθεί το ποινικό του μητρώο, τον δρόμο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πήρε ξανά ο πρώην καταδικασθείς Ανδρέας Κυριάκου Πάνοβιτς, ο οποίος είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης για ανθρωποκτονία. Εντούτοις, το 2008, το ΕΔΑΔ ανέτρεψε την καταδικαστική απόφαση του Κακουργιοδικείου του 2001, που επικυρώθηκε από το Ανώτατο το 2003, αθωώνοντας τον, αφού κρίθηκε πως ο κατηγορούμενος δεν έτυχε δίκαιης δίκης, καταγράφοντας διάφορες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Υπενθυμίζεται πως ο Πάνοβιτς, σε ηλικία 17 ετών, καταδικάστηκε σε δεκατέσσερα χρόνια φυλάκιση για υπόθεση ανθρωποκτονίας που σημειώθηκε το 2000 στην περιοχή της Επίχωσης στη Λεμεσό, ενώ για την ίδια υπόθεση καταδικάστηκε άλλο ένα πρόσωπο, σε ποινή φυλάκισης δεκατριών ετών. Ωστόσο και οι δύο δεν παραδέχθηκαν ποτέ ενοχή, με τον Πάνοβιτς στη συνέχεια να προσφεύγει στο ΕΔΑΔ, το οποίο τον αθώωσε, ενώ έκτοτε, δηλαδή δεκαέξι χρόνια μετά, η υπόθεση παραμένει ανοιχτή στην Κύπρο, αφού από τη μια εκκρεμεί το θέμα των αποζημιώσεων και από την άλλη, δεν έχει αποκατασταθεί το ποινικό μητρώο του, το οποίο παραμένει «μαυρισμένο».

Ο δικηγόρος του Πάνοβιτς, Αλέξανδρος Κληρίδης, δεδομένου ότι ο πελάτης του έχει δικαιωθεί από το ΕΔΑΔ, χωρίς όμως να αποκατασταθεί, προσέφυγε στο Ανώτατο, αιτούμενος την ακύρωση της καταδικαστικής απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου και του Ανωτάτου, που συνεπάγεται και με την αποκατάσταση του ποινικού του μητρώου.

Ωστόσο, η προσπάθεια του έπεσε στο κενό, δεδομένου πως η αίτηση καταχωρήθηκε εκπρόθεσμα και ως εκ τούτου, προσέφυγε εκ νέου στον Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με τον Αλέξανδρο Κληρίδη στην αίτηση του, να αναφέρει μεταξύ άλλων, πως ο αιτητής δεν γνώριζε την ύπαρξη αυτής της νομοθεσίας, που θα του επέτρεπε να αποκαταστήσει το ποινικό του μητρώο και τελικά να μπορέσει να ζήσει μια κανονική ζωή.

Όπως υπέδειξε, το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου έπρεπε να εγκρίνει να προχωρήσει το αίτημα του, παρά το γεγονός ότι ήταν εκπρόθεσμο, ως ένα ζήτημα που απασχολούσε τη Δικαιοσύνη και την κοινωνία.

«Ο αιτητής αντιμετώπισε αρκετές δυσκολίες, που αντικειμενικά κρίνεται ότι δεν ήταν δυνατό να καταθέσει το αίτημα για δίκαιη δίκη εντός των χρονοδιαγραμμάτων. Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα, με την αιτιολογία ότι ήταν εκπρόθεσμο και δεν μπορούσε να αποδεχτεί τους λόγους που δόθηκαν για την καθυστέρηση. Επιπρόσθετα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου άδικα έθεσε ένα βάρος στον αιτητή ότι έπρεπε να γνωρίζει νωρίτερα ότι έπρεπε να κάνει αυτή την αίτηση, παρά το γεγονός ότι το ίδιο το Ανώτατο Δικαστήριο δεν γνώριζε ότι η εν λόγω νομοθεσία μπορούσε να εφαρμοστεί (όπως αναφέρθηκε από το ίδιο το Δικαστήριο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας) και ότι ούτε το ληξιαρχείο γνώριζε εάν μπορούσε και με ποιον τρόπο μπορούσε να καταχωρηθεί αυτό το αίτημα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πρωτοφανής η υπόθεση Πάνοβιτς ενώπιον Ανωτάτου-Εξετάζεται η συμμόρφωση της Κύπρου στην απόφαση του ΕΔΑΔ

Περαιτέρω υπέδειξε πως στο πλαίσιο της αίτησης, ήταν κοινώς παραδεκτό από όλους ότι ο συναφής νόμος είχε εφαρμοστεί πρώτη φορά στην Κύπρο και ήταν εξαιρετικά σπάνιος και απαιτείται ειδική νομοθεσία, που ο αιτητής δεν μπορούσε να γνωρίζει. Προς αυτή την κατεύθυνση, μεταξύ άλλων παρέπεμψε σε συγκεκριμένη απόφαση, κατά την οποία λέχθηκε από το Δικαστήριο πως τυχόν νομικά όρια που τίθενται στο δικαίωμα πρόσβασης στο Δικαστήριο, θα πρέπει πάντα να πληρούν το κριτήριο της αναλογικότητας και να μην τίθενται δυσανάλογα όρια, που δεν θα επέτρεπαν στον αιτητή δίκαιη ευκαιρία να ακουσθεί επί της ουσίας των αξιώσεών του.

