Η θρησκεία και ο τρόπος διαβίωσης πίσω από τα χαμηλά ποσοστά αυτοχειριών στην Κύπρο

Η αρνητική άποψη που υπάρχει στην Κύπρο για τις αυτοκτονίες που είναι άμεσα συνυφασμένη με τη σχέση της κοινωνίας με τη θρησκεία, αλλά και το κλίμα που ευνοεί τις συναθροίσεις μεταξύ των πολιτών, είναι μερικά από τα στοιχεία που φέρνουν τη χώρα μας στην καλύτερη θέση της Ευρώπης, για υποθέσεις αυτοχειριών, όπως καταδείχθηκε σε πρόσφατη έρευνα της Eurostat.

H Kύπρος, με 2,7 αυτοκτονίες ανά εκατό χιλιάδες κατοίκους και συνολικά 23 το 2021, βρίσκεται μπροστά από Ελλάδα και Ιταλία, που ακολουθούν στη δεύτερη και τρίτη θέση και αποδεικνύουν για άλλη μια χρονιά, ότι οι χώρες του Νότου βρίσκονται πάντοτε σε καλύτερες θέσεις, από αυτές που ορίζονται ως βόρειες χώρες της Ευρώπης.

Σε μια προσπάθεια να ερμηνευθεί η έκθεση της Eurostat και να αναλυθούν οι λόγοι πίσω από τους οποίους οι χώρες του Νότου βρίσκονται πάντοτε σε καλύτερη θέση από τις χώρες του βορρά, με καλύτερη απ’ όλες την Κύπρο, ο REPORTER επικοινώνησε με τον κοινωνιολόγο δρ. Νίκο Περιστιάνη, ο οποίος εξήγησε πως υπάρχουν διάφορα δεδομένα, τα οποία πρέπει να εξετάσουμε για να καταλήξουμε στα συμπεράσματά μας, για τα αποτελέσματα της έκθεσης.

Ένας από τους βασικούς λόγους, έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι νότιες χώρες έχουν κάποιες ιδιομορφίες λόγω της θέσης τους, υπό το πρίσμα ότι η θέση αυτή ενθαρρύνει κάποια κοινωνικά χαρακτηριστικά. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον κ. Περιστιάνη, «σε αυτές τις περιοχές συνήθως το κλίμα είναι λίγο πιο εύκρατο, άρα μπορούν οι πολίτες να περνούν περισσότερη ώρα συναθροιζόμενοι με άλλους ανθρώπους κι αυτό διευκολύνει τις ανθρώπινες σχέσεις, καθότι μπορούν να μείνουν περισσότερο χρόνο εκτός σπιτιού, να πάρουν μέρος σε δραστηριότητες και λοιπά».

Αντίθετα, συνέχισε, «οι βόρειες χώρες δεν μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο λόγω των καιρικών συνθηκών και δεδομένου ότι είναι αραιοκατοικημένες, πράγμα που τους οδηγεί στην αίσθηση πως είναι αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο κι ως εκ τούτου αυτός να είναι πιθανότατα ένας από τους λόγους που δημιουργείται μια αποξένωση των ατόμων, η οποία τους αφήνει να πάρουν πιο εύκολα κάποιες αρνητικές αποφάσεις».

Υπάρχουν επίσης κι άλλοι συναφείς λόγοι, όπως για παράδειγμα ότι στο Νότο εξακολουθούν να κυριαρχούν κάποιες παραδοσιακές αξίες, όπως η ενθάρρυνση της κοινωνικότητας, οι στενές φιλίες, οι επισκέψεις σε καφενεία και συλλόγους, όπως υπέδειξε χαρακτηριστικά.

«Στις δικές μας χώρες, επικρατεί περισσότερο ο Χριστιανισμός, ενώ στις βόρειες χώρες επικρατεί ο Προτεσταντισμός. Οι κοινωνιολόγοι έχουν σημειώσει εδώ και χρόνια ότι η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία, λόγω του ότι δίνουν έμφαση στα σύνολα, λειτουργούν συνδετικά μεταξύ των ανθρώπων. Επίσης σε αυτές τις δύο θρησκείες, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η σχέση με τα Θεία διαμεσολαβείτε μέσω των ιερέων. Δεν πιστεύουν ότι η σχέση τους είναι κατευθείαν με τον Θεό, όπως στον Προτεσταντισμό. Έτσι, στις χώρες που υπάρχει Χριστιανισμός και Καθολικισμός, δεν είναι τόσο έντονη η ένταση που μπορεί να νιώθει κάποιος στο δέος του Θεϊκού. Μπορεί αυτή η εξήγηση να είναι λίγο αφηρημένη, αλλά έχει μια μεγάλη λογική, διότι φεύγει η πίεση από το άτομο ότι έχει την πλήρη ευθύνη των πράξεων του (σ.σ. στις χώρες με Χριστιανική ή Καθολική θρησκεία). Το άτομο νιώθει ότι οι σχέσεις του διαμεσολαβούνται από άλλα σύνολα», σημείωσε.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τη χαμηλότερη αναλογία αυτοκτονιών στην ΕΕ είχε το 2021 η Κύπρος

