Θέλουν πολιτική επιστράτευση χωρίς την κήρυξη της χώρας σε έκτακτη ανάγκη-Στην Ολομέλεια το Νομοσχέδιο

Τρία χρόνια μετά οδηγείται τελικά στην Ολομέλεια, για ψήφιση, το Νομοσχέδιο για τροποποίηση του περί Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτων Αναγκών Νόμου, ώστε να παρασχεθεί η δυνατότητα πολιτικής επιστράτευσης, χωρίς να αποτελεί προϋπόθεση η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Το Νομοσχέδιο συζητήθηκε το 2021, ωστόσο όταν οδηγήθηκε στην Ολομέλεια αναβλήθηκε η συζήτησή του, αφού κρίθηκε ότι έπρεπε να διευκρινιστούν κάποια δεδομένα πριν την ψήφιση του σε Νόμο. Σύμφωνα με τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, για να γίνει πολιτική επιστράτευση, πρέπει να συγκληθεί το Υπουργικό Συμβούλιο, να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και στη συνέχεια να περάσει από τη Βουλή.

Όπως εξήγησε αρμόδια πηγή, σε περίπτωση που προκύψουν έκτακτα γεγονότα, για τα οποία θα χρειαστεί να γίνει πολιτική επιστράτευση, θα χαθεί χρόνος λόγω των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθηθούν.

Το Νομοσχέδιο, θέλει να παράσχει την δυνατότητα πολιτικής επιστράτευσης στην Κεντρική Υπηρεσία Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτων Αναγκών (ΚΥΠΣΕΑ), η οποία υπάγεται στον Υπουργό Άμυνας, ώστε να διεκπεραιώνει μέρος των διαδικασιών της πολιτικής επιστράτευσης, για να συνδράμει προσωρινά στο έργο του Υπουργείου Εσωτερικών, αναφορικά με την πολιτική επιστράτευση. Σκοπείται επίσης η παροχή δυνατότητας στο Υπουργικό Συμβούλιο να αποφασίζει για την εφαρμογή των σχεδίων Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτων Αναγκών (ΠΣΕΑ), χωρίς να αποτελεί προϋπόθεση η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Κατά τη διάρκεια της επανεξέτασης του Νομοσχεδίου ενώπιον της Επιτροπής Άμυνας, τον περασμένο Οκτώβριο, αριθμός βουλευτών εξέφρασαν επιφυλάξεις και διαφωνίες σε σχέση με την προϋπόθεση να λαμβάνονται αποφάσεις χωρίς την απαιτούμενη έγκριση από τη Βουλή και κατά πόσον αυτό συγκρούεται με συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος. Παράλληλα, άλλα μέλη της Επιτροπής εξέφρασαν την άποψη ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις κρίνονται αναγκαίες, καθότι παρέχεται η δυνατότητα στο κράτος να ενεργήσει προληπτικά για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Άμυνας, που κλήθηκαν στις δύο συνεδρίες που εξετάστηκε το Νομοσχέδιο, ανέφεραν ότι η προτεινόμενη ρύθμιση αποσκοπεί τόσο στην έγκαιρη εφαρμογή ορισμένων σχεδίων έκτακτων αναγκών, όσο και στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων για σκοπούς καλύτερης προετοιμασίας του κράτους. Περαιτέρω, επισήμαναν ότι με την προτεινόμενη ρύθμιση θα επιλυθεί ένα διαχρονικό σοβαρότατο πρόβλημα.

Σε γραπτό υπόμνημά του, το Υπουργείο αναφέρθηκε σε τέσσερα σημεία, ώστε να καθησυχάσει τους βουλευτές που κατέθεσαν τις διαφωνίες τους.

1. Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο θέτει ως προϋπόθεση για την εφαρμογή σχεδίων έκτακτων αναγκών την προηγούμενη κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η πράξη όμως αυτή αποτελεί ιδιαίτερα δύσκολη απόφαση, λόγω των σοβαρότατων συνεπειών που αυτή επιφέρει τόσο στα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών όσο και στην οικονομία του τόπου, γι’ αυτό και ποτέ στα χρονικά της Δημοκρατίας δεν κηρύχθηκε η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
2. Η προϋπόθεση για κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης αποτελεί τροχοπέδη στην εφαρμογή σχεδίων, τα οποία έχουν ως μοναδικό σκοπό την έγκαιρη προετοιμασία του κράτους στην αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης. Τα σχέδια αυτά πρέπει να εφαρμόζονται παράλληλα με την κλιμάκωση μιας κατάστασης κρίσης, ώστε να επιτυγχάνουν τον σκοπό τους.
3. Αναφορικά με τον προβληματισμό που εκφράστηκε από μέλη της Επιτροπής κατά πόσο η προτεινόμενη τροποποίηση συνιστά συνταγματική εκτροπή, τα Άρθρα 50 και 54 του Συντάγματος παρέχουν αποκλειστική αρμοδιότητα στο Υπουργικό Συμβούλιο να ασκεί εκτελεστική εξουσία σε σχέση με θέματα άμυνας και ασφάλειας, περιλαμβανομένης της λήψης μέτρων έκτακτης ανάγκης. Συνεπώς, η προτεινόμενη τροποποίηση όχι μόνο δεν παρεκκλίνει από τις διατάξεις του Συντάγματος, αλλά αντίθετα ευθυγραμμίζεται με αυτές.
4. Σημειώνεται ότι, παρ’ όλο που το Υπουργικό Συμβούλιο έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει μέτρα συναγερμού για την κινητοποίηση της Εθνικής Φρουράς, όπως παραδείγματος χάριν η πρόσκληση εφέδρων, εντούτοις αδυνατεί να εφαρμόζει σχέδια ΠΣΕΑ.

Ο διευθυντής της ΚΥΠΣΕΑ, κατέθεσε την άποψη πως οι κύριες υποχρεώσεις των υπηρεσιών ΠΣΕΑ είναι να στηρίζουν τις δυνάμεις ασφαλείας και να συνεισφέρουν στον χειρισμό καταστάσεων έκτακτων αναγκών, εφόσον το ζητούμενο είναι το κράτος να μπορεί να ενεργεί συντεταγμένα και προληπτικά.

Επίσης, τόνισε ότι τα σχέδια καλύπτουν τρεις καταστάσεις, ήτοι της έντασης, της κρίσης και της έκτακτης ανάγκης και το Υπουργικό Συμβούλιο προτού προβεί στη λήψη απόφασης και οποιωνδήποτε μέτρων, πρέπει να πειστεί για τα πραγματικά γεγονότα της έκτακτης αυτής κατάστασης. Ως εκ τούτου, τα σχέδια ΠΣΕΑ καταδεικνύουν τις ανάγκες και αποτελούνται από πακέτο μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση μιας κατάστασης, όπως για παράδειγμα η ανάγκη για αυτάρκεια καυσίμων στην Εθνική Φρουρά ή η ανάγκη για την προμήθεια φαρμάκων.

Καταληκτικά υποστήριξε πως με την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, θα προκληθεί αναστάτωση ανάμεσα στον κόσμο, θα ανασταλεί η εφαρμογή Άρθρων του Συντάγματος που κατοχυρώνουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα οδηγηθεί η χώρα σε ακραίες καταστάσεις. «Συνεπώς, πρέπει να ενεργήσουμε προληπτικά για την εφαρμογή των σχεδίων έκτακτων αναγκών».

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, υιοθετώντας τις θέσεις του διευθυντή της ΚΥΠΣΕΑ, δήλωσε ότι οι προτεινόμενες στο νομοσχέδιο ρυθμίσεις είναι καθόλα συνταγματικές.

Τα μέλη της Επιτροπής αποφάσισαν να τοποθετηθούν ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής για τις τελικές τους αποφάσεις ως προς το κατά πόσον θα στηρίξουν ή όχι το Νομοσχέδιο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Οι λιποθυμίες καταδρομέων αφορμή για την πρόταση Νόμου Κάρουλλα-Εξετάζεται από την Επιτροπή Άμυνας
• Μακρά η λίστα ερωτημάτων των κομμάτων για εθελοντική κατάταξη-Χωρίς χρονοδιάγραμμα η κατάθεση Νομοσχεδίου
• Ενώπιον του ΥΠΑΜ τα προβλήματα στην ΕΦ-«Δεν υπάρχουν περιθώρια εκμετάλλευσης πολιτικών ζητημάτων»