«Κατά την εφαρμογή διαδικαστικών κανόνων, τα Δικαστήρια πρέπει να αποφεύγουν τον υπερβολικό φορμαλισμό παραβιάζει το δίκαιο των διαδικασιών (Walchli v France, 2007, 29; Evaggelou v Greece, 2011, 3). Η ιδιαίτερα αυστηρή εφαρμογή διαδικαστικών κανόνων μπορεί να επηρεάζει την ίδια την ουσία του δικαιώματος πρόσβασης σε Δικαστήριο (Labergere v France 2006, 23), ειδικά ενόψει της σημασίας της προσφυγής και του τι διακυβεύεται στην διαδικασία για αιτούντα που έχει καταδικαστεί σε μακροχρόνια φυλάκιση. Όπως αναφέρεται πιο πάνω, το Ανώτατο Δικαστήριο της Κύπρου με την απόφασή του, δεν εφαρμόζει τις υποχρεώσεις της για προάσπιση των ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Μαζί με την απόφασή του, το Ανώτατο Δικαστήριο, αποστέρησε από τον αιτητή το δικαίωμα για πρόσβαση στο Δικαστήριο και παράλληλα το δικαίωμά του για αποτελεσματική θεραπεία, σε οποιαδήποτε δυνατή μορφή».

Επιπρόσθετα, ο Αλέξανδρος Κληρίδης υπέδειξε πως το γεγονός ότι ο αιτητής είχε δικαστεί από τα Δικαστήρια της Κυπριακής Δημοκρατίας, λόγω της έλλειψης γνώσης του σχετικού νόμου, για να αποκαταστήσει το ποινικό του μητρώο και των χρονοδιαγραμμάτων για υποβολή σχετικής αίτησης, αποτελεί παραβίαση του άρθρου 13 και του άρθρου 6 πιο πάνω.

«Ο αιτητής δεν μπορεί να καταθέσει οποιοδήποτε αίτημα ή αίτηση στα κυπριακά Δικαστήρια, ώστε να αποκαταστήσει το ποινικό του μητρώο. Αυτό συνεπάγεται πως η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και η κατάσταση με τη νομοθεσία της Κύπρου, έχει οδηγήσει τον αιτητή σε ένα νομικό αδιέξοδο. Ο σχετικός νόμος της Κύπρου, για ένα πολίτη να αποκαταστήσει το ποινικό του μητρώο (N.70/1981), δεν επιτρέπει σε κανένα με καταδίκη με πάνω από 4 χρόνια, να υποβάλει αίτημα για αποκατάσταση του ποινικού του μητρώου. Αυτό σημαίνει πως σε όλες οι υποθέσεις, ανεξαρτήτως σοβαρότητας των αδικημάτων, που έχει επιβληθεί ποινή για καταδίκη πάνω από 4 χρόνια στη φυλακή, δεν έχει καμία νομική θεραπεία για να προσπαθήσει ή να αιτηθεί από το Δικαστήριο να εξετάσει τη δυνατότητα για να αποκαταστήσει το ποινικό τους μητρώο».

Συνεπώς, με βάση τα πιο πάνω, ο κ. Κληρίδης σημειώνει πως ο πελάτης του δεν έχει κανένα νόμιμο τρόπο ή διαδικασία να προσφύγει σε Δικαστήριο ή Επιτροπή για να εξετάσει τη δυνατότητα αποκατάστασης του ποινικού του μητρώου, παρά το γεγονός πως η καταδίκη του αποδείχτηκε από το ΕΔΑΔ ότι παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά του.

Με βάση τα όσα κατατέθηκαν από την υπεράσπιση του Πάνοβιτς, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, έκανε αποδεχτή την αίτηση, αφού φαίνεται να πληρούσε τις προϋποθέσεις και ως εκ τούτου άναψε το πράσινο φως για να εξεταστεί.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Εξέτισε ποινή για φόνο, δικαιώθηκε στο ΕΔΑΔ και από το 2009 περιμένει αποζημίωση