Τέλος οι διακοπές για τα κόμματα-Τα κεφάλια μέσα, με το βλέμμα προς τα έξω

Ο φετινός Αύγουστος, αν και ενδεχομένως να είχε λίγη περισσότερη πολιτική ειδησεογραφία από ό,τι συνήθως, κυρίως λόγω της κινητικότητας που παρατηρείται στο Κυπριακό, ήταν για τα κόμματα τυπικός, υπό την έννοια ότι κατάφεραν να ρίξουν σημαντικά ρυθμούς. Αυτό συνήθως είναι καλό για τις πολιτικές δυνάμεις, καθώς αυτή η μικρή αποχή δημιουργεί τις απαραίτητες αποστάσεις για να αντιμετωπίζονται κάποια πράγματα με πιο καθαρό μυαλό. Είναι επίσης καλό για τους πολίτες, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να κάνουν λίγο διάλειμμα από τις συνεχείς αντιπαραθέσεις, τις οποίες συχνά καταφέρνουν να επισκιάσουν την επικαιρότητα, ενώ για το κοινό θεωρούνται ανούσιες και υπερβολικές.

Το φθινόπωρο για τα πλείστα κόμματα αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, προέκταση των πρώτων εβδομάδων του καλοκαιριού, επειδή θα συνεχίσουν από εκεί που έμειναν σε ό,τι αφορά την ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος και κυρίως τη διαχείριση που πρέπει να επακολουθήσει, ώστε να μην επαναληφθεί αυτή η συλλογική ήττα του κομματικού συστήματος. Με εξαίρεση το ΕΛΑΜ, που είχε μια πολύ καλή νύχτα στις Ευρωεκλογές, για τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις η 9η Ιουνίου αποτέλεσε μια έκθεση αδυναμιών, παρά τις όποιες ωραιοποιήσεις επιχειρούνται και τις δικαιολογίες που επιστρατεύονται.

Η αλήθεια είναι πως αυτή τη φορά τα κόμματα έκαναν μεγαλύτερη αυτοκριτική από ό,τι στο παρελθόν, ενδεχομένως λόγω του μεγάλου σοκ στο σύστημα αλλά και των αντιφάσεων που τα ίδια κατέγραψαν ανάμεσα στα διάφορα σκέλη των διπλών εκλογών. Όπως διαφάνηκε στην πράξη, δεν μπορούσαν να διαχειριστούν τον όγκο των εκλογικών αναμετρήσεων και τα παράλληλα διακυβεύματα, κάτι που η αλήθεια είναι πως επιχειρούσαν για πρώτη φορά, με αποτέλεσμα να μην λάβουν τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις σε όλα τα επίπεδα. Κυρίως, όμως, δεν μπορούσαν ούτε να διαχειριστούν, αλλά ούτε καν να διαβλέψουν, την αντίδραση που υπήρχε στην κοινωνία εναντίον τους.

Το ένα πέμπτο των πολιτών που προσήλθαν στις κάλπες επέλεξαν να ψηφίσουν έναν influencer άσχετο με την πολιτική, παρά τις επιλογές που παρουσίασαν τα κόμματα, οι οποίες συνδύαζαν πολιτική εμπειρία και επαγγελματική επιτυχία, στέλνοντας ξεκάθαρα μηνύματα απόρριψης των πολιτικών δυνάμεων και ενδεχομένως θεωρώντας ότι αυτό συνιστά κάποιας μορφής εκδίκηση προς το σύστημα. Το χαστούκι ήταν πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί, όπως αγνοείτο επί σειρά ετών η αύξηση της αποχής και η τάση αποσυσπείρωσης και οι ηγεσίες φαίνεται να κατανόησαν ότι, αν δεν υπάρξουν σημαντικές αλλαγές, θα αλλάξει για πάντα ο χαρακτήρας της πολιτικής στην Κύπρο.

