Κρίσιμης σημασίας η Μεσόγειος για την ΕΕ-«Ζωτικής σημασίας η MED9 για διασφάλιση της μεσογειακής ατζέντας

Είναι σημαντικό η μεσογειακή προοπτική να αντικατοπτρίζεται στη διαμόρφωση των πολιτικών και των προτεραιοτήτων της ΕΕ τα επόμενα χρόνια, δήλωσαν οι Yπουργοί και οι Yφυπουργοί για Ευρωπαϊκά θέματα ΕΕ της ομάδας MED9 σε Σύνοδο Κορυφής στη Λευκωσία, ενώ εξέφρασαν επίσης τη δέσμευσή τους για μια σταθερή και ευημερούσα Νότια Γειτονία, τονίζοντας την ανάγκη για μια καθολική πολιτική για τη μετανάστευση.

Εξέφρασαν επίσης τη βαθιά τους ανησυχία για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ζητώντας κατάπαυση του πυρός και να δοθεί χώρος για διπλωματία.

Στη δήλωσή της, μετά τη Σύνοδο Υπουργών για Ευρωπαϊκά θέματα της MED9, η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Κύπρου, Μαριλένα Ραουνά, σημείωσε ότι η MED9 έχει γίνει «μια ζωτικής σημασίας πλατφόρμα για τη διασφάλιση ότι η μεσογειακή ατζέντα παραμένει στην πρώτη γραμμή σε επίπεδο ΕΕ και για την αντιμετώπιση της πληθώρας κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε ως μεσογειακές χώρες».

«Η Μεσόγειος είναι κρίσιμης σημασίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση», είπε, προσθέτοντας ότι οι εξελίξεις στην περιοχή επηρεάζουν «άμεσα και σημαντικά» ολόκληρη την ΕΕ.

«Σε αυτό το πλαίσιο, ο διορισμός Επιτρόπου για τη Μεσόγειο και η ανακοίνωση ενός νέου Συμφώνου για τη Μεσόγειο δημιούργησαν μια νέα ώθηση και επίσης υπογράμμισαν τη στρατηγική σημασία αυτής της περιοχής για την ΕΕ, επίσης στο πλαίσιο των σχέσεών της με εταίρους μας της Νότιας Γειτονιάς», πρόσθεσε.

Η κ. Ραουνά είπε ότι η Σύνοδος Κορυφής έρχεται σε μια περίοδο «βαθιά ανησυχητικών εξελίξεων» στη Μέση Ανατολή, «την άμεση γειτονιά της Κύπρου και τη γειτονιά της ΕΕ».

Ανέφερε ότι στο πρώτο μέρος της Συνόδου συζήτησαν τις τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις, ιδίως υπό το φως της επιδείνωσης της κατάστασης στον γειτονικό Λίβανο, «την τραγική και συνεχώς επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, καθώς και τις επιθέσεις του Ιράν κατά του Ισραήλ που καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο, και που αποτελούν σοβαρή απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα».

«Επαναλάβαμε τη σημασία της κατάπαυσης του πυρός κατά μήκος της Γαλάζιας Γραμμής και την πλήρη εφαρμογή του ψηφίσματος 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, την ενίσχυση της UNIFIL και τη δημιουργία των συνθηκών τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Λιβανέζους να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους. Η κυριαρχία τόσο του Ισραήλ όσο και του Λιβάνου πρέπει να είναι εγγυημένη. Για το σκοπό αυτό, οι προσπάθειες της Γαλλίας και των ΗΠΑ πρέπει να υποστηριχθούν ενεργά», είπε η κ. Ραουνά.

Επιπλέον, σημείωσε, συζήτησαν την ανάγκη εφαρμογής του ψηφίσματος 2735 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τη Γάζα με την επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που εξασφαλίζει την απελευθέρωση όλων των ομήρων, αυξάνοντας παράλληλα την ανεμπόδιστη ανθρωπιστική βοήθεια.

