Σε διαβούλευση η αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική για την κλιματική αλλαγή-Στο Υπουργικό τον Μάρτιο του 2025

Στο στάδιο των διαβουλεύσεων βρίσκεται η αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική για την κλιματική αλλαγή του Υπουργείου Γεωργίας, με στόχο να οδηγηθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου αρχές Μαρτίου για έγκριση.

Σημειώνεται ότι, η διαδικασία αναθεώρησης ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2023 και αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη του 2025. Τα αρχικά στάδια επικεντρώθηκαν στην ανάλυση του πλαισίου διακυβέρνησης και των υπαρχουσών πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Για αυτό το σκοπό, πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια με ενδιαφερόμενους φορείς, όπου αναλύθηκαν οι κλιματικές επιπτώσεις και οι βασικοί κίνδυνοι για την Κύπρο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αναθεωρεί την Εθνική Στρατηγική το Υπ. Γεωργίας-Στο επίκεντρο η αξιολόγηση κλιματικού κινδύνου

Στόχος της Κύπρου είναι με την αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, να επενδύει σε μια ανθεκτική και βιώσιμη πορεία προς το μέλλον, ενισχύοντας την προστασία των φυσικών της πόρων και διασφαλίζοντας την ευημερία των πολιτών και της οικονομίας της χώρας.

Όπως ανέφερε αρμόδια πηγή του Υπουργείου Γεωργίας στον REPORTER, οι διαβουλεύσεις θα ολοκληρωθούν σε δύο φάσεις. Η πρώτη φάση διαβουλεύσεων αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα τέλη Νοέμβριου, ενώ η δεύτερη αναμένεται να ολοκληρωθεί αρχές Φεβρουάριου του 2025, ενισχύοντας την ενσωμάτωση απόψεων από την κοινωνία και τους τοπικούς φορείς. Μετά το πέρας των διαβουλεύσεων, η αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική ενδέχεται να οδηγηθεί ενώπιον Υπουργικού Συμβουλίου αρχές Μαρτίου για έγκριση.

Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που αντιμετωπίζει ήδη η Κύπρος

Όπως εξήγησε, η διαδικασία της αξιολόγησης κλιματικού κινδύνου και τρωτότητας (CRVA) αποτέλεσε το βασικό στάδιο της αναθεώρησης και πραγματοποιήθηκε με επιστημονική προσέγγιση που περιλάμβανε δεδομένα, μελέτες και τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων. Η CRVA, όπως ανέφερε, εξέτασε την ευπάθεια της Κύπρου σε δεκαπέντε τομείς, αναλύοντας τους κινδύνους, την τρωτότητα και την ανθεκτικότητα κάθε συστήματος στις κλιματικές επιπτώσεις. Αναλυτικότερα, οι τομείς αυτοί περιλαμβάνουν την γεωργία, τη βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα, την πολιτιστική κληρονομιά, τη διαχείριση κινδύνων καταστροφών, πολιτική προστασία και υποδομές ζωτικής σημασίας, την οικονομία, Βιομηχανία και χρηματοοικονομικά, την ενέργεια, την αλιεία και υδατοκαλλιέργεια, τα δάση, την υγεία, το υδρολογικό καθεστώς και διαχείριση υδάτων, Θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές, τη χωροταξία, το έδαφος, τον τουρισμό και τις μεταφορές, υποδομές και κτίρια.

Σύμφωνα με τα κύρια ευρήματα της CRVA, η Κύπρος αντιμετωπίζει ήδη σημαντικές επιπτώσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες αναμένεται να ενταθούν στο μέλλον. Σύμφωνα με τα ευρήματα, όσον αφορά την αύξηση της θερμοκρασίας, η μέση θερμοκρασία παρουσιάζει σταθερή άνοδο, με επιπλέον τροπικές νύχτες και αύξηση των περιόδων ξηρασίας, ιδιαίτερα στις παράκτιες και κεντρικές περιοχές. Οι θερμοκρασίες αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω έως το 2100. Επίσης, η διαρκής μείωση της θερινής βροχόπτωσης και η επιμήκυνση των περιόδων ξηρασίας ασκούν αυξανόμενη πίεση στους υδάτινους πόρους του νησιού, επηρεάζοντας τη γεωργία, την ανθρώπινη κατανάλωση και το οικοσύστημα. Ακόμη, οι αυξημένες θερμοκρασίες και οι περιορισμένες βροχοπτώσεις αυξάνουν τον κίνδυνο για δασικές πυρκαγιές, οι οποίες προκαλούν περιβαλλοντική καταστροφή και θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές και τις περιουσίες.

