Το προφίλ των δημοσίων υπαλλήλων-Παίρνουν αριστείο στην αξιολόγηση με 8,7 στα 10

Το νέο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων αποτελεί θετικό βήμα, ωστόσο υπάρχουν και προκλήσεις που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν για να λειτουργήσει προς όφελος των αξιολογούντων και των αξιολογούμενων υπαλλήλων, ανέφερε την Πέμπτη ο Πρόεδρος της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ), Γιώργος Παπαγεωργίου. 

Ο κ. Παπαγεωργίου μιλούσε σε συνέντευξη Τύπου στο ΓΤΠ, κατά την οποία παρουσίασε το έργο της Επιτροπής, καθώς και τις δραστηριότητες που προωθήθηκαν. Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της επίδοσης της Ετήσιας Έκθεσης της ΕΔΥ για το 2023 στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.

Όπως είπε ο Πρόεδρος της ΕΔΥ, η Επιτροπή κατά το 2023 συνήλθε σε 227 συνεδρίες και εξέτασε 3804 θέματα, εκ των οποίων το 53% αφορούσε διαδικασίες πλήρωσης θέσεων και το 2% πειθαρχικές υποθέσεις. Συγκεκριμένα, η ΕΔΥ προέβη στην πλήρωση 1483 θέσεων, εκ των οποίων οι 599 αφορούσαν διορισμούς και οι 884 προαγωγές. 

Σημειώνεται ότι το 2022 η ΕΔΥ είχε προβεί σε πλήρωση 1332 θέσεων, εκ των οποίων οι 610 αφορούσαν διορισμούς και οι 722 προαγωγές. 

Σε ό,τι αφορά το τρέχον έτος, ο κ. Παπαγεωργίου ανέφερε ότι μέχρι τις 15 Αυγούστου 2024 η ΕΔΥ προέβη σε πλήρωση 645 θέσεων, εκ των οποίων οι 364 αφορούσαν διορισμούς και οι 281 προαγωγές.

Το 2024 αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των προφορικών εξετάσεων, τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΔΥ, σημειώνοντας ότι η Επιτροπή δέχθηκε 750 υποψηφίους σε προφορική εξέταση, έναντι 373 το 2022. Σημειώνεται ότι η Επιτροπή, κατ’ εφαρμογή σχετικής διάταξης της νομοθεσίας σχετικά με τις προσλήψεις σε μη επιστημονικές θέσεις, δηλαδή θέσεις των οποίων η αρχική κλίμακα δεν υπερβαίνει την Κλίμακα Α7, πρόσφερε διορισμό σε 1.184 συνολικά υποψηφίους χωρίς τη διεξαγωγή προφορικής εξέτασης.  

Σε ό,τι αφορά τις νομοθετημένες θέσεις στη Δημόσια Υπηρεσία, ο Γιώργος Παπαγεωργίου ανέφερε ότι αυτές κατά το 2023 ανέρχονταν σε 15.652, εκ των οποίων οι 12.142 ήταν κατειλημμένες και οι 3.510 κενές.

Εν συνεχεία, επεσήμανε ότι το 2023 η ΕΔΥ επέβαλε 8 πειθαρχικές ποινές στο πλαίσιο εκδίκασης πειθαρχικών υποθέσεων ή ύστερα από πειθαρχική διαδικασία που ακολούθησε την ποινική καταδίκη των υπαλλήλων. Συγκεκριμένα, επέβαλε την ποινή της αυστηρής επίπληξης σε 2 υπαλλήλους, την ποινή του υποβιβασμού σε μισθοδοτική κλίμακα σε 1 υπάλληλο, την ποινή της αναγκαστικής αφυπηρέτησης σε 3 υπαλλήλους και την ποινή της απόλυσης σε 2 υπαλλήλους.

Το προφίλ των δημοσίων υπαλλήλων

Σε ό,τι αφορά το επίπεδο της εκπαίδευσης των υπαλλήλων που υπηρετούσαν στο δημόσιο κατά το 2023, το 68,26% ήταν κάτοχοι πανεπιστημιακών προσόντων (πτυχίου ή και μεταπτυχιακού), είπε ο κ. Παπαγεωργίου, τονίζοντας ότι μόνο 9% από τους διορισθέντες το 2023 υπαλλήλους στις θέσεις που δεν απαιτούν πανεπιστημιακά προσόντα είχαν προσόντα μέσης εκπαίδευσης.  Το υπόλοιπο 91% είχε πανεπιστημιακή ή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση.