«Ανησυχούμε σοβαρά για τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης της σύγκρουσης σε ολόκληρη την περιοχή και τις επιπτώσεις της, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων στη θαλάσσια ασφάλεια και την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα, και προτρέπουμε, για άλλη μια φορά, για απόλυτη αυτοσυγκράτηση». είπε.

«Τώρα είναι η ώρα της διπλωματίας», είπε, σημειώνοντας ότι μόνο η επανεμφάνιση ενός ουσιαστικού πολιτικού ορίζοντα μπορεί να προσφέρει βιώσιμη διέξοδο από την κρίση. «Επιβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή για μια διαρκή και βιώσιμη ειρήνη σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», πρόσθεσε.

Η κ. Ραουνά σημείωσε επίσης ότι η Κύπρος έχει σταθεί «ως η διευκολυντική άγκυρα της ΕΕ στην περιοχή» και ότι είναι «μέρος της λύσης στις προκλήσεις της περιοχής».

Μετά την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου κατά αθώων πολιτών και την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, πρόσθεσε, η Κύπρος παρέδωσε τον θαλάσσιο διάδρομο της Αμάλθειας στη διεθνή κοινότητα, ως συμπληρωματική οδό για την παροχή βοήθειας στους αθώους πολίτες της Γάζας. «Συνεργαστήκαμε στενά με περιφερειακούς εταίρους και της ΕΕ και θεσμούς της ΕΕ για τη λειτουργία του διαδρόμου, σε αυτό που θεωρούμε ότι είναι ηθική μας ευθύνη απέναντι στην περιοχή», είπε.

Η Υφυπουργός σημείωσε επίσης ότι, κατά τη Σύνοδο Κορυφής της επόμενης εβδομάδας, οι ηγέτες του MED9 θα επικεντρωθούν στις περιφερειακές εξελίξεις και ο βασιλιάς της Ιορδανίας «θα παραστεί στη σύνοδο τόσο για να συζητήσει την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, όσο και τις σχέσεις ΕΕ-Ιορδανίας».

Η κ. Ραουνά είπε επίσης ότι στο δεύτερο μέρος της Συνόδου εστίασαν στις προτεραιότητες της MED9 για τον νέο θεσμικό κύκλο της ΕΕ. «Είναι σημαντικό η μεσογειακή προοπτική να αντικατοπτρίζεται στη διαμόρφωση των πολιτικών και των προτεραιοτήτων της ΕΕ τα επόμενα χρόνια», είπε, σημειώνοντας ότι η ΕΕ εισέρχεται σε αυτόν τον κύκλο σε ένα ασταθές και γεμάτο προκλήσεις παγκόσμιο γεωπολιτικό πλαίσιο. «Αυτές οι προκλήσεις, παράλληλα με ζητήματα όπως η μετανάστευση, η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα, οι δημογραφικές προκλήσεις και η βιώσιμη ευημερία, επηρεάζουν άμεσα τη Μεσόγειο», δήλωσε η κ. Ραουνά.

Είπε επίσης ότι «υπογράμμισαν» τη δέσμευσή τους για μια σταθερή, ολοκληρωμένη, διασυνδεδεμένη και ευημερούσα Νότια Γειτονιά. «Η στρατηγική δέσμευση με τους νότιους εταίρους μας είναι υψίστης σημασίας από αυτή την άποψη», είπε.

«Σχετικά με τη μετανάστευση, τονίσαμε την ανάγκη για συνολική πολιτική και μια ολιστική, ισορροπημένη προσέγγιση που αντιμετωπίζει επίσης την εξωτερική διάσταση και τις βαθύτερες αιτίες της μετανάστευσης», πρόσθεσε.

