Παρουσίασε το Συνήγορο του Ασθενή ο Δαμιανός-Πυρ ομαδόν για έλλειψη διαβούλευσης

Τις σκέψεις της Κυβέρνησης για το θεσμό του Συνηγόρου του Ασθενή παρουσίασε ο υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, ενώπιον της Βουλής, ο οποίος επεσήμανε πως το κείμενο είναι το αποτέλεσμα πολυετών διαβουλεύσεων, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της συζήτησης δέχθηκε πυρά από αρκετούς φορείς, ότι δεν υπήρξε διαβούλευση και το κείμενο του νομοσχεδίου περιέχει αρκετές ασάφειες, που αν ψηφιστεί ως έχει θα επιφέρει αρκετά προβλήματα.

Στην Επιτροπή Υγείας της Βουλής βρέθηκε ο Μιχάλης Δαμιανός, ο οποίος κλήθηκε να αναλύσει το νομοσχέδιο για το Συνήγορο του Ασθενή, που προωθήθηκε μετά την έγκρισή του από το Υπουργικό Συμβούλιο. Όπως ανέφερε ο κ. Δαμιανός, πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που αφορά στην προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών, ήταν πάγια απαίτηση από τους οργανωμένους ασθενείς και τα κοινωνικά σύνολα και το τελικό κείμενο που παρουσιάστηκε ήταν μέσα από χρόνιες διαβουλεύσεις.

«Είναι ο Συνήγορος του Ασθενή, που θα διορίζεται από το Υπουργικό Συμβούλιο με σημαντικά κριτήρια, θα διατηρεί δικό του γραφείο με προσωπικό, θα έχει σωρεία αρμοδιοτήτων, ιδρύεται η συμβουλευτική επιτροπή που θα έχει άτομα από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, που θα συμβουλεύει τον Συνήγορο. Με το εν λόγω νομοσχέδιο, ενισχύεται ο ρόλος των επαρχιακών επιτροπών, που σήμερα λειτουργούν στα δημόσια νοσηλευτήρια. Αναβαθμίζονται, επειδή θα υπάρχει μία επιτροπή ανά επαρχία με έδρα το μεγαλύτερο δημόσιο νοσηλευτήριο της επαρχίας και θα ασχολούνται με θέματα εντός και εκτός ΓεΣΥ. Είναι πενταμελής, με μέλη από ασθενείς, γιατρούς, νοσηλευτές και Υπουργείο Υγείας. Είναι το όργανο για την υποβολή παραπόνων και θα αποφασίζει για την έκβαση».

Όπως ανέφερε ο υπουργός Υγείας, το πρόσωπο που θα λαμβάνει τα παράπονα, θα πρέπει να απαντήσει και στον ασθενή, καθώς θα έχει την ευθύνη για την επικοινωνία με τον ασθενή. «Σε γενικές γραμμές αυτό είναι το νομοσχέδιο. Θεωρούμε ότι έγινε μία διαβούλευση για χρόνια και είναι κάτι που πρέπει να προχωρήσει και να περάσει. Μέρος των αρμοδιοτήτων έχει ο Επίτροπος Εποπτείας του ΓεΣΥ. Αυτές οι αρμοδιότητες θα μεταφερθούν στο Συνήγορο του Ασθενή. Υπάρχει άλλο νομοσχέδιο για κατάργηση του Επιτρόπου Εποπτείας. Σκοπός είναι να μεταφερθούν οι αρμοδιότητες αυτές. Ένα μέρος θα πάνε στο Υπουργείο Υγείας οι αρμοδιότητες, που θα είναι υπεύθυνο για την εποπτεία του ΓεΣΥ και το υπόλοιπο προσωπικό θα πάει στον Συνήγορο του ασθενή. Είναι τα πρόσωπα που ασχολούνται με τα παράπονα των ασθενών».

Απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, ο κ. Δαμιανός υπέδειξε πως αναφορικά με τη δομή του γραφείου του Συνηγόρου του Ασθενή, το 1/3 του προσωπικού του γραφείου του Επιτρόπου Εποπτείας του ΓεΣΥ θα μετακινηθεί στο Συνήγορο του Ασθενή και τα άλλα 2/3 θα πάνε στην Εποπτεία εντός του Υπουργείου Υγείας. «Είναι δημόσιοι υπάλληλοι και είναι απεσπασμένοι. Μόλις διοριστεί ο Συνήγορος θα υπάρχει προϋπολογισμός του Συνηγόρου. Για τα άλλα μέλη, θα δημιουργηθεί μία θέση προϊστάμενου, για να συνεχίσουν οι εργαζόμενοι να κάνουν τη δουλειά τους».

Ο υπουργός σημείωσε, δε, ότι το κείμενο του νομοσχεδίου βασίζεται στο κείμενο του 2022 και υπάρχει διαφορά, στη βάση των εισηγήσεων που λήφθηκαν μέσα από τις διαβουλεύσεις, ωστόσο στη συνέχεια δεν αποστάλθηκε πίσω στους εμπλεκόμενους, το αναθεωρημένο κείμενο. «Αν πρέπει να τους στέλνουμε συνέχεια τα νομοσχέδια συνεχώς για να βλέπουν τις αλλαγές, δεν θα προχωρήσουμε τίποτε. Δεν μπορούμε να κάνουμε από την αρχή τις διαβουλεύσεις. Είναι η ίδια η βάση του κειμένου».

Όλοι υπέρ για τη θέσπιση του θεσμού, πυρ ομαδόν για έλλειψη διαβούλευσης

Όταν ο λόγος δόθηκε στους καλεσμένους, διαφάνηκε πως όλοι τάσσονται υπέρ στη θέσπιση του θεσμού, ωστόσο όλοι είχαν αναφέρει πως δεν προηγήθηκε διαβούλευση. Ο πρόεδρος του Παγκύπριου Ιατρικού Συνδέσμου, Πέτρος Αγαθαγγέλου, στην τοποθέτησή του επεσήμανε πως «είμαστε πολύ θετικοί και το πιο σημαντικό για μας είναι ότι σε ουδεμία περίπτωση δεν πρέπει να επηρεάσει τον ΠΙΣ, σε ό,τι αφορά στο ιατρικό επάγγελμα. Οτιδήποτε σε αυτές τις αρμοδιότητες, δεν πρέπει να υπονομευτούν με αυτό τον τρόπο. Δεν υπήρξε δημόσια διαβούλευση επί του σημερινού κειμένου, έγινε πριν λίγα χρόνια. Έχουμε συγκεκριμένα σημεία που θέλουμε να διασφαλιστούν και θα το στείλουμε στη Βουλή, που έχουν να κάνουν για το τι απορρέει από τον θεσμό και αφορά το ιατρικό επάγγελμα».

Ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Νοσηλευτών και Μαιών, Σταύρος Βρυωνίδης, επεσήμανε πως ως σύνδεσμος χαιρετίζουν το νομοσχέδιο και τόνισε πως «σε γενικές γραμμές αυτό που θέλαμε είναι ότι δεν θα δεχθούμε σε καμία περίπτωση να δικαστεί νοσηλευτικό προσωπικό πειθαρχικά. Είναι απαράδεκτο να δικάζονται για παραπτώματα δεοντολογίας. Πρέπει να αλλάξει το νομοσχέδιο, για να μην περιορίζει. Εμείς θα τα καταθέσουμε στον κατ’ άρθρο».

Από πλευράς του, ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συνδέσμου Φαρμακοποιών, Πλούταρχος Γεωργιάδης, υπέδειξε πως δεν είχαν προσκληθεί σε καμία δημόσια διαβούλευση, ενώ δεν υπάρχει πρόνοια για συμπερίληψη εκπροσώπου του Συνδέσμου εντός της Συμβουλευτικής Επιτροπής. «Αν δεν θα ελέγχονται παράπονα για φάρμακα, είναι καλό που δεν καλεστήκαμε, αλλά θα θέλαμε να υπάρχουν οι φαρμακοποιοί στο Συνήγορο του Ασθενή».

