Η κινητικότητα στο Κυπριακό, οι προσπάθειες για τριμερή και η μονίμως αντιπαραγωγική στάση

Η δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας τη Δευτέρα είναι ενδεικτική πως, παρά την έλλειψη προόδου, συνεχίζει να υπάρχει κάποια κινητικότητα στο Κυπριακό. Ερωτηθείς σχετικά με την πιθανότητα τριμερούς συνάντησης με τον ΓΓ του ΟΗΕ και τον Ερσίν Τατάρ, όταν μεταβούν στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση, ανέφερε πως έχει βολιδοσκοπηθεί από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών για διάφορες ημερομηνίες και είχε απαντήσει θετικά για το σύνολό τους, εκφράζοντας την ετοιμότητά του.

Επί της ουσίας, σε αυτές τις βολιδοσκοπήσεις είχε αναφερθεί και ο Ερσίν Τατάρ στις 21 Αυγούστου, όταν, απευθυνόμενος σε Τούρκους επιχειρηματίες δήλωσε πως «μόλις χθες λάβαμε ένα τηλεφώνημα από τα Ηνωμένα Έθνη. Είχαν μεγάλη προσδοκία, λέει, να μας φέρουν στο τραπέζι τον Σεπτέμβριο. Είμαστε σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, τον υπουργό Εξωτερικών και τους πολύτιμους γραφειοκράτες του Υπουργείου Εξωτερικών. Δεν θα γίνει ποτέ υποχώρηση από την πολιτική μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ετοιμότητα Προέδρου για τριμερή στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης-Θετικός στις βολιδοσκοπήσεις

Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε αποδεχθεί να παραστεί σε τριμερή συνάντηση και στις 13 Αυγούστου, ωστόσο αυτή η συνάντηση δεν διοργανώθηκε ποτέ, αφού δεν υπήρξε καταφατική απάντηση από τον Τατάρ. Μετά τη δήλωση στην Τουρκία, ο εκπρόσωπος του Αντόνιο Γκουτέρες επιβεβαίωσε ότι ο ΓΓ εξετάζει το ενδεχόμενο να καλέσει τους ηγέτες των δύο πλευρών σε κοινή συνάντηση τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Συνόδου του ΟΗΕ, για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα για το Κυπριακό. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι δεν έχουν σταλεί προσκλήσεις. Έκτοτε στην δημόσια σφαίρα υπάρχει ησυχία, αν και οι πληροφορίες αναφέρουν πως παρασκηνιακά η προσπάθεια συνεχίζεται, είτε για πραγματοποίηση τριμερούς στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης, είτε λίγο αργότερα, τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο.

Σε αντίθεση, όμως, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που αμέσως αποδέχθηκε και δήλωσε την ετοιμότητά του, ο Ερσίν Τατάρ, ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της βολιδοσκόπησης, είχε τονίσει ότι «θα καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μόνο με την επιβεβαίωση της κυριαρχικής ισότητας και της κρατικής μας υπόστασης. Γι' αυτό, αυτό περιμένουμε τώρα». Προφανώς και θα περιμένει πολύ καιρό, αν όντως θέτει ως προϋπόθεση την αναγνώριση του ψευδοκράτους από την Κυπριακή Δημοκρατία και τον ΟΗΕ για να συμμετέχει σε μία τριμερή συνάντηση, αφού τέτοια πρόθεση υπάρχει μόνο στο μυαλό του.

Η τριμερής συνάντηση αποτελεί στόχο για την πλευρά μας, επειδή θα μπορέσει να γίνει μια ανοιχτή συζήτηση ενώπιον του ΓΓ και να ακουστούν οι δικές του προτάσεις για το ενδεχόμενο επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας. Το προηγούμενο διάστημα είχαν κυκλοφορήσει κάποιες ιδέες ως προς την μορφή που θα μπορούσε να προσλάβει η τριμερής, μεταξύ των οποίων ήταν και η παρουσίαση ενός εγγράφου, σαν «μικρό πλαίσιο Γκουτέρες», μέσω του οποίου θα καθοριζόταν το σημείο επανέναρξης των διαπραγματεύσεων και τα θέματα που θα τίθεντο προς συζήτηση. Κάπως έτσι, θεωρητικά θα ξεκλείδωνε ο διάλογος, παρόλο που δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό θα συνιστούσε συνέχεια από το σημείο που έμειναν στον Κραν Μοντανά.

Ο Τατάρ δεν λέει ξεκάθαρα όχι, όμως θέτει όρους και προϋποθέσεις που καθιστούν δύσκολη την οποιαδήποτε συνέχεια στη διαδικασία. Και αν προβάλλει τέτοιου είδους αξιώσεις σήμερα, είναι απορίας άξιον τι είναι πρόθυμος να συζητήσει στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων. Συνεχίζει, ταυτόχρονα, να προωθεί την παράλληλή του ατζέντα. Τις προηγούμενες ημέρες, για παράδειγμα, έχει δηλώσει πως δεν μεταβαίνει στη Νέα Υόρκη με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών αλλά για να πει στον ΓΓ τα παράπονά του για το λεγόμενο «εμπάργκο», ενώ και κατά τη διάρκεια της προσπάθειας της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιέρ και μεταγενέστερα, προέτασσε τα περιβόητα «τρία άλφα», την «κυριαρχική ισότητα» και άλλες αξιώσεις που αποτελούν πυλώνες αναγνώρισης, έναντι οποιασδήποτε εποικοδομητικής προσέγγισης.

Για την ακρίβεια, η εντύπωση που υπάρχει, είναι πως στα κατεχόμενα το Κυπριακό βρίσκεται στη συζήτηση μόνο για εσωτερικές αντιπαραθέσεις. Για παράδειγμα, το σοβαρό πρόβλημα που φαίνεται να δημιουργήθηκε στους σφετεριστές των ε/κ περιουσιών από την Κυπριακή Δημοκρατία μετά τη λήψη νομικών μέτρων σε ένα συμβολικό αριθμό ατόμων, αποτέλεσε πεδίο πολιτικών μαχών τις προηγούμενες ημέρες, καθώς αυτοί που διαφωνούν με την προσέγγιση Τατάρ βρήκαν την ευκαιρία να τονίσουν την ανάγκη για διευθέτηση του Κυπριακού. Τις τελευταίες ημέρες, δε, ακόμη και η προβολή της σειράς «Famagusta» από το Netflix αποτελεί πεδίο συζήτησης για το Κυπριακό, χωρίς ωστόσο να συζητείται το ίδιο το Κυπριακό.

Η πραγματικότητα είναι πως, ακόμη και αν ο Αντόνιο Γκουτέρες έπειθε τον Ερσίν Τατάρ να επιστρέψει στο τραπέζι των συνομιλιών, οι ενδείξεις που υπάρχουν σήμερα είναι πως δεν θα επιδείκνυε παραγωγική στάση, που να μπορούσε να οδηγήσει στην λύση του Κυπριακού. Για αυτό και γίνεται κατανοητό ότι η τριμερής δεν θα σηματοδοτούσε το τέλος ενός δύσκολου δρόμου με τη συνέχεια της διαδικασίας να κινείται ομαλά, αλλά την αρχή μιας ακόμη πιο δύσβατης προσπάθειας. Για αυτό και η Κυβέρνηση επιχειρεί, μέσω των ευρωτουρκικών, να δημιουργήσει κίνητρα στην Τουρκία να σταματήσει να δημιουργεί εμπόδια, αν και δεν είναι ακόμα σαφές αν όντως θα συμβεί κάτι τέτοιο.