Η κ. Ραουνά σημείωσε επίσης ότι αναγνώρισαν τον ενεργειακό τομέα και την κλιματική αλλαγή «ως μια από τις πιο κρίσιμες προκλήσεις μας στην περιοχή», προσθέτοντας ότι η Μεσόγειος ήταν μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. «Σε αυτό το πλαίσιο επιβεβαιώσαμε την ανάγκη για μια περιφερειακή συμμαχία για την αντιμετώπιση των συνεπειών της», είπε, σημειώνοντας ότι η Κύπρος επαναπροωθεί την Πρωτοβουλία για την Κλιματική Αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή που περιλαμβάνει την εφαρμογή ενός Περιφερειακού Σχεδίου Δράσης και τη δημιουργία Περιφερειακής Επιστημονικής Συμμαχίας.

Οι Υπουργοί παρακάθισαν επίσης σε γεύμα εργασίας κατά τη διάρκεια του οποίου, σύμφωνα με την κ. Ραουνά, θα επικεντρώνονταν στο πώς να δομηθεί καλύτερα η MED9 για να αυξήσει τις δυνατότητές της.

Στις παρατηρήσεις τους, όλοι οι Υπουργοί και οι Υφυπουργοί για θέματα ΕΕ αναφέρθηκαν στην κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Εξέφρασαν την ανησυχία τους και την αντίθεσή τους σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση ή περιφερειακή ανάφλεξη, καταδίκασαν τις επιθέσεις του Ιράν κατά του Ισραήλ, ζήτησαν άμεση κατάπαυση του πυρός και από όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διεθνείς προσπάθειες αποκατάστασης, και για αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Κάποιοι είπαν επίσης ότι ήταν κατά της απόφασης του Ισραήλ να χαρακτηρίσει τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ως «persona non-grata».

Στις δικές του παρατηρήσεις, ο εκπρόσωπος της Γαλλίας Υπουργός για την Ευρώπη, Benjamin Haddad, είπε ότι οι μεσογειακές χώρες αντιμετωπίζουν σημαντικές κοινές προκλήσεις και ευκαιρίες και ότι η χώρα του είναι προσηλωμένη στο σχήμα της Med 9, η οποία, σημείωσε, επιτρέπει στα μέλη της να διαμορφώνουν κοινά μηνύματα και συνεχίζουν να πιέζουν για τις θέσεις τους σε βασικά ζητήματα για τη Μέση Ανατολή, την ανταγωνιστικότητα, τη μετανάστευση, τις πολιτικές συνοχής της ΕΕ ή τη διεύρυνση. Ζήτησε αυξημένη χρηματοδότηση για την καινοτομία και την έρευνα, ώστε η ΕΕ να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις πολιτικές των ανταγωνιστών της.

Η Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, σημείωσε ότι οι μεσογειακές χώρες της ΕΕ θα είναι οι πρώτες που θα βιώσουν τον αντίκτυπο μιας περαιτέρω κλιμάκωσης στην περιοχή και είπε ότι η συντονισμένη απάντηση είναι επομένως «ουσιώδης». Υπογράμμισε επίσης τη σημασία της ενίσχυσης της εταιρικής σχέσης για τη μετανάστευση με παράλληλη εξασφάλιση πρόσθετης χρηματοδότησης για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την αντιμετώπιση των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για επενδύσεις σε όλες τις πτυχές του ενεργειακού τομέα.

Η Andreja Metelko – Zgombic, Υφυπουργός Ευρώπης της Κροατίας, δήλωσε ότι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή «δείχνει ότι είναι απαραίτητη η ισχυρότερη συνεργασία με τους εταίρους μας στη λεκάνη της Μεσογείου», σημειώνοντας ότι η χώρα της δίνει μεγάλη σημασία στην ενίσχυση των σχέσεων με χώρες της Νότιας Γειτονιάς. Τόνισε επίσης την εστίαση της Κροατίας στην ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση, την ισχυρή πολιτική συνοχής, μια ανταγωνιστική γεωργική πολιτική και τη δημογραφική αναζωογόνηση, κάτι που, όπως είπε, ήταν μία από τις αναπτυξιακές προτεραιότητες της Κροατίας για αυτήν τη δεκαετία. Η μετανάστευση, πρόσθεσε, ήταν ψηλά στην ατζέντα της χώρας της.