Ο πρόεδρος του κλάδου νοσηλευτών της ΠΑΣΥΔΥ, Πρόδρομος Αργυρίδης, στη δική του τοποθέτηση επεσήμανε πως θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί ο υφιστάμενος νόμος, που λειτουργούσε πολύ περιορισμένα, ενώ τις εισηγήσεις της οργάνωσης θα τις καταθέσουν στην κατ’ άρθρον συζήτηση.

Η εκπρόσωπος της συντεχνία «Ισότητα» Ευγενία Ευσταθίου, στην τοποθέτησή της, αναφέρθηκε σε διάφορα σημεία του προτεινόμενου νομοσχεδίου που ως συντεχνία θεωρούν ότι δεν είναι ξεκάθαρα ή θα επιφέρουν προβλήματα στον τομέα της υγείας. Στην τοποθέτησή της, η κα. Ευσταθίου επεσήμανε πως «αναφορικά με τα περί διαβούλευσης, συμμετείχαμε σε μία θεωρητική διαβούλευση του 2022 ήταν μία διαβούλευση για συνύπαρξη του Συνηγόρου με τον Επίτροπο Εποπτείας, δεν θεωρώ ότι έγινε διαβούλευση για το συγκεκριμένο κείμενο που έχουμε μπροστά μας. Πρέπει να επισημάνω ότι συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει πως ο Συνήγορος του Ασθενή εκδίδει εσωτερικούς κανονισμούς για τη λειτουργία του. Οι εσωτερικοί κανονισμοί δεν περνούν από τη Βουλή, οι κανονισμοί ναι».

Από πλευράς του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, Μάριος Καραϊσκάκης, επεσήμανε πως πολλά ιδιωτικά νοσηλευτήρια έχουν ιδρύσει γραφεία που δέχονται παράπονα από ασθενείς, ωστόσο ξεκαθάρισε πως ως Σύνδεσμος δεν είναι υπέρ του νομοσχεδίου. «Εμείς δεν πήραμε το νομοσχέδιο όπως κατατέθηκε αυτή τη στιγμή. Είναι ουσιαστικές αλλαγές που έγιναν, θέλουμε αρκετές διευκρινίσεις σε πολλά σημεία. Έχω 21 σημεία, θα δώσουμε γραπτώς τις εισηγήσεις μας. Θα πρέπει να γίνει μία διαβούλευση πριν την κατ’ άρθρον. Βάλαμε αδικήματα και ποινές. Είναι σαν Δικαστήριο και μάλιστα, υπάρχει αναφορά στο νομοσχέδιο ότι θα επιβάλλεται πρόστιμο και στα νοσηλευτήρια. Λέει μέσα ότι ο Συνήγορος μπορεί να κάνει εκθέσεις, όμως δεν μπορούμε να κινήσουμε αγωγή κατά του Συνηγόρου, σε περίπτωση που θίγονται ονόματα γιατρών και νοσηλευτηρίων. Επίσης, υπάρχει πρόνοια ότι μέσα σε δύο μέρες θα ολοκληρώνεται η διαβούλευση».

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτών Ιατρών Κύπρου, Μαρίνος Σωτηρίου, στη δική του τοποθέτηση, επεσήμανε πως ούτε οι ίδιοι έχουν προσκληθεί σε διαβούλευση επί του κειμένου. «Όπως προωθείται, θα στήνονται λαϊκά δικαστήρια που δεν θα μπορεί να παρευρίσκεται ο καταγγέλλων και δεν θα μπορεί να κινηθεί νομικά εναντίον του θεσμού και δεν μπορεί να κληθεί ο θεσμός στο Δικαστήριο. Ο θεσμός πρέπει να ελεγχθεί καλύτερα, επειδή εύκολα δίνεται η δυνατότητα να γίνει καταγγελία, να γίνει name and shame και να μην μπορεί ο πάροχος ή ο γιατρός να απαντήσει. Θέλουμε να δούμε το τελικό σχέδιο του νόμου».

Ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου Διαπιστευμένων Κλινικών Εργαστηρίων, Πάρις Τύμβιος, σημείωσε πως ως άτομα που βρίσκονται καθημερινά στην πρώτη γραμμή, θα έπρεπε να συμμετέχουν στη διαβούλευση, καθώς επίσης και στην Επιτροπή που θα δημιουργηθεί. «Επικροτούμε το νόμο, όμως δεν πρέπει να υπάρχει ένας νόμος για εκφοβισμό των γιατρών και των επιστημόνων».

Ύψωσαν ασπίδα προστασίας στο Υπουργείο Υγείας οι ασθενείς

Από πλευράς του, οι εκπρόσωποι των οργανώσεων των ασθενών, στις δικές τους τοποθετήσεις ύψωσαν ασπίδα προστασίας στο Υπουργείο Υγείας. Συγκεκριμένα, ο εκπρόσωπος της Οργάνωσης Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου, Μάριος Κουλούμας, εξέφρασαν την απόλυτη ικανοποίηση της οργάνωσης για το νομοσχέδιο, το οποίο συζητείται εδώ και χρόνια. Τόνισε πως ο νόμος για τα δικαιώματα των ασθενών είναι από το 2005, αλλά αυτό που έπασχε και πάσχει είναι ο μηχανισμός εποπτείας του ελέγχου.

«Η Κύπρος ήταν από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσε τη χάρτα για τα δικαιώματα των ασθενών. Ο νόμος υπήρχε αλλά λόγω της απουσίας του ΓεΣΥ πολλές πρόνοιες δεν ήταν ενεργές. Θα κάνουμε μία μεγάλη αλλαγή. Η ευθύνη εφαρμογής του νόμου θα είναι στον πάροχο. Ο Συνήγορος του Ασθενή είναι για να βελτιώνουμε τα πράγματα στην υγεία, όχι για να τιμωρούμε. Μέσα από τις καταγγελίες, θα βελτιώνουμε τα θέματα της υγείας».

Ο κ. Κουλούμας σημείωσε πως με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «δεν θα τιμωρούμε ένα γιατρό που δεν απάντησε, θα βελτιώνουμε τις διαδικασίες για να απαντούν όλοι. Είναι ευπρόσδεκτες οι αλλαγές που θα βελτιώνουν το νόμο. Επίσης, να πω ότι στη Συμβουλευτική Επιτροπή, η ΟΣΑΚ πιστεύει ότι όλοι είναι ευπρόσδεκτοι αλλά στις επαρχιακές επιτροπές, πρέπει να είναι εκεί άτομα που έχουν τεχνογνωσία, για να υποβάλλουν εισηγήσεις για βελτίωση των προβλημάτων που υποβάλλονται».

Ο εκπρόσωπος της Κίνησης Διεκδίκησης Δικαιωμάτων των Ασθενών σημείωσε πως όσα ακούστηκαν για τα λαϊκά δικαστήρια σε βάρος των ασθενών, όλα είναι κατοχυρωμένα στον υφιστάμενο νόμο και μεταφέρονται αυτούσια στον καινούργιο. «Κανένας δεν ανέφερε πως θα βγάζει αποφάσεις ο Συνήγορος. Ακούγοντας τις αμφισβητήσεις, μου θυμίζει τον πόλεμο στη δεκαετία πριν να περάσει ο νόμος. Μας έλεγαν “δεν θέλουμε Μαυρόπουλους στα χωράφια μας”. Εμείς δεν θέλουμε να είμαστε ενάντια στους νοσηλευτές και στους γιατρούς. Εμείς θέλουμε να έχουμε συνεργασία. Οι ασθενείς έχουν δικαιώματα. Συμφωνούμε με την εισαγωγή του θεσμού, ήταν κάτι που έλειπε από το μηχανισμό εποπτείας και παρακολούθησης».

