«Αποσυνθέτουν» τη Νέα Υόρκη στο Εθνικό Συμβούλιο-Ο άτυπος διάλογος και ο ρόλος της ΕΕ

Τα όσα διαμείφθηκαν στον 38ο όροφο της έδρας των Ηνωμένων Εθνών αναμένεται να «αποσυνθέσει» σήμερα το Εθνικό Συμβούλιο, καθώς οι πολιτικοί αρχηγοί κλήθηκαν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ενημέρωση, μετά την κοινή συνάντηση με τον Ερσίν Τατάρ και τον Αντόνιο Γκουτέρες.

Αν και η διαδικασία στο Κυπριακό φαίνεται να παραμένει ζωντανή και ο Νίκος Χριστοδουλίδης να πέτυχε την κινητικότητα που επιδίωκε, ουσιαστικά πέρασε σε μία άτυπη φάση, σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο, ο Πρόεδρος θα συζητήσει με τον Τατάρ για την διάνοιξη και άλλων οδοφραγμάτων. Είναι καλά γνωστό πως η τουρκική πλευρά ζητά σημείο διέλευσης στη Μια Μηλιά, κάτι για το οποίο δεν φαίνεται να υπάρχει ένσταση, εφόσον ανοίξει ακόμη ένα οδόφραγμα, είτε στα Κόκκινα, είτε στο Πυρόι. Επειδή, όμως, δεν υπήρξε κατάληξη, θα γίνουν περαιτέρω συζητήσεις επί κυπριακού εδάφους, ώστε να αποφασιστούν τα οδοφράγματα και οι λεπτομέρειες. Πρόκειται για μία συζήτηση που εμπίπτει στην προσπάθεια καλλιέργειας εμπιστοσύνης και βελτίωσης του κλίματος και δεν έχει καμία σχέση με την ουσία του Κυπριακού.

Η ουσία θα απασχολήσει την άτυπη πολυμερή διάσκεψη που θα γίνει κάποια στιγμή, σε χρόνο που δεν έχει καθοριστεί και με σύνθεση που δεν έχει καθοριστεί, καθώς η τουρκική πλευρά επιδιώκει να αφήσει εκτός το Ηνωμένο Βασίλειο. Όμως φαίνεται ότι μετά και την συνάντηση του Προέδρου με τον Βρετανό Πρωθυπουργό έχει αποσαφηνιστεί πως το Λονδίνο επιδιώκει τη συμμετοχή του, θέση που φαίνεται να υποστηρίζει και η Αθήνα και ούτε υπάρχει κάποια καλή δικαιολογία γιατί να αποκλειστεί η μία εκ των εγγυητριών δυνάμεων. Ως εκ τούτου, η ελληνική πλευρά θεωρεί δεδομένο πως η διάσκεψη θα είναι πενταμερής, υπό τα ΗΕ. Ο Ερσίν Τατάρ προσπάθησε να επιμείνει σε μια σύνθεση 4+1 αλλά και από τις δημόσιες αντιδράσεις του φαίνεται πως μάλλον δεν θα επικρατήσει η δική του άποψη.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε λόγο για τρία τραπέζια, στα οποία θα πρέπει να συζητούνται τα διάφορα θέματα που εμπίπτουν στην συμφωνία της Συμμαχίας, την συμφωνία των Εγγυήσεων τις εσωτερικές πτυχές του Κυπριακού. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως σημείο εκκίνησης του άτυπου διαλόγου θα είναι οι εγγυήσεις, η ασφάλεια και η διακυβέρνηση, τα τρία πιο προβληματικά κεφάλαια του Κυπριακού. Τα πρώτα δύο επειδή αφορούν την άρνηση της Τουρκίας και το τρίτο λόγω του νέου προαπαιτούμενου που θέτει η τουρκική πλευρά περί «κυριαρχικής ισότητας», την αποδοχή της οποίας θέτει ως προϋπόθεση και για έναρξη επίσημων συνομιλιών.

