Βγαίνει μπροστά και απαντά ο αντιδήμαρχος Μενεού-Δρομολαξιάς για την ονοματοδοσία του νεοσύστατου δήμου

Βγαίνει μπροστά και παίρνει θέση γύρω από τη συζήτηση που άνοιξε για την ονομασία του νεοσύστατου δήμου Δρομολαξιάς-Μενεού, ο αντιδήμαρχος Γιάννος Ιωάννου.

Σε μακροσκελή ανακοίνωσή του, προτείνει τη μετονομασία του Δήμου σε «Παναγίας Αγγελόκτιστης, επεξηγώντας το σκεπτικό πίσω από την εισήγησή του.

Όπως αναφέρει σε γραπτή του ανακοίνωση ο κ. Ιωάννου, «εισηγούμαι το νέο όνομα του νεοσύστατού Δήμου να είναι δήμος «Παναγίας Άγγελόκτιστής» αυτό το όνομα είναι ένα όνομα που πρώτα και πάνω απ’ όλα καθορίζει ξεκάθαρα τον τόπο (τοποθεσία) που βρίσκεται ο Δήμος μας, τιμά την Υπεραγία Θεοτόκο και Μητέρα του Θεού μας, καλύπτει φάσμα μεγάλο πολιτιστικού, ιστορικού θρησκευτικού πολιτισμού».

Σημειώνει πως «συνεχίζει την παράδοση, την κουλτούρα τα ήθη και έθιμα του τόπου μας δείχνοντας σεβασμό και ευγνωμοσύνη στους προγόνους μας αλλά και διδάσκει την μεταλαμπάδευση των χριστιανικών μας καταβολών στην νέα γενιά».

Ταυτόχρονα, συνεχίζει, «επιτρέπει να συνεχιστεί η αυθεντική ταυτότητα η ισονομία και διατηρεί την ισότητα μεταξύ των δημοτικών διαμερισμάτων , δηλαδή δημοτικό διαμέρισμα Δρομολαξιάς Μενεού , δημοτικό διαμέρισμα Περβολιών, δημοτικό διαμέρισμα Τερσεφάνου, δημοτικό διαμέρισμα Κιτίου».

Όπως εξηγεί, «με το πιο πάνω παραμένει το όνομα της κάθε περιοχής αναλλοίωτο εις τους αιώνες, για να στηρίζει και να υποστηρίζει την ως τώρα ιστορία και παράδοση του κάθε χωριού, Διασφαλίζεται, η τοπική ταυτότητα και ιδιομορφία. Δίνει την δυνατότητα ,να συνεχιστούν και να μπουν πιο βαθιά οι ρίζες της καταγωγής των συνδημοτών μας, παραδείγματος χάρη τα παιδιά μας θα μπορούν να πουν εγώ κατάγομαι από τα Περβόλια, εγώ κατάγομαι από την Δρομολαξιά ή Μενεού, κατάγομαι από την Τερσεφάνου και εγώ κατάγομαι από το Κίτι, διατηρώντας την ονομασία του τόπου τους ,σεβόμενοι τους παππούδες και προγόνους μας. Συνεχίζονται αδιάκοπτα και αναλλοίωτα τα τοπικά φεστιβάλ ,χοροί, πολιτιστικές εκδηλώσεις τοπικά ήθη και έθιμα».

Επισημαίνει ακόμα ότι «όλα αυτά τα δημοτικά διαμερίσματα αφορούν το νεοσύστατο «Δήμο Παναγίας Αγγελόκτιστής», που σημαντικό γεγονός εκτός του ότι είναι από τα επίσημα μνημεία της UNESCO, πνευματικά ομιλούντες , η Παναγία η Αγγελόκτιστη είναι από τα στολίδια της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας και ένα από τα πολυτιμότερα προσκυνήματα της Ιεράς Μητροπόλεως Κιτίου».