Όσον αφορά την κατανομή των θέσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών στη Δημόσια Υπηρεσία, το 2023 υπηρετούσαν 7.821 γυναίκες (ποσοστό 64,17%) και 4.368 άνδρες (ποσοστό 35,83%). Το ποσοστό των γυναικών παρουσιάζεται συντριπτικά μεγαλύτερο στις θέσεις εισδοχής. Σύμφωνα με την έκθεση του 2023, οι γυναίκες εξακολουθούν να παρουσιάζονται με ελαφρά αυξημένο ποσοστό στις μεσοδιευθυντικές θέσεις, στις οποίες υπηρετούν 123 άνδρες και 144 γυναίκες. Αυξημένο παρουσιάζεται το ποσοστό των γυναικών και στις διευθυντικές θέσεις (Κλίμακες Α15-Α16 μέχρι 96.665 Π.Μ.), στις οποίες υπηρετούν 104 άνδρες και 129 γυναίκες. 

Ο Πρόεδρος της ΕΔΥ ανέφερε ως παράδειγμα τη Νομική Υπηρεσία, χαρακτηρίζοντάς την «γυναικοκρατούμενη», αφού 27 γυναίκες εργάζονται ως Δικηγόροι της Δημοκρατίας Α’ (έναντι 4 ανδρών), 19 γυναίκες ως Ανώτεροι Δικηγόροι της Δημοκρατίας (έναντι 1 άνδρα) και 10 γυναίκες ως Εισαγγελείς της Δημοκρατίας (έναντι ουδενός ανδρός).  

Ως προς τον ηλικιακό μέσο όρο των νεοπροσληφθέντων υπαλλήλων, ο κ. Παπαγεωργίου επεσήμανε ότι το 2023 κατήλθε στο 34,17 σε σύγκριση με 37,94 το 2019.

Επιπρόσθετα, είπε ότι το 67% των δημοσίων υπαλλήλων εμπίπτει στην ηλικιακή κατηγορία 35-54 ετών, το 26% στην κατηγορία 55 ετών και άνω, ενώ το 7% στην κατηγορία έως 35 ετών.

Η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας

Αναφερόμενος στη μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας, ο Πρόεδρος της ΕΔΥ είπε ότι η Επιτροπή έλαβε τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με τη συμβολή του Γενικού Λογιστηρίου, σημείωσε, λειτούργησε Δυναμικό Σύστημα Αγορών για την αγορά υπηρεσιών εξεταστικού κέντρου. 

Επιπρόσθετα, ο Γιώργος Παπαγεωργίου ανέφερε ότι συνάφθηκε συμφωνία με φορέα του ιδιωτικού τομέα για αναβάθμιση των ηλεκτρονικών συστημάτων. Όπως είπε, η Επιτροπή και το προσωπικό του Γραφείου της τυγχάνουν εκπαίδευσης/επιμόρφωσης με τη διοργάνωση εργαστηρίων, ημερίδων, παρουσιάσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων.

Το νέο σύστημα αξιολόγησης 

Μιλώντας για το νέο σύστημα αξιολόγησης, το οποίο εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2023, ο Πρόεδρος της ΕΔΥ εξήγησε ότι υπάρχουν δύο επίπεδα αξιολογούμενων υπαλλήλων, επισημαίνοντας ότι η αξιολόγηση με το νέο σύστημα εφαρμόζεται σε υπαλλήλους σε θέσεις με μισθολογική κλίμακα κάτω από την κλίμακα Α13(ii). Για τις θέσεις Α13(ii) και άνω, η αξιολόγηση γίνεται μόνο για σκοπούς ανάπτυξης, πρόσθεσε.

Στην αξιολόγηση, όπως είπε, εφαρμόζεται η αριθμητική βαθμολογία (0-10), κάνοντας λόγο για «καθορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και συμπεριφορές». Η ΕΔΥ έχει τον ρόλο της εποπτείας του συστήματος, συμπλήρωσε. 

Συνολικά αξιολογήθηκαν 9.658 υπάλληλοι, είπε ο κ. Παπαγεωργίου, προσθέτοντας ότι ο μέσος όρος βαθμολογίας των αξιολογηθέντων υπαλλήλων ήταν 8.747, ο μέσος όρος βαθμολογίας του μη εναλλάξιμου προσωπικού 8.751 και ο μέσος όρος βαθμολογίας του εναλλάξιμου προσωπικού 8.724.

Τόνισε ότι αποτελεί θετικό βήμα η μετατόπιση της καμπύλης της αξιολόγησης, προσθέτοντας ότι «θα ήμασταν ευτυχείς αν η καμπύλη μετετίθετο πιο αριστερά».

Παράλληλα, ο Πρόεδρος της ΕΔΥ υπογράμμισε ότι πολλά Υπουργεία/Υφυπουργεία/Τμήματα/Υπηρεσίες εργάστηκαν με σεβασμό στη φιλοσοφία του νέου συστήματος αξιολόγησης, αλλά υπήρξαν και Υπουργεία/Υφυπουργεία/Τμήματα/Υπηρεσίες που δεν πήραν τα μηνύματα, κινούμενα περισσότερο προς το παλαιότερο σύστημα. 