Ο Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σλοβενίας, Marko Stucin, κάλεσε για κατάπαυση του πυρός στη Μέση Ανατολή και για ενότητα στην ΕΕ σε αυτό το θέμα. Όλες οι χώρες της MED9 είναι αυτές που έχουν την ευθύνη να επιτύχουν αυτή την ενότητα εντός της ΕΕ, πρόσθεσε. Σημείωσε επίσης ότι συζήτησαν κυρίως τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ, η οποία κατά την άποψή τους, όπως είπε, ήταν μέρος της ασφάλειας της ΕΕ. Η ΕΕ, είπε, πρέπει να παραμείνει παγκόσμιος παράγοντας και να εξασφαλίσει μια ειρηνική και ασφαλή περιοχή. Ανακοίνωσε επίσης ότι η Σλοβενία ενημέρωσε τα άλλα μέλη του MED9 ότι θα χαρεί να προεδρεύσει της ομάδας το επόμενο έτος.

Ο Fernando Mariano Sampedro, Υφυπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας για θέματα ΕΕ, είπε, μεταξύ άλλων, ότι η κατάσταση στη Μέση Ανατολή «μας υπενθύμισε ότι χρειαζόμαστε μια σταθερή προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη Μεσόγειο». Τόνισε επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί η κανονικότητα των συναντήσεων της Νότιας Γειτονιάς σε διαφορετικά επίπεδα για την προώθηση μιας ισχυρότερης εταιρικής σχέσης με τον Νότο. Στο θέμα της ανταγωνιστικότητας, αναφέρθηκε στην εμπειρία της χώρας του, σημειώνοντας ότι οι τιμές της ενέργειας έχουν πέσει στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια και ότι η χώρα γνώρισε ισχυρότερη ανάπτυξη από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ έχουν καταβάλει προσπάθειες να διατηρήσουν την κοινωνική συνοχή.

Η Ines Domingos, Υφυπουργός Εξωτερικών της Πορτογαλίας για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις, ευχαρίστησε την Κύπρο για τη βοήθεια στον επαναπατρισμό Πορτογάλων πολιτών από τον Λίβανο. Κάλεσε επίσης το Ισραήλ να αναθεωρήσει την απόφασή του να κηρύξει τον Γενικό Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες ως “persona non-grata”. Η κ. Domingos αναφέρθηκε επίσης στη συζήτηση για τη διεύρυνση της ΕΕ, την άμυνα και την ασφάλεια, την περιβαλλοντική και ψηφιακή μετάβαση και την ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ στον κόσμο, ιδιαίτερα στη Νότια Γειτονία, σημειώνοντας ότι απαιτείται αυξημένη χρηματοδότηση για να εκπληρωθούν αυτές οι φιλοδοξίες.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Μάλτας, Christopher Cutajar, σημείωσε ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις απαιτούν καλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση και πόρους για να παραμείνουν ανταγωνιστικές, ενώ η συνδεσιμότητα παραμένει το κλειδί για την επιτυχία της εσωτερικής αγοράς, σημειώνοντας ότι πρέπει να διασφαλιστεί ότι η αεροναυτιλία υποστηρίζεται κατάλληλα για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της χωρίς όμως να διακυβεύεται ο στόχος της οικονομίας χαμηλού άνθρακα. Η αντιμετώπιση της μετανάστευσης παραμένει προτεραιότητα, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η Μάλτα πιστεύει ότι το Σύμφωνο της ΕΕ για το Άσυλο και τη Μετανάστευση χρειάζεται ενίσχυση, καινοτομία και ευρύτερες εταιρικές σχέσεις.

Πηγή: ΚΥΠΕ