Επιπρόσθετα, σε θέματα βιοποικιλότητας και οικοσυστήματος, τα ευρήματα αναφέρουν πως η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει την κατανομή των ειδών, ευνοώντας τα θερμόφιλα είδη και απειλώντας τα ενδημικά. Οι αλλαγές στις θερμοκρασίες και τα πρότυπα υγρασίας, σε συνδυασμό με τις δασικές πυρκαγιές, επηρεάζουν τα φυσικά οικοσυστήματα, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αυξάνοντας τις πιέσεις από εισβολικά είδη.

Ακόμη, οι αυξημένες θερμοκρασίες, η διάβρωση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν τις τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς, επηρεάζοντας τη σταθερότητα των ιστορικών μνημείων και τις τουριστικές ροές.

Τέλος, οι ακραίες θερμοκρασίες και οι αυξανόμενες συνθήκες θερμικής καταπόνησης αυξάνουν τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία, ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες, ενώ οι αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες ενδέχεται να επηρεάσουν και την εξάπλωση ασθενειών.

Στοχευμένα μέτρα για αντιμετώπιση των κλιματικών απειλών

Όπως διευκρίνισε η ίδια πηγή, βάσει αξιολόγησης, προτείνονται μια σειρά από μέτρα που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την αντιμετώπιση των κλιματικών απειλών. Η υλοποίηση των εν λόγω μέτρων προτείνεται να υποστηριχθεί από πολυεπίπεδες πηγές χρηματοδότησης, όπως ευρωπαϊκά κονδύλια, τον εθνικό προϋπολογισμό και ιδιωτικές επενδύσεις, ενώ η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και η χρήση πράσινων χρηματοδοτικών εργαλείων αποτελούν κεντρικά στοιχεία για τη βιωσιμότητα της στρατηγικής.

Τα μέτρα που αφορούν την αντιμετώπιση των κλιματικών απειλών στον τομέα της γεωργία αφορούν την χρήση ανακυκλωμένου νερού για άρδευση, αφού προγραμματίζεται ανάπτυξη υποδομών για τη χρήση ανακυκλωμένου νερού στη γεωργία, με κίνητρα για τους αγρότες να στραφούν σε αυτή τη βιώσιμη επιλογή και την χρήση αφαλατωμένου νερού από φωτοβολταϊκά θα επιτρέψει την εξοικονόμηση υδάτινων πόρων σε περιοχές με υψηλή ζήτηση και περιορισμένες δυνατότητες άντλησης υπόγειου νερού.

Για την βιοποικιλότητα και τα οικοσυστήματα, προβλέπεται η δημιουργία μιας ψηφιακής βάσης που θα περιέχει στοιχεία για ενδημικά και ευάλωτα είδη, βοηθώντας στην προστασία των οικοσυστημάτων και στη διαχείριση του περιβάλλοντος και την προστασία δασών από πυρκαγιές και διατήρηση των οικοτόπων

Για την πολιτιστική Κληρονομιά, τα μέτρα αφορούν την ενίσχυση των ιστορικών κτηρίων και μνημείων από τις κλιματικές επιπτώσεις, μέσω της δημιουργίας προστατευτικών υποδομών και μέτρων αντιμετώπισης φθοράς και ανάπτυξη μακροχρόνιου πλάνου για τη συντήρηση και την ανθεκτικότητα των μνημείων σε συνθήκες μεταβαλλόμενου κλίματος.

Αναφορικά με την υγεία και τη δημόσια ασφάλεια, προβλέπεται η δημιουργία και αναβάθμιση συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης για ακραία καιρικά φαινόμενα, βοηθώντας στην έγκαιρη προστασία των πολιτών και των αγροτικών περιοχών από φαινόμενα καύσωνα, πλημμύρες και πυρκαγιές.

Σχετικά με το υδρολογικό καθεστώς και τη διαχείριση υδάτων, τα μέτρα περιλαμβάνουν την εφαρμογή μεθόδων όπως η αφαλάτωση μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ανάπτυξη δικτύου που θα μεταφέρει ανακυκλωμένο νερό σε περιοχές με έντονη αγροτική δραστηριότητα, μειώνοντας τη ζήτηση για φυσικούς υδάτινους πόρους.

Τέλος, για τις μεταφορές και τις υποδομές, ενδέχεται η ενίσχυση του σχεδιασμού των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων για προστασία από κλιματικές απειλές και η χρηματοδότηση έργων που χρησιμοποιούν ανθεκτικά υλικά και τεχνολογίες που αντέχουν σε ακραία φαινόμενα.

Καταληκτικά, η αναθεωρημένη στρατηγική θα περιλαμβάνει συγκεκριμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης με καθορισμένους δείκτες, συστήματα παρακολούθησης και αξιολόγησης, διασφαλίζοντας ότι η πρόοδος θα παρακολουθείται τακτικά και θα προσαρμόζεται βάσει των αναγκών, ενώ κάθε δύο χρόνια προβλέπεται να δημοσιεύονται εκθέσεις προόδου, ενώ η στρατηγική θα αξιολογείται κάθε έξι χρόνια.