Σε ό,τι αφορά τις ενστάσεις που υποβλήθηκαν το 2023, ο αριθμός τους ανήλθε στις 1502, εκ των οποίων οι 1371 δεν έγιναν αποδεκτές, οι 112 έγιναν αποδεκτές και οι 19 έγιναν μερικώς αποδεκτές.

Αναφερόμενος στις διαπιστώσεις που αντλήθηκαν από την εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης, ο κ. Παπαγεωργίου ανέφερε ότι κάποιοι υπάλληλοι έθεσαν θέμα διαφορετικής/άνισης μεταχείρισης και έλλειψης ενιαίου μέτρου αξιολόγησης. Παράλληλα, έκανε λόγο για αδυναμία σε ορισμένες περιπτώσεις των αξιολογούντων υπαλλήλων να διεκπεραιώσουν το έργο τους με ορθό τρόπο, καθώς και για αδυναμία κάποιων αξιολογούμενων υπαλλήλων να δεχθούν την κριτική.

Ακόμη, ανέφερε ότι εκδηλώνονται αντιδράσεις για το γεγονός ότι δύο εκ των τριών μελών των Επιτροπών Ενστάσεων δεν έχουν άμεση ιεραρχική σχέση με τον δημόσιο υπάλληλο του οποίου εξετάζουν την ένσταση. 

Εν συνεχεία, ο Πρόεδρος της ΕΔΥ διατύπωσε εισηγήσεις για βελτίωση του νέου συστήματος αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, υπέδειξε ότι οι αξιολογούντες και οι αξιολογούμενοι υπάλληλοι θα πρέπει να τύχουν εντατικότερης και επαναλαμβανόμενης εκπαίδευσης, καθώς και καλύτερης και πληρέστερης ενημέρωσης με στόχο την κατανόηση του νέου συστήματος.

Όπως είπε, θα πρέπει να απαιτηθεί η τήρηση χρονοδιαγράμματος/ημερολογίου από τους αξιολογούντες, προσθέτοντας ότι οι αρμόδιοι θα πρέπει να παρακολουθούν, σε συνεργασία με όλους τους ενδιαφερομένους, την πορεία υλοποίησης της μεταρρύθμισης, και όπου κρίνεται ότι η νομοθεσία χρήζει βελτίωσης και διορθώσεων να προωθούνται οι ανάλογες τροποποιήσεις.    

Ως κυριότερες προκλήσεις στην εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης, ο Γιώργος Παπαγεωργίου ανέφερε τη μετάβαση από τον σχεδιασμό στην υλοποίηση και στην εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων, την εμπέδωση του νέου τρόπου αξιολόγησης από όλους μέσω σύγχρονων μεθόδων εκπαίδευσης και την καλλιέργεια νέας κουλτούρας, καθώς και τη συνεχή παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της μεταρρύθμισης και την έγκαιρη προώθηση των αναγκαίων τροποποιήσεων όπου κρίνεται απαραίτητο, ώστε να καθίσταται λειτουργικότερη και ομαλότερη η εφαρμογή της.

Ο κ. Παπαγεωργίου επεσήμανε ότι ο αξιολογητής πρέπει «να έχει ως ευαγγέλιό του το νέο σύστημα», κάτι που συνεπάγεται συστηματική εκπαίδευση και επιμόρφωση των αξιολογούντων.

Υπογράμμισε ότι πρέπει να παύσει η σύγκριση μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, τονίζοντας ότι η Δημόσια Υπηρεσία είναι βασικός άξονας λειτουργίας κάθε κράτους.

Η συνδρομή του Γενικού Λογιστηρίου στην εφαρμογή της μεταρρύθμισης ήταν καταλυτική, είπε ο Πρόεδρος της ΕΔΥ, μεταξύ άλλων, απευθύνοντας παράλληλα ευχαριστίες σε όσους συνέβαλαν στην ετοιμασία της Ετήσιας Έκθεσης του 2023.

Ο Γενικός Γραμματέας της ΠΑΣΥΔΥ, Στράτης Ματθαίου, εξέφρασε την επιθυμία της ΠΑΣΥΔΥ να υποστηρίξει το νέο σύστημα. Συνεχάρη την ΕΔΥ για το έργο της, εκφράζοντας την ικανοποίησή του.

Σε παρέμβασή του, ο Γενικός Λογιστής, Ανδρέας Αντωνιάδης, υπέδειξε την ανάγκη εκπαίδευσης των δημοσίων υπαλλήλων για να γίνουν αντιληπτά τα οφέλη του νέου συστήματος αξιολόγησης, καθώς και την ανάγκη ουσιαστικής επιβράβευσης όσων εργάζονται «για το κάτι παραπάνω».

Πηγή: ΚΥΠΕ