Την προπαρασκευαστική διαδικασία θα αναλάβει η Βοηθός ΓΓ των ΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, η οποία πήρε την σκυτάλη από την Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ με το υπηρεσιακό της καπέλο και, ως εκ τούτου, δεν αναμένεται στην παρούσα φάση ο διορισμός νέου αντιπροσώπου ή απεσταλμένου για το Κυπριακό. Υπενθυμίζεται ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες ήταν έτοιμος να ανανεώσει την αποστολή της προσωπικής του απεσταλμένης, ενέργεια για την οποία άναψε το πράσινο φως και ο Νίκος Χριστοδουλίδης, όμως τα «τούμπαρε» ο Ερσίν Τατάρ, ο οποίος δεν ήθελε περαιτέρω εμπλοκή της Ολγκίν, με τη δικαιολογία ότι δεν τον βοήθησε να… αναγνωριστεί το ψευδοκράτος.

Οι πολιτικοί αρχηγοί θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν την ανάγνωσή τους για όλα αυτά, για τα εμπόδια που θέτει η τουρκική πλευρά, καθώς και την εμμονή του Τατάρ με τους σφετεριστές, η οποία κατέστη για άλλη μία φορά έκδηλη στην τριμερή και στον απόηχό της. Αναμένεται ότι θα εκφράσουν τις ανησυχίες τους αλλά και να επαναλάβουν τις εισηγήσεις τους. Στο πλαίσιο της συζήτησης για τα επόμενα βήματα, αναμένεται να κληθεί ο κ. Χριστοδουλίδης να εξηγήσει στα κόμματα και την εμπλοκή της ΕΕ που έχει προαναγγείλει.

Υπενθυμίζεται ότι, δήλωσε από τις Βρυξέλλες ότι συζήτησε το θέμα με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «και θα πρέπει σύντομα να αναμένουμε κάποιες συγκεκριμένες ανακοινώσεις από πλευράς ΕΕ, που θα δείχνουν και το αυξημένο ενδιαφέρον που υπάρχει, γιατί υπάρχει, σε σχέση με την επανέναρξη των συνομιλιών». Ερωτηθείς ως προς τον χρόνο των ανακοινώσεων, ανέφερε πως θα γίνουν «εντός του 2024». Δεν διευκρίνισε, ωστόσο, ποιος ακριβώς θα είναι αυτός ο πρωταγωνιστικός ρόλος που επιθυμεί να αναλάβει η ΕΕ.

Στην συνέντευξή του στο Euronews, ο Πρόεδρος εξήγησε πως «η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος της ΕΕ και θα συνεχίσει να είναι και μετά από μια ενδεχόμενη λύση. Άρα το περιεχόμενο της λύσης, επηρεάζει και την ίδια την ΕΕ. Αν έχουμε ένα κράτος που δεν μπορεί να λειτουργήσει εσωτερικά, δεν θα μπορεί να λειτουργήσει όταν έρχεται και στις Βρυξέλλες πολλές των περιπτώσεων ακόμα να δημιουργεί πρόβλημα και στις Βρυξέλλες. Αυτό είναι το πρώτο ζητούμενο».

Αναφέρθηκε, επίσης, στα Συμπεράσματα και στην πρόοδο των ευρωτουρκικών σχέσεων. «Αυτή η πρόοδος περνάει και από το Κυπριακό. Είναι η δεύτερη διάσταση και χαίρομαι- οφείλω να το πω ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιδεικνύει ένα αυξημένο ενδιαφέρον για το Κυπριακό. Πρέπει να πάμε, πέρα από τις δηλώσεις σε κάτι πιο συγκεκριμένο και θεωρούμε ότι ένας πιο πρωταγωνιστικός ρόλος από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο θα μας βοηθήσει και στην επανέναρξη των συνομιλιών, αλλά και στο περιεχόμενο των συζητήσεων, ειδικά όσον αφορά την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, αλλά θα βοηθήσει και την Τουρκία, άρα θα δημιουργήσει μια, αν θέλετε, win-win κατάσταση πραγμάτων για όλους τους εμπλεκόμενους και είναι αυτό το ρόλο που θέλουμε να δούμε από πλευράς ΕΕ».