Η μαύρη μέρα της ανακήρυξης του ψευδοκράτους-Η Ελλάδα που «δεν θα μείνει απαθής» και το διάγγελμα Κυπριανού

Σαράντα ένα χρόνια μετά από την αποφράδα μέρα που ο Ραούφ Ντεκτάς αυτο-ανακήρυξε το ψευδοκράτος «τουρκική δημοκρατία βόρειας Κύπρου», οι αξιώσεις των κατοχικών αρχών έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, αφού πλέον συζητούν μόνο για λύση δύο κρατών, αφήγημα το οποίο κατέθεσε αμέτρητες φορές στο τραπέζι ο εγκάθετος της Άγκυρας, Ερσίν Τατάρ.

Ο ίδιος, που το 2020, με τις ευλογίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, άνοιξε διάπλατα τις πύλες της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, βάζοντας ακόμα ένα μαχαίρι στην τεράστια ανοιχτή πληγή του Κυπριακού προβλήματος, ξυπνώντας στους κατοίκους της πόλης μαύρες θύμισες από τις ημέρες της εισβολής.

Σαράντα ένα χρόνια προηγουμένως, κανένας δεν θα ανέμενε ότι το Κυπριακό θα παρέμενε ακόμα ένα άλυτο πρόβλημα. Κανένας δεν θα περίμενε ότι θα βρισκόμασταν στο σημείο που φθάσαμε το 2024, με τους Τουρκοκύπριους να δηλώνουν αμετακίνητοι από τις θέσεις τους και να μην συζητούν για μια λύση που θα οδηγήσει αυτή την μοιρασμένη πατρίδα στην επόμενη μέρα, πέραν αυτής των δύο κρατών.

Εκείνο το ξημέρωμα της Τρίτης, 15 Ιουλίου 1983, οι εφημερίδες της εποχής είχαν διαφορετικά θέματα στα πρωτοσέλιδά τους, αλλά καμία οποιαδήποτε αναφορά έστω και στη βάση υποψίας, ότι το ψευδοκράτος θα αυτοανακηρυσσόταν «ανεξάρτητο κράτος», πλην μιας αναφοράς του Φιλελευθέρου και της Χαραυγής στην τελευταία σελίδα τους.

Στο πρωτοσέλιδό του, ο Φιλελεύθερος είχε ως κύρια είδηση την παραίτηση του ειδικού αντιπροσώπου του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Χουάν Χιούγκο Γκόμπι, αλλά και πως δυσκόλευε το ενδεχόμενο για συνάντηση κορυφής. Είχε επίσης μια αναφορά για σκάνδαλο στις Κυπριακές Αερογραμμές. Στο πρωτοσέλιδο, δεν υπήρξε καμιά αναφορά, ούτε καν υπό τύπο πληροφορίας για ενδεχόμενη αυτοανακήρυξη του ψευδοκράτους. Η μοναδική αναφορά εντοπίζεται στην τελευταία σελίδα, όπου η εφημερίδα επικαλείται δημοσίευμα της Milliyet, η οποία έγραφε ότι θέλουν αλλαγή του ονόματος του «κράτους», πριν πάρει την εξουσία ο Τουργκούτ Οζάλ, που είχε εκλεγεί πρωθυπουργός της Τουρκίας κατά το ίδιο έτος.

Από την άλλη, η Χαραυγή ως κύρια είδηση είχε το 19ο συνέδριο της ΠΕΟ με τίτλο «μήνυμα πίστης κι αισιοδοξία». Αντίθετα, στην τελευταία σελίδα της έγραφε, «συζητούνται ουσιώδεις πτυχές του Κυπριακού», συμπεριλαμβάνοντας επίσης αναφορές της Milliyet, ίδιες με εκείνες του Φιλελευθέρου.

H Σημερινή με ένα πηχυαίο τίτλο, αναφέρεται στον προϋπολογισμό γράφοντας «μας αποτελειώνουν με νέες φορολογίες», ενώ έχει διάφορα δευτερεύοντα θέματα, μεταξύ των οποίων κι ένα για το Κυπριακό, με τίτλο «χωρίς όρους η συνάντηση» και υπότιτλο «σαφής η θέση του Κουεγιάρ (γ.γ. ΟΗΕ).

Μετά την απόφαση του ψευδοκράτους, χιλιάδες πολίτες μαζεύτηκαν έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, φωνάζοντας «έξω οι Τούρκοι από την Κύπρο», σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΡΙΚ.

Στην ομιλία του, ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Σπύρος Κυπριανού, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «με την εξέλιξη που έχει σημειωθεί, δεν σημαίνει ότι από δική μας πλευράς μας, οποιαδήποτε εγκατάλειψη στόχου. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα και τις προσπάθειες μας γι’ αυτό που δικαιούμεθα και δικαιούμεθα ελευθερία για ολόκληρη την Κύπρο».

Είπε ακόμα ότι, «η ενέργεια του κ. Ντενκτάς, ουδέποτε θα αναγνωριστεί, ούτε θα αναγνωρίσουμε τα τετελεσμένα γεγονότα. Αυτές τις στιγμές χρειάζεται ψυχραιμία και ενότητα, ψυχραιμία από όλους και να έχετε εμπιστοσύνη στους χειρισμούς των εξελίξεων, που γίνεται κατά τον πιο υπεύθυνο τρόπο».

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ

Οι αντιδράσεις της επόμενης μέρας

Την επόμενη ημέρα, 16 Νοεμβρίου, οι εφημερίδες χρησιμοποίησαν εξ ολοκλήρου το πρωτοσέλιδό τους για την ανακήρυξη του ψευδοκράτους. Ο Φιλελεύθερος, έκανε λόγο για «θύελλα αντιδράσεων διεθνώς, μετά την πραξικοπηματική ενέργεια της τουρκοκυπριακής πλευράς χθες».

Σε άλλους τίτλους της, σημείωνε ότι «με κλάδο ελαίας ανακηρύχθηκε το ψευδοκράτος χθες», ως επίσης «μέτρα και κυρώσεις μελετά η Κυβέρνηση», αλλά και ότι «η Ελλάδα δεν θα μείνει απαθής στα τετελεσμένα».

Όπως αναφέρει στο σημείο για την Ελλάδα, ο τότε Πρωθυπουργός, Ανδρέας Παπανδρέου, είχε πει ότι «η ελληνική Κυβέρνηση και ο ελληνικός λαός δεν θα μείνουν απαθείς ούτε να δεχθούν τα νέα τετελεσμένα».

H Χαραυγή στο δικό της πρωτοσέλιδο έγραφε, «ενωμένοι όλοι να σώσουμε την Κύπρο» και σε ένα δεύτερο μεγάλο θέμα του, ανέφερε «να εξουδετερωθεί η απόπειρα απόσχισης των κατεχομένων».

Από την πλευρά της, η Σημερινή έγραφε «εκρηκτική κατάσταση μετά την ανακήρυξη, κλιμακώνονται δραστικά οι εξελίξεις». Είχε επίσης διάφορα άλλα θέματα σε σχέση με το θέμα, στα οποία έγραφε, «δεν θα αντιδράσουμε στρατιωτικά», επικαλούμενο την Κυβέρνηση, ως επίσης και «η πολιτική μας ηγεσία να μεταβεί στην Ελλάδα για λήψη αποφάσεων».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Προκλητικό διάγγελμα Τατάρ για την ανακήρυξη ψευδοκράτους-«Το μέλλον μας δεν θα παραδοθεί στους Ε/Κ»