Η πατερική παράδοση, λέει, «φέρει τον Ιερό Ναό «Παναγίας Αγγελόκτιστης» ,να ξεχωρίζει με το θαυμαστό γεγονός ότι κτιζόταν από αγγέλους. Ακόμη έως σήμερα δεν καθορίστηκε η μέθοδος που τοποθετούνταν οι ψηφίδες, που αποτελούν το ψηφιδωτό μέσα στο ιερό του ναού, αφού μόνο με σύγχρονα τεχνολογικά μηχανήματα κοπής πέτρας, για να μπορούν να τοποθετηθούν με τόση ευστοχία με ακρίβεια χιλιοστού όλες αυτές τις ψηφίδες και τεκμηριώνεται η παράδοσή να φέρνει αγγέλους του θεού να χτίζουν και να τοποθετούν αυτό το ψηφιδωτό».

Υποδεικνύει εξάλλου ότι «στο σημείο ακριβώς που κτίστηκε ο ναός θεωρείται ο πιο αρχαίος χώρος θρησκευτικής λατρείας, αφού φημολογείται, να βρισκόταν εκεί η πιο αρχαία συναγωγή των εβραίων στην Κύπρο και πιθανόν η πιο αρχαία συναγωγή στην Ευρώπη. Αργότερα με τον εκχριστιανισμό των κατοίκων του νησιού, έχει χτιστεί Ναός αφιερωμένος στην Παναγία μας που είναι το Υπέρτατο Σύμβολο , μετά τον Ιησού Χριστό, προστασίας σκέπης και αγάπης προς όλους τους χριστιανούς. Σημειώνεται ότι ο Χριστιανισμός αποτελεί την πιο πολυπληθή θρησκεία του πλανήτη».

Αντιμετωπίζοντας το θέμα μέσα στα πλαίσια πολιτικής, αναφέρει ο Αντιδήμαρχος «και με το φάσμα όλων των προσφάτων εξελίξεων που υπηρετούν μόνο αλλότριους σκοπούς, διαμέσου των σημερινών δεδομένων και με σεβασμό στους συνδημότες του δεύτερου πιο μεγάλου δημοτικού διαμερίσματος (Κιτίου) και με δεδομένο ότι η έδρα του νέου Δήμου παραμένει στο δημοτικό διαμέρισμα Δρομολαξιάς-Μενεού, προτείνουμε επίσημα, το όνομα του Νεοσύστατου Δήμου να αφιερωθεί στην Παναγία Αγγελόκτιστη».

Καταληκτικά σημειώνει «αποστομώνοντας όλους τους κακεντρεχείς που αδίκως ,ανυποστάτως και κακοβούλως, διαδίδουν ψεύδη και προσπαθούν να σπείρουν διαφωνία, σκοταδισμό και φανατισμό με ανύπαρκτες κατηγορίες για υπόθαλψη της έκρυθμης λειτουργίας του νέου δήμου. Πιο κάτω είναι αυτούσια η αναφορά της Παναγίας της Αγγελόκτιστης στο WIKIPEDIA που αμφιβάλλω την αναφορά οποιουδήποτε σημείου της περιοχής μας από τον πιο πάνω έγκυρο και διεθνή αναγνωρισμένο ιστότοπο».

Η ανάλυση του σκεπτικού του

Η Παναγία Αγγελόκτιστη είναι βυζαντινός ναός ο οποίος βρίσκεται στο χωριό Κίτι, στην Κύπρο, περίπου 12 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από τη σύγχρονη Λάρνακα. Ο σημερινός ναός κτίστηκε κατά τον 11ο αιώνα στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής και χαρακτηρίζεται από το παλαιοχριστιανικό ψηφιδωτό που σώζεται στην κόγχη του. Η Παναγία Αγγελόκτιστη προτάθηκε για ένταξη στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO το 2015 και προς το παρόν ανήκει στον ενδεικτικό κατάλογο των υποψήφιων μνημείων.

Ιστορία

Παλαιοχριστιανική περίοδος

Η αρχική κατασκευή, των παλαιοχριστιανικών χρόνων, ήταν ξυλόστεγη βασιλική, όπως όλες οι άλλες βασιλικές τότε στην Κύπρο. Η βασιλική πιθανότατα χτίστηκε τον 5ο αιώνα αν και το μωσαϊκό στην αψίδα χρονολογείται στον 6ο αιώνα. Το νησί της Κύπρου ήταν μέρος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας για περισσότερα από 100 χρόνια σε αυτό το σημείο.