Κάποια κόμματα αποφάσισαν να προχωρήσουν με συνέδρια, ώστε να προωθήσουν τις απαραίτητες αλλαγές, ενώ άλλα θα προβούν σε εσωτερικές κινήσεις χωρίς να φτάσουν σε αυτό το επίπεδο. Στην πράξη, τους επόμενους μήνες, οι πολιτικές δυνάμεις που έχουν αποφασίσει με ποιους δαίμονες πρέπει να παλέψουν και την τακτική που θα ακολουθήσουν σε αυτή τη μάχη, θα προχωρήσουν με τους σχεδιασμούς τους. Είναι απαραίτητο αυτό να γίνει σύντομα, ώστε να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να εφαρμοστούν οι αλλαγές και να γίνουν αισθητές από τους πολίτες. Αν δεν καταφέρουν, άλλωστε, να τους πείσουν ότι άλλαξαν, γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα ίδια και χειρότερα θα συμβούν στις πλέον σημαντικές για τα κόμματα εκλογές, στις Βουλευτικές που ακολουθούν το 2026.

Πέραν, όμως, των εσωτερικών κινήσεων, που σχετίζονται με την λειτουργία και την επικοινωνία τους, οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την επανέναρξη των εργασιών της Βουλής και την επιστροφή στην πολιτική καθημερινότητα ευρύτερα, για να απαντήσουν στις πραγματικές ανησυχίες που έσπρωξαν τόσο κόσμο σε ψήφο διαμαρτυρίας. Να λειτουργήσουν, δηλαδή, παραγωγικά και δημιουργικά, ώστε να βρουν λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας. Αυτό προϋποθέτει μεταξύ τους συνεργασία, αλλά κυρίως συνεργασία με την Κυβέρνηση, είτε πρόκειται για δυνάμεις της συμπολίτευσης, είτε της αντιπολίτευσης. Η πραγματικότητα είναι πως, για πολλούς πολίτες, η καθημερινότητα έχει γίνει δυσβάστακτη. Και παρόλο που αυτό οφείλεται σε μία σειρά από παράγοντες, αρκετοί εκ των οποίων είναι εξωγενείς, είναι δουλειά όσων κρατούν στα χέρια τους εξουσία να διορθώσουν τα πράγματα. Είναι αλήθεια πως η εκτελεστική εξουσία έχει μεγαλύτερο ρόλο σε αυτή τη διαδικασία από ό,τι τα κόμματα, όμως δεν είναι με αόριστες υποσχέσεις και μουρμούρα που θα δουν οι πολίτες την καθημερινότητά τους να βελτιώνεται.

Δεν έχει και πολλή σημασία για την κοινή γνώμη αν ένα κόμμα έχει όρια θητειών ή καλύτερη πολιτική αμφίδρομης επικοινωνίας, όταν δεν δείχνει να έχει απαντήσεις στα καυτά ερωτήματα που απασχολούν τον κόσμο. Όταν δεν μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες για μισθούς πιο συμβατούς με τις πραγματικότητες της εποχής, όταν δεν μπορούν να μειώσουν το δυσβάστακτο κόστος της καθημερινότητας, όταν δεν μπορούν να απαλύνουν το στρες που αισθάνονται οι πολίτες στην προσπάθεια να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, κανείς δεν θα νοιαστεί αν έχουν καταστήσει πιο δημοκρατικές τις εσωτερικές τους διαδικασίες και αν έχουν εκσυγχρονίσει το προφίλ τους. Αντιθέτως, θα πιστεύουν ότι νοιάζονται μόνο για τα εσωτερικά τους προβλήματα, αντί για τα προβλήματα του κόσμου, ανανεώνοντας αυτό τον κύκλο δυσπιστίας και απόρριψης.

Οι ισορροπίες είναι λεπτές και τα στοιχήματα μεγάλα. Τα κόμματα πρέπει να δουν έξω από τα παράθυρά τους, τι συμβαίνει στην κανονική ζωή, αν θέλουν να συνεχίσουν να απολαμβάνουν μια πολιτική κανονικότητα.