Μετά τα όσα ακούστηκαν, ο πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας και αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Ευθύμιος Δίπλαρος, εισηγήθηκε όπως γίνει μία συνάντηση ανάμεσα στον υπουργό και τους φορείς, ώστε να ξεκαθαριστούν οι απόψεις επί των σημείων που έθιξαν. Κάτι που προκάλεσε την αντίδραση της ΟΣΑΚ, που εξέφρασε την αντίθεσή της επί του θέματος.

Έντονος ο Δαμιανός

Στην τελευταία του τοποθέτηση, ο υπουργός Υγείας εξέφρασε έντονα τη διαφωνία του στην εισήγηση του κ. Δίπλαρου, την οποία ασπάστηκαν κι άλλοι βουλευτές και όπως ανέφερε υπάρχουν πολλά νομοσχέδια που χρονολογούνται. «Είναι τα θέματα που είχαμε μπροστά μας εδώ και χρόνια. Το να πάρουμε πίσω το νομοσχέδιο και να ξεκινήσουμε από την αρχή, θα έχουμε πρόβλημα και δεν θα επιστρέψουν. Όλα μπορούν να απαντηθούν στην κατ’ άρθρον συζήτηση. Όταν ξέρεις τις απόψεις της κάθε πλευράς, είναι θέσεις που έχεις και δεν τις έχεις υιοθετήσει πολιτικά. Για το παράδειγμα των δύο μερών, μπορούν να αυξηθούν αυτοί οι αριθμοί».

Σχολιάζοντας τις αναφορές από φορείς ότι δεν συμπεριλαμβάνονται στη Συμβουλευτική Επιτροπή, ο κ. Δαμιανός σημείωσε πως «για τη Συμβουλευτική Επιτροπή, μπορούμε να την αυξήσουμε και να συμμετέχουν 400 άτομα. Να είναι όλοι μέσα. Στις κατά τόπου επαρχιακές, θα υπάρχει εκπρόσωπος του Υπουργείου Υγείας που έχει διάφορες υπηρεσίες. Στην κατ’ άρθρον θα απαντηθούν όλα. Είναι ξεκάθαρο το νομοσχέδιο ότι δεν θα ασχοληθεί με θέματα ιατρικής εμπειρογνωμοσύνης, αμέλειας κλπ. Μπορούν να γίνουν διευκρινίσεις στο νομοσχέδιο, όμως ο λόγος που θα πάμε πίσω είναι για να έχουμε τις ίδιες απόψεις που έχουμε καταγραμμένες, θα έχουμε ακόμη μία ευκαιρία να μην προωθηθεί το νομοσχέδιο».

Καταλήγοντας, ο υπουργός Υγείας ξεκαθάρισε πως «ο Συνήγορος δεν θα εξετάσει παράπονο, το παράπονο θα πάει στο λειτουργό υγείας και στη συνέχεια στην επαρχιακή επιτροπή. Θα είναι πάνω από τις επιτροπές. Για τις αγωγές έναντι του Συνηγόρου, αν δεν υπάρχει καλόπιστη κριτική, μπορούν να κινηθούν ενάντια στο Συνήγορο. Το νομοσχέδιο όπως είναι, θεωρείται σωστό».

Πάντως, ο πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας κάλεσε όλους τους καλεσμένους να αποστείλουν στο Υπουργείο Υγείας γραπτώς τις θέσεις τους και έδωσε διορία στο Μιχάλη Δαμιανό μέχρι τις 7 Νοεμβρίου για να απαντήσει. Η κατ’ άρθρον συζήτηση αναμένεται να ξεκινήσει στις 21 Νοεμβρίου.