«Στην Κύπρο η αυτοκτονία θεωρείται κάτι κακό»

Μάλιστα, ο κ. Περιστιάνης έδωσε μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία, γύρω από το ζήτημα των αυτοχειριών, εξηγώντας ότι στην Κύπρο δύσκολα δηλώνονται κι αυτό σχετίζεται τόσο με την σχέση της κοινωνίας με την Εκκλησία, αλλά και με τα θανατηφόρα δυστυχήματα.

Όπως τόνισε, κάθε χώρα έχει τις ιδιομορφίες της. Στην προκειμένη, στην Κύπρο, ενδεχομένως τα ποσοστά να ήταν διαφορετικά, εάν λαμβάνονταν υπόψιν τα εξής:

«Πρέπει να μετρήσουμε κατά πόσον δηλώνονται εύκολα οι αυτοκτονίες στην Κύπρο. Στη χώρα μας, η αυτοκτονία θεωρείται κάτι κακό και επειδή η Εκκλησία έχει τη θέση ότι δεν μπορεί να κηδευτεί κάποιος που αυτοκτόνησε και έτσι δημιουργείται μια τάση στους συγγενείς να το δηλώνουν ως ατύχημα ή ως ένα καρδιακό επεισόδιο και λοιπά. Αυτόματα, αυτό μειώνει τα ποσοστά. Ένα άλλο φαινόμενο που μπορεί να επηρεάζει, είναι ότι οι αυτόχειρες στην Κύπρο είναι άνω των 45 ετών, ενώ αντίθετα οι θάνατοι των νέων από τέτοια περιστατικά είναι πιο χαμηλοί. Όμως, εάν θέσουμε ως δεδομένο πως έχουμε από τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων από δυστυχήματα μοτοσικλετών και αυτοκινήτων, με τους περισσότερους να είναι νεαροί, μπορεί να πει κάποιος ότι κι αυτά είναι ένα είδος αυτοκτονίας πιο "επιτρεπόμενος"».

Οι περισσότερες αυτοκτονίες είναι μεταξύ ανδρών, επισήμανε, «άρα ένας άνδρας που αυτοκτονεί, είναι ένα είδος παραδοχής μη ανδρισμού ή η πράξη της αυτοκτονίας είναι μία πράξη παραδοχής και ήττας. Οι άντρες μαθαίνουν να θεωρούν αυτή τη στάση ως απαράδεκτη και αναξιοπρεπή, άρα κάποιος που νιώθει απελπισμένος δεν θα έψαχνε τη λύση της αυτοκτονίας, γιατί είναι κοινωνικά μη αποδεκτή, αφού προσβάλλει την οικογένεια τους».

Οπότε, υπάρχει μια καλή πιθανότητα, σύμφωνα με τον κ. Περιστιάνη, «κάποιοι από τα τροχαία δυστυχήματα, να είναι απελπισμένοι νέοι, που δεν θα παραδέχονταν δημόσια την απελπισία τους, οπότε παίρνουν το αυτοκίνητο ή την μοτοσικλέτα τους και τρέχουν υπερβολικά, αψηφώντας τους κινδύνους ή κάποιοι μπορεί να το κάνουν και συνειδητά. Αυτό είναι ένα είδος αυτοκτονίας, που δεν αναγνωρίζεται ως αυτοκτονία. Μπορούμε να το δούμε σαν μέρος αντίδρασης ενός ατόμου που δεν μπορεί το σύνολο να τον συγκρατήσει. Έτσι νιώθει σαν άτομο που ξεχωρίζει και διαμαρτύρεται για κάτι που τον προβληματίζει ή για κάτι που δεν κατάφερε ή απέτυχε. Έτσι διακινδυνεύει τη ζωή του, παρότι ξέρει ότι μπορεί να πεθάνει, αλλά αψηφά τον κίνδυνο».