Όπως πολλές κυπριακές βασιλικές, η βασιλική στο Κίτι καταστράφηκε τον 7ο ή 8ο αιώνα. Μερικοί ιστορικοί επισήμαναν ότι αυτή η καταστροφή συμπίπτει με πολλές αραβικές επιδρομές στην περιοχή καθώς η Βυζαντινή Αυτοκρατορία αγωνίστηκε να διατηρήσει τον έλεγχο στην περιφέρειά της. Άλλοι ιστορικοί έχουν σημειώσει ότι οι εκκλησίες ήταν ξύλινες κατασκευές και φωτιζόμενες από λυχνάρια λαδιού, τα οποία συχνά γίνονταν πηγές φωτιάς. Η αψίδα και το περίφημο μωσαϊκό της Παναγίας της Αγγελοκτίστης επέζησαν από την καταστροφή και ενσωματώθηκαν στην εκκλησία που χτίστηκε αργότερα πάνω από τα θεμέλια της βασιλικής. Η αψίδα, το μωσαϊκό και η εκκλησία υπάρχουν ακόμη σήμερα. Ο Merrillees σημειώνει ότι «το 688-9 ο χαλίφης Αμπντούλ Μαλίκ υπέγραψε συμφωνία με τον Ιουστινιανό Β΄ στην οποία η Κύπρος [έγινε ουδέτερο έδαφος] ... [και] λόγω της ουδέτερης κατάστασής της, η Κύπρος δεν επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την Εικονομαχία».

Υπάρχει διαφωνία μεταξύ των ιστορικών κατά πόσον η ενσωμάτωση των υπολειμμάτων της βασιλικής στη νέα κατασκευή έγινε διότι επέτρεψε στη νέα εκκλησία να χτιστεί πιο γρήγορα ή εάν η συμπερίληψη της παλαιότερης κατασκευής θα ήταν πιο δύσκολη και απαιτητική στην οικοδόμηση μιας νέας εκκλησίας και έγινε μόνο επειδή τα παλαιότερα λείψανα ήταν σημαντικά για τη γύρω κοινότητα.

11ος αιώνας

Η νέα εκκλησία χτίστηκε μεταξύ των μέσων του 11ου και των αρχών του 12ου αιώνα, μετά την αποκατάσταση της βυζαντινής κυριαρχίας στην Κύπρο το 965. Τον 11ο και 12ο αιώνα συγκεκριμένα έλαβε χώρα η ανοικοδόμηση παρεκκλησιών και εκκλησιών από τους βυζαντινούς κυβερνήτες της Κύπρου και άλλους αξιωματούχους. Η τρουλαία εκκλησία στο Κίτι ήταν σταυροειδής, χτισμένη πάνω από τα ερείπια της κατεστραμμένης βασιλικής. Ο Megaw σημειώνει ότι και στο μικρό τρουλαίο ναό της Παναγίας της Κύρας στα Λιβάδια της Κύπρου έχει ενσωματωθεί η κόγχη από παλαιότερο ναό. Η ενσωμάτωση των θεμελίων της βασιλικής σήμαινε ότι η εκκλησία είχε επίμηκες κεντρικό τμήμα.

Μια μικρή ανασκαφή του υπογείου το 1959 οδήγησε στην ανακάλυψη ενός αριθμού τάφων που είχαν χτιστεί στα παλαιότερα θεμέλια της εκκλησίας, υποδηλώνοντας ότι η παλαιοχριστιανική βασιλική είχε χρησιμεύσει ως νεκροταφείο πριν από την κατασκευή της μεσοβυζαντινής εκκλησίας. Αυτή η ανασκαφή παρείχε επίσης στοιχεία ότι «η σημερινή εκκλησία στο Κίτι είχε δύο προηγούμενες φάσεις κατασκευής. Η εκκλησία κατασκευάστηκε από τοιχοποιία, όπως η Παναγία Κυρά, η οποία επίσης ξαναχτίστηκε για να περιλαμβάνει τα ερείπια παλαιότερης βασιλικής και χριστιανικού μωσαϊκού.

Το ψηφιδωτό της Παναγίας

Το μωσαϊκό της Παναγίας της Αγγελόκτιστης είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά της Κύπρου και πιθανότατα δημιουργήθηκε στα τέλη του 6ου αιώνα. Την περίοδο του Ιουστίνου Β΄ έλαβε χώρα εκτεταμένη παραγωγή ψηφιδωτών τοίχων και δαπέδων, και η Κύπρος δεν αποτελούσε εξαίρεση. Στο Κίτι, η Παναγία κρατά στο αριστερό της χέρι το Θείο Βρέφος, με το στυλ της Οδηγήτριας, και στέκεται στο σκαμνί με τρόπο που την κάνει να φαίνεται σχεδόν σαν να στεκόταν στον αέρα. Στα δεξιά της Παναγίας βρίσκεται ο αρχάγγελος Μιχαήλ και στα αριστερά της βρίσκεται ο αρχάγγελος Γαβριήλ, και όλα βρίσκονται σε χρυσό φόντο. Τα φτερά και των δύο αγγέλων φαίνεται να είναι φτιαγμένα από φτερά παγωνιού, που είναι σύμβολο της αιώνιας ζωής. Οι άγγελοι φαίνεται να κρατούν ένα σκήπτρο και να προσφέρουν μια σφαίρα με σταυρό στην κορυφή, που συμβολίζει την προσφορά γήινης κυριαρχίας στον Χριστό και την Παναγία.Ο Megaw σημειώνει ότι αυτά τα χαρακτηριστικά επαναλαμβάνονται στο μωσαϊκό στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά και βοηθούν στην επιβεβαίωση της χρονολόγησης του 6ου αιώνα του μωσαϊκού.

Ο Megaw σημειώνει την ακρίβεια και τη λεπτότητα στην κατασκευή των προσώπων στο Κίτι «διαφέρει σημαντικά από τον ιμπρεσιονιστικό τρόπο που χρησιμοποιείται στη Παναγία Κανακαριά», αλλά επαναλαμβάνεται στην τεχνική που χρησιμοποιείται στα πρόσωπα του βασιλική του Αγίου Βιταλίου στη Ραβέννα.

Πάνω από την Παναγία είναι η φράση «ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ», ορίζοντάς την έτσι ως Παναγία ή Αγία Μαρία αντί για «Θεοτόκος» (Μητέρα του Θεού). Μετά τη Σύνοδο της Νίκαιας του 431 μ.Χ. παραχώρησε στην Παναγία τον τίτλο της Αγίας Μαρίας, το όνομα χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο αντί του Θεοτόκου.

Το μωσαϊκό ολοκληρώνεται με ένα περίγραμμα που απεικονίζει τη Ζωοδόχο Πηγή, με ζευγάρια πάπιες, παπαγάλους με κορδέλες (ένα περσικό σύμβολο της επίγειας δύναμης) και ελάφια (αναφορά στον 41ο ή/ και 42ο Ψαλμό) που φαίνονται να πίνουν από τις βρύσες.[3][6][7] Ο Megaw σημειώνει ότι παρόμοιες εικόνες της Κρήνης της Ζωής χρησιμοποιήθηκαν επίσης στον άββα του Επισκόπου Αγνέλλου στη Ραβέννα. Άλλοι ιστορικοί έχουν παραλληλίζουν αυτή την εικόνα με τη βυζαντινή εικόνα στη Σαλώνα στην Κροατία, στους Στόβους, την Αμφίπολη στη Μακεδονία και την Έδεσσα στη Μακεδονία. Ο Mullet υποδηλώνει ότι από τον 5ο αιώνα οι χριστιανικές βασιλικές υπήρξαν «μια γενική εξέλιξη με την οποία ο φυσικός κόσμος μπαίνει στη Βουλή του Κυρίου» και ότι αυτό το ύφος άκμασε ιδιαίτερα τον 